Ανακαλύφθηκαν τα πιο μακρινά άστρα στα πέρατα του γαλαξία μας

Αστρο­νό­μοι στις ΗΠΑ ανα­κά­λυ­ψαν μερι­κά από τα πιο μακρι­νά άστρα που έχουν βρε­θεί στον γαλα­ξία μας, συγκε­κρι­μέ­να στη γαλα­ξια­κή άλω, δηλα­δή στην εκτε­τα­μέ­νη σφαι­ροει­δή περιο­χή που περι­βάλ­λει το κύριο σώμα του γαλα­ξία. Χάρη στις νέες αυτές παρα­τη­ρή­σεις, οι επι­στή­μο­νες έχουν πια μια καλύ­τε­ρη εικό­να των εξω­τε­ρι­κών ορί­ων της άλω.

Συγκε­κρι­μέ­να βρέ­θη­καν 208 μετα­βλη­τά άστρα του τύπου RR Lyrae, με το πιο μακρι­νό από αυτά να απέ­χει πάνω από ένα εκα­τομ­μύ­ριο έτη φωτός από τη Γη και να βρί­σκε­ται σχε­δόν στη μέση της από­στα­σης από τον γει­το­νι­κό μας γαλα­ξία της Ανδρο­μέ­δας, που απέ­χει περί­που 2,5 εκατ. έτη φωτός. Τα εν λόγω αρχαία άστρα είναι προ­βλέ­ψι­μης μετα­βαλ­λό­με­νης φωτει­νό­τη­τας (αυτή αυξο­μειώ­νε­ται στο πλαί­σιο ενός επα­να­λαμ­βα­νό­με­νου κύκλου) και έτσι θεω­ρού­νται ιδα­νι­κά ως σημεία ανα­φο­ράς για τη μέτρη­ση των γαλα­ξια­κών αποστάσεων.

“Η νέα έρευ­να επα­να­κα­θο­ρί­ζει τι συνι­στά τα απώ­τα­τα όρια του γαλα­ξία μας. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ο γαλα­ξί­ας μας και η Ανδρο­μέ­δα είναι και οι δύο τόσο μεγά­λοι, που δεν υπάρ­χει σχε­δόν καθό­λου κενό ανά­με­σα στους δύο γαλα­ξί­ες”, δήλω­σε ο καθη­γη­τής αστρο­νο­μί­ας και αστρο­φυ­σι­κής Ράτζα Γκού­χα Θακούρ­τα του Πανε­πι­στη­μί­ου της Καλι­φόρ­νιας στη Σάντα Κρουζ, ο οποί­ος έκα­νε τη σχε­τι­κή ανα­κοί­νω­ση σε συνέ­δριο της Αμε­ρι­κα­νι­κής Αστρο­νο­μι­κής Εται­ρεί­ας στο Σιάτλ.

Οι αστρο­νό­μοι τόνι­σαν ότι η περι­βάλ­λου­σα άλως που απο­τε­λεί­ται από διά­φο­ρα διά­σπαρ­τα άστρα, είναι πολύ μεγα­λύ­τε­ρη από τον κυρί­ως δίσκο του γαλα­ξία μας, ο οποί­ος δεν ξεπερ­νά σε διά­με­τρο τα 100.000 έτη φωτός. Το ηλια­κό μας σύστη­μα με τη Γη βρί­σκε­ται σε έναν από τους σπει­ροει­δείς βρα­χί­ο­νες του δίσκου. Στη μέση του δίσκου βρί­σκε­ται ένα κεντρι­κό ‘εξό­γκω­μα’ και γύρω από αυτό είναι η άλως που περιέ­χει τα αρχαιό­τε­ρα άστρα του γαλα­ξία μας και η οποία εκτεί­νε­ται σε από­στα­ση εκα­το­ντά­δων χιλιά­δων χιλιο­μέ­τρων προς κάθε κατεύθυνση.

Η άλως είναι δύσκο­λο να μελε­τη­θεί, καθώς απέ­χει πολύ από τη Γη και επι­πλέ­ον τα άστρα της είναι πολύ αραιά σε σύγκρι­ση με εκεί­να στον κεντρι­κό γαλα­ξια­κό δίσκο. Από την άλλη, η άλως κυριαρ­χεί­ται από τη σκο­τει­νή ύλη και περιέ­χει έτσι το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος της συνο­λι­κής γαλα­ξια­κής μάζας.

Με βάση προη­γού­με­νες εκτι­μή­σεις, η άλως εκτεί­νε­ται σε από­στα­ση έως 300 κιλο­παρ­σέκ ή περί­που ένα εκα­τομ­μύ­ριο έτη φωτός από το γαλα­ξια­κό κέντρο (ένα κιλο­παρ­σέκ αντι­στοι­χεί σε 3.260 έτη φωτός), όμως η νέα μελέ­τη επε­κτεί­νει το εξω­τε­ρι­κό όριο της άλω έως του­λά­χι­στον τα 320 κιλοπαρσέκ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα