Η πρώτη Γερμανική αναφορά για εκτελέσεις κρατουμένων κομμουνιστών στη Θεσσαλονίκη

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας // 

Αξιο­ποιώ­ντας  το βιβλίο «ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ» (ΕΡΕΥΝΑ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΡΤΙΝ ΖΕΚΕΝΤΟΡΦ/ «Εκδό­σεις Σύγ­χρο­νη Επο­χή ‑1991) στο οποίο δημο­σιεύ­ε­ται ένας μεγά­λος αριθ­μός ντο­κου­μέ­ντα από δια­σω­θέ­ντα έγγρα­φα των γερ­μα­νι­κών αρχών κατο­χής παρου­σιά­ζου­με ένα απ’ αυτά που προ­έρ­χε­ται από το Κρα­τι­κό Κεντρι­κό Αρχείο Πότσ­νταμ (αρ. φιλμ 18.328).

Πρό­κει­ται από το διοι­κη­τή έκθε­ση του αντι­στρά­τη­γου Κουρτ φον Κρέν­τσκι (Πρώ­τος στρα­τιω­τι­κός διοι­κη­τής Θεσ­σα­λο­νί­κης-Αιγαί­ου, που ήταν η ανώ­τα­τη στρα­τιω­τι­κο­πο­λι­τι­κή αρχή τη περιο­χής. Απ’ αυτόν εξαρ­τιό­νταν τα πάντα, αυτός έβγα­ζε τις απο­φά­σεις για ό,τι συνέ­βαι­νε στην πόλη και την περιο­χή και διό­ρι­ζε τις «ελλη­νι­κές αρχές», τον γενι­κό διοι­κη­τή Μακε­δο­νί­ας ) με ημε­ρο­μη­νία 6/1/1942 και αφο­ρά το Δεκέμ­βρη του 1941. Σ’αυτή γίνε­ται ανα­φο­ρά για πρώ­τη φορά σε εκτε­λέ­σεις κομ­μου­νι­στών τον Δεκέμ­βρη του 941 στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, αλλά και δίνει ενδια­φέ­ρου­σες εκτι­μή­σεις για την εσω­τε­ρι­κή κατά­στα­ση αλλά και για την αντι­στα­σια­κή δράση

Να τονί­σου­με ότι η αντί­στα­ση του λαού της Θεσ­σα­λο­νί­κης άρχι­σε από τις πρώ­τες μέρες της γερ­μα­νι­κής κατο­χής Τον Απρί­λιο του 1941 συγκρο­τή­θη­κε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη η πρώ­τη αντι­στα­σια­κή οργά­νω­ση στην Ελλά­δα, η «Ελευ­θε­ρία», στην οποία οργα­νώ­θη­καν μέλη όλων των πολι­τι­κών κομ­μά­των και του ΚΚΕ και δημο­κρα­τι­κοί αξιω­μα­τι­κοί. Η «Ελευ­θε­ρία», που εξέ­δω­σε και την ομώ­νυ­μη εφη­με­ρί­δα, που αργό­τε­ρα έγι­νε όργα­νο του ΕΑΜ Μακε­δο­νί­ας, άρχι­σε ένο­πλή δρά­ση το Σεπτέμ­βριο του 1941 με ανταρ­το­ο­μά­δες στη Νιγρί­τα και το Κιλ­κίς και με καπε­τά­νιους τους εφέ­δρους αξιω­μα­τι­κούς Θανά­ση Γκέ­νιο («Λασ­σά­νη») και τον Χρι­στό­δου­λο Μόσχο («καπε­τάν Πέτρο»):

Η ανα­φο­ρά

«Η πολι­τι­κή κατά­στα­ση έμει­νε εξαι­ρε­τι­κά ήσυ­χη. Σημειώ­νε­ται όμως μια ορι­σμέ­νη εσω­τε­ρι­κή έντα­ση, που οφεί­λε­ται στις στρα­τιω­τι­κές απο­τυ­χί­ες στη Ρωσία και τη Αφρι­κή και τη διαρ­κώς χει­ρο­τε­ρεύ­ου­σα επι­σι­τι­στι­κή κατά­στα­ση. Μερι­κές ελα­φρές δυνα­μι­τι­στι­κές επι­θέ­σεις κατά των σιδη­ρο­δρό­μων και μία δυνα­μι­τι­στι­κή επί­θε­ση κατά του σπι­τιού του αρχη­γού των άλλο­τε ΕΕΕ (Εθνι­κο­σο­σια­λι­στι­κή Ένω­ση Ελλά­δας) πρέ­πει να εκτι­μη­θούν σαν μεμο­νω­μέ­νες πράξεις.

Για να δει­χθεί όμως εκ των προ­τέ­ρων ότι στην ανά­γκη οι ταρα­χο­ποιοί θα αντι­με­τω­πι­στούν με την ίδια αυστη­ρό­τη­τα, σαν κι αυτή που χρειά­στη­κε τον Οκτώ­βρη, ντου­φε­κί­στη­καν με αόφα­ση έκτα­κτου στρα­το­δι­κεί­ου σαν αντί­ποι­να 12 κομ­μου­νι­στές που πάρ­θη­καν από το στρα­τό­πε­δο της συγκέντρωσης…