Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Εκατό χρόνια Φεντερίκο Φελίνι

Στις 20 Ιανουα­ρί­ου συμπλη­ρώ­νο­νται 100 χρό­νια από τη γέν­νη­ση του Φεντε­ρί­κο Φελί­νι, και στην Ιτα­λία και ειδι­κό­τε­ρα στη γενέ­τει­ρά του, το Ρίμι­νι, μια λου­τρό­πο­λη στις ακτές της Αδρια­τι­κής, κορυ­φώ­νο­νται οι εκδη­λώ­σεις προς τιμήν του.

Ο “μάγος” ή “maestro”, όπως τον έλε­γαν στην Ιτα­λία, υπήρ­ξε ένας τερά­στιος δημιουρ­γός που ξέφυ­γε από φόρ­μες και κανό­νες, δημιούρ­γη­σε τον δικό του φιλ­μι­κό κόσμο και γέμι­σε τη μεγά­λη οθό­νη με σπά­νιας ομορ­φιάς εικό­νες, βγαλ­μέ­νες από το ταλέ­ντο ενός χαρι­σμα­τι­κού λαϊ­κού ποι­η­τή. Ήταν ένας πνευ­μα­τι­κός άνθρω­πος, που δια­μόρ­φω­σε συνει­δή­σεις και ήταν έτοι­μος να δώσει μάχες για την τέχνη του και τις ιδέ­ες του.

Ποια ήταν όμως η πορεία του Φελί­νι μέχρι την παγκό­σμια καταξίωση;

Από το Ρίμινι στη Ρώμη

Γεν­νή­θη­κε στο Ρίμι­νι, που τον σημά­δε­ψε. Πήγε σε καθο­λι­κό σχο­λείο, ενώ τον ελεύ­θε­ρο χρό­νο του τον ξόδευε για να φτιά­χνει μαριο­νέ­τες, και όταν έγι­νε 12 χρό­νων το έσκα­σε από το σπί­τι του, ακο­λου­θώ­ντας ένα τσίρ­κο. Εκεί ίσως να οφεί­λε­ται και η αγά­πη του για τους κλό­ουν, που βλέ­που­με σε αρκε­τές ται­νί­ες του. Στα 17 του ο Φελί­νι εγκα­τέ­λει­ψε την ηρε­μία της ομι­χλώ­δους λου­τρό­πο­λης για να πάει στη Ρώμη. Εκεί αρχι­κά δού­λε­ψε ως σκι­τσο­γρά­φος, ενώ στη συνέ­χεια έγρα­φε παρ­λά­τες και σκετς για κομ­φε­ραν­σιέ και δια­σκε­δα­στές λαϊ­κών κέντρων ψυχα­γω­γί­ας. Το 1939 γρά­φε­ται στη Νομι­κή Σχο­λή του πανε­πι­στη­μί­ου της Ρώμης, για να ικα­νο­ποι­ή­σει τους γονείς του, αλλά δεν παρα­κο­λού­θη­σε ούτε ένα μάθη­μα. Άρχι­σε να γρά­φει στο σατι­ρι­κό περιο­δι­κό “Μάρ­κο Αου­ρέ­λιο”, όπου θα γνω­ρί­σει τον Ετό­ρε Σκό­λα και τους Τσέ­ζα­ρε Ζαβα­τί­νι (μαρ­ξι­στής, θεω­ρη­τι­κός του νεο­ρε­α­λι­σμού) και Μπερ­ναρ­ντί­νο Ζαπό­νι, μελ­λο­ντι­κό συνερ­γά­τη του.

Η Τζουλιέτα του

Στις 30 Οκτω­βρί­ου του 1943 θα παντρευ­τεί την Τζου­λιέ­τα Μασί­να, με την οποία θα ζήσουν μαζί για 50 χρό­νια, μέχρι το θάνα­τό του. Την είχε γνω­ρί­σει το 1942 σε ένα ραδιο­φω­νι­κό στού­ντιο, όπου η Μασί­να έκα­νε δημο­φι­λείς εκπο­μπές μου­σι­κής κωμω­δί­ας. Μετά από κάποιες “πολε­μι­κές περι­πέ­τειες” στη Λιβύη, ο Φελί­νι θα επι­στρέ­ψει, θα παντρευ­τεί τη Τζου­λιέ­τα του, αλλά σύντο­μα θα ζήσουν ακό­μη μια περι­πέ­τεια. Περι­μέ­νο­ντας το πρώ­το τους παι­δί, η Μασί­να θα έχει ένα ατύ­χη­μα, πέφτο­ντας από τις σκά­λες και θα απο­βά­λει. Ένα χρό­νο μετά, στις 22 Μαρ­τί­ου του 1945 θα γεν­νή­σει έναν γιο, τον Πιερ­φε­ντε­ρί­κο, αλλά το παι­δί θα πεθά­νει από εγκε­φα­λί­τι­δα ένα μήνα αργό­τε­ρα. Το τρα­γι­κό περι­στα­τι­κό είχε συναι­σθη­μα­τι­κές και καλ­λι­τε­χνι­κές επι­πτώ­σεις στη ζωή τους. Στον κόσμο του σινε­μά θα μπει δίπλα στον Ρομπέρ­το Ροσε­λί­νι, αφού συμ­με­τέ­χει στο σενά­ριο των θρυ­λι­κών ται­νιών “Ρώμη, Ανο­χύ­ρω­τη Πόλη” και “Αυτοί που Έμει­ναν Ζωντα­νοί” (“Paisa”).

Η πρώτες του ταινίες

Το 1950 μαζί με τον Αλμπέρ­το Λατουά­ντα γυρί­ζει το ρομα­ντι­κό δρά­μα “Τα φώτα του Βαριε­τέ”, ενώ το 1952 ουσια­στι­κά κάνει τη δική του εκκί­νη­ση στη μεγά­λη οθό­νη, με τον “Λευ­κό Σεϊ­χη” όπου δίπλα στη σύζυ­γό του παί­ζει ο τερά­στιος Αλμπέρ­το Σόρ­ντι. Το 1953 θα γυρί­σει τους “Βιτε­λό­νι” μια υπέ­ρο­χη νοσταλ­γι­κή κωμω­δία για τη γενέ­τει­ρά του, το Ρίμι­νι. Ο Φελί­νι θα δώσει τα πρώ­τα δείγ­μα­τα του δικού του κινη­μα­το­γρα­φι­κού κόσμου.

Μετά την περί­φη­μη “Λα Στρά­ντα”, θα γυρί­σει το 1957 τις “Νύχτες της Καμπί­ρια”, με την Μασί­να να δίνει για μία ακό­μη φορά ρεσι­τάλ, στο ρόλο μίας αγα­θής πόρ­νης, μόνι­μο θύμα των ανδρών. Η Μασί­να θα κερ­δί­σει το βρα­βείο ερμη­νεί­ας στο Φεστι­βάλ των Κανών και η ται­νία το Όσκαρ Καλύ­τε­ρης Ξενό­γλωσ­σης Ταινίας.

Γλυκιά Ζωή

Η δεκα­ε­τία του ’60 είναι όμως αυτή που θα στα­θεί καθο­ρι­στι­κή για τον Φελί­νι. Θα αφή­σει τις επιρ­ρο­ές από το νεο­ρε­α­λι­σμό προ­χω­ρώ­ντας σε έναν προ­σω­πι­κό κινη­μα­το­γρά­φο. Θα ξεκι­νή­σει με τη “Γλυ­κιά Ζωή” (“La Dolce Vita”) το 1960, το γνω­στό­τε­ρο φιλμ του μαζί με το “8 1/2 “. Η ται­νία, που ξεσή­κω­σε σάλο, περι­γρά­φει την περι­πλά­νη­ση ενός δημο­σιο­γρά­φου στη Ρώμη, ακο­λου­θώ­ντας μία σταρ. Μια ται­νία θρύ­λος, μια θαυ­μα­στή πινα­κο­θή­κη της παρακ­μια­κής ζωής των μεγα­λο­α­στών και συνά­μα μία απο­θέ­ω­ση της Αιώ­νιας Πόλης. Ο Μαρ­τσέ­λο Μαστρο­γιά­νι γίνε­ται σταρ πρώ­του μεγέ­θους, ενώ εκθαμ­βω­τι­κή δίπλα του η Ανί­τα Έκμπεργκ, με τη σκη­νή να τσα­λα­βου­τά στη Φοντά­να ντι Τρέ­βι να παρα­μέ­νει από τις δια­ση­μό­τε­ρες του παγκό­σμιου σινε­μά. Η ται­νία κέρ­δι­σε τον Χρυ­σό Φοί­νι­κα στις Κάννες.

Το 1963 θα γυρί­σει ίσως τη σπου­δαιό­τε­ρη ται­νία της καριέ­ρας του, το “8 1/2 ” δίνο­ντας την ευκαι­ρία στον Μαστρο­γιά­νι να κάνει το ρόλο της ζωής του, υπο­δυό­με­νος ουσια­στι­κά τον ίδιο τον σκη­νο­θέ­τη, σε έναν εσω­τε­ρι­κό μονό­λο­γο, με τον οποίο εκφρά­ζει την αγω­νία του καλ­λι­τέ­χνη. Ένα κινη­μα­το­γρα­φι­κό επί­τευγ­μα, με την εκπλη­κτι­κή μου­σι­κή του Νίνο Ρότα.

Ο Φελί­νι φτά­νει στην κορυ­φή και μετά από 30 χρό­νια ακρι­βώς (31/10/1993) θα μας απο­χαι­ρε­τή­σει. Για πάντα.

Πηγή: ΑΠΕ

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο