Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Εριχ Μαρία Ρεμάρκ, αντιμιλιταριστής

Στις 22 Ιου­νί­ου 1898 γεν­νιέ­ται ο Γερ­μα­νός συγ­γρα­φέ­ας Εριχ Μαρία Ρεμάρκ. Μεγά­λω­σε μέσα στη νοση­ρή ατμό­σφαι­ρα που προη­γή­θη­κε του Α’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου. Το 1916 πήγε εθε­λο­ντής στρα­τιώ­της και βρέ­θη­κε μπρο­στά στο “μεγα­λύ­τε­ρο ομα­δι­κό έγκλη­μα στην ιστο­ρία”. Ένας από τους πρώ­του που γνώ­ρι­σε ήταν ο νεα­ρός Αδόλ­φος Χίτλερ. Οι σχέ­σεις τους από την αρχή ήταν ψυχρές, για­τί όπως ανέ­φε­ρε ο Ρεμάρκ, δεν υπήρ­χε κανέ­να κοι­νό σημείο αναφοράς.…

Το 1929 κυκλο­φό­ρη­σε το βιβλίο του “Ουδέν νεό­τε­ρον από το δυτι­κό μέτω­πο”, που θεω­ρή­θη­κε η πιο ειλι­κρι­νής και σπα­ρα­κτι­κή μαρ­τυ­ρία για τον Α’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο και γνώ­ρι­σε διε­θνή επι­τυ­χία.  Έγι­νε δυο φορές κινη­μα­το­γρα­φι­κή ται­νία: Η πρώ­τη το 1930 από τον Λού­ις Μάιλ­στο­ουν απέ­σπα­σε Οσκαρ καλύ­τε­ρης ται­νί­ας και σκη­νο­θε­σί­ας, η δεύ­τε­ρη το 1979 από τον Ντέλ­μπερτ Μαν κέρ­δι­σε Χρυ­σή Σφαί­ρα καλύ­τε­ρης παραγωγής.

«Είμα­στε δεκα­ο­χτώ χρο­νών κι αρχί­σα­με ν’ αγα­πά­με τον κόσμο και τη ζωή. Και να που έπρε­πε να πυρο­βο­λού­με», γρά­φει ο ίδιος. Τον Ιού­λιο του 1917 τραυ­μα­τί­στη­κε σοβα­ρά και έμει­νε μέχρι το τέλος του πολέ­μου σε στρα­τιω­τι­κό νοσο­κο­μείο στη Γερμανία.

Το 1933 τα βιβλία του κάη­καν από το ναζι­στι­κό καθε­στώς και ο ίδιος αυτο­ε­ξο­ρί­στη­κε στην Ελβε­τία και η φασι­στι­κή κυβέρ­νη­ση τού στέ­ρη­σε τη γερ­μα­νι­κή ιθα­γέ­νεια αφού πρώ­τα τον κατη­γό­ρη­σε για δει­λία. Το 1940 μετα­νά­στευ­σε στις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες και λίγα χρό­νια αργό­τε­ρα πήρε την αμε­ρι­κα­νι­κή υπη­κο­ό­τη­τα. Το 1943 η αδελ­φή του, που είχε παρα­μεί­νει στη Γερ­μα­νία, συνε­λή­φθη, κατα­δι­κά­στη­κε ως ηττο­πα­θής και αποκεφαλίστηκε.

Συνέ­χι­σε το συγ­γρα­φι­κό του έργο στο ίδιο πάντα αντι­πο­λε­μι­κό μοτί­βο, ενώ το 1956, στο μυθι­στό­ρη­μα «Μαύ­ρος οβε­λί­σκος», επι­δί­ω­ξε με την πεί­ρα τού παρελ­θό­ντος να προει­δο­ποι­ή­σει για την ανα­βί­ω­ση του μιλι­τα­ρι­σμού στην Ομο­σπον­δια­κή Δημο­κρα­τία της Γερμανίας.

Ανά­με­σα στα μυθι­στο­ρή­μα­τά του περι­λαμ­βά­νο­νται ακό­μη  “Τρεις σύντρο­φοι”, “Η αψί­δα του θριάμ­βου” και “Ο παρά­δει­σος δεν έχει ευνο­ου­μέ­νους”, που εκδό­θη­κε το 1958 και μετα­φρά­στη­κε αμέ­σως στα αγγλι­κά. Ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ έγρα­ψε επί­σης σενά­ρια για το Χόλι­γουντ όπου πέρα­σε τα χρό­νια της ωρι­μό­τη­τάς του.

Πέθα­νε στο Λοκάρ­νο το 1970.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο