ΕΛΣΤΑΤ: Η φτώχεια απειλεί το 17,4% του πληθυσμού – «Κόβουν» το ελαιόλαδο και το ηλεκτρικό ρεύμα τα νοικοκυριά

Στο «φάσμα» της φτώ­χειας βρί­σκε­ται το 17,4% του πλη­θυ­σμού της Ελλά­δας, όπως του­λά­χι­στον δεί­χνουν τα απο­τε­λέ­σμα­τα της έρευ­νας της Ελλη­νι­κής Στα­τι­στι­κής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τους οικο­γε­νεια­κούς προ­ϋ­πο­λο­γι­σμούς το 2022.

Από την ίδια έρευ­να προ­κύ­πτει ότι οι ανα­τι­μή­σεις στα είδη δια­τρο­φής, οδη­γούν τα νοι­κο­κυ­ριά να δαπα­νούν όλο και περισ­σό­τε­ρα στις συγκε­κρι­μέ­νες ανά­γκες, αγο­ρά­ζο­ντας ωστό­σο λιγό­τε­ρα αγαθά.

Όσον αφο­ρά στον κίν­δυ­νο της φτώ­χειας, η τάση είναι αυξη­τι­κή, και το ποσο­στό 17,4%, προ­κύ­πτει όταν στον υπο­λο­γι­σμό του δεί­κτη λαμ­βά­νε­ται υπό­ψη μόνο η ισο­δύ­να­μη δαπά­νη με τρό­πο κτή­σης την αγο­ρά (17,1% το 2021), ενώ ο δεί­κτης μειώ­νε­ται στο 13,4% του πλη­θυ­σμού (12,2% το 2021), όταν λαμ­βά­νο­νται υπό­ψη όλες οι κατα­να­λω­τι­κές δαπά­νες, ανε­ξάρ­τη­τα από τον τρό­πο κτή­σης (τεκ­μαρ­τό ενοί­κιο από ιδιο­κα­τοί­κη­ση, ιδιο­πα­ρα­γό­με­να αγα­θά, αγα­θά και υπη­ρε­σί­ες παρε­χό­με­νες δωρε­άν από τον εργο­δό­τη, άλλα νοι­κο­κυ­ριά, μη κερ­δο­σκο­πι­κούς οργα­νι­σμούς, κρά­τος κ.λπ.).

Ποια τα αποτελέσματα της έρευνας

Η έρευ­να- η οποία διε­νερ­γή­θη­κε σε δείγ­μα 6.196 ιδιω­τι­κών νοι­κο­κυ­ριών στο σύνο­λο της χώρας- δεί­χνει ότι:

• Η μέση ετή­σια δαπά­νη των νοι­κο­κυ­ριών για αγο­ρές ανήλ­θε στα 19.204,08 ευρώ (1.600,34 το μήνα), κατα­γρά­φο­ντας αύξη­ση, σε τρέ­χου­σες τιμές 12,7% σε σχέ­ση με το 2021.
• Το 50% των νοι­κο­κυ­ριών δαπα­νούν περισ­σό­τε­ρα από 1.289 ευρώ το μήνα.
• Τα νοι­κο­κυ­ριά που δια­μέ­νουν σε ενοι­κια­σμέ­νη κατοι­κία δαπα­νούν το 17,4% του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού τους, κατά μέσο όρο, για ενοίκιο.
• Το μερί­διο της μέσης δαπά­νης για είδη δια­τρο­φής και μη οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά και στέ­γα­ση των νοι­κο­κυ­ριών του φτω­χό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού ανέρ­χε­ται στο 58,1% των δαπα­νών των νοι­κο­κυ­ριών, ενώ το αντί­στοι­χο μερί­διο του πλου­σιό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού ανέρ­χε­ται στο 25,6%.

Η υψη­λό­τε­ρη μέση ετή­σια δαπά­νη κατα­γρά­φη­κε στην περι­φέ­ρεια Αττι­κής και ανήλ­θε σε 22.305,84 ευρώ, ενώ η χαμη­λό­τε­ρη στην περι­φέ­ρεια Στε­ρε­άς Ελλά­δος και ανήλ­θε σε 13.828,56 ευρώ. Η μέση ετή­σια δαπά­νη των νοι­κο­κυ­ριών το 2022 εμφα­νί­ζε­ται μειω­μέ­νη κατά 24,5% σε σύγκρι­ση με το 2008.

Η μέση ετή­σια δαπά­νη των νοι­κο­κυ­ριών για αγο­ρές ανήλ­θε σε 19.204,08 ευρώ (1.600,34 το μήνα), κατα­γρά­φο­ντας ετή­σια αύξη­ση 12,7% (2.166,60 ευρώ) σε σχέ­ση με το 2021. Σε στα­θε­ρές τιμές, η μέση ετή­σια δαπά­νη των νοι­κο­κυ­ριών αυξή­θη­κε σε ποσο­στό 4,6% ή 837,68 ευρώ, λόγω της επί­δρα­σης του πλη­θω­ρι­σμού (7,2% πέρυ­σι). Η μέση ετή­σια δαπά­νη για κάθε άτο­μο ανήλ­θε στα 7.516,32 ευρώ, κατα­γρά­φο­ντας αύξη­ση 12,7% (847,32 ευρώ ετη­σί­ως) σε σύγκρι­ση με το 2021 (6.669 ευρώ).

Το μεγα­λύ­τε­ρο μερί­διο των δαπα­νών του μέσου προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού των νοι­κο­κυ­ριών, σε τρέ­χου­σες τιμές, αφορά:

• στα είδη δια­τρο­φής και μη οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά (20,9%),
• στη στέ­γα­ση (14,5%) και
• στις μετα­φο­ρές (13,3%),
• ενώ το μικρό­τε­ρο μερί­διο των δαπα­νών (3,4%) αντι­στοι­χεί στις υπη­ρε­σί­ες εκπαίδευσης.

Η μεγα­λύ­τε­ρη ποσο­στιαία αύξη­ση δαπα­νών των νοι­κο­κυ­ριών, σε σχέ­ση με την προη­γού­με­νη έρευ­να το 2021, παρου­σιά­ζε­ται σε:

• εστια­τό­ρια, καφε­νεία και ξενο­δο­χεία (30,9%),
• ανα­ψυ­χή και πολι­τι­σμό (30,3%),
• μετα­φο­ρές (17,8%),
• ενώ η μικρό­τε­ρη ποσο­στιαία αύξη­ση κατα­γρά­φε­ται στις επι­κοι­νω­νί­ες (5,3%).

Η μεγα­λύ­τε­ρη θετι­κή μετα­βο­λή στην ποσο­στιαία συμ­με­το­χή των δια­φό­ρων δαπα­νών σε στα­θε­ρές τιμές 2022, σε σχέ­ση το 2021, παρα­τη­ρεί­ται στα εστια­τό­ρια, καφε­νεία και ξενο­δο­χεία (1,4 ποσο­στιαί­ες μονά­δες), ενώ η μεγα­λύ­τε­ρη ποσο­στιαία μεί­ω­ση συμ­με­το­χής παρα­τη­ρεί­ται στα είδη δια­τρο­φής και μη οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά (1,1 ποσο­στιαί­ες μονάδες).

Όσον αφο­ρά στις δαπά­νες για είδη δια­τρο­φής και μη οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά, σε σχέ­ση με το 2021, παρα­τη­ρεί­ται αύξη­ση της μέσης μηνιαί­ας δαπά­νης (τρέ­χου­σες τιμές), στα παρα­κά­τω είδη: κρέ­ας (11,1%), λαχα­νι­κά (10%), λοι­πά είδη δια­τρο­φής (9,9%), αλεύ­ρι, ψωμί, δημη­τρια­κά (9,2%), γαλα­κτο­κο­μι­κά προ­ϊ­ό­ντα και αυγά (7,9%), έλαια και λίπη (3,8%), μεταλ­λι­κά νερά, ανα­ψυ­κτι­κά, χυμοί φρού­των και λαχα­νι­κών (2,5%), ψάρια (1,8%) και φρού­τα (1,3%). Ενώ μεί­ω­ση της μέσης μηνιαί­ας δαπά­νης (τρέ­χου­σες τιμές), παρα­τη­ρεί­ται στα παρα­κά­τω είδη: ζάχα­ρη, μαρ­με­λά­δες, μέλι, σιρό­πια, σοκο­λά­τα (0,3%), και καφές, τσάι και κακάο (0,1).

Λιγότερα ξοδεύουν οι αγρότες

Τα νοι­κο­κυ­ριά που δια­μέ­νουν σε αγρο­τι­κές περιο­χές δαπα­νούν κατά μέσο όρο 1.322,53 ευρώ τον μήνα, ενώ αυτά που δια­μέ­νουν σε αστι­κές περιο­χές 1.677,66 ευρώ. Επο­μέ­νως, τα νοι­κο­κυ­ριά που δια­μέ­νουν σε αγρο­τι­κές περιο­χές δαπα­νούν, κατά μέσο όρο, 21,2% λιγό­τε­ρο από τα νοι­κο­κυ­ριά που δια­μέ­νουν σε αστι­κές περιο­χές. Τα νοι­κο­κυ­ριά που δια­μέ­νουν στην περι­φέ­ρεια Αττι­κής δαπα­νούν, κατά μέσο όρο, το 116,2% της μέσης μηνιαί­ας δαπά­νης των νοι­κο­κυ­ριών της χώρας, ενώ αυτά που δια­μέ­νουν στην περι­φέ­ρεια Στε­ρε­άς Ελλά­δος το 72% αυτής. Το 2022 σε σύγκρι­ση με το 2021, τα νοι­κο­κυ­ριά που δια­μέ­νουν στην περι­φέ­ρεια Αττι­κής αύξη­σαν τις δαπά­νες τους, κατά μέσο όρο 13,3%, ενώ αυτά που δια­μέ­νουν στην περι­φέ­ρεια Κεντρι­κής Μακε­δο­νί­ας κατά 14%.

Σχε­τι­κά με τη μέση μηνιαία κατα­νά­λω­ση (ποσό­τη­τες) ειδών δια­τρο­φής, οινο­πνευ­μα­τω­δών ποτών, καπνού, καυ­σί­μων και ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας, αυξή­σεις παρα­τη­ρού­νται στα είδη δια­τρο­φής και οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά και καπνό, ως εξής: τσι­γά­ρα 2,5%, οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά 0,2%. Ενώ, μειώ­σεις παρα­τη­ρού­νται στα είδη: ελαιό­λα­δο 10,8%, για­ούρ­τι 7%, ψάρια 6,7%, γάλα 5,5%, φρού­τα 4,2%, κρέ­ας 2,2%, τυρί 2%, ψωμί, είδη αρτο­ποι­ί­ας 1,5%, ζυμα­ρι­κά 1,3%, λαχα­νι­κά 1,3%, και ρύζι 1,1%.

Η μέση μηνιαία ποσό­τη­τα ενέρ­γειας που κατα­να­λώ­νε­ται στην κύρια κατοι­κία παρου­σί­α­σε αύξη­ση σε: στε­ρεά καύ­σι­μα (καυ­σό­ξυ­λα, πελ­λέ­τες, πυρή­νας κ.λπ.), 37,7%, φυσι­κό αέριο, 8,3%, και μεί­ω­ση σε: ηλε­κτρι­κή ενέρ­γεια, 11,5%, υγρα­έ­ριο, 11,1% και υγρά καύ­σι­μα, 1,4%.

Από τα στοι­χεία της έρευ­νας προ­κύ­πτει ότι τα νοι­κο­κυ­ριά διαθέτουν:

• Τηλε­ό­ρα­ση έγχρω­μη: 99,3%
• Κινη­τό τηλέ­φω­νο: 94,6%
• Στα­θε­ρό τηλέ­φω­νο: 86,9%
• Προ­σω­πι­κό ηλε­κτρο­νι­κό υπο­λο­γι­στή: 76,6%
• Επι­βα­τη­γό αυτο­κί­νη­το ΙΧ, του­λά­χι­στον ένα: 70,0%
• Πλυ­ντή­ριο πιά­των: 38,9%
• Κατα­ψύ­κτη: 34%
• Δεύ­τε­ρη κατοι­κία: 15%
• Κλει­στό χώρο στάθ­μευ­σης: 13,3%
• και χρη­σι­μο­ποιούν την κεντρι­κή θέρ­μαν­ση (πετρέ­λαιο, φυσι­κό αέριο κ.λπ.) ως κύρια πηγή θέρ­μαν­σης σε ποσο­στό 56,8%.

Αύξη­ση κατά 0,5 ποσο­στιαί­ες μονά­δες σημειώ­θη­κε στο ποσο­στό των νοι­κο­κυ­ριών που δια­θέ­τουν προ­σω­πι­κό υπο­λο­γι­στή με πρό­σβα­ση στο δια­δί­κτυο, όπως και στο ποσο­στό των νοι­κο­κυ­ριών που δια­θέ­τουν κατα­ψύ­κτη, ενώ μεί­ω­ση κατά 1 ποσο­στιαία μονά­δα κατα­γρά­φη­κε στο ποσο­στό των νοι­κο­κυ­ριών που χρη­σι­μο­ποιούν κεντρι­κή θέρμανση.

Σε σπίτια από 61 έως 100 τ.μ. το 58,3% του πληθυσμού

Το 44,4% των νοι­κο­κυ­ριών χρη­σι­μο­ποιούν τρία δωμά­τια, ενώ το 58,3% δια­βιεί σε κατοι­κία με εμβα­δόν από 61 έως 100 τετρα­γω­νι­κά μέτρα (τ.μ.). Σε σχέ­ση με το 2021 προ­κύ­πτουν τα εξής:

• Μέσα μαγει­ρέ­μα­τος: αύξη­ση κατά 0,8 και 0,4 ποσο­στιαί­ες μονά­δες στη χρή­ση συσκευ­ής υγρα­ε­ρί­ου ή κου­ζί­νας φυσι­κού αερί­ου για μαγεί­ρε­μα αντί­στοι­χα, ενώ το 1,9% των νοι­κο­κυ­ριών δεν μαγειρεύει.
• Μέσα θέρ­μαν­σης: η μεγα­λύ­τε­ρη αύξη­ση παρου­σιά­ζε­ται στο καλο­ρι­φέρ φυσι­κού αερί­ου κατά 2,1 ποσο­στιαί­ες μονά­δες, ενώ το 0,6% των κατοι­κιών των νοι­κο­κυ­ριών δεν δια­θέ­τει θέρμανση.
• Μέσα ψύξης: η χρή­ση συσκευών κλι­μα­τι­σμού αυξή­θη­κε κατά 8 ποσο­στιαί­ες μονά­δες, ενώ το 21,8% των κατοι­κιών των νοι­κο­κυ­ριών δεν δια­θέ­τει ψύξη.

Το μερί­διο της μέσης ισο­δύ­να­μης δαπά­νης (αγο­ρές, τρέ­χου­σες τιμές) του πλου­σιό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού είναι 5,39 φορές μεγα­λύ­τε­ρο από το μερί­διο της μέσης ισο­δύ­να­μης δαπά­νης του φτω­χό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού (5,19 για το 2021). Ο δεί­κτης μειώ­νε­ται στο 4,21, όταν συμπε­ρι­λη­φθούν στην κατα­να­λω­τι­κή δαπά­νη οι τεκ­μαρ­τές δαπά­νες (τελι­κή κατα­να­λω­τι­κή δαπά­νη)- (4,08 για το 2021).

• Τα νοι­κο­κυ­ριά του φτω­χό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού αύξη­σαν τις δαπά­νες τους σε σχέ­ση με το 2021 κατά 7,8%, ενώ τα νοι­κο­κυ­ριά του πλου­σιό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού κατά 11,2%.
• Το μερί­διο της μέσης ισο­δύ­να­μης δαπά­νης για είδη δια­τρο­φής των νοι­κο­κυ­ριών του φτω­χό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού ανέρ­χε­ται στο 33,9% των δαπα­νών των νοι­κο­κυ­ριών, ενώ το αντί­στοι­χο μερί­διο του πλου­σιό­τε­ρου 20% του πλη­θυ­σμού ανέρ­χε­ται στο 13,8%.
• O κίν­δυ­νος φτώ­χειας απει­λεί το 17,4% του πλη­θυ­σμού της χώρας, όταν στον υπο­λο­γι­σμό του δεί­κτη λαμ­βά­νε­ται υπό­ψη μόνο η ισο­δύ­να­μη δαπά­νη με τρό­πο κτή­σης την αγο­ρά (17,1% το 2021), ενώ ο δεί­κτης μειώ­νε­ται στο 13,4% του πλη­θυ­σμού (12,2% το 2021), όταν λαμ­βά­νο­νται υπό­ψη όλες οι κατα­να­λω­τι­κές δαπά­νες, ανε­ξάρ­τη­τα από τον τρό­πο κτή­σης (τεκ­μαρ­τό ενοί­κιο από ιδιο­κα­τοί­κη­ση, ιδιο­πα­ρα­γό­με­να αγα­θά, αγα­θά και υπη­ρε­σί­ες παρε­χό­με­νες δωρε­άν από τον εργο­δό­τη, άλλα νοι­κο­κυ­ριά, μη κερ­δο­σκο­πι­κούς οργα­νι­σμούς, κρά­τος κ.λπ.).
• Η μέση μηνιαία ισο­δύ­να­μη δαπά­νη των φτω­χών νοι­κο­κυ­ριών εκτι­μά­ται στο 32,3% των δαπα­νών των μη φτω­χών νοι­κο­κυ­ριών. Τα φτω­χά νοι­κο­κυ­ριά δαπα­νούν το 34,1% του μέσου προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού τους σε είδη δια­τρο­φής και μη οινο­πνευ­μα­τώ­δη ποτά, ενώ τα μη φτω­χά το 20,1%.

Πηγή: ertnews.gr