DW: 75 χρόνια από την εκτέλεση 5.200 Ιταλών από τους ναζί στην Κεφαλονιά

Το φθι­νό­πω­ρο του 1943 η Βέρ­μαχτ εκτέ­λε­σε 5.200 Ιτα­λούς στρα­τιώ­τες στην Κεφα­λο­νιά. Η θηριω­δία αυτή κατά των πρώ­ην συμ­μά­χων τους είναι ένα από τα μεγα­λύ­τε­ρα εγκλή­μα­τα πολέ­μου των ναζί στη νότια Ευρώπη.

Η Κεφα­λο­νιά είναι σήμε­ρα ένας παρά­δει­σος για τους ξένους του­ρί­στες ‑και για τους Γερ­μα­νούς βεβαί­ως, που απο­λαμ­βά­νουν τις καλο­και­ρι­νές τους δια­κο­πές στα κατα­γά­λα­να νερά του Ιονί­ου. Η αρχι­τε­κτο­νι­κή του νησιού θυμί­ζει ότι βρι­σκό­ταν από τον 13 έως τον όψι­μο 18 αιώ­να στα χέρια των Ενε­τών. Μέχρι και σήμε­ρα θεω­ρεί­ται ένα υβρί­διο ιτα­λι­κού και ελλη­νι­κού πολι­τι­σμού ‑δύο πολι­τι­σμοί που συν­δέ­ο­νται στο νησί και από ένα ιστο­ρι­κό τραύ­μα. Σε έναν λόφο του Αργο­στο­λί­ου βρί­σκε­ται το μνη­μείο για ένα από τα πιο αιμα­τη­ρά κεφά­λαια της ιστο­ρί­ας του νησιού. Το 1943, η Βέρ­μαχτ, μετά τη ρήξη ανά­με­σα στη ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία και την Ιτα­λία, εκτέ­λε­σε 5.200 στρα­τιώ­τες της ιτα­λι­κής μεραρ­χί­ας Acqui. Η σφα­γή της Κεφα­λο­νιάς θεω­ρεί­ται ένα από τα μεγα­λύ­τε­ρα εγκλή­μα­τα πολέ­μου της Βέρ­μαχτ στη νότια Ευρώπη.

Η Κλο­τίλ­ντε Περό­τα είναι πρό­ε­δρος του ελλη­νι­κοϊ­τα­λι­κού πολι­τι­στι­κού συλ­λό­γου «Mediterraneo» στην Κεφα­λο­νιά. «Αρχι­κά διορ­γα­νώ­να­με κυρί­ως εκθέ­σεις και συναυ­λί­ες» λέει, επι­ση­μαί­νο­ντας ότι στό­χος ήταν η δια­τή­ρη­ση της διπλής πολι­τι­σμι­κής ταυ­τό­τη­τας του νησιού. Εν συνε­χεία όμως ο σύλ­λο­γος εστί­α­σε περισ­σό­τε­ρο στην ιστο­ρία, κυρί­ως στη σφα­γή του 1943. «Έχου­με στή­σει στο μετα­ξύ ένα μικρό μου­σείο. Επι­σκέ­πτες έρχο­νται συχνά και ενη­με­ρώ­νο­νται. Και το 2003 είχα­με μια διά­σκε­ψη όπου παρα­βρέ­θη­καν επι­στή­μο­νες από την Ελλά­δα, την Ιτα­λία και τη Γερ­μα­νία» ανα­φέ­ρει η Κλο­τίλ­ντε Περότα.

Η σφαγή άλλαξε τα δεδομένα

Αφού η Ελλά­δα τέθη­κε υπό στρα­τιω­τι­κή κατο­χή αρχι­κά από τη φασι­στι­κή Ιτα­λία και αργό­τε­ρα από τη ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία, η Κεφα­λο­νιά και τα άλλα νησιά του Ιονί­ου βρί­σκο­νταν αρχι­κά υπό ιτα­λι­κό έλεγ­χο. Όταν στις 8 Σεπτεμ­βρί­ου 1943 έγι­νε γνω­στό ότι η Ιτα­λία συν­θη­κο­λό­γη­σε απέ­να­ντι στις συμ­μα­χι­κές δυνά­μεις, ο άξο­νας Χίτλερ-Μου­σο­λί­νι έσπα­σε. Τα γερ­μα­νι­κά στρα­τεύ­μα­τα, που εν μέρει ήταν σταθ­μευ­μέ­να στην Κεφα­λο­νιά, ενι­σχύ­θη­καν και πήραν τον έλεγ­χο του νησιού. Ο Ιτα­λός διοι­κη­τής Αντό­νιο Γκα­ντίν, θερ­μός υπο­στη­ρι­κτής του Χίτλερ, απο­φά­σι­σε να ταχθεί με το μέρος των γερ­μα­νι­κών στρατευμάτων.

Ο Ιτα­λός διοι­κη­τής επέ­τρε­ψε στους στρα­τιώ­τες του να ψηφί­σουν και αυτοί απο­φά­σι­σαν να πολε­μή­σουν κατά των Γερ­μα­νών. Ακο­λού­θη­σαν σφο­δρές μάχες με τη Βέρ­μαχτ. Συνο­λι­κά έπε­σαν 1300 ιτα­λοί και περί­που 40 γερ­μα­νοί στρα­τιώ­τες. Από την 21η Σεπτεμ­βρί­ου η Βέρ­μαχτ απο­φά­σι­σε να εκτε­λέ­σει ανη­λε­ώς και χωρίς καμία νομι­κή δια­δι­κα­σία όσους Ιτα­λούς είχαν παρα­δο­θεί. Έως τις 24 Σεπτεμ­βρί­ου εκτε­λέ­στη­καν με τέτοιο τρό­πο 5.200 Ιτα­λοί στρα­τιώ­τες. Για την Ιτα­λία αυτά τα γεγο­νό­τα σημα­το­δο­τούν μια ιστο­ρι­κή καμπή στην Κεφα­λο­νιά, εξη­γεί η Κλο­τίλ­ντε Περό­τα. «Για εμάς αυτά τα γεγο­νό­τα ήταν η αρχή της αντί­στα­σης κατά του φασι­σμού του Μου­σο­λί­νι από πλευ­ράς των ιτα­λών στρατιωτικών».

Η συν­θη­κο­λό­γη­ση της Ιτα­λί­ας και η ναζι­στι­κή σφα­γή άλλα­ξε την εμπό­λε­μη καθη­με­ρι­νό­τη­τα και για τους Έλλη­νες στην Κεφα­λο­νιά. Μετά από σχε­τι­κά ήρε­μα χρό­νια υπό ιτα­λι­κή κατο­χή, η εισβο­λή των γερ­μα­νών κατα­κτη­τών άλλα­ξε τα πάντα. «Όταν οι άνθρω­ποι είδαν τους Γερ­μα­νούς να εκτε­λούν εν ψυχρώ τους ιτα­λούς στρα­τιώ­τες, έμει­ναν άναυ­δοι», ανα­φέ­ρει η Κλ. Περό­τα. Έλλη­νες άρχι­σαν να προ­σφέ­ρουν κατα­φύ­γιο σε Ιτα­λούς για να τους γλυ­τώ­σουν από την εκτέ­λε­ση. Μέχρι πρό­τι­νος εχθροί, έγι­ναν σύμ­μα­χοι. Μέχρι σήμε­ρα η σχέ­σεις ανά­με­σα σε Ελλά­δα και Ιτα­λία είναι εμφα­νώς λιγό­τε­ρο περί­πλο­κες συγκρι­τι­κά με τις ελληνογερμανικές.

Λογοκρισία για Γερμανούς τουρίστες

Η Γερ­μα­νί­δα μετα­φρά­στρια, Ντό­ρις Βίλε, ζει τα τελευ­ταία 30 χρό­νια στην Κεφα­λο­νιά και ασχο­λεί­ται με τη ναζι­στι­κή σφα­γή στην Κεφα­λο­νιά στο πλαί­σιο της δου­λειάς της. Πάντως η ίδια πλη­ρο­φο­ρή­θη­κε το αιμα­τη­ρό γεγο­νός από σύμ­πτω­ση, όπως λέει. «Ζού­σα ήδη κάποια χρό­νια εδώ, ώσπου στο τέλος της δεκα­ε­τί­ας του 1990 έμα­θα τυχαία για πρώ­τη φορά κάτι για τη σφα­γή. Τότε είχα δει και μετα­φρά­σει έναν ταξι­διω­τι­κό οδη­γό για το νησί, ο οποί­ος περι­λάμ­βα­νε στην ιτα­λι­κή εκδο­χή του ένα κεφά­λαιο για τη σφα­γή, το οποίο στη γερ­μα­νι­κή εκδο­χή απλά απου­σί­α­ζε. Τότε ρώτη­σα και η (Ελλη­νί­δα) συγ­γρα­φέ­ας απά­ντη­σε ότι δεν μπο­ρεί να το κάνει κανείς αυτό σε Γερ­μα­νούς του­ρί­στες. Γι’ αυτό απλά το παρέλειψε».

Από τότε έχουν αλλά­ξει πολ­λά. Κυρί­ως η ται­νία «Το μαντο­λί­νο του λογα­χού Κορέ­λι», που αφο­ρά την περί­ο­δο της Κατο­χής και έχει ανα­φο­ρές στη σφα­γή, έκα­νε ευρύ­τε­ρα γνω­στή εκεί­νη την περί­ο­δο. Μετα­ξύ των κομπάρ­σων ήταν και αρκε­τά άτο­μα μεγά­λης ηλι­κί­ας που βίω­σαν εκεί­νο το διά­στη­μα και εν μέρει συμ­με­τεί­χαν στην αντί­στα­ση. Εκεί­νη η περί­ο­δος έφε­ρε πιο κοντά Έλλη­νες και Ιτα­λούς, λέει η Ντό­ρις Βίλε, προ­σθέ­το­ντας ότι γεν­νή­θη­καν φιλί­ες που σε κάποιες περι­πτώ­σεις κρα­τά­νε μέχρι σήμερα.

Η Γερ­μα­νί­δα μετα­φρά­στρια υπο­γραμ­μί­ζει ότι δεν έχει προ­βλη­θεί επαρ­κώς το δρά­μα του ελλη­νι­κού πλη­θυ­σμού μετά τη σφα­γή των Ιτα­λών στρα­τιω­τών από τους ναζί. «Στους 12 μήνες γερ­μα­νι­κής κατο­χής που ακο­λού­θη­σαν τη σφα­γή κατα­κά­η­καν χωριά και εκτε­λέ­στη­καν άνθρω­ποι», ανα­φέ­ρει, μετα­ξύ άλλων, παρα­τη­ρώ­ντας ότι παρά τις δημο­σιεύ­σεις των τελευ­ταί­ων ετών σχε­τι­κά με το θέμα, η Γερ­μα­νία έχει ακό­μη πολ­λή δου­λειά μπρο­στά της σε ό,τι αφο­ρά τα χρό­νια της Κατο­χής στην Ελλάδα.

Πηγή: Deutsche Welle