Βασίλι Πολένοφ, Ρώσος Ζωγράφος

Γρά­φει η Τασ­σώ Γαΐ­λα //

Στις 18 Ιου­λί­ου 1927 και στο οικο­γε­νεια­κό κτή­μα του το Πολέ­νο­βο (σήμε­ρα Μου­σείο Polenovo), απε­βί­ω­σε σε ηλι­κία 83 ετών ο Βασί­λι Ντμι­τρί­γιε­βιτς Πολέ­νοφ , ζωγρά­φος αρχι­τέ­κτων και μου­σι­κός, ο οποί­ος μόλις ένα χρό­νο πριν τον θάνα­το του ‑1926- ονο­μά­στη­κε Καλ­λι­τέ­χνης της Λαϊ­κής Δημοκρατίας.

Το πορ­τρέ­το του Βασί­λι Πολέ­νοφ φιλο­τέ­χνη­σε το 1877, δηλα­δή πριν 140 χρό­νια , ο κορυ­φαί­ος διε­θνώς πρω­σο­πο­γρά­φος, ο Ιλιά Ρέπιν,1844–1937 .(Μου­σείο Τρετιάκοφ-Μόσχα).

Ο Βασί­λι Πολέ­νοφ γιος της Μαρί­ας και του Ντμί­τρι Πολέ­νοφ γεν­νή­θη­κε στην Αγία Πετρού­πο­λη την 1η Ιου­νί­ου 1844. Από το 1863 έως το 1871 φοί­τη­σε στην Αυτο­κρα­το­ρι­κή Ακα­δη­μία Τεχνών και μετά το πέρας των σπου­δών του και στο διά­στη­μα 1877–1878 συμ­με­τεί­χε στο Ρωσο­τουρ­κι­κό πόλε­μο σαν πολε­μι­κός καλ­λι­τέ­χνης, ενώ πρω­τύ­τε­ρα και το 1870 όντας ακό­μα φοι­τη­τής στην ΑΑΤ συμ­με­τεί­χε στην δημιουρ­γία του συν­δέ­σμου Peredvizniki-Περεντβίζνικοι=Περιπλανόμενοι, σύν­δε­σμος προ­ο­δευ­τι­κών ζωγρά­φων που είχε την στή­ρι­ξη Τολ­στόι, Ντο­στο­γιέφ­σκι και άλλων λογί­ων, σύν­δε­σμος ενά­ντιος στην αυταρ­χι­κή κυβέρ­νη­ση του Τσά­ρου, που οργά­νω­νε εκθέ­σεις κινη­τές — περιο­δεύ­ου­σες (από εκεί το όνο­μα) στη ρώσι­κη ύπαι­θρο, με στό­χο να φέρουν την Τέχνη κοντά στον λαό.

Σαν καθη­γη­τής στην Σχο­λή Ζωγρα­φι­κής, Γλυ­πτι­κής και Αρχι­τε­κτο­νι­κής της Μόσχας 1880–1890 άσκη­σε μεγά­λη επιρ­ροή σε μετέ­πει­τα σημα­ντι­κούς δημιουρ­γούς όπως ο Κον­στα­ντίν Κορό­βιν (1861–1939) ενώ σαν ζωγρά­φος καί­τοι έχει αντλή­σει πολ­λά θέμα­τα από την περιο­δία του στην Μ. Ανα­το­λή και την Ευρώ­πη αναμ­φί­βο­λα οι δημιουρ­γί­ες του στη ζωγρα­φι­κή τοπί­ου τον κατα­τάσ­σουν στους πλέ­ον σημα­ντι­κούς τοπιο­γρά­φους του περα­σμέ­νου αιώ­να και με το έργο του να ασκεί σημα­ντι­κή επιρ­ροή στην εξέ­λι­ξη της ρωσι­κής τοπιογραφίας.

Ο Pavel Tretykov (Πάβελ Τρε­τιά­κοφ) διά­ση­μος συλ­λέ­κτης έργων τέχνης εκεί­νης της περιό­δου είχε αγο­ρά­σει πολ­λά έργα του Β. Πολέ­νοφ τα οποία σήμε­ρα εκτί­θε­νται στην Πινα­κο­θή­κη Τετριάκοφ-Μόσχα.

Ο εξαί­ρε­τος τοπιο­γρά­φος στο πέρα­σμα του από την Ελλά­δα (αρχές 10ετίας 1880), απο­θα­νά­τι­σε με την παλέ­τα του μονα­δι­κά τι άλλο; Τον Παρ­θε­νώ­να και το Ερε­χθείο απο­δί­δο­ντας τα με συγκλο­νι­στι­κές, ιστο­ρι­κές θα λέγα­με λεπτο­μέ­ρειες. Ζωγρά­φος του τοπί­ου, του φωτός, των χρω­μά­των μέσα από τα τοπία του μας στέλ­νει το μήνυ­μα ότι η φύση δεν πεθαί­νει ποτέ… για­τί είναι θεότητα.

Παρθενώνας(1881–1882)

Ερε­χθεί­ον

Πριν περά­σου­με σε ανε­πα­νά­λη­πτες δημιουρ­γί­ες του ρεα­λι­στή και νατου­ρα­λι­στή καλ­λι­τέ­χνη Βασί­λι Πολέ­νοφ που εφέ­τος και στις 18 Ιου­λί­ου συμπλη­ρώ­θη­καν 90 χρό­νια από τον θάνα­το του, ακό­μα ένα έργο του σχε­τι­κό με Ελλά­δα: Πρήζ­ρα­κι Ελλά­ντι-Ελλη­νι­κά Οράματα.

Ελλη­νι­κά Οράματα.

Αξί­ζει να σημειω­θεί ότι και η αδελ­φή του καλ­λι­τέ­χνη, η Ελέ­να Πολέ­νο­βα, συγ­γρα­φέ­ας και εικο­νο­γρά­φος, ταξί­δευε πολύ στο εσω­τε­ρι­κό της πατρί­δας της και κατέ­γρα­φε παρα­δό­σεις και παρα­μύ­θια του Ρωσι­κού λαού ενώ σαν εικο­νο­γρά­φος είχε εικο­νο­γρα­φή­σει παρα­μύ­θια μεγά­λων Ρώσων συγ­γρα­φέ­ων όπως του Πού­σκιν κλπ.

Επι­λο­γή έργων Βασί­λι Πολένοφ:

Μπά­μπου­σκιν σαντ- ο κήπος της για­γιάς, 1878

Μπε­ρε­ζό­βα­για αλέ­για-δεντρο­στοι­χία με σημύ­δες, 1880

Ζαλα­τό­γιε όσεν-Χρυ­σό φθι­νό­πω­ρο, 1893.

Στη βάρ­κα

Βενε­τσιά­νι­κο κανάλι

Μοσχο­βί­τι­κη αυλή, 1878, έργο του Β. Π., για πολ­λούς το αρι­στούρ­γη­μα του.

Βασι­κό βοή­θη­μα: Ζνα­με­νί­τιε Ρού­σκιε Χουντόζνικοι/Μπιογραφίτσεσκι Σλοβάρ(Διάσημοι Ρώσοι Ζωγράφοι/Βιογραφικό Λεξι­κό)- Έκδο­ση Άζμπουκα/Αγία Πετρού­πο­λη, 2000.