Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Για τη γυναικοκτονία στα Γλυκά Νερά

Γρά­φει ο Ειρη­ναί­ος Μαρά­κης //

Δεν υπήρ­ξε ανα­τρο­πή, ούτε έκπλη­ξη στην υπό­θε­ση της δολο­φο­νί­ας της Κάρο­λαϊν. Αυτό που αρκετοί/ες υπο­ψια­ζό­μα­σταν κι αυτό που από την αρχή γνώ­ρι­ζε ο δολο­φό­νος απο­δεί­χτη­κε στο έπα­κρο. Ούτε διαρ­ρή­κτες με κατα­γω­γή από χώρες του εξω­τε­ρι­κού υπήρ­ξαν, ούτε ληστεία, ούτε τίπο­τα. Μόνο μια μεθο­δι­κή, εκδι­κη­τι­κή, τιμω­ρη­τι­κή και στυ­γνή γυναι­κο­κτο­νία μαζί με μια εξί­σου απο­τρό­παια ζωο­κτο­νία που εκτε­λέ­στη­καν από τον Μπά­μπη Ανα­γνω­στό­που­λο, σύζυ­γο της Κάρο­λαϊν. Μάλι­στα, ο δολο­φό­νος εκμε­ταλ­λεύ­τη­κε την ψεύ­τι­κη εικό­να, με την οποία μας βομ­βαρ­δί­ζουν καθη­με­ρι­νά τα καθε­στω­τι­κά ΜΜΕ, ήδη από τη δεκα­ε­τία του ’90, ότι υπεύ­θυ­νοι για την αύξη­ση της εγκλη­μα­τι­κό­τη­τας στη χώρα μας είναι οι ξένοι ώστε να παρα­πλα­νή­σει την έρευνα.

Τα περισ­σό­τε­ρα ΜΜΕ υιο­θέ­τη­σαν αυτή την εικό­να κι ενά­ντια σε κάθε δεο­ντο­λο­γία προ­σπά­θη­σαν να μας πεί­σουν ότι μόνο ένας εξω­τε­ρι­κός εγκλη­μα­τί­ας θα μπο­ρού­σε να προ­κα­λέ­σει τόσο κακό σε μια ευτυ­χι­σμέ­νη οικο­γέ­νεια-πρό­τυ­πο. Μέχρι χθες του­λά­χι­στον, όταν η Αστυ­νο­μία έσπευ­σε να μετα­φέ­ρει στην ΓΑΔΑ για νέα κατά­θε­ση τον 32χρονο σύζυ­γο της Κάρο­λαϊν. Σύμ­φω­να με τα όσα τονί­στη­καν σε έκτα­κτη συνέ­ντευ­ξη τύπου, τα «νέα στοι­χεία που έχουν προ­κύ­ψει δεν μπο­ρού­σαν να περι­μέ­νουν» και «ο 32χρονος είναι ο μονα­δι­κός αυτό­πτης μάρ­τυ­ρας για τα νέα στοι­χεία που έχουν προ­κύ­ψει». Η ομο­λο­γία του θύτη έρχε­ται να συμπλη­ρώ­σει όλα τα παραπάνω.

Διά­φο­ρα «φωτει­νά» μυα­λά στα μέσα κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης βιά­στη­καν να πουν ότι δεν είναι αθώα η επί­σπευ­ση της σύλ­λη­ψης του δολο­φό­νου, μια μέρα μετά την ψήφι­ση του νομο­σχε­δί­ου Χατζη­δά­κη που καταρ­γεί το 8ωρο και τα συν­δι­κά­τα. Αυτές οι εκτός τόπου και χρό­νου ανα­φο­ρές δεν έκρυ­ψαν το πραγ­μα­τι­κό ζήτη­μα: τις γυναι­κο­κτο­νί­ες. Θα πρέ­πει να εστιά­σου­με σε αυτό, όχι μόνο για­τί αυξά­νο­νται αλλά και για­τί απο­κα­λύ­πτο­νται όλο και πιο συχνά πλέον.

Ως γυναι­κο­κτο­νία ανα­φέ­ρε­ται το έγκλη­μα μίσους που βασί­ζε­ται στο φύλο, το οποίο γενι­κά ορί­ζε­ται ως «η σκό­πι­μη θανά­τω­ση των γυναι­κών (ή κορι­τσιών) επει­δή είναι γυναί­κες». Οι γυναι­κο­κτο­νί­ες δια­πράτ­το­νται ή γίνο­νται ανε­κτές τόσο από ιδιώ­τες όσο και από δημό­σιους φορείς. Ο όρος περι­λαμ­βά­νει μετα­ξύ άλλων τη δολο­φο­νία γυναί­κας ως απο­τέ­λε­σμα άσκη­σης βίας από ερω­τι­κό σύντρο­φο, τον βασα­νι­σμό και τη δολο­φο­νία γυναί­κας ως απο­τέ­λε­σμα μισο­γυ­νι­σμού, τη δολο­φο­νία γυναι­κών και κορι­τσιών ως «εγκλή­μα­τα για λόγους τιμής» και λοι­πές μορ­φές δολο­φο­νί­ας, τη στο­χευ­μέ­νη δολο­φο­νία γυναι­κών και κορι­τσιών στο πλαί­σιο ένο­πλων συγκρού­σε­ων, και περι­πτώ­σεις γυναι­κο­κτο­νί­ας οι οποί­ες συν­δέ­ο­νται με συμ­μο­ρί­ες, το οργα­νω­μέ­νο έγκλη­μα, εμπό­ρους ναρ­κω­τι­κών και την εμπο­ρία γυναι­κών και κοριτσιών.

Ο όρος γυναι­κο­κτο­νία κατα­γρά­φη­κε πρώ­τη φορά σε νομι­κό λεξι­κό του 1801 ως «femicide» από τον Joh Corry. Ωστό­σο στη σύγ­χρο­νη επο­χή απο­δί­δε­ται στην Dianna Russell, η οποία τον χρη­σι­μο­ποί­η­σε για πρώ­τη φορά το 1976 στο πρώ­το Διε­θνές Δικα­στή­ριο για τα Εγκλή­μα­τα κατά των γυναι­κών υπο­γραμ­μί­ζο­ντας χαρα­κτη­ρι­στι­κά  ότι «χρειά­ζε­ται να φθά­σου­με σε μία συναί­νε­ση προ­κει­μέ­νου να περι­γρά­ψου­με αυτό το σύν­θε­το, πολυ­ε­δρι­κό και πολι­τι­σμι­κά εξαρ­τώ­με­νο έγκλη­μα». Ο όρος (femicidio) χρη­σι­μο­ποιεί­ται εκτε­νώς στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή ως χρή­σι­μο εργα­λείο για την αντι­με­τώ­πι­ση της ανη­συ­χη­τι­κής κλι­μά­κω­σης των πολύ βίαιων δολο­φο­νιών γυναι­κών και κορι­τσιών. Εισή­χθη παράλ­λη­λα η λέξη «feminicidio» προ­κει­μέ­νου να απο­τυ­πω­θεί το στοι­χείο της ατι­μω­ρη­σί­ας και της θεσμι­κής βίας λόγω έλλει­ψης λογο­δο­σί­ας και επαρ­κούς αντα­πό­κρι­σης από την πλευ­ρά του κρά­τους, όταν δια­πράτ­το­νται τέτοιες δολο­φο­νί­ες. Ο δεύ­τε­ρος όρος χρη­σι­μο­ποιεί­ται όταν δια­κυ­βεύ­ε­ται η ευθύ­νη του κρά­τους. Όμως καμία ευρω­παϊ­κή νομο­θε­σία δεν έχει συμπε­ρι­λά­βει στο ποι­νι­κό της δίκαιο τη γυναι­κο­κτο­νία ως αυτο­τε­λές έγκλημα.

Η δολο­φο­νία της Κάρο­λαϊν εντάσ­σε­ται σε αυτό ακρι­βώς το πλαί­σιο. Όλο τα παρα­πά­νω, δεί­χνουν ότι είναι περισ­σό­τε­ρο ανα­γκαία από κάθε άλλη φορά η κατάρ­γη­ση του σεξι­σμού στην οικο­γέ­νεια, στους χώρους εργα­σί­ας, στις ανθρώ­πι­νες σχέ­σεις με οδη­γό τους αγώ­νες του γυναι­κεί­ου κινή­μα­τος χωρίς «ναι μεν αλλά» και διά­φο­ρες δικαιο­λο­γί­ες που μόνο εμπό­δια βάζουν στους αγώ­νες. Σε αυτή τη δύσκο­λη μάχη, κατά τη γνώ­μη μου πάντα, δεν χωρά­ει η αντί­λη­ψη ότι κάθε γεγο­νός το αντι­με­τω­πί­ζου­με σα να είναι η πρώ­τη φορά και χωρίς άμε­ση σύν­δε­ση με τον τρό­πο που οι νέες εργα­ζό­με­νες και οι νέοι εργα­ζό­με­νοι έρχο­νται σε επα­φή με τις ιδέ­ες της γυναι­κεί­ας κατα­πί­ε­σης. Κάθε γυναι­κο­κτο­νία, κάθε σεξι­στι­κό έγκλη­μα συν­δέ­ε­ται άμε­σα με τον τρό­πο που το κρά­τος επι­χει­ρεί να ελέγ­ξει τις ζωές χιλιά­δων γυναι­κών, το σώμα, την ψυχή τους και την εργα­σία τους, που επι­βάλ­λει πρό­τυ­πα και συμπεριφορές.

Το υπό­βα­θρο τέτοιων απο­κα­λύ­ψε­ων που μέχρι χθες έμε­ναν στο σκο­τά­δι, είναι οι πλού­σιοι αγώ­νες ενά­ντια στη γυναι­κεία κατα­πί­ε­ση που έφτα­σαν να ακυ­ρώ­σουν το σεξι­στι­κό «συνέ­δριο γονι­μό­τη­τας», το οποίο οργά­νω­νε ο σκλη­ρός πυρή­νας του κρά­τους κάτω από την αιγί­δα της Προ­ε­δρί­ας της Δημοκρατίας.

Από τη μια μεριά, η μακρό­συρ­τη οικο­νο­μι­κή κρί­ση έχει σημά­νει επι­θέ­σεις σε βάρος της εργα­τι­κής τάξης παντού και με χει­ρό­τε­ρες συν­θή­κες εργα­σί­ας για τις γυναί­κες καθώς και νέους νόμους που επι­χει­ρούν να κανο­νι­κο­ποι­ή­σουν τις βίαιες συμπε­ρι­φο­ρές, την εξου­σία του συζύ­γου πάνω στη γυναί­κα και τα παι­διά μετά το χωρι­σμό, ακό­μα και τους βια­σμούς. Ταυ­τό­χρο­να, οι εργα­τι­κοί αγώ­νες ενά­ντια σε αυτά τα χτυ­πή­μα­τα φέρ­νουν εμπει­ρί­ες που ανε­βά­ζουν τη συλ­λο­γι­κό­τη­τα και την αυτο­πε­ποί­θη­ση των γυναι­κών που αντι­δρούν στην κατα­πί­ε­ση. Και μαζί ανε­βά­ζουν την πολι­τι­κή ριζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση σε πρω­το­πό­ρα κομ­μά­τια που συν­δέ­ουν αυτές τις μάχες με την αντί­στα­ση σ’ ένα σύστη­μα που βάζει το κέρ­δος πάνω από τις ανθρώ­πι­νες ζωές.

Οι επι­θέ­σεις της κυβέρ­νη­σης και του κρά­τους προς τις γυναί­κες είναι δεδο­μέ­νο ότι θα συνε­χι­στούν αλλά και ότι θα αντι­με­τω­πι­στούν από το γυναι­κείο αλλά και το εργα­τι­κό κίνη­μα. Η υπο­χρε­ω­τι­κή συνε­πι­μέ­λεια είναι μία από τις επι­θέ­σεις. Με αφορ­μή αυτό αξί­ζει να θυμη­θού­με ότι ο δολο­φό­νος στην ομο­λο­γία του ισχυ­ρί­στη­κε ότι αυτό που τον ένοια­ζε πάνω από όλα ήταν το μωρό τους…

Κι εδώ ακρι­βώς είναι όπου ο Κώστας Τσιά­ρας, υπουρ­γός Δικαιο­σύ­νης & Ανθρω­πί­νων Δικαιω­μά­των, οφεί­λει να μας πει πως τελι­κά θα εφαρ­μο­στεί ο νόμος της υπο­χρε­ω­τι­κής συνε­πι­μέ­λειας μετά από άλλη μία γυναι­κο­κτο­νία. Ιδιαί­τε­ρα τώρα, που ο δολο­φό­νος απο­δεί­χτη­κε ότι είναι ένας «πετυ­χη­μέ­νος», «λευ­κός» άντρας από μια «ευτυ­χι­σμέ­νη» οικο­γέ­νεια και όχι ένας «αλλο­δα­πός, μέλος του οργα­νω­μέ­νου εγκλή­μα­τος» που δεν «άντε­ξε» την ψυχο­λο­γι­κή πίε­ση που ήρθε ως συνέ­πεια του εγκλή­μα­τος και όπως ανέ­φε­ρε η προ­πα­γάν­δα των ΜΜΕ μέχρι και πριν λίγες μόνο μέρες.

Περισ­σό­τε­ρα στοι­χεία για τις γυναι­κο­κτο­νί­ες θα βρεί­τε στους συν­δέ­σμους που ακολουθούν:

  1. Γυναι­κο­κτο­νία, https://eige.europa.eu/el/taxonomy/term/1128, Ευρω­παϊ­κό Ινστι­τού­το για την Ισό­τη­τα των Φύλων
  2. Γυναι­κο­κτο­νία: Το «ανύ­παρ­κτο» έγκλη­μα. Παγκό­σμια δεδο­μέ­να & μια σύγκρι­ση νομι­κών πλαι­σί­ων μετα­ξύ Ελλά­δας και Χιλής, https://www.crimetimes.gr/γυναικοκτονία-το-ανύπαρκτο-έγκλημ/, Crime Times

Ειρη­ναί­ος Μαρά­κης: «Όλα είναι όπλα»

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο