Ή με τους ανθρώπους ή με τα τέρατα

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

«Πώς θ’ αντι­δρά­σου­με και πώς δε θα συμ­βι­βα­στού­με με την ασχή­μια και το τέρας; Το μυστι­κό είναι να μην συνη­θί­σεις στην ασχή­μια. Από την ώρα που τη συνη­θί­ζεις και μειώ­νεις την σημα­σία της, θα πει ότι αρχί­ζεις να της μοιά­ζεις … Όλη μας η Αντί­στα­ση θα πρέ­πει να είναι αυτή: Να μην μοιά­σου­με στα τέρα­τα που μας περι­βάλ­λουν. Να μην γίνου­με ήρω­ες ται­νιών φρίκης».

Ο σπου­δαί­ος Μάνος Χατζι­δά­κις, στον οποίο ανή­κουν τα παρα­πά­νω λόγια, ήταν πάντα μπρο­στά απ’ την επο­χή του. Τόσο μπρο­στά ώστε όλα εκεί­να που σχο­λί­α­ζε στο Τρί­το Πρό­γραμ­μα πριν 45 χρό­νια μοιά­ζουν να έχουν ειπω­θεί σήμε­ρα. Κι’ αυτό όχι για­τί ο Χατζι­δά­κις ήταν φιλό­σο­φος. Αλλά για­τί ήταν άνθρω­πος σκε­πτό­με­νος, βαθιά ευαί­σθη­τος, δια­κα­τε­χό­με­νος από γνή­σια αγω­νία για την πορεία μιας κοι­νω­νί­ας βυθι­σμέ­νης στην εκμε­τάλ­λευ­ση, την αλλο­τρί­ω­ση και την αδιαφορία.

Σήμε­ρα το «τέρας» είναι εδώ, πολ­λα­πλα­σια­σμέ­νο, θρο­νια­σμέ­νο σε κάθε πτυ­χή της καθη­με­ρι­νό­τη­τας, από τη διπλα­νή μας πόρ­τα μέχρι τις τηλε­ο­ρά­σεις και τα δελ­τία ειδή­σε­ων, δικαιω­μέ­νο για­τί συνη­θί­σα­με στην παρου­σία του.

Για­τί το ανε­χτή­κα­με. Για­τί μάθα­με να ζού­με με την «ασχή­μια» γύρω μας, παρ’ ότι την απε­χθα­νό­μα­στε. Για­τί συνη­θί­ζο­ντας αυτήν την ασχή­μια, κάθε τι όμορ­φο αντι­με­τω­πί­ζε­ται με έκπλη­ξη και καχυ­πο­ψία. Μοιά­ζει ξένο, αλλό­κο­το, εκτός εποχής.

«Συνη­θί­σα­με» να μαθαί­νου­με για ναυά­για με εκα­το­ντά­δες νεκρούς φτω­χο­διά­βο­λους, πρό­σφυ­γες και μετα­νά­στες, διωγ­μέ­νους και κατα­τρεγ­μέ­νους από τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς πολέ­μους και την καπι­τα­λι­στι­κή εξαθλίωση.

«Συνη­θί­σα­με» να ακού­με για εργα­ζό­με­νους που ξεκι­νούν ενα ωραίο πρωί για το μερο­κά­μα­το και δεν γυρ­νούν ποτέ στις οικο­γέ­νειές τους, πέφτο­ντας θύμα­τα «εργα­τι­κών ατυ­χη­μά­των» στο βωμό της κερ­δο­φο­ρί­ας του κεφαλαίου.

«Συνη­θί­σα­με», στον 21ο αιώ­να, να πεθαί­νουν άνθρω­ποι επει­δή δεν υπάρ­χουν αρκε­τά ασθε­νο­φό­ρα και επαρ­κής αριθ­μός ΜΕΘ.

«Συνη­θί­σα­με» τα Τέμπη, το Μάτι, τη Μάν­δρα… Οργι­στή­κα­με, φωνά­ξα­με, ποστά­ρα­με και πέντε αρά­δες στα μέσα κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης και, μετά, συνε­χί­σα­με τις ζώες μας σα να μην συμ­βαί­νει τίποτε.

«Συνη­θί­σα­με» στη ρητο­ρι­κή του μίσους και του ρατσι­σμού, τον καθη­με­ρι­νό φασι­σμό, αυτόν που ξεδιά­ντρο­πα και προ­κλη­τι­κά χαρα­κτη­ρί­ζει «λαθραί­ους» τους νεκρούς μετα­νά­στες και «ανθρώ­πι­νο λάθος» το έγκλη­μα στα Τέμπη.

Το «τέρας» συνε­χί­ζει να μας δοκι­μά­ζει καθη­με­ρι­νά. Δοκι­μά­ζει τα αντα­να­κλα­στι­κά μας, την υπο­μο­νή μας, τις αντο­χές και την θέλη­σή μας. Και αυτό για­τί σκο­πός του είναι να του μοιά­σου­με. Να αφε­θού­με ολό­τε­λα στη βαρ­βα­ρό­τη­τα του καπι­τα­λι­σμού, απο­κτη­νω­μέ­νοι, αλλο­τριω­μέ­νοι, νεκρο­ζώ­ντα­νοι υπή­κο­οι ενός σύγ­χρο­νου μεσαίωνα.

Εδώ έγκει­ται και η μεγα­λύ­τε­ρη πρό­κλη­ση: Να αντι­στα­θού­με στην ασχή­μια που μας περι­βάλ­λει και θέλει να μας κατα­πιεί! Να μην γίνου­με ήρω­ες ται­νιών φρί­κης με προ­δια­γε­γραμ­μέ­νο τέλος…

Όποια κι’ αν είναι η ερώ­τη­ση, η απά­ντη­ση πρέ­πει να ‘ναι μια: «Ο άνθρωπος».

Ή με τους ανθρώ­πους ή με τα τέρατα.

Φωτό: «Γκου­έρ­νι­κα του Αιγαί­ου», Τζό­φτσο Σαβόφ.

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα