Απεβίωσε η διαπρεπής νεοελληνίστρια και επίτιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σόνια Ιλίνσκαγια

Η νεο­ελ­λη­νί­στρια, φιλό­λο­γος και μετα­φρά­στρια, Επί­τι­μη Καθη­γή­τρια του Πανε­πι­στη­μί­ου Ιωαν­νί­νων, Σόνια Ιλίν­σκα­για, πέθα­νε στην Αθή­να, την Παρα­σκευή 19 Ιανουα­ρί­ου 2024, σε ηλι­κία 86 ετών. Η Ιλίν­σκα­για ήταν από­φοι­τος του Τμή­μα­τος Κλασ­σι­κής Φιλο­λο­γί­ας του Κρα­τι­κού Πανε­πι­στη­μί­ου Μ.Β. Λομο­νό­σοφ της Μόσχας και σύζυ­γος του συγ­γρα­φέα Μήτσου Αλεξανδρόπουλου.

Το ερευ­νη­τι­κό της ενδια­φέ­ρον επι­κε­ντρώ­θη­κε από πολύ νωρίς στην νεο­ελ­λη­νι­κή και τη ρωσι­κή φιλο­λο­γία. Εργά­στη­κε ως ερευ­νή­τρια του Ινστι­τού­του Σλα­βι­κών και Βαλ­κα­νι­κών Μελε­τών της Ακα­δη­μί­ας Επι­στη­μών της ΕΣΣΔ. Το 1971 υπο­στή­ρι­ξε τη δια­τρι­βή της με τίτλο «Συμ­βο­λή στη μελέ­τη της μετα­πο­λε­μι­κής ποί­η­σης στην Ελλά­δα. Η μοί­ρα μιας γενιάς.»

Υπήρ­ξε η πρώ­τη επαγ­γελ­μα­τί­ας φιλό­λο­γος-νεο­ελ­λη­νί­στρια που ασχο­λή­θη­κε με τη μετά­φρα­ση και έκδο­ση της νεο­ελ­λη­νι­κής λογο­τε­χνί­ας για το ρωσι­κό ανα­γνω­στι­κό κοι­νό, και, για πάνω από 60 χρό­νια είχε συν­δέ­σει το όνο­μά της με την ουσια­στι­κή και γόνι­μη μελέ­τη και παρου­σί­α­ση της ελλη­νι­κής λογο­τε­χνί­ας στη Ρωσία και στην πρώ­ην ΕΣΣΔ: πρω­το­πα­ρου­σί­α­σε τον Καβά­φη (1967), συστη­μα­το­ποί­η­σε την παρου­σί­α­ση του Ρίτσου, ανθο­λό­γη­σε ελλη­νι­κή ποί­η­ση και διη­γή­μα­τα, παρου­σί­α­σε μυθι­στο­ρή­μα­τα, έγρα­ψε σει­ρά επι­στη­μο­νι­κών έργων (μονο­γρα­φί­ες, άρθρα, επι­στη­μο­νι­κές ανα­κοι­νώ­σεις) πάντα με θέμα τη νεο­ελ­λη­νι­κή λογοτεχνία.

Ως επι­με­λή­τρια εκδό­σε­ων συνερ­γά­στη­κε με τους περισ­σό­τε­ρους από τους ήδη γνω­στούς μετα­φρα­στές, εκπαί­δευ­σε την επό­με­νη γενιά νεό­τε­ρων μετα­φρα­στών που έχουν ανα­λά­βει σήμε­ρα τη σκυ­τά­λη, κίνη­σε το ενδια­φέ­ρον μεγά­λων Ρώσων ποι­η­τών, ιδιαι­τέ­ρως του Νομπε­λί­στα Ιωσήφ Μπρόν­τσκι, για τη νεο­ελ­λη­νι­κή λογο­τε­χνία (κυρί­ως προς τον Καβά­φη), και δημο­σί­ευ­σε σει­ρά, κλασ­σι­κών σήμε­ρα, μετα­φρά­σε­ων, Νεο­ελ­λή­νων λογο­τε­χνών, και ιδί­ως ποι­η­τών όλων των γενε­ών, πρω­το­πα­ρου­σιά­ζο­ντάς τους στα ρωσι­κά (Α. Κάλ­βος, Κ.Π. Καβά­φης, Κ. Καρυω­τά­κης, Γρ. Ξενό­που­λος, Μ. Αλε­ξαν­δρό­που­λος, Γ. Ρίτσος, Ν. Βρετ­τά­κος, Α. Τερ­ζά­κης, Γ. Σεφέ­ρης, Οδ. Ελύ­της, Μ. Ανα­γνω­στά­κης, Μ. Σαχτού­ρης, Ε. Κακνα­βά­τος, Β. Βασι­λι­κός, Τ. Πατρί­κιος, Γ. Δάλ­λας, Λ. Πού­λιος, Μ. Γκα­νάς, Γ. Μαρ­κό­που­λος, Γ. Υφα­ντής, Κ. Δημου­λά, Κ. Κύρου και πολ­λούς άλλους). Μπο­ρού­με να πού­με με βεβαιό­τη­τα ότι χάρη στην προ­σφο­ρά της, ο ρωσό­φω­νος ανα­γνώ­στης σήμε­ρα γνω­ρί­ζει τον Καβά­φη, τον Καρυω­τά­κη, το Σεφέ­ρη, το Ρίτσο, τον Ελύ­τη και τη μετα­πο­λε­μι­κή γενιά των Νεο­ελ­λή­νων ποιητών.

Το 1983 εγκα­τα­στά­θη­κε στην Ελλά­δα. Εκλέ­χθη­κε καθη­γή­τρια της νέας ελλη­νι­κής φιλο­λο­γί­ας στο Πανε­πι­στή­μιο Ιωαννίνων.

Στην Ελλά­δα εξέ­δω­σε ως συγ­γρα­φέ­ας και επι­με­λή­τρια πολ­λά άρθρα και βιβλία, όπως: «Κ.Π. Καβά­φης. Οι δρό­μοι προς το ρεα­λι­σμό στην ποί­η­ση του 20ού αιώ­να.» (Αθή­να 1983), «Μιχα­ήλ Λυκιαρ­δό­που­λος. Ένας Έλλη­νας στο χώρο του ρωσι­κού συμ­βο­λι­σμού» (Αθή­να 1989), «Επι­ση­μάν­σεις. Από την πορεία της ελλη­νι­κής ποί­η­σης του 20ού αιώ­να» (Αθή­να 1992), «Ο Κ.Π. Καβά­φης και η ρωσι­κή ποί­η­ση του αργυ­ρού αιώ­να» (Αθή­να 1995), «Η Ελλη­νι­κή Επα­νά­στα­ση του 1821 στον καθρέ­φτη της ρωσι­κής ποί­η­σης» (Αθή­να 2001), «Κ.Π. Καβά­φης, Άπα­ντα τα ποι­ή­μα­τα.» (Αθή­να 2003), «Ελλη­νο­ρω­σι­κά συνα­πα­ντή­μα­τα» (Αθή­να 2004), «Η ρωσι­κή λογο­τε­χνία στην Ελλά­δα. 19ος αιώ­νας» (Αθή­να 2006). Ασχο­λή­θη­κε ιδιαί­τε­ρα με θέμα­τα συγκρι­τι­κής ρωσι­κής και νεο­ελ­λη­νι­κής λογοτεχνίας.

Μετά τη μόνι­μη εγκα­τά­στα­σή της στην Ελλά­δα, συνέ­χι­σε να μετα­φρά­ζει και να παρου­σιά­ζει στη σύγ­χρο­νη Ρωσία τη νεο­ελ­λη­νι­κή λογο­τε­χνία. Εμβλη­μα­τι­κό­τε­ρο επί­τευγ­μα της περιό­δου αυτής υπήρ­ξε η έκδο­ση του συνό­λου του ποι­η­τι­κού έργου του Κ.Π. Καβά­φη στα ρωσι­κά (συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των απο­κη­ρυγ­μέ­νων και ημι­τε­λών ποι­η­μά­των) το 2009, με βάση την ελλη­νι­κή έκδο­ση του 2003.

Η Σόνια Ιλίν­σκα­για θα κηδευ­τεί την Τρί­τη 23 Ιανουα­ρί­ου στις 11 το πρωί από το Δεύ­τε­ρο Νεκρο­τα­φείο. Συλ­λυ­πη­τή­ρια ανα­κοί­νω­ση εξέ­δω­σε η Εται­ρεία Συγγραφέων.

Κώστας Καρυω­τά­κης ΑΠΑΝΤΑ μια άλλη ανάγνωση