Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Η Ναζι­στι­κή επο­χή της Γερ­μα­νί­ας ήταν ένα από τα μελα­νό­τε­ρα κεφά­λαια στην ιστο­ρία της ανθρω­πό­τη­τας. Ευτυ­χώς για την ανθρω­πό­τη­τα, “Τα χίλια χρό­νια Ράιχ” του Χίτλερ διήρ­κε­σαν μόνο δώδε­κα χρό­νια πριν σαρω­θούν από τον Κόκ­κι­νο Στρα­τό. Και τότε η Γερ­μα­νία ήταν μια από τις κορυ­φαί­ες οικο­νο­μί­ες του κόσμου, πράγ­μα που σήμαι­νε ότι πολ­λές εται­ρεί­ες – κάποιες από αυτές είναι ακμά­ζου­σες και σήμε­ρα – ήταν περισ­σό­τε­ρο από ευτυ­χείς να κάνουν “δου­λειές” με τους Ναζί. Ήταν οι Huggo Boss, IBM, Κodak, Ζήμενς, Fanta!!!!, Assosient Press!, BMW, Foklsvangen, Bayern και Ford. Εξαι­ρού­με από αυτή την αφή­γη­ση τις πολε­μι­κές βιο­μη­χα­νί­ες που ήταν οι μεγά­λοι κερ­δι­σμέ­νοι της επο­χής των Ναζί για να ασχο­λη­θού­με μόνο με τις μεγά­λες εμπο­ρι­κές επι­χει­ρή­σεις. Θα κάνου­με μόνο μια μικρή ιστο­ρι­κή παρέν­θε­ση και για τους υπό­λοι­πους Γερ­μα­νούς επι­χει­ρη­μα­τί­ες, για το πως και για­τί δίνε­ται ένα χρίσμα ..

Η πρό­τα­ση να σχη­μα­τί­σει ο Χίτλερ τον Γενά­ρη του 33 κυβέρ­νη­ση εγκρί­θη­κε από τους εκπρο­σώ­πους της βαριάς βιο­μη­χα­νί­ας, του εμπο­ρί­ου και των μεγά­λων τρα­πε­ζών. Έτσι στις 20 Φεβρουα­ρί­ου του 1933 στο Βερο­λί­νο μία εβδο­μά­δα πριν τον εμπρη­σμό του Ραιχ­στάγκ και δύο εβδο­μά­δες πριν τις εκλο­γές τρο­μο­κρα­τί­ας στις 5 Μάρ­τη συνά­ντη­σαν τον Χίτλερ οι Hjalmar Schacht, Albert Vögler, Friedrich Flick, Krupp von Bohlen, Georg von Schnitzler, Carl Bosch, Hugo Boss και άλλοι πολ­λοί που οι από­γο­νοί τους ακό­μη κυριαρ­χούν. Ο Χίτλερ τους ανέ­λυ­σε πως ο στό­χος του ήταν να κυριαρ­χή­σει απο­λυ­ταρ­χι­κά στην Επι­κρά­τεια, να συντρί­ψει τον κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό, να δια­λύ­σει με την βία κάθε μορ­φή αντι­πο­λί­τευ­σης και να ξανα­δη­μιουρ­γή­σει τον Στρα­τό που δεν επι­τρε­πό­ταν από τις συν­θή­κες του Α’ Παγκο­σμί­ου. Καθη­συ­χα­σμέ­νοι από τις δηλώ­σεις και βλέ­πο­ντας μπρο­στά τους να απλώ­νο­νται τα κέρ­δη από την πολε­μι­κή βιο­μη­χα­νία έκα­ναν ένα μικρό έρα­νο με στό­χο τα 3 εκα­τομ­μύ­ρια μάρ­κα για να ενι­σχύ­σουν τον ηγέ­τη στις εκλο­γές. Μαζεύ­τη­καν τελι­κά 7 εκα­τομ­μύ­ρια. Ακό­μη κι αν κάποιοι δεν ήθε­λαν τον Χίτλερ σαν πρό­σω­πο η προ­ο­πτι­κή του κέρ­δους ξεπέ­ρα­σε την αρι­στο­κρα­τι­κή τους ανα­τρο­φή. Αμεί­φθη­καν με το παραπάνω.

Hugo Boss

Αρχί­ζου­με με την Hugo Boss. Σήμε­ρα, η Hugo Boss είναι μια παγκο­σμί­ως γνω­στή μάρ­κα ρού­χων πολυ­τε­λεί­ας, η οποία φημί­ζε­ται για τις φαντα­χτε­ρές της γρα­βά­τες και τα κλα­σι­κά κου­στού­μια αλλά και άλλα ρού­χα και αρώ­μα­τα, με περί­που 1100 ιδιό­κτη­τα κατα­στή­μα­τα σε όλο τον κόσμο με στοι­χεία του 2016. Υπήρ­ξε μια επο­χή που κάποιος Γιά­πις ( yuppie) δεν ήταν “cool” εάν δεν είχε στην γκαρ­ντα­ρό­μπα του Hugo Boss που­κά­μι­σα, κοστού­μια, κάλ­τσες, γυα­λιά ηλί­ου, κολό­νια και σαν­δά­λια. Λιγό­τε­ρη «cool» είναι η ιστο­ρία του ιδρυ­τή της εται­ρεί­ας, του σχε­δια­στή μόδας Hugo Ferdinand Boss (1885–1948). Ήταν ενθου­σιώ­δης Ναζί που αφιέ­ρω­σε το ταλέ­ντο του να κάνει τα τσι­ρά­κια του Χίτλερ να φαί­νο­νται όσο το δυνα­τόν περισ­σό­τε­ρο στι­λά­τα. Η Boss ιδρύ­θη­κε σαν μια οικο­γε­νεια­κή επι­χεί­ρη­ση με εργο­στά­σιο ρού­χων το 1923 και μια από τις πρώ­τες μεγά­λες συμ­βά­σεις που πήρε ήταν η παρο­χή στο­λών εφό­δου στα Τάγ­μα­τα Εφό­δου, SA, του ναζι­στι­κού κόμ­μα­τος τα περιβόητα“Καφέ που­κά­μι­σα”. Ο Boss εντά­χθη­κε τελι­κά στο Ναζι­στι­κό κόμ­μα και όταν οι Ναζί άρπα­ξαν την εξου­σία το 1933, σαν ενερ­γό μέλος του κόμ­μα­τος, χρη­μα­το­δό­της του Χίτλερ και ένθερ­μος υπο­στη­ρι­κτής της πολι­τι­κής του, ήταν μέσα στα πράγ­μα­τα και κοντά στις απο­φά­σεις όταν το νέο καθε­στώς άρχι­σε την ανά­θε­ση συμ­βά­σε­ων σε ρού­χα και στο­λές. Έτσι η εται­ρεία παρή­γα­γε, εκτός από τις στο­λές για τα Καφέ Που­κά­μι­σα , τα μαύ­ρα ρού­χα των SS και τις μαύ­ρες-και-καφέ στο­λές της νεο­λαί­ας του Χίτλερ.

Η παρα­γω­γή συνε­χί­στη­κε και επε­κτά­θη­κε κατά τη διάρ­κεια του β ’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου. Από τότε, ο Hugo Boss ανέ­λα­βε να εξο­πλί­σει με στο­λές τα Ες Ες , τους SA, την νεο­λαία του Χίτλερ, τους εργα­ζό­με­νους στους γερ­μα­νι­κούς σιδη­ρό­δρο­μους, τους ταχυ­δρο­μι­κούς υπαλ­λή­λους, καθώς και στο Γερ­μα­νι­κό Στρα­τό, το Ναυ­τι­κό, και την αερο­πο­ρία. Όσο η πολε­μι­κή σύγκρου­ση μαι­νό­ταν, ο Hugo Boss χρη­σι­μο­ποί­η­σε στο εργο­στά­σιό του, σαν σκλά­βους, εκα­το­ντά­δες εργά­τες που είχαν συλ­λη­φθεί από τους Ναζί και ήταν στον δρό­μο για τα Στρα­τό­πε­δα συγ­γέ­ντρω­σης, κυρί­ως από την Πολω­νία και την Γαλ­λία, για να καλύ­ψει την αυξη­μέ­νη παραγωγή.

Για τους εργά­τες-σκλά­βους οι συν­θή­κες εργα­σί­ας ήταν φοβε­ρές. Τρέ­φο­νταν ανε­παρ­κώς, είχαν ανε­παρ­κή ιατρι­κή φρο­ντί­δα και ζού­σαν σε άθλιους στρα­τώ­νες γεμά­τους με ψεί­ρες και ψύλ­λους. Κατά τη διάρ­κεια αερο­πο­ρι­κών επι­δρο­μών, δεν τους επι­τρε­πό­ταν να πηγαί­νουν στα κατα­φύ­για, αλλά έπρε­πε να παρα­μεί­νουν στο εργο­στά­σιο. Εκεί­νοι που προ­σπα­θού­σαν να δρα­πε­τεύ­σουν στέλ­νο­νταν σε ακό­μη πιο φοβε­ρά μέρη, όταν συλ­λαμ­βα­νό­ταν, όπως το Άουσβιτς.

Μετά τον πόλε­μο, κατά τη δια­δι­κα­σία του Απο-ναζι­σμού, ο Hugo Boss τιμω­ρή­θη­κε με βαριά πρό­στι­μα, του επι­βλή­θη­κε στέ­ρη­ση των δικαιω­μά­των ψήφου και του απα­γο­ρεύ­τη­κε να έχει ο ίδιος επι­χεί­ρη­ση. Άσκη­σε έφε­ση, και κατά­φε­ρε να μειω­θούν τις κυρώ­σεις, αλλά η απα­γό­ρευ­ση άσκη­σης επαγ­γέλ­μα­τος παρέ­μει­νε. Έτσι μετέ­φε­ρε την ιδιο­κτη­σία και τη δια­χεί­ρι­ση της εται­ρεί­ας στον γαμπρό του. Το όνο­μα της φίρ­μας παρέ­μει­νε όμως το ίδιο. Έτσι επί χρό­νια η εται­ρεία Hugo Boss, δικαιο­λο­γη­μέ­να, δεν ήταν πρό­θυ­μη να γιορ­τά­ζει τον ιδρυ­τή της ή να ανα­φέ­ρε­ται στην ιστο­ρία της. Το 1999, η εται­ρεία τελι­κά συμ­φώ­νη­σε να συνει­σφέ­ρει σε ένα ταμείο για την απο­ζη­μί­ω­ση των σκλά­βων-εργα­ζο­μέ­νων. Η αφή­γη­ση θα συνε­χι­στεί και με τις άλλες εται­ρί­ες που επέν­δυ­σαν στον φασι­σμό και θησαύ­ρι­σαν πάνω στα πτώ­μα­τα και στην δυστυ­χία εκα­τομ­μυ­ρί­ων ανθρώπων.

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία