Λεφτά για την Υγεία ή για του ΝΑΤΟ τα σφαγεία;

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Η παν­δη­μία του κορω­νοϊ­ού ανα­δει­κνύ­ει την συνε­χή, επί δεκα­ε­τί­ες, υπο­βάθ­μι­ση της δημό­σιας Υγεί­ας από τις αστι­κές κυβερνήσεις.

Οι επι­κοι­νω­νια­κές καμπά­νιες περί «ατο­μι­κής ευθύ­νης» αδυ­να­τούν να κρύ­ψουν τις τρα­γι­κές ελλεί­ψεις του ΕΣΥ. Τα μεγα­λό­στο­μα φλη­να­φή­μα­τα του πρω­θυ­πουρ­γού και της κυβέρ­νη­σης για τους «ήρω­ες με τις λευ­κές και πρά­σι­νες μπλού­ζες» μόνο ως ωμή υπο­κρι­σία μπο­ρούν να εκλη­φθούν, όταν οι για­τροί, οι νοση­λευ­τές, το ιατρι­κό προ­σω­πι­κό, αυτοί που βρί­σκο­νται καθη­με­ρι­νά στην πρώ­τη γραμ­μή της μάχης, αγω­νί­ζο­νται χωρίς τον απα­ραί­τη­το «οπλι­σμό» που το κρά­τος είναι υπο­χρε­ω­μέ­νο να τους παρέχει.

Μόλις πριν λίγους μήνες, στις 18 Δεκέμ­βρη, ψηφί­στη­κε κατά πλειο­ψη­φία από τη Βου­λή ο κρα­τι­κός προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός για το νέο έτος. Η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ, πιά­νο­ντας το νήμα από ‘κει που το άφη­σαν οι προ­κά­το­χοι της του ΣΥΡΙΖΑ, ήρθε να μειώ­σει κι’ άλλο τις ήδη πετσο­κομ­μέ­νες δαπά­νες για την Υγεία [1]:

— Μόλις το 5% του ΑΕΠ είναι οι δημό­σιες δαπά­νες για την Υγεία (ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 7,5% και στην Κού­βα 28%).

— Από το 2010 μέχρι σήμε­ρα, οι δαπά­νες του κρα­τι­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού για την υγεία έχουν μειω­θεί στο μισό (-50%). Την ίδια στιγ­μή, στο πλαί­σιο της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης της υγεί­ας, αυξά­νο­νται διαρ­κώς οι ιδιω­τι­κές δαπά­νες (3,5% του ΑΕΠ).

— Μεί­ω­ση κατά 37 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ της κρα­τι­κής χρη­μα­το­δό­τη­σης για τα δημό­σια νοσο­κο­μεία και την Πρω­το­βάθ­μια Φρο­ντί­δα Υγείας

— Μεί­ω­ση κατά 22 εκα­τομ­μύ­ρια της μισθο­δο­σί­ας του προ­σω­πι­κού που υπά­γε­ται στο Υπ. Υγείας.

— Η επι­χο­ρή­γη­ση του ΕΣΥ από τον Κρα­τι­κό Προ­ϋ­πο­λι­γι­σμό για το 2020 ανέρ­χε­ται σε περί­που 780 εκα­τομ. ευρώ, το μισό σε σχέ­ση με το 2014.

— Μηδε­νι­κή κρα­τι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση για τον ΕΟΠΥΥ, το οποί­ος χρη­μα­το­δο­τεί­ται απο­κλει­στι­κά από τις εισφο­ρές των εργαζόμενων.

Φτά­νου­με στο σήμε­ρα και στη μάχη ενά­ντια στην παν­δη­μία του Covid-19. Μετα­ξύ άλλων ελλεί­ψε­ων, έχου­με τα εξής [2]:

— Περί­που 30.000 κενές θέσεις ιατρι­κού-νοση­λευ­τι­κού προ­σω­πι­κού στα δημό­σια νοσο­κο­μεία. Κάθε χρό­νο το προ­σω­πι­κό μεί­ω­νε­ται, ενώ τα χρό­νια των μνη­μο­νί­ων υπήρ­ξε μεί­ω­ση προ­σω­πι­κού κατά 25.000. Τη διε­τία 2018–2019 υπήρ­ξαν 3.500 απο­χω­ρή­σεις και μηδε­νι­κές προσλήψεις.

— Σε 12.000 ανέρ­χο­νται οι συμ­βα­σιού­χοι (επι­κου­ρι­κοί, ΟΑΕΔ, ΕΣΠΑ, πρώ­ην εργο­λα­βι­κοί, κλπ.) που εργά­ζο­νται στα νοσο­κο­μεία καλύ­πτο­ντας πάγιες και διαρ­κείς ανά­γκες. Η κυβέρ­νη­ση αρνεί­ται τη μονι­μο­ποί­η­ση τους, αρκού­με­νη σε διαρ­κείς παρα­τά­σεις κρα­τώ­ντας ουσια­στι­κά ομή­ρους τους συμβασιούχους.

— Πριν την παν­δη­μία υπήρ­χαν λιγό­τε­ρα από 600 κρε­βά­τια ΜΕΘ, ενώ οι ανά­γκες απαι­τούν 3.500. Σήμε­ρα, μόλις 210 κρε­βά­τια είναι δια­θέ­σι­μα για ασθε­νείς με κορωνοϊό.

— Στην Ελλά­δα του 2020, της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης, μόλις 6 κρε­βά­τια ΜΕΘ αντι­στοι­χούν ανά 100.000 κατοίκους!

— Σύμ­φω­να με την ΠΟΕΔΗΝ, το ετή­σιο κόστος για την ενοι­κί­α­ση ΜΕΘ από ιδιω­τι­κές κλι­νι­κές ανέρ­χε­ται σε 20 εκατ. ευρώ, ποσό που θα μπο­ρού­σε να δια­τε­θεί για την πρό­σλη­ψη 1500 εργα­ζο­μέ­νων για την στε­λέ­χω­ση κλει­στών ΜΕΘ στα δημό­σια νοσοκομεία.

- Σημα­ντι­κές ελλεί­ψεις σε υγειο­νο­μι­κό υλι­κό, μάσκες, γάντια, προ­στα­τευ­τι­κές στο­λές, αντι­ση­πτι­κά, κλπ.

Η ίδια πολι­τι­κή που έχει απα­ξιώ­σει τη δημό­σια υγεία, κατα­δι­κά­ζο­ντας την στην υπο­χρη­μα­το­δό­τη­ση και τις ελλεί­ψεις, θέτο­ντας έτσι σε κίν­δυ­νο την ίδια την υγεία του λαού, είναι αυτή που ξοδεύ­ει δισε­κα­τομ­μύ­ρια σε «στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες» για το λογα­ρια­σμό του ΝΑΤΟ. Πρό­κει­ται για την ίδια πολι­τι­κή, δια­χρο­νι­κά όλων των αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και των «συγκυ­βερ­νώ­ντων» τους), που έχει ανα­δεί­ξει την Ελλά­δα σε πρω­τα­θλή­τρια των ΝΑΤΟι­κών δαπα­νών, κατα­τάσ­σο­ντας την στα­θε­ρά στην πρώ­τη τριά­δα των χωρών-μελών της ιμπε­ρια­λι­στι­κής συμ­μα­χί­ας σε στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες ως ποσο­στό του ΑΕΠ.

Μπο­ρεί χρή­μα­τα για νοσο­κο­μεία, ΜΕΘ, επαρ­κή αριθ­μό υγειο­νο­μι­κού προ­σω­πι­κού και κατάλ­λη­λο εξο­πλι­σμό να μην υπάρ­χουν. Κάθε χρό­νο, ωστό­σο, σχε­δόν 4 δισε­κα­τομ­μύ­ρια ευρώ (πάνω από 2% του ΑΕΠ) δίνο­νται για στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες στο πλαί­σιο του ΝΑΤΟ.

Τα στοι­χεία μαρ­τυ­ρούν, μετα­ξύ άλλων, πως [3]:

— Το 2019 η Ελλά­δα δαπά­νη­σε το 2,28% του ΑΕΠ (περί­που 4,3 δισε­κα­τομ­μύ­ρια ευρώ) για «αμυ­ντι­κές δαπά­νες» στο πλαί­σιο της λυκο­συμ­μα­χί­ας. Πρό­κει­ται για το 2ο μεγα­λύ­τε­ρο ποσό ανά­με­σα στα κρά­τη-μέλη, μετά τις ΗΠΑ.

— Την επτα­ε­τία 2010–2017, καθ’ όλη δηλα­δή τη διάρ­κεια της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μι­κής κρί­σης, ο ελλη­νι­κός λαός πλή­ρω­σε για στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες περί­που 44 δισε­κατ. δολά­ρια (37,5 δις ευρώ).

— Από το 2013 μέχρι σήμε­ρα, σε συν­θή­κες οικο­νο­μι­κής κρί­σης και μνη­μο­νια­κής λιτό­τη­τας, σε μια περί­ο­δο που οι κρα­τι­κές δαπά­νες για την υγεία πετσο­κό­βο­νταν με περίσ­σια ευκο­λία, οι στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες δια­τη­ρή­θη­καν στα­θε­ρά πάνω από το 2% του ΑΕΠ που ορί­ζει η οδη­γία του ΝΑΤΟ.

— Αν κάνου­με μια ανα­δρο­μή στο παρελ­θόν, θα δια­πι­στώ­σου­με ότι από το 1974 μέχρι σήμε­ρα η Ελλά­δα συγκα­τα­λέ­γε­ται ανά­με­σα στους μεγα­λύ­τε­ρους εισα­γω­γείς οπλι­κών συστη­μά­των στον κόσμο, όντας στην πρώ­τη δεκά­δα. Από το 1974 μέχρι το 2010 οι εισα­γω­γές όπλων στην Ελλά­δα άγγι­ξαν τα 32 δισε­κατ. δολά­ρια (τιμές 1990), κατα­στώ­ντας τη χώρα έναν απ’ τους «καλύ­τε­ρους πελά­τες» των αμυ­ντι­κών βιο­μη­χα­νιών των ΗΠΑ, της Γαλ­λί­ας και της Γερμανίας.

Σε τι συμπέ­ρα­σμα μας οδη­γούν τα παραπάνω;

Πως η ανα­γκαιό­τη­τα που εκφρά­ζει το σύν­θη­μα «δώστε λεφτά για την υγεία και όχι για του ΝΑΤΟ τα σφα­γεία» είναι περισ­σό­τε­ρο επι­τα­κτι­κή από ποτέ. Όπως επι­τα­κτι­κή και ανα­γκαία, τώρα περισ­σό­τε­ρο από ποτέ άλλο­τε, είναι η σύγκρου­ση με την πολι­τι­κή εκεί­νη που βάζει σε δεύ­τε­ρη μοί­ρα την υγεία των εργα­ζό­με­νων και του λαού, που απα­ξιώ­νει τη δημό­σια υγεία για χάρη των συμ­φε­ρό­ντων του κεφαλαίου.

Απο­δει­κνύ­ε­ται περί­τρα­να ότι το αίτη­μα για ένα δημό­σιο, δωρε­άν καθο­λι­κό σύστη­μα υγεί­ας που θα ικα­νο­ποιεί τις σύγ­χρο­νες λαϊ­κές ανά­γκες πάει χέρι-χέρι με την πάλη για απο­δέ­σμευ­ση της χώρας από τη μέγ­γε­νη των ιμπε­ρια­λι­στι­κών συμ­μα­χιών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Για μια άλλη εξου­σία όπου ο λαός θα είναι αφέ­ντης του πλού­του που παρά­γει, για μια κοι­νω­νία που θα ‘χει στο επί­κε­ντρο της τις ανθρώ­πι­νες ανάγκες.

[1] & [2]: Στοι­χεία ΠΟΕΔΗΝ, ΟΕΝΓΕ.
[3]: Επί­ση­μα στοι­χεία ΝΑΤΟ, Διε­θνές Ινστι­τού­το Ερευ­νών της Στοκ­χόλ­μης για την Ειρή­νη (SIPRI), Κρα­τι­κός Προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός (minfin.gr).

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.