Για όλα έφταιγαν οι…κομμουνιστές τελικά; — Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας

Αφορ­μή για τις σκέ­ψεις αυτές το αφιέ­ρω­μα στο ένθε­το περιο­δι­κό της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (26/11) «Σελί­δες ιστο­ρί­ας» (τεύ­χος 5) στο οποίο υπάρ­χει αφιέ­ρω­μα στο «Πρα­ξι­κό­πη­μα της Μπυ­ρα­ρί­ας» του Χίτλερ στα 1923 του Νίκου Παπα­να­στα­σί­ου (επί­κου­ρος καθη­γη­τής στο τμή­μα επι­κοι­νω­νί­ας και ΜΜΕ, Πανε­πι­στη­μί­ου Αθηνών).

Δεν στα­θού­με στην περι­γρα­φή του γεγο­νό­τος, ούτε και στα όσα ανα­φέ­ρο­νται στο τι προη­γή­θη­κε κατά τη γνώ­μη του αρθρο­γρά­φου. Θα στα­θού­με σε ένα κομ­μά­τι που κατά τη γνώ­μη μου και ανι­στό­ρη­το είναι, αλλά και δεί­χνει μία καλ­λιερ­γού­με­νη αντί­λη­ψη τα τελευ­ταία χρό­νια, ότι τελι­κά για την άνο­δο του Χίτλερ «έβα­λαν το χερά­κι τους και οι κομου­νι­στές». Η «θεω­ρία των δύο άκρων» συνα­ντιέ­ται τελι­κά με τον ιστο­ρι­κό αναθεωρητισμό.

Γρά­φει χαρα­κτη­ρι­στι­κά (και μάλι­στα υπάρ­χει και σε εμφα­νές σημείο του αφιε­ρώ­μα­τος για να το εμπε­δώ­σου­με προ­φα­νώς): «…Το γεγο­νός ότι η Δημο­κρα­τία της Βαϊ­μά­ρης ήταν πράγ­μα­τι μια «Δημο­κρα­τία χωρίς δημο­κρά­τες» επι­βε­βαί­ω­νε τον Οκτώ­βριο του 1923 η δρά­ση του γερ­μα­νι­κού κομ­μου­νι­στι­κού κόμ­μα­τος που προ­σπά­θη­σε να επι­βά­λει στο Αμβούρ­γο καθε­στώς σοβιε­τι­κού τύπου, με την οικο­νο­μι­κή ενί­σχυ­ση της Μόσχας…»

Το «πρα­ξι­κό­πη­μα της μπυ­ρα­ρί­ας» δεν έπε­σε από τον ουρα­νό, απο­τε­λεί τη συνέ­χεια και τη δεύ­τε­ρη προ­σπά­θεια ακρο­δε­ξιών και παρα­στρα­τιω­τι­κών κύκλων να κατα­λά­βουν την εξου­σία. Να σημειώ­σου­με για παρά­δειγ­μα ότι τον Μάρ­τη του 1920 θα εκδη­λω­θεί απο­τυ­χη­μέ­νο πρα­ξι­κό­πη­μα υπό τον Β. Καππ. Παρ’ όλα αυτά η Βαυα­ρία θα είναι η περιο­χή που θα απο­τε­λέ­σει κατα­φύ­γιο για τους ακρο­δε­ξιούς, εκεί άλλω­στε θα έρθει στην εξου­σία το Βαυα­ρι­κό Λαϊ­κό Κόμ­μα υπό τον Έσσε­ριχ. Στην ένο­πλη Οργά­νω­ση Έσσε­ριχ θα συσπει­ρω­θούν και τα Frei corps. Η κυβέρ­νη­ση Βιρτ, που στο μετα­ξύ έχει ανα­λά­βει την εξου­σία, απο­φα­σί­ζει την απα­γό­ρευ­ση του ακρο­δε­ξιού κόμ­μα­τος. Πρα­κτι­κά δεν μπο­ρεί να επι­βά­λει τίπο­τα. Στη Βαυα­ρία είναι απρό­σβλη­τοι, συνε­χί­ζουν να κάνουν ένο­πλες παρε­λά­σεις σε διά­φο­ρες μεγά­λες πόλεις της Γερ­μα­νί­ας και να εκπαι­δεύ­ο­νται από τον γερ­μα­νι­κό στρα­τό. Τον Γενά­ρη του 1923 θα είναι ο ίδιος ο Χίτλερ που θα κατα­φέ­ρει να ματαιώ­σει μια νέα προ­σπά­θεια απα­γό­ρευ­σης των δρά­σε­ων των ακρο­δε­ξιών στη Γερ­μα­νία, έπει­τα από συνεν­νό­η­ση με τον αρχη­γό της Ράιχ­σβερ (γερ­μα­νι­κός στρατός).

Να τονί­σου­με εδώ ότι η κίνη­ση του Χίτλερ ήταν ξεκά­θα­ρα πρα­ξι­κό­πη­μα (το «πρα­ξι­κό­πη­μα της μπυ­ρα­ρί­ας» 8–9/11/1923 όπως έγι­νε γνω­στό), ενώ στο Αμβούρ­γο (23/10/1923) είχα­με λαϊ­κή εξέ­γερ­ση ως απο­τέ­λε­σμα της επα­να­στα­τι­κής κατά­στα­σης που είχε προηγηθεί.

Ο Γερ­μα­νός Κομου­νι­στής ηγέ­της Ε. Τέλ­μαν έγρα­φε χαρα­κτη­ρι­στι­κά (για τις αιτί­ες, τα γεγο­νό­τα, αλλά και τα συμπε­ρά­σμα­τα) το 1925: «…Στις 23 Οκτώ­βρη 1923, το Αμβούρ­γο εξε­γέρ­θη­κε. Παρα­κι­νού­με­νο από την εξα­θλί­ω­ση της περιό­δου του πλη­θω­ρι­σμού, εξω­θη­μέ­νο από την ανή­κου­στη ανέ­χεια των εργα­ζό­με­νων μαζών, εμπνευ­σμέ­νο από το πνεύ­μα του μπολ­σε­βι­κι­σμού, το καλύ­τε­ρο, το πιο επα­να­στα­τι­κό τμή­μα της εργα­τιάς του Αμβούρ­γου πήρε τα όπλα και ξεκί­νη­σε τον αγώ­να ενά­ντια στους καπι­τα­λι­στές κατα­πιε­στές… Ποιες ήταν οι αιτί­ες του αγώ­να του Αμβούρ­γου; Ήταν μόνο η προ­πα­γάν­δα των κομ­μου­νι­στών, ήταν οι απο­φά­σεις παρά­νο­μων μυστι­κών οργά­νων, όπως ισχυ­ρί­ζο­νται τα αστι­κά δικα­στή­ρια; Οχι! Οι αιτί­ες είναι βαθύ­τε­ρες. Η εξέ­γερ­ση δεν ξεπή­δη­σε ούτε από την τυφλή τύχη, ούτε από την ελεύ­θε­ρη βού­λη­ση μερι­κών συνω­μο­τών. Η εξέ­γερ­ση του Αμβούρ­γου ξεπή­δη­σε από την επα­να­στα­τι­κή κατά­στα­ση του φθι­νο­πώ­ρου του 1923… Ηδη την άνοι­ξη του 1923 ξέσπα­σαν στην περιο­χή του Ρουρ και της Ανω Σιλε­σί­ας απερ­για­κά κινή­μα­τα. Νέα κύμα­τα της ταξι­κής πάλης ανα­πτύ­χθη­καν σε ολό­κλη­ρη τη Γερ­μα­νία. Οι εργά­τες δεν αγω­νί­ζο­νταν ακό­μα για την εξου­σία, αλλά για τις πιο επι­τα­κτι­κές καθη­με­ρι­νές τους ανά­γκες, για την κατα­πο­λέ­μη­ση της πιο οξυ­μέ­νης ανέ­χειας. Ο αγώ­νας διε­ξα­γό­ταν ακό­μα με «ειρη­νι­κές» μορ­φές… της κυβέρ­νη­σης Κού­νο. Ήδη πριν την ανα­τρο­πή αυτή είχαν γίνει ανταλ­λα­γές πυρών στο Ρουρ, το Ανό­βε­ρο, την Ανω Σιλε­σία, τη Βαυα­ρία και σε άλλα μέρη της Γερ­μα­νί­ας. Τώρα ήταν σε όλους καθα­ρό ότι μια ειρη­νι­κή διευ­θέ­τη­ση των ζητη­μά­των δεν ήταν πια δυνα­τή. Η αμεί­λι­κτη, βίαιη πάλη με όρους τάξης απέ­να­ντι σε τάξη έγι­νε ανα­πό­φευ­κτη. Οι απερ­γί­ες κατέ­λη­γαν σε συγκρού­σεις, οι δια­δη­λώ­σεις σ’ αιμα­τη­ρές μικρές μάχες ανά­με­σα στους εργά­τες και την αστυ­νο­μία σε μια ντου­ζί­να γερ­μα­νι­κές πόλεις… Το Αμβούρ­γο ηττή­θη­κε. Οι μαχη­τές των οδο­φραγ­μά­των έπε­σαν. Ωστό­σο μόνο λίγοι σκο­τώ­θη­καν, το μεγα­λύ­τε­ρο τμή­μα αιχ­μα­λω­τί­στη­κε, κατα­διώ­χτη­κε και δια­σκορ­πί­στη­κε. Ακό­μα και σήμε­ρα βρί­σκο­νται σε φυλα­κές και φρού­ρια. Η ηρω­ι­κή τους υπε­ρά­σπι­ση κατά τις δίκες του Αμβούρ­γου με την κατη­γο­ρία της υψί­στης προ­δο­σί­ας απο­τε­λούν παρά­δειγ­μα για τον τρό­πο με τον οποίο οι κομ­μου­νι­στές στέ­κο­νται μπρο­στά στα αστι­κά ταξι­κά δικαστήρια….»

Σημα­σία έχει ακό­μη και το πώς αντι­με­τω­πί­στη­καν τα δύο αυτά γεγο­νό­τα από την αστι­κή δικαιο­σύ­νη. Ανα­φέ­ρει ο αρθρο­γρά­φος: «…Η ετυ­μη­γο­ρία του δικα­στη­ρί­ου ήταν εξαι­ρε­τι­κά επιει­κής για τους πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες, καθώς βαρύ­νο­νταν με την κατη­γο­ρία της εσχά­της προ­δο­σί­ας. Ο Χίτλερ κατα­δι­κά­στη­κε σε πεντα­ε­τή φυλά­κι­ση, αλλά εξέ­τι­σε τελι­κά μόνο εννέα μήνες στη φυλα­κή, με το σκε­πτι­κό ότι δεν μπο­ρού­σε να τιμω­ρη­θεί αυστη­ρά ένας κατη­γο­ρού­με­νος «που αισθά­νε­ται τόσο Γερ­μα­νός» και ο οποί­ος εμφο­ρεί­ται από «αγνό πατριω­τι­κό πνεύ­μα και τη ευγε­νέ­στε­ρη θέλη­ση»…». Η ποι­νή για πρα­ξι­κό­πη­μα ενα­ντί­ον της δημο­κρα­τί­ας ήταν η θανα­τι­κή ποι­νή, αλλά οι δικα­στές του επέ­βα­λαν ποι­νή 5 ετών ενώ αντί­θε­τη σε σκλη­ρό­τη­τα υπήρ­ξε η αντι­με­τώ­πι­ση της εξέ­γερ­σης των εργα­τών του Αμβούρ­γου το ίδιο έτος, η οποία πνί­γη­κε στο αίμα, ενώ πάνω από 800 εργά­τες και κομ­μου­νι­στές κλεί­στη­καν στη φυλακή.

Συμπε­ρα­σμα­τι­κά, προ­κύ­πτει ότι είναι ο ίδιος ο καπι­τα­λι­σμός που γεν­νά τον φασι­σμό, που δίνει και μέσω της αστι­κής δημο­κρα­τί­ας αρκε­τές επι­λο­γές στις φασι­στι­κές πρα­κτι­κές ανό­δου στην εξου­σία των κρα­τών που θέλουν να επι­βλη­θούν. Οι κομ­μου­νι­στές δια­χρο­νι­κά παλεύ­ουν ενά­ντια του, ενά­ντια στις αιτί­ες που τον γεν­νούν και τον θρέφουν.Με γλα­φυ­ρό τρό­πο το περι­γρά­φουν σε ένα τρα­γού­δι τους, το συγκρό­τη­μα Υπε­ρα­στι­κοί που ανα­φέ­ρουν: «Του φασί­στα χέρι αν σηκω­θεί, την πυγ­μή του καπι­τα­λι­στή δοκι­μά­ζει πάνω στο λαό, που τον θέλει έρμο και σκυφτό.»