Η γεωπολιτική πίσω από τις αυξανόμενες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη

Παρα­θέ­του­με (σε ευρεία περί­λη­ψη), με τις όποιες επι­φυ­λά­ξεις που έχουν να κάνουν με επι­δερ­μι­κή προ­σέγ­γι­ση και γενι­κό­τη­τες στην ορο­λο­γία για πλευ­ρές το μακρο­σκε­λέ­στα­το άρθρο (βλ. πηγή κλπ στο τέλος), κυρί­ως για τα ενδια­φέ­ρο­ντα στοι­χεία του

Οι αγο­ρές δεν λύνουν το πρό­βλη­μα της τιμο­λό­γη­σης της ενέρ­γειας. Αυτό που απαι­τεί­ται είναι σχε­δια­σμός και μακρο­πρό­θε­σμες επεν­δύ­σεις σε υποδομές.
Γρά­φει ο // Prabir Purkayasth

Η τρέ­χου­σα κρί­ση των αυξα­νό­με­νων τιμών φυσι­κού αερί­ου στην Ευρώ­πη, σε συν­δυα­σμό με μια από­το­μη αύξη­ση του κρύ­ου στην περιο­χή, τονί­ζει το γεγο­νός ότι η μετά­βα­ση στην πρά­σι­νη ενέρ­γεια σε οποιο­δή­πο­τε μέρος του κόσμου δεν θα είναι εύκολη.

Οι υψη­λές τιμές του φυσι­κού αερί­ου στην Ευρώ­πη φέρ­νουν επί­σης στο προ­σκή­νιο την πολυ­πλο­κό­τη­τα που συνε­πά­γε­ται η μετά­βα­ση σε καθα­ρές πηγές ενέρ­γειας: η ενέρ­γεια δεν εξαρ­τά­ται απλώς από την επι­λο­γή της σωστής τεχνο­λο­γί­ας και η μετά­βα­ση στην πρά­σι­νη ενέρ­γεια έχει οικο­νο­μι­κές και γεω­πο­λι­τι­κές δια­στά­σεις που πρέ­πει επί­σης να ληφθούν υπόψη.

Οι πόλε­μοι για το φυσι­κό αέριο στην Ευρώ­πη απο­τε­λούν σε μεγά­λο βαθ­μό μέρος της μεγα­λύ­τε­ρης γεω­στρα­τη­γι­κής μάχης που διε­ξά­γε­ται από τις ΗΠΑ χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τον Οργα­νι­σμό Βορειο­α­τλα­ντι­κού Συμ­φώ­νου (ΝΑΤΟ) και την Ουκρα­νία. Το πρό­βλη­μα των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι ότι η μετα­τό­πι­ση της ενερ­γεια­κής εξάρ­τη­σης της ΕΕ από τη Ρωσία θα έχει τερά­στιο κόστος για την ΕΕ, κάτι το οποίο παρα­λεί­πε­ται στην τρέ­χου­σα αντι­πα­ρά­θε­ση μετα­ξύ Ρωσί­ας και ΝΑΤΟ. Η ρήξη με τη Ρωσία σε αυτό το σημείο λόγω της Ουκρα­νί­ας θα έχει τερά­στιες συνέ­πειες στην προ­σπά­θεια της ΕΕ για τη μετά­βα­ση σε καθα­ρό­τε­ρες πηγές ενέργειας.

Η Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση επι­δεί­νω­σε το πρό­βλη­μα της πρά­σι­νης μετά­βα­σης επι­λέ­γο­ντας μια προ­σέγ­γι­ση με βάση την αγο­ρά για την τιμο­λό­γη­ση του φυσι­κού αερί­ου. Οι δια­κο­πές ρεύ­μα­τος που βίω­σαν οι άνθρω­ποι στο Τέξας τον Φεβρουά­ριο του 2021, ως απο­τέ­λε­σμα των θερ­μο­κρα­σιών ψύχους, κατέ­στη­σαν σαφές ότι τέτοιες πολι­τι­κές, που ωθού­νται από την αγο­ρά, απο­τυγ­χά­νουν κατά τη διάρ­κεια κακο­και­ρί­ας, σπρώ­χνο­ντας τις τιμές του φυσι­κού αερί­ου σε επί­πε­δα όπου οι φτω­χοί μπο­ρεί να χρεια­στεί απλά να κλεί­σουν τη θέρ­μαν­ση. Το χει­μώ­να, οι τιμές του φυσι­κού αερί­ου τεί­νουν να εκτο­ξεύ­ο­νται στην Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση, όπως έγι­νε το 2020 και το 2021.

Προ­κει­μέ­νου να κατα­νοη­θούν τα ζητή­μα­τα που σχε­τί­ζο­νται με τη μετά­βα­ση προς την πρά­σι­νη ενέρ­γεια, είναι σημα­ντι­κό να εξε­τά­σου­με πιο προ­σε­κτι­κά τα τρέ­χο­ντα ζητή­μα­τα που σχε­τί­ζο­νται με την προ­μή­θεια φυσι­κού αερί­ου που αντι­με­τω­πί­ζει η Ευρω­παϊ­κή Ένωση.

ΕΕ έχει επι­λέ­ξει το φυσι­κό αέριο ως καύ­σι­μο για την παρα­γω­γή ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας, καθώς στα­μα­τά­ει στα­δια­κά τον άνθρα­κα και την πυρη­νι­κή ενέρ­γεια, ενώ επεν­δύ­ει σημα­ντι­κά στην αιο­λι­κή και ηλια­κή ενέρ­γεια. Το επι­χεί­ρη­μα που προ­βάλ­λε­ται υπέρ αυτής της επι­λο­γής είναι ότι το αέριο μπο­ρεί να παρέ­χει στην ΕΕ ένα μετα­βα­τι­κό καύ­σι­μο για την πορεία της προς χαμη­λό­τε­ρες εκπο­μπές, καθώς το αέριο τεί­νει να παρά­γει λιγό­τε­ρες εκπο­μπές από τον άνθρα­κα. Είναι άλλο ζήτη­μα ότι το φυσι­κό αέριο είναι στην καλύ­τε­ρη περί­πτω­ση μια βρα­χυ­πρό­θε­σμη λύση, καθώς εξα­κο­λου­θεί να εκπέ­μπει το ήμι­συ των αερί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου που εκπέ­μπει ο άνθρακας.

Το πρό­βλη­μα με την πρά­σι­νη ενέρ­γεια είναι ότι απαι­τεί­ται μια πολύ μεγα­λύ­τε­ρη προ­σθή­κη χωρη­τι­κό­τη­τας για να δια­χει­ρι­στεί τις επο­χι­κές και καθη­με­ρι­νές δια­κυ­μάν­σεις, κάτι που οι σχε­δια­στές δεν έχουν υπο­λο­γί­σει ενώ συνη­γο­ρούν υπέρ της μετά­βα­σης σε καθα­ρές πηγές ενέρ­γειας. Κατά τη διάρ­κεια του χει­μώ­να, οι ημέ­ρες είναι μικρό­τε­ρες σε μεγα­λύ­τε­ρα γεω­γρα­φι­κά πλά­τη και οι ώρες ηλιο­φά­νειας είναι λιγό­τε­ρες. Αυτό το επο­χια­κό πρό­βλη­μα της ηλια­κής ενέρ­γειας επι­δει­νώ­θη­κε στην Ευρώ­πη το 2021 με τους χαμη­λούς ανέ­μους μειώ­νο­ντας την παρα­γω­γή ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας από ανεμογεννήτριες.

Η Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση έχει βασι­στεί σημα­ντι­κά στο φυσι­κό αέριο για να εκπλη­ρώ­σει τους βρα­χυ­πρό­θε­σμους και μεσο­πρό­θε­σμους στό­χους της για μεί­ω­ση των εκπο­μπών αερί­ων του θερμοκηπίου.

Το φυσι­κό αέριο μπο­ρεί να απο­θη­κευ­τεί για να καλύ­ψει βρα­χυ­πρό­θε­σμες και επο­χια­κές ανά­γκες και η παρα­γω­γή αερί­ου μπο­ρεί ακό­μη και να αυξη­θεί εύκο­λα με την απα­ραί­τη­τη ικα­νό­τη­τα άντλη­σης. Όλα αυτά, ωστό­σο, απαι­τούν εκ των προ­τέ­ρων προ­γραμ­μα­τι­σμό και επεν­δύ­σεις στην κατα­σκευή πλε­ο­να­σμα­τι­κής ικα­νό­τη­τας για να αντα­πο­κρι­θεί στις απαι­τή­σεις των ημε­ρή­σιων ή επο­χια­κών διακυμάνσεων.

Δυστυ­χώς, η ΕΕ πιστεύ­ει ακρά­δα­ντα ότι οι αγο­ρές επι­λύ­ουν μαγι­κά όλα τα προ­βλή­μα­τα. Απο­μα­κρύν­θη­κε από τις μακρο­πρό­θε­σμες συμ­βά­σεις επί των τιμών του φυσι­κού αερί­ου και προ­τί­μη­σε τις βρα­χυ­πρό­θε­σμες και άμε­σης παρά­δο­σης συμ­βά­σεις – σε αντί­θε­ση με την Κίνα, την Ινδία και την Ιαπω­νία, που όλες τους έχουν μακρο­πρό­θε­σμες συμ­βά­σεις ανα­προ­σαρ­μο­σμέ­νες στις τιμές του πετρε­λαί­ου τους.

Για­τί η τιμή του φυσι­κού αερί­ου επη­ρε­ά­ζει την τιμή της ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας στην ΕΕ; Εξάλ­λου, το φυσι­κό αέριο αντι­προ­σω­πεύ­ει μόνο περί­που το 20% της παρα­γω­γής ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας της ΕΕ. Δυστυ­χώς για τους ανθρώ­πους στην περιο­χή της ΕΕ, όχι μόνο η αγο­ρά φυσι­κού αερί­ου αλλά και η αγο­ρά ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας έχει «απε­λευ­θε­ρω­θεί» στο πλαί­σιο των μεταρ­ρυθ­μί­σε­ων της αγο­ράς στην ΕΕ. Το ενερ­γεια­κό μείγ­μα στο δίκτυο καθο­ρί­ζε­ται από δημο­πρα­σί­ες της αγο­ράς ενέρ­γειας, στις οποί­ες οι ιδιώ­τες παρα­γω­γοί ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας προ­σφέ­ρουν τις τιμές τους και την ποσό­τη­τα που θα παρέ­χουν στο ηλε­κτρι­κό δίκτυο. Οι προ­σφο­ρές αυτές γίνο­νται δεκτές, από τη χαμη­λό­τε­ρη στην υψη­λό­τε­ρη, μέχρι να καλυ­φθεί πλή­ρως η προ­βλε­πό­με­νη ζήτη­ση της επό­με­νης ημέ­ρας. Στη συνέ­χεια, η τιμή της τελευ­ταί­ας προ­σφο­ράς καθί­στα­ται η τιμή για όλους τους παρα­γω­γούς. Στη γλώσ­σα των οπα­δών του Μίλ­τον Φρί­ντμαν – γνω­στοί ως Chicago Boys – αυτή η τιμή που προ­σφέρ­θη­κε από τον τελευ­ταίο πλειο­δό­τη είναι η «τιμή με βάση το ορια­κό κόστος» του (ή ορια­κή τιμή) που ανα­κα­λύ­φθη­κε μέσω της δημο­πρα­σί­ας της ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας και, ως εκ τού­του, είναι η «φυσι­κή» τιμή της ηλε­κτρι­κής ενέργειας.

(…)

Επί του παρό­ντος, στην ΕΕ, το φυσι­κό αέριο είναι ο ορια­κός παρα­γω­γός, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η τιμή του φυσι­κού αερί­ου καθο­ρί­ζει επί­σης την τιμή της ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας στην Ευρώ­πη. Αυτό εξη­γεί την σχε­δόν 200% αύξη­ση των τιμών του ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος στην Ευρώ­πη το 2020. Το 2021, σύμ­φω­να με έκθε­ση της Ευρω­παϊ­κής Επι­τρο­πής τον Οκτώ­βριο του 2021, «οι τιμές του φυσι­κού αερί­ου αυξά­νο­νται παγκο­σμί­ως, αλλά πιο σημα­ντι­κά στις εισα­γω­γές των περι­φε­ρεια­κών αγο­ρών όπως η Ασία και η ΕΕ. Μέχρι στιγ­μής, το 2021, οι τιμές τρι­πλα­σιά­στη­καν στην ΕΕ και υπερ­δι­πλα­σιά­στη­καν στην Ασία, ενώ διπλα­σιά­στη­καν μόνο στις ΗΠΑ».

Η σύζευ­ξη των αγο­ρών φυσι­κού αερί­ου και ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας με τη χρή­ση της ορια­κής τιμής ως τιμής όλων των παρα­γω­γών σημαί­νει ότι, αν οι τιμές άμε­σης παρά­δο­σης του φυσι­κού αερί­ου τρι­πλα­σια­στούν, όπως έγι­νε πρό­σφα­τα, το ίδιο θα συμ­βεί και με τις τιμές της ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας. Δεν είναι δύσκο­λο να μαντέ­ψει κανείς ποιος επη­ρε­ά­ζε­ται περισ­σό­τε­ρο με τέτοιες αυξή­σεις. Αν και γίνε­ται κρι­τι­κή από διά­φο­ρες πλευ­ρές σχε­τι­κά με τη χρή­ση της ορια­κής τιμής ως τιμής του ηλε­κτρι­σμού για όλους τους προ­μη­θευ­τές ανε­ξάρ­τη­τα από το αντί­στοι­χο κόστος τους, η νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πίστη στους θεούς της αγο­ράς έχει κυριαρ­χή­σει στην Ευρώπη.

Η Ρωσία έχει μακρο­πρό­θε­σμες συμ­βά­σεις καθώς και βρα­χυ­πρό­θε­σμες συμ­βά­σεις για την προ­μή­θεια φυσι­κού αερί­ου σε χώρες της ΕΕ.

Ο Πού­τιν χλεύ­α­σε τη γοη­τεία της ΕΕ με τις τιμές άμε­σης παρά­δο­σης και τις τιμές του φυσι­κού αερί­ου και δήλω­σε ότι η Ρωσία είναι πρό­θυ­μη να παρέ­χει περισ­σό­τε­ρο φυσι­κό αέριο μέσω μακρο­πρό­θε­σμων συμ­βά­σε­ων στην περιο­χή. Εν τω μετα­ξύ, τον Οκτώ­βριο του 2021, η Πρό­ε­δρος της Ευρω­παϊ­κής Επι­τρο­πής Ούρ­σου­λα φον ντερ Λάιεν δήλω­σε ότι η Ρωσία δεν κάνει αυτό που της ανα­λο­γεί για να βοη­θή­σει την Ευρώ­πη να ξεπε­ρά­σει την κρί­ση φυσι­κού αερί­ου, σύμ­φω­να με άρθρο στον Economist. Το άρθρο ανέ­φε­ρε, ωστό­σο, ότι σύμ­φω­να με τους ανα­λυ­τές, «οι μεγά­λοι ηπει­ρω­τι­κοί πελά­τες της Ρωσί­ας πρό­σφα­τα επι­βε­βαί­ω­σαν ότι εκπλη­ρώ­νει τις συμ­βα­τι­κές υπο­χρε­ώ­σεις της», προ­σθέ­το­ντας ότι «δεν υπάρ­χουν πολ­λές απο­δεί­ξεις ότι η Ρωσία απο­τε­λεί μεγά­λο παρά­γο­ντα στην τρέ­χου­σα κρί­ση φυσι­κού αερί­ου της Ευρώπης».

Το ερώ­τη­μα εδώ είναι αν η ΕΕ πιστεύ­ει στην απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα των αγο­ρών ή όχι. Η ΕΕ δεν μπο­ρεί να ισχυ­ρί­ζε­ται ότι οι αγο­ρές είναι καλύ­τε­ρες όταν οι τιμές άμε­σης παρά­δο­σης είναι χαμη­λές το καλο­καί­ρι και να αλλά­ζει άπο­ψη το χει­μώ­να, ζητώ­ντας από τη Ρωσία να παρέ­χει περισ­σό­τε­ρα προ­κει­μέ­νου να «ελέγ­ξει» την τιμή της αγο­ράς. Και αν οι αγο­ρές είναι πράγ­μα­τι το καλύ­τε­ρο, για­τί να μην βοη­θή­σου­με την αγο­ρά με την επί­σπευ­ση των ρυθ­μι­στι­κών εξου­σιο­δο­τή­σε­ων για τον αγω­γό Nord Stream 2, ο οποί­ος θα μετα­φέ­ρει ρωσι­κό φυσι­κό αέριο στη Γερμανία;

Αυτό μας φέρ­νει στο περί­πλο­κο ζήτη­μα της ΕΕ και της Ρωσί­ας. Η τρέ­χου­σα κρί­ση στην Ουκρα­νία η οποία κλο­νί­ζει τη σχέ­ση μετα­ξύ ΕΕ και Ρωσί­ας συν­δέ­ε­ται στε­νά και με το φυσι­κό αέριο. Αγω­γοί από τη Ρωσία μέσω της Ουκρα­νί­ας και της Πολω­νί­ας, μαζί με τον υπο­θα­λάσ­σιο αγω­γό Nord Stream 1, παρέ­χουν αυτήν τη στιγ­μή τον κύριο όγκο ρωσι­κού αερί­ου στην ΕΕ. Η Ρωσία δια­θέ­τει επί­σης πρό­σθε­τη ικα­νό­τη­τα μέσω του Nord Stream 2, που πρό­σφα­τα τέθη­κε σε λει­τουρ­γία, για την προ­μή­θεια περισ­σό­τε­ρου φυσι­κού αερί­ου στην Ευρώ­πη, αν λάβει την δημο­σιο­νο­μι­κή ρυθ­μι­στι­κή έγκριση.

Δεν υπάρ­χει αμφι­βο­λία ότι ο αγω­γός Nord Stream 2 δεν περιο­ρί­ζε­ται απλώς σε ρυθ­μι­στι­κά ζητή­μα­τα αλλά και στη γεω­πο­λι­τι­κή του φυσι­κού αερί­ου στην Ευρώ­πη. Οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες πίε­σαν τη Γερ­μα­νία να μην επι­τρέ­ψει το Nord Stream 2 να τεθεί σε λει­τουρ­γία και απεί­λη­σαν επί­σης να επι­βά­λουν κυρώ­σεις στις επι­χει­ρή­σεις που εμπλέ­κο­νται στο έργο του αγω­γού. Πριν απο­χω­ρή­σει από τη θέση της καγκε­λα­ρί­ου της Γερ­μα­νί­ας τον Σεπτέμ­βριο του 2021, η Άνγκε­λα Μέρ­κελ, ωστό­σο, αντι­στά­θη­κε στην πίε­ση της Ουά­σιγ­κτον για να στα­μα­τή­σει το έργο του αγω­γού και ανά­γκα­σε τις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες να υπο­χω­ρή­σουν σε μια «συμ­φω­νία συμ­βι­βα­σμού». Η κρί­ση στην Ουκρα­νία έχει δημιουρ­γή­σει περαι­τέ­ρω πίε­ση στη Γερ­μα­νία να ανα­βά­λει τον Nord Stream 2, ακό­μη και αν αυτό σημαί­νει επι­δεί­νω­ση των δύο κρί­σε­ων, δηλα­δή τις τιμές του φυσι­κού αερί­ου και της ηλε­κτρι­κής ενέργειας.

Ο καθα­ρά κερ­δι­σμέ­νος από όλα αυτά είναι οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες, έχο­ντας την ΕΕ ως αγο­ρα­στή τους για το πιο ακρι­βό φυσι­κό αέριο με τη μέθο­δο της υδραυ­λι­κής ρωγ­μά­τω­σης (fracking). Η Ρωσία προ­μη­θεύ­ει σήμε­ρα περί­που το 40% του φυσι­κού αερί­ου της ΕΕ. Αν αυτό παρε­μπο­δι­στεί, οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες, οι οποί­ες παρέ­χουν περί­που το 5% της ζήτη­σης του φυσι­κού αερί­ου της ΕΕ (σύμ­φω­να με τα στοι­χεία του 2020), θα μπο­ρού­σαν να κερ­δί­σουν πολ­λά. Το ενδια­φέ­ρον των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών, με την επι­βο­λή κυρώ­σε­ων στον εφο­δια­σμό της Ουκρα­νί­ας με ρωσι­κό αέριο και την απα­γό­ρευ­ση στο να τεθεί σε λει­τουρ­γία ο αγω­γός Nord Stream 2, έχει να κάνει τόσο με την υπο­στή­ρι­ξή τους προς την Ουκρα­νία, όσο και με το να κατα­φέ­ρουν να μην γίνει η Ρωσία υπερ­βο­λι­κά σημα­ντι­κή για την ΕΕ.

Ο Nord Stream 2 θα μπο­ρού­σε να συμ­βά­λει στη δημιουρ­γία μιας κοι­νής πανευ­ρω­παϊ­κής αγο­ράς και μιας μεγα­λύ­τε­ρης ευρω-ασια­τι­κής ενο­ποί­η­σης. Όπως και στην Ανα­το­λι­κή και Νοτιο­α­να­το­λι­κή Ασία, οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες έχουν συμ­φέ­ρον να στα­μα­τή­σουν το εμπό­ριο που βασί­ζε­ται στη γεω­γρα­φία αντί στην πολι­τι­κή. Ενδια­φέ­ρον παρου­σιά­ζει το γεγο­νός ότι κατά τη διάρ­κεια του Ψυχρού Πολέ­μου κατα­σκευά­στη­καν αγω­γοί φυσι­κού αερί­ου από τη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση στη Δυτι­κή Ευρώ­πη, καθώς η γεω­γρα­φία και το εμπό­ριο είχαν προ­τε­ραιό­τη­τα ένα­ντι της πολι­τι­κής του Ψυχρού Πολέμου.

Οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες επι­θυ­μούν να επι­κε­ντρω­θούν στο ΝΑΤΟ και την περιο­χή του Ινδο-Ειρη­νι­κού, καθώς η προ­σο­χή τους βρί­σκε­ται στους ωκε­α­νούς. Γεω­γρα­φι­κά, οι ωκε­α­νοί δεν είναι ξεχω­ρι­στοί, αλλά ένα συνε­χές σώμα που καλύ­πτει περισ­σό­τε­ρο από το 70% της παγκό­σμιας επι­φά­νειας με τρία μεγά­λα νησιά: την Ευρα­σία, την Αφρι­κή και την Αμε­ρι­κή. (Αν και στη δια­τύ­πω­ση του Βρε­τα­νού γεω­γρά­φου Χάλ­φορντ Μακί­ντερ, δημιουρ­γός της ιδέ­ας του παγκό­σμιου νησιού, η Αφρι­κή θεω­ρή­θη­κε μέρος της Ευρα­σί­ας.) Η Ευρα­σία είναι μακράν το μεγα­λύ­τε­ρο νησί, με το 70% του παγκό­σμιου πλη­θυ­σμού. Γι’ αυτό οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες δεν επι­θυ­μούν μια τέτοια ενοποίηση.

Ο κόσμος διέρ­χε­ται ίσως τη μεγα­λύ­τε­ρη μετά­βα­ση που γνώ­ρι­σε ο ανθρώ­πι­νος πολι­τι­σμός για να αντι­με­τω­πί­σει τις σημε­ρι­νές προ­κλή­σεις που θέτει η κλι­μα­τι­κή αλλα­γή. Για την αντι­με­τώ­πι­ση αυτών των προ­κλή­σε­ων, απαι­τεί­ται μια ενερ­γεια­κή μετά­βα­ση η οποία δεν μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί μέσω αγο­ρών που δίνουν προ­τε­ραιό­τη­τα στα άμε­σα κέρ­δη σε σχέ­ση με τα μακρο­πρό­θε­σμα κοι­νω­νι­κά οφέ­λη. Αν το φυσι­κό αέριο είναι πράγ­μα­τι το μετα­βα­τι­κό καύ­σι­μο, του­λά­χι­στον για την Ευρώ­πη, χρειά­ζε­ται μακρο­πρό­θε­σμες πολι­τι­κές για την ενσω­μά­τω­ση του δικτύ­ου φυσι­κού αερί­ου της με τα κοι­τά­σμα­τα φυσι­κού αερί­ου, τα οποία έχουν επαρ­κή απο­θή­κευ­ση. Και η Ευρώ­πη πρέ­πει να στα­μα­τή­σει να παί­ζει παι­χνί­δια με την ενέρ­γειά της και το μέλ­λον του κλί­μα­τος προς όφε­λος των Ηνω­μέ­νων Πολιτειών.

Independent Media Institute

Η παρα­γω­γή του άρθρου έγι­νε σε συνερ­γα­σία του Newsclick και του Globetrotter.

Ο Prabir Purkayasth είναι ο ιδρυ­τι­κός συντά­κτης του Newsclick.in, μιας πλατ­φόρ­μας ψηφια­κών μέσων και ακτι­βι­στής για την επι­στή­μη και το κίνη­μα του ελεύ­θε­ρου λογισμικού.

Δεί­τε σχε­τι­κά με την πρά­σι­νη ανά­πτυ­ξη τις ΑΠΕ κλπ εδώ: Η Ευρω­παϊ­κή συμ­φω­νία για το κλί­μα φόρε­σε τη φαιο­πρά­σι­νη στο­λή της + «Fit for 55»: νέες «πρά­σι­νες» μπίζ­νες επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων, Βιώ­σι­μη Ανά­πτυ­ξη | όλοι-μαζί-μπο­ρού­με: “κρά­τη, ιδιω­τι­κός τομέ­ας, κοι­νω­νία πολι­τών και άνθρω­ποι σαν εσέ­να”, Το κλί­μα στο «επί­κε­ντρο» της εξω­τε­ρι­κής πολι­τι­κής ΗΠΑ κι από δίπλα CIA & ΝΑΤΟ κλπ + Οι θέσεις του ΚΚΕ για την προ­στα­σία του περι­βάλ­λο­ντος στον αντί­πο­δα της πολι­τι­κής του «Πρά­σι­νου New Deal»