Καζακστάν: Στη δίνη των αντιθέσεων της καπιταλιστικής πυραμίδας

Η –άγνω­στη σε πολ­λούς ακό­μη και κατά που πέφτει — χώρα ήρθε στο προ­σκή­νιο τις τελευ­ταί­ες μέρες με το ασύλ­λη­πτο κύμα κρα­τι­κής κατα­στο­λής των λαϊ­κών δια­δη­λώ­σε­ων, με τα αστι­κά ΜΜΕ να βλέ­πουν μόνο «νεκρούς και τραυ­μα­τί­ες στα “όργα­να της τάξης”» και «εμπλο­κή της Ρωσίας».

Το Καζακ­στάν -«δημο­κρα­τία» (μετά τις ανα­τρο­πές του 1990 και την καπι­τα­λι­στι­κή παλι­νόρ­θω­ση στην ΕΣΣΔ) είναι μια αχα­νής χώρα 2.724.900 τ.χλμ –τόσο ανα­φο­ρι­κά με την έκτα­ση, 20 Ελλά­δες –όσο και για το γεγο­νός ότι μεγά­λο μέρος του εδά­φους της απο­τε­λεί­ται από στέ­πες. Εξαι­ρε­τι­κά αραιο­κα­τοι­κη­μέ­νη (πλη­θυ­σμός ~19.000.000 μόλις 7,0 | χλμ²) συνο­ρεύ­ει με τη Ρωσία, την Κίνα, την Κιρ­γι­ζία, το Ουζ­μπε­κι­στάν και το Τουρ­κμε­νι­στάν, ενώ δεν έχει έξο­δο στη θάλασ­σα (είναι όπως λέμε περί­κλει­στη), γει­το­νεύ­ο­ντας μόνο με την Κασπία.

Έχει πάρα πολ­λές φυσι­κές πηγές, με το 60% του ΑΕΠ της να προ­έρ­χε­ται από την βιο­μη­χα­νία πετρε­λαί­ου και φυσι­κού αερί­ου.

Είναι γνω­στή και για το Κοσμο­δρό­μιο του Μπαϊ­κο­νούρ το μεγα­λύ­τε­ρο αλλά και το παλαιό­τε­ρο δια­στη­μι­κό κέντρο στον κόσμο, που λει­τουρ­γεί από το 1955 ‑κύριο δια­στη­μο­δρό­μιο της Ρωσί­ας, «μισθω­μέ­νο» πλέ­ον σήμε­ρα, απ’ όπου εκεί έχουν εκτο­ξευ­τεί 2.500 δια­στη­μό­πλοια με πάνω από 130 κοσμο­ναύ­τες και από όπου μόνο μπο­ρούν να ξεκι­νή­σουν επαν­δρω­μέ­νες απο­στο­λές στο Διε­θνή Δια­στη­μι­κό Σταθμό.

(τίτλος)

Για­τί «ανε­φλέ­γη» η μεγα­λύ­τε­ρη οικο­νο­μία της κεντρι­κής Ασί­ας και πώς εμπλέ­κε­ται η Ρωσία

(υπό­τι­τλος)
Η Διε­θνής Αμνη­στία ανα­φέ­ρει ότι οι δια­δη­λώ­σεις απο­τε­λούν «άμε­ση συνέ­πεια της εκτε­τα­μέ­νης κατα­στο­λής των βασι­κών ανθρω­πί­νων δικαιω­μά­των από τις Αρχές»
(CNNi, Τhe Guardian, Reuters) ‑βλ παρα­κά­τω, προς το παρόν

Ας δούμε την πραγματική κατάσταση 

Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν
Για την κατάσταση στη χώρα
και τον ταξικό χαρακτήρα των κινητοποιήσεων

Σε ανα­κοί­νω­σή του για την κατά­στα­ση στη χώρα, το Σοσια­λι­στι­κό Κίνη­μα του Καζακ­στάν (ΣΚΚ) επι­ση­μαί­νει μετα­ξύ άλλων:

«Στο Καζακ­στάν βρί­σκε­ται σε εξέ­λι­ξη μια πραγ­μα­τι­κή λαϊ­κή εξέ­γερ­ση και από την αρχή οι κινη­το­ποι­ή­σεις είχαν κοι­νω­νι­κό και ταξι­κό χαρα­κτή­ρα, αφού ο διπλα­σια­σμός της τιμής του υγρο­ποι­η­μέ­νου αερί­ου στο χρη­μα­τι­στή­ριο ήταν μόνο η στα­γό­να που ξεχεί­λι­σε το ποτή­ρι της υπομονής.

Άλλω­στε, οι δια­δη­λώ­σεις ξεκί­νη­σαν ακρι­βώς στο Ζανα­ο­ζέν, με πρω­το­βου­λία των εργα­ζο­μέ­νων στη βιο­μη­χα­νία εξό­ρυ­ξης πετρε­λαί­ου, που έγι­νε ένα είδος πολι­τι­κής έδρας ολό­κλη­ρου του κινή­μα­τος διαμαρτυρίας.

Και η δυνα­μι­κή αυτού του κινή­μα­τος είναι ενδει­κτι­κή, αφού ξεκί­νη­σε ως κοι­νω­νι­κή δια­μαρ­τυ­ρία, μετά άρχι­σε να επε­κτεί­νε­ται και οι εργα­τι­κές κολε­κτί­βες πραγ­μα­το­ποί­η­σαν συλ­λα­λη­τή­ρια για να προ­βά­λουν τα δικά τους αιτή­μα­τα για αύξη­ση μισθών κατά 100%, ακύ­ρω­ση απο­τε­λε­σμά­των των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, βελ­τί­ω­ση των συν­θη­κών εργα­σί­ας και ελευ­θε­ρία συν­δι­κα­λι­στι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας.

Ως απο­τέ­λε­σμα, στις 3 Γενά­ρη ολό­κλη­ρη η περιο­χή Μαν­γκι­στά­ου προ­σχώ­ρη­σε σε γενι­κή απερ­γία, η οποία επε­κτά­θη­κε στη γει­το­νι­κή περιο­χή Ατιράου.

Αξιο­ση­μεί­ω­το είναι ότι ήδη στις 4 Γενά­ρη οι εργα­ζό­με­νοι στη βιο­μη­χα­νία πετρε­λαί­ου “Tengizchevroil”, όπου η συμ­με­το­χή των αμε­ρι­κα­νι­κών εται­ρειών στην ιδιο­κτη­σία φτά­νει στο 75%, προ­σχώ­ρη­σαν στην απερ­γία.

Εκεί ήταν που τον περα­σμέ­νο Δεκέμ­βρη είχαν απο­λυ­θεί 40.000 εργα­ζό­με­νοι και σχε­δια­ζό­ταν νέος γύρος απο­λύ­σε­ων. Στη συνέ­χεια, τους εργά­τες υπο­στή­ρι­ξαν οι εργα­ζό­με­νοι στις περιο­χές Ακτιού­μπονσκ, Δυτι­κό Καζακ­στάν και Κιζιλορντίσκ.

Επι­πλέ­ον, το βρά­δυ της ίδιας μέρας ξεκί­νη­σαν απερ­γί­ες ανθρα­κω­ρύ­χων της εται­ρεί­ας “ArcelorMittal Temirtau”, στην περιο­χή Καρα­γκα­ντά, στα μεταλ­λουρ­γεία χαλ­κού και στους ανθρα­κω­ρύ­χους στην εται­ρεία “Kazakhmys”, κάτι που μπο­ρεί ήδη να θεω­ρη­θεί γενι­κή απερ­γία σε ολό­κλη­ρη την εξο­ρυ­κτι­κή βιο­μη­χα­νία της χώρας».

Το ΣΚΚ επι­ση­μαί­νει την επέ­κτα­ση των κινη­το­ποι­ή­σε­ων σε πολ­λές πόλεις της χώρας και στο ίδιο το Αλμά­τι, όπου όπως ανα­φέ­ρει «συμ­με­τεί­χαν κυρί­ως άνερ­γοι νέοι και εσω­τε­ρι­κοί μετα­νά­στες, που ζουν στα προ­ά­στια της μητρό­πο­λης και εργά­ζο­νται σε προ­σω­ρι­νές ή χαμη­λά αμει­βό­με­νες θέσεις εργα­σί­ας».

Παρά τους ελιγ­μούς και τις υπο­σχέ­σεις του Προ­έ­δρου του Καζακ­στάν Τοκά­εφ, προ­σθέ­τει το ΣΚΚ, οι κινη­το­ποι­ή­σεις συνε­χί­στη­καν, στο ίδιο το Ζανα­ο­ζέν «δημιουρ­γή­θη­κε ένα Συμ­βού­λιο το οποίο έγι­νε άτυ­πο όργα­νο τοπι­κής εξου­σί­ας» και οι εργα­ζό­με­νοι δια­τύ­πω­σαν νέα αιτή­μα­τα — παραί­τη­ση του νυν Προ­έ­δρου και όλων των αξιω­μα­τού­χων του Ναζαρ­μπά­εφ, απο­κα­τά­στα­ση των ελευ­θε­ριών για τη δημιουρ­γία κομ­μά­των και συν­δι­κα­λι­στι­κών οργα­νώ­σε­ων, απε­λευ­θέ­ρω­ση πολι­τι­κών κρα­του­μέ­νων και τερ­μα­τι­σμό της κατα­στο­λής — τα οποία «μετα­δό­θη­καν σε διά­φο­ρες πόλεις και περιο­χές σε όλο το κίνημα».

Απέ­να­ντι στη βίαιη κατα­στο­λή, τονί­ζει το ΣΚΚ, «είναι επεί­γου­σα η συγκρό­τη­ση ενιαί­ων επι­τρο­πών δρά­σης σε εδα­φι­κή και παρα­γω­γι­κή βάση, για την παρο­χή οργα­νω­μέ­νης αντί­στα­σης στη στρα­τιω­τι­κή και αστυ­νο­μι­κή τρομοκρατία».

Κατα­λή­γο­ντας το ΣΚΚ καλεί σε ενί­σχυ­ση της αλλη­λεγ­γύ­ης του διε­θνούς εργα­τι­κού και κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος και απαι­τεί:

«Άμε­ση λήξη των εχθρο­πρα­ξιών κατά του λαού μας και απο­χώ­ρη­ση των στρα­τευ­μά­των από τις πόλεις!

Αμε­ση παραί­τη­ση όλων των στε­λε­χών του Ναζαρ­μπά­γιεφ, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του Προ­έ­δρου Τοκάγιεφ!

Απε­λευ­θέ­ρω­ση όλων των πολι­τι­κών κρατουμένων!

Δια­σφά­λι­ση του δικαιώ­μα­τος στη δημιουρ­γία συν­δι­κά­των, πολι­τι­κών κομ­μά­των, στη διε­ξα­γω­γή απερ­γιών και συγκεντρώσεων!

Νομι­μο­ποί­η­ση των δρα­στη­ριο­τή­των του απα­γο­ρευ­μέ­νου Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Καζακ­στάν και του Σοσια­λι­στι­κού Κινή­μα­τος του Καζακστάν!

Καλού­με όλους τους εργα­ζό­με­νους της χώρας να εφαρ­μό­σουν στην πρά­ξη το αίτη­μα των δολο­φο­νη­μέ­νων εργα­τών της βιο­μη­χα­νί­ας πετρε­λαί­ου στο Ζανα­ο­ζέν — να κρα­τι­κο­ποι­η­θεί, υπό τον έλεγ­χο των εργα­τι­κών κολε­κτί­βων, ολό­κλη­ρη η μεταλ­λευ­τι­κή και μεγά­λης κλί­μα­κας βιο­μη­χα­νία της χώρας!».

• Ολό­κλη­ρη η ανα­κοί­νω­ση δημο­σιεύ­ε­ται στο «902.gr»  

ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ
Μαζικές απεργίες και λαϊκές κινητοποιήσεις κόντρα στο όργιο της καταστολής

• Η έκρη­ξη των τιμών στα καύ­σι­μα ήταν η στα­γό­να που ξεχεί­λι­σε το ποτή­ρι των τερά­στιων λαϊ­κών προβλημάτων
• Αλλη­λο­κα­τη­γο­ρί­ες για «παρεμ­βά­σεις» Δύσης — Ρωσί­ας στο φόντο πολυ­ε­πί­πε­δων γεω­πο­λι­τι­κών αντα­γω­νι­σμών στην Κεντρι­κή Ασία

Με μαζι­κή συμ­με­το­χή συνε­χί­στη­καν και τις προη­γού­με­νες μέρες οι πολύ­μορ­φες εργα­τι­κές — λαϊ­κές κινη­το­ποι­ή­σεις που ξεκί­νη­σαν το προη­γού­με­νο Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κο στο Καζακ­στάν, παρά την άγρια κρα­τι­κή κατα­στο­λή από δυνά­μεις του στρα­τού και της αστυ­νο­μί­ας, με μεγά­λο αριθ­μό νεκρών και τραυ­μα­τιών (χωρίς να δίνε­ται επί­ση­μος απο­λο­γι­σμός…) και χιλιά­δες συλληφθέντες.

Οι μεγά­λες ανα­τι­μή­σεις στις τιμές του υγρο­ποι­η­μέ­νου φυσι­κού αερί­ου — βασι­κό καύ­σι­μο στη χώρα που επη­ρε­ά­ζει καθο­ρι­στι­κά τις τιμές σε πολ­λά ακό­μα βασι­κά αγα­θά — ήταν η αφορ­μή για να βρει μαζι­κή και συντο­νι­σμέ­νη έκφρα­ση η λαϊ­κή αγα­νά­κτη­ση χρό­νων ενά­ντια στην ακρί­βεια, στη μεγά­λη ανερ­γία, στην επι­δεί­νω­ση των συν­θη­κών δου­λειάς, τα οξυ­μέ­να λαϊ­κά προβλήματα.

Δεν είναι τυχαίο ότι πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο στις κινη­το­ποι­ή­σεις δια­δρα­μά­τι­σαν από την πρώ­τη στιγ­μή οι εργά­τες της εξο­ρυ­κτι­κής βιο­μη­χα­νί­ας, ιδιαί­τε­ρα στην περιο­χή Ζανα­ο­ζέν (στη δυτι­κή επαρ­χία Μαν­γκι­στά­ου), γνω­στή για τους σκλη­ρούς ταξι­κούς αγώ­νες πριν μια δεκα­ε­τία, με πρω­τερ­γά­τες ανέρ­γους της περιο­χής και εργα­ζό­με­νους στον κλά­δο εξό­ρυ­ξης και επε­ξερ­γα­σί­ας πετρε­λαί­ου, κόντρα σε ένα όργιο αιμα­τη­ρής κατα­στο­λής και διώ­ξε­ων από κρά­τος και μεγαλοεργοδοσία.

Κινη­το­ποι­ή­σεις γίνο­νται σε πολ­λές πόλεις, μετα­ξύ άλλων στο μεγα­λύ­τε­ρο αστι­κό κέντρο της χώρας, Αλμά­τι (στα νοτιο­α­να­το­λι­κά), ενώ εκτός από το επί­κε­ντρο στο δυτι­κό Καζακ­στάν, στα τέλη της βδο­μά­δας είχαν επε­κτα­θεί και σε Βορ­ρά — Ανατολή.

Σε περιο­χές με σημα­ντι­κή εργα­τι­κή — λαϊ­κή οργά­νω­ση και παρα­δό­σεις αγώ­νων, όπως στο δυτι­κό Καζακ­στάν και στο Ζανα­ο­ζέν, ξεχώ­ρι­σαν στοι­χεία όπως η κλι­μά­κω­ση και πολι­τι­κο­ποί­η­ση των αιτη­μά­των, οι απερ­για­κές κινη­το­ποι­ή­σεις, η περι­φρού­ρη­σή τους, περι­στα­τι­κά όπου τμή­μα­τα του στρα­τού αρνή­θη­καν να χτυ­πή­σουν τους δια­δη­λω­τές (βλ. περισ­σό­τε­ρα στην ανα­κοί­νω­ση του Σοσια­λι­στι­κού Κινή­μα­τος του Καζακστάν).

Σε περιο­χές, ωστό­σο, όπως το Αλμά­τι, με τη συμ­με­το­χή πιο άπει­ρων λαϊ­κών τμη­μά­των και απου­σία μορ­φών λαϊ­κής οργά­νω­σης, σημειώ­θη­καν περι­στα­τι­κά βαν­δα­λι­σμών κ.τ.λ., γεγο­νός που αξιο­ποί­η­σε ως αφορ­μή ο Πρό­ε­δρος της χώρας Κασίμ — Ζομάρτ Τοκά­εφ, για να εξα­πο­λύ­σει ένα όργιο κατα­στο­λής κατά του λαού.

Κάνο­ντας λόγο για «τρο­μο­κρά­τες εκπαι­δευ­μέ­νους στο εξω­τε­ρι­κό», ο Τοκά­εφ κήρυ­ξε όλη τη χώρα σε «κατά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης», χαρα­κτή­ρι­σε τις επι­χει­ρή­σεις των δυνά­με­ων ασφα­λεί­ας «αντι­τρο­μο­κρα­τι­κές» και δήλω­σε ότι «έδω­σα εντο­λή στις δυνά­μεις επι­βο­λής του νόμου να πυρο­βο­λούν χωρίς προειδοποίηση»…

Μέχρι την ώρα που γρά­φο­νταν αυτές οι γραμ­μές, το ίδιο το υπουρ­γείο Εσω­τε­ρι­κών της χώρας έκα­νε λόγο για «δεκά­δες νεκρούς» από τα πυρά των δυνά­με­ων κατα­στο­λής και περί­που 3.500 συλ­λή­ψεις. Ακό­μα, περί­που 400 τραυ­μα­τί­ες είχαν μετα­φερ­θεί σε νοσοκομεία.

Ανάπτυξη «ειρηνευτικών δυνάμεων» στο φόντο γεωπολιτικών ανταγωνισμών

Παράλ­λη­λα, μετά από αίτη­μα του Προ­έ­δρου Τοκά­εφ στον Οργα­νι­σμό της Συν­θή­κης Συλ­λο­γι­κής Ασφά­λειας (CSTO — το «αμυ­ντι­κό» σύμ­φω­νο υπό την ηγε­σία της Ρωσί­ας, στο οποίο συμ­με­τέ­χουν ακό­μα Λευ­κο­ρω­σία, Αρμε­νία, Καζακ­στάν, Τατζι­κι­στάν, Κιρ­γι­στάν), ο Οργα­νι­σμός ανέ­πτυ­ξε «ειρη­νευ­τι­κές δυνά­μεις» στο Καζακ­στάν — αερο­με­τα­φε­ρό­με­νες και ειδι­κών επιχειρήσεων.

Σε πρώ­τη φάση θα ανα­πτύσ­σο­νταν 2.500 στρα­τιώ­τες, ενώ ανα­κοι­νώ­θη­κε πως δεν θα εμπλέ­κο­νταν στην «αντι­με­τώ­πι­ση ταρα­χών», αλλά θα ανα­λάμ­βα­ναν τη φρού­ρη­ση του κοσμο­δρό­μιου Μπαϊ­κο­νούρ και στρα­τιω­τι­κών βάσεων.

Είναι η πρώ­τη φορά από τη σύστα­σή του (1994), που το CSTO προ­χω­ρά σε μια τέτοια ανά­πτυ­ξη δυνά­με­ων και αυτή λαμ­βά­νει χώρα σε μια περί­ο­δο που η ευρύ­τε­ρη κρί­σι­μη περιο­χή της Κεντρι­κής Ασί­ας «τυλί­γε­ται» σε πυκνούς ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κούς ανταγωνισμούς.

Υπεν­θυ­μί­ζε­ται ότι σε εξέ­λι­ξη βρί­σκε­ται η προ­σπά­θεια των ΗΠΑ να «ανα­προ­σαρ­μό­σουν» την παρου­σία τους στην περιο­χή — μέσα και από μια «βολι­κή» πρό­κλη­ση αστά­θειας — μετά την απο­χώ­ρη­ση των αμε­ρι­κα­νο­ΝΑ­ΤΟι­κών στρα­τευ­μά­των από το Αφγα­νι­στάν, με φόντο την κλι­μά­κω­ση της κόντρας με την Κίνα αλλά και τη Ρωσία.

Το Καζακ­στάν, η 9η μεγα­λύ­τε­ρη χώρα στον κόσμο σε έκτα­ση, εκπρο­σω­πεί το 60% του ΑΕΠ όλης της Κεντρι­κής Ασί­ας, πρω­τί­στως από τη βιο­μη­χα­νία πετρε­λαί­ου και φυσι­κού αερί­ου. Ταυ­τό­χρο­να, είναι ο μεγα­λύ­τε­ρος παρα­γω­γός ουρα­νί­ου (η τιμή του οποί­ου τις τελευ­ταί­ες μέρες αυξή­θη­κε κατά 8%).

Συμ­με­τέ­χει σε δια­κρα­τι­κές οργα­νώ­σεις με πρω­τερ­γά­τες Ρωσία και Κίνα (όπως το CSTO και ο Οργα­νι­σμός Συνερ­γα­σί­ας της Σαγκά­ης), ωστό­σο δια­τη­ρεί παράλ­λη­λα ανοι­χτούς διαύ­λους συνερ­γα­σί­ας με το ΝΑΤΟ: Το 2006 έγι­νε το πρώ­το μη ευρω­παϊ­κό κρά­τος που υπέ­γρα­ψε Ατο­μι­κό Σχέ­διο δρά­σης Εται­ρι­κής Σχέ­σης με το ΝΑΤΟ. Συμ­με­τέ­χει ακό­μα στο σχή­μα C5+1 των ΗΠΑ και τους τελευ­ταί­ους μήνες είναι μία από τις χώρες που δέχε­ται επί­μο­νο «πρε­σά­ρι­σμα» για να δεχτεί δημιουρ­γία αμε­ρι­κα­νι­κής βάσης στο έδα­φός του.

Διεθνείς αντιδράσεις και αλληλοκατηγορίες για «παρεμβάσεις»

Σε ένα τέτοιο φόντο, την Παρα­σκευή ο Καζά­χος Πρό­ε­δρος Τοκά­εφ συνο­μί­λη­σε τηλε­φω­νι­κά με τον Ρώσο ομό­λο­γό του Βλ. Πού­τιν, ενώ ο Ρώσος υφυ­πουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών Αλ. Γκρου­σκό είχε νωρί­τε­ρα επι­ση­μά­νει ότι τα μέλη του Οργα­νι­σμού «στέ­κο­νται στο πλευ­ρό του Καζακ­στάν και κάνουν αυτό που πρέ­πει να κάνουν οι σύμ­μα­χοι». Η δε εκπρό­σω­πος του ρωσι­κού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχά­ρο­βα, παρου­σί­α­σε τα γεγο­νό­τα ως «μια προ­σπά­θεια — ξένης έμπνευ­σης — να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν ένο­πλες και εκπαι­δευ­μέ­νες ομά­δες ανθρώ­πων βίαια για να υπο­νο­μεύ­σουν την ασφά­λεια και την ακε­ραιό­τη­τα του Καζακστάν».

Ο Πρό­ε­δρος της Κίνας, Σι Τζιν­πίνγκ, εκτί­μη­σε ότι ο Καζά­χος ομό­λο­γός του πήρε «με απο­φα­σι­στι­κό τρό­πο ισχυ­ρά μέτρα σε κρί­σι­μες στιγ­μές», δεί­χνο­ντας «υπευ­θυ­νό­τη­τα και αίσθη­ση καθή­κο­ντος (…) ένα­ντι της χώρας και του λαού του».

Παρέμ­βα­ση έκα­νε όμως και ο νέος γγ του Οργα­νι­σμού Συνερ­γα­σί­ας της Σαγκά­ης (SCO), Ζ. Μινγκ, υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι «η δια­τή­ρη­ση της εσω­τε­ρι­κής στα­θε­ρό­τη­τας και της κοι­νω­νι­κής αρμο­νί­ας στο Καζακ­στάν ως μέλος της SCO είναι κρί­σι­μος παρά­γο­ντας για την ειρή­νη και την ασφά­λεια στην περιο­χή (…) υπο­λο­γί­ζου­με στην όσο το δυνα­τόν ταχύ­τε­ρη στα­θε­ρο­ποί­η­ση της κατά­στα­σης, την απο­κα­τά­στα­ση του νόμου…».

Από την πλευ­ρά του, ο Αμε­ρι­κα­νός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίν­κεν, δεσμεύ­τη­κε «να υπο­στη­ρί­ξου­με τους συνταγ­μα­τι­κούς θεσμούς του Καζακ­στάν και την ειρη­νι­κή και διπλω­μα­τι­κή επί­λυ­ση δια­φο­ρών», ενώ η εκπρό­σω­πος του Λευ­κού Οίκου, Τζεν Ψάκι, έκα­νε λόγο για «τρε­λούς ισχυ­ρι­σμούς της Ρωσί­ας» που υπο­νο­ούν αμε­ρι­κα­νι­κή «εμπλο­κή» και πρό­σθε­σε ότι η Ουά­σιγ­κτον παρα­κο­λου­θεί τη «νομι­μό­τη­τα» του αιτή­μα­τος Τοκά­εφ και της στρα­τιω­τι­κής εμπλο­κής του CSTO.

Ο επι­κε­φα­λής της ευρω­ε­νω­σια­κής διπλω­μα­τί­ας Ζ. Μπο­ρέλ σχο­λί­α­σε ότι «η εξω­τε­ρι­κή στρα­τιω­τι­κή βοή­θεια φέρ­νει μνή­μες κατα­στά­σε­ων που πρέ­πει να απο­φευ­χθούν», κατα­λή­γο­ντας ότι «η ΕΕ είναι έτοι­μη να υπο­στη­ρί­ξει για την αντι­με­τώ­πι­ση αυτής της κρίσης».

Ο Τούρ­κος Πρό­ε­δρος Ρ. Τ. Ερντο­γάν εξέ­φρα­σε την επι­θυ­μία να συστα­θεί μια νέα κυβέρ­νη­ση στο Καζακ­στάν «το συντο­μό­τε­ρο δυνα­τό, για να τερ­μα­τι­στεί η έντα­ση στη χώρα» (μετά την «παραί­τη­ση» της προη­γού­με­νης κυβέρ­νη­σης που έκα­νε απο­δε­κτή ο Τοκά­εφ), δηλώ­νο­ντας κι αυτός ετοι­μό­τη­τα να προ­σφέ­ρει «κάθε μορ­φή τεχνι­κής πλη­ρο­φό­ρη­σης και εμπειρίας».

Σύνθετες διεργασίες και στο εσωτερικό

Μέσα σε αυτό το πλαί­σιο των σύν­θε­των διε­θνών αντα­γω­νι­σμών, «τρέ­χουν» και ενδο­α­στι­κές διερ­γα­σί­ες στο Καζακστάν.
Ηδη ο Πρό­ε­δρος Τοκά­εφ απο­μά­κρυ­νε τον πρώ­ην Πρό­ε­δρο της χώρας, Ν. Ναζαρ­μπά­εφ, από τη διά βίου προ­ε­δρία του ισχυ­ρού Συμ­βου­λί­ου Ασφα­λεί­ας, καθώς και διά­φο­ρους συγ­γε­νείς και συμ­μά­χους του από κρί­σι­μες θέσεις, κινή­σεις που πέρα από μια επι­χει­ρού­με­νη προ­σπά­θεια κατευ­να­σμού των λαϊ­κών κινη­το­ποι­ή­σε­ων, επι­τα­χύ­νουν ανα­κα­τα­τά­ξεις στο αστι­κό σκηνικό.

Μιλώ­ντας στο αμε­ρι­κα­νι­κό πρα­κτο­ρείο «Reuters», ο M. Αμπλιά­ζοφ, πρώ­ην τρα­πε­ζί­της στο Καζακ­στάν που δηλώ­νει ηγέ­της της αντι­πο­λι­τευό­με­νης «Δημο­κρα­τι­κής Επι­λο­γής του Καζακ­στάν», κάλε­σε τη Δύση να παρέμ­βει, για­τί «αν δεν το κάνει, τότε το Καζακ­στάν θα μετα­τρα­πεί σε Λευ­κο­ρω­σία και o Πού­τιν θα επι­βά­λει μεθο­δι­κά το πρό­γραμ­μά του, την ανα­δη­μιουρ­γία μιας δομής όπως η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση». Ο Αμπλιά­ζοφ, ο οποί­ος κατα­ζη­τεί­ται στο Καζακ­στάν για απά­τη και υπε­ξαί­ρε­ση και ζει στη Γαλ­λία, δήλω­σε ότι θεω­ρεί «τον εαυ­τό μου ηγέ­τη της αντι­πο­λί­τευ­σης» και ότι «η Δύση πρέ­πει να απο­μα­κρύ­νει το Καζακ­στάν από τη Ρωσία».

Μετα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα του Σοσια­λι­στι­κού Κινη­μα­τος του Καζακ­στάν)

Παρου­σιά­ζου­με στους ανα­γνώ­στες το πρό­γραμ­μα των μετα­βα­τι­κών αιτη­μά­των μας, προς το παρόν μια εκδο­χή (σσ. δυστυ­χώς για εμάς…) στα ρωσι­κά για «ακτι­βι­στές των εργα­τι­κών και κοι­νω­νι­κών κινη­μά­των» ενώ ένα δίγλωσ­σο φυλ­λά­διο αυτού του εγγρά­φου θα είναι έτοι­μο σύντομα

Πρόγραμμα Σοσιαλιστικού Κινήματος του Καζακστάν (Μεταβατικό)
Περισσότερο λάδωμα — περισσότερο εργατικό αίμα!

Αυτό το σύν­θη­μα σε μια πρό­τα­ση που μπο­ρεί να χρη­σι­μο­ποι­η­θεί για να περι­γρά­ψει την κατά­στα­ση και τους μηχα­νι­σμούς της δια­κυ­βέρ­νη­σης της σημε­ρι­νής ελίτ και των κυρί­αρ­χων καστών στο Καζακστάν.

Δεν είναι πλέ­ον δυνα­τό να επι­τευ­χθεί το προη­γού­με­νο επί­πε­δο λεη­λα­σί­ας της χώρας και ανή­κου­στης εκμε­τάλ­λευ­σης εργα­ζο­μέ­νων χωρίς δολο­φο­νί­ες, συλ­λή­ψεις και εκτε­τα­μέ­νη κατα­στο­λή. Όλα μπερ­δεύ­ο­νται, και η ματω­μέ­νη δια­φθο­ρά, στο παι­χνί­δι των συμ­φε­ρό­ντων των ηγε­τών του εγχώ­ριου πρώ­ην ΚΚΣΕ και της πάλαι ποτέ Κομ­σο­μόλ που έγι­ναν ολι­γάρ­χες και λατι­φου­νι­στές, αφε­νός, και το πολι­τι­κό κατε­στη­μέ­νο σε συμ­μα­χία με δυτι­κούς βιο­μή­χα­νους που υπο­στη­ρί­ζουν ένα τέτοιο καθε­στώς που εξα­σφα­λί­ζει στα­θε­ρά υπερ­κέρ­δη , από την άλλη.

Ο Έλμπα­σι ‑Ναζαρ­μπά­γιεφ παί­ζει βασι­κό ρόλο σε αυτό το κατα­σκεύ­α­σμα και ο σύγ­χρο­νος ιμπε­ρια­λι­σμός προ­σεύ­χε­ται γι’ αυτόν, δεί­χνο­ντας δημό­σια στους νέους του απο­γό­νους, στις ομά­δες της ελίτ και σε ολό­κλη­ρη την κοι­νω­νία, ότι δεν επρό­κει­το να εγκα­τα­λεί­ψει τις θέσεις του στον αυτο­κρα­το­ρι­κό Όλυ­μπο σε ανα­ζή­τη­ση για το «ελι­ξί­ριο της νεό­τη­τας» — ώστε να παρα­μεί­νει στην εξου­σία να εξα­πα­τή­σει τον χρό­νο και να δια­τη­ρή­σει το σύστη­μα που έχει χτί­σει μαζί με το νεο­α­ποι­κια­κό μοντέ­λο ανά­πτυ­ξης της χώρας.

Ασταθής «σταθερότητα»

Την ίδια στιγ­μή, τα κυρί­ως αρπα­κτι­κά καρα­δο­κού­σαν στο θρό­νο, έτοι­μοι να ξεκι­νή­σουν έναν ανοι­χτό αγώ­να δια­δο­χής. Είναι ήδη έτοι­μοι να κομ­μα­τιά­σουν τη χώρα και μόνο ο φόβος της λαϊ­κής εξέ­γερ­σης, καθώς και ο αιμο­στα­γής δεσπό­της, τους ανα­γκά­ζει να συγκρα­τή­σουν κάπως τις ορέ­ξεις τους και να βρί­σκο­νται ακό­μα κοντά στο κρε­βά­τι του, καλ­λιερ­γώ­ντας τα πιο εμπε­ρι­στα­τω­μέ­να σχέ­διά τους για πρα­ξι­κο­πή­μα­τα, ενώ πολ­λοί προ­σπα­θούν κρυ­φά να έρθουν σε συμ­φω­νία μετα­ξύ τους για να σκια­γρα­φή­σουν τα περι­γράμ­μα­τα της μελ­λο­ντι­κής δομής της χώρας σε περί­πτω­ση ξαφ­νι­κής απο­χώ­ρη­σης λόγω ασθέ­νειας ή «ατυ­χή­μα­τος» του «Μεγά­λου Νουρ­σι­γιά­νι», ενώ κάποιοι, όπως ο Imangali Tasmagambetov ή ο Aslan Musin, δεν κρύ­βουν τις φιλο­δο­ξί­ες τους.

Παρά τη δημιουρ­γία ενός νέου θαύ­μα­τος της «δια­χει­ρι­ζό­με­νης δημο­κρα­τί­ας» της Κεντρι­κής Ασί­ας, δηλα­δή του «τρί­ο­πλου» ή ‑στην επί­ση­μη γλώσ­σα- «πολυ­κομ­μα­τι­κού», αυτό δεν έδω­σε στα­θε­ρό­τη­τα σε ολό­κλη­ρο το σύστη­μα και υπάρ­χουν ενδεί­ξεις της στα­δια­κής στα­σι­μό­τη­τας του. Οποια­δή­πο­τε νέα πολι­τι­κή κρί­ση τύπου Zhanaozen, όταν οργι­σμέ­νες μάζες μπαί­νο­ντας στην πολι­τι­κή σκη­νή, μπο­ρούν να γκρε­μί­σουν ολό­κλη­ρο οικο­δό­μη­σμα μέσα σε μια νύχτα.

(σσ. στις 16 Δεκεμ­βρί­ου 2011, τοπι­κές και ειδι­κές ομά­δες της αστυ­νο­μί­ας άνοι­ξαν πυρ ενα­ντί­ον άοπλων κατοί­κων στο Zhanaozen, μια πόλη στα νοτιο­δυ­τι­κά του Καζακ­στάν. Οι κάτοι­κοι στέ­κο­νταν στην κεντρι­κή πλα­τεία της πόλης για επτά μήνες, δια­μαρ­τυ­ρό­με­νοι ζητώ­ντας υψη­λό­τε­ρους μισθούς και καλύ­τε­ρες συν­θή­κες εργα­σί­ας στα κοντι­νά κοι­τά­σμα­τα πετρε­λαί­ου. Σύμ­φω­να με επί­ση­μα στοι­χεία, 17 άνθρω­ποι σκο­τώ­θη­καν. περισ­σό­τε­ροι από εκα­τό δια­δη­λω­τές και άλλοι τραυ­μα­τί­στη­καν. Η κυβέρ­νη­ση του Καζακ­στάν έχει προ­σπα­θή­σει να απο­τρέ­ψει τη μελ­λο­ντι­κή πολι­τι­κή ανυ­πα­κοή από το 2011, εν μέρει απο­σιω­πώ­ντας τις απο­κα­λύ­ψεις και ανα­φέ­ρο­ντας αυτό που πολ­λοί απο­κα­λούν σήμε­ρα σφα­γή στο Zhanaozen).

Και τώρα κυβερ­νούν μάλ­λον μέσω μιας αιμα­τη­ρής αστυ­νο­μι­κής δικτα­το­ρί­ας παρά μέσω του ολι­γαρ­χι­κού κοι­νο­βου­λευ­τι­σμού. Ο σημε­ρι­νός επι­κε­φα­λής είναι το ίδιο προ­σχη­μα­τι­κός όσο ο προηγούμενος.

Μέχρι στιγ­μής, τα κοι­νο­βου­λευ­τι­κά κόμ­μα­τα καλού­νται να δεί­ξουν στη Δύση ότι υπάρ­χει πρό­ο­δος προς τη «δημο­κρα­τία», όπου ο Nur Otan (Нур Отан)  το παί­ζε κεντρώ­ος, ο δεξιός φιλε­λεύ­θε­ρος Ак Жол (Ak Zhol) ‑το κόμ­μα των βιο­μη­χά­νων και των επι­χει­ρη­μα­τιών και οι κομ­μου­νι­στές της αυλής Косарев (Kosarev) — «αρι­στε­ρή αντιπολίτευση».

Όπως το CPPK μαριο­νέ­τα στη σφαί­ρα των εργα­σια­κών σχέ­σε­ων- που εκπρο­σω­πεί­ται από τις Ομο­σπον­δία Συν­δι­κά­των του Καζακ­στάν και Συνο­μο­σπον­δία Ελεύ­θε­ρων Συν­δι­κά­των του Καζακ­στάν) οι ίδιοι που απο­κρύ­πτουν την αλή­θεια από τους εργα­ζό­με­νους, τους  απο­διορ­γα­νώ­νουν και απο­προ­σα­να­το­λί­ζουν τους απο­θαρ­ρύ­νουν. Αυτές οι «ομο­σπον­δί­ες» και οι «συνο­μο­σπον­δί­ες», στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα υπη­ρε­τούν το καθε­στώς και την εργο­δο­σία και δεν είπαν λέξη για τις επερ­χό­με­νες τρο­πο­ποι­ή­σεις στον Εργα­τι­κό Κώδι­κα, όπως σιω­πούν για την ανα­με­νό­με­νη αύξη­ση της ηλι­κί­ας συντα­ξιο­δό­τη­σης των γυναι­κών στα 63 έτη και για άνδρες στα 68 ετών.

Τα κίτρι­να συν­δι­κα­λι­στι­κά αφε­ντι­κά δεν θυμού­νται τα σχέ­δια της Ak Orda να καθιε­ρώ­σει 60ωρη εβδο­μά­δα εργα­σί­ας, δηλα­δή να νομι­μο­ποι­ή­σει τη 12ωρη εργά­σι­μη ημέ­ρα στη χώρα…

Ο αγώνας και τα συνθήματά μας

Καθυ­στε­ρώ­ντας την ανα­πό­φευ­κτη κατάρ­ρευ­σή τους, το καθε­στώς και οι κυρί­αρ­χες κάστες μετα­φέ­ρουν στους ώμους των εργα­ζο­μέ­νων τις οικο­νο­μι­κές δυσκο­λί­ες που προ­κα­λού­νται από την κρί­ση και το αδιέ­ξο­δο της οικονομίας.

Η ανα­πό­φευ­κτη πτώ­ση των τιμών του πετρε­λαί­ου και των μετάλ­λων αναμ­φί­βο­λα θα μειώ­σει περαι­τέ­ρω το κοι­νω­νι­κό πακέ­το των πιστώ­σε­ων του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού. Οι μισθοί των εργα­ζο­μέ­νων σε όλους τους κλά­δους έχουν παγώ­σει, γεγο­νός που ήδη οδη­γεί σε απερ­γί­ες των αγρο­τών. Το 80% των επι­στη­μό­νων της χώρας είναι απλή­ρω­τοι και προ­σω­ρι­νά άνεργοι.

Η Τελω­νεια­κή Ένω­ση έχει φέρει στους εργα­ζό­με­νους μέχρι στιγ­μής μόνο αύξη­ση στις τιμές των υπη­ρε­σιών κοι­νής ωφέ­λειας και των καυ­σί­μων οδη­γώ­ντας σε χρε­ο­κο­πία πολ­λές μικρές επι­χει­ρή­σεις και αγρο­κτή­μα­τα. Νέες –συνε­χείς αυξή­σεις  τιμών των τρο­φί­μων, περι­κο­πές θέσε­ων εργα­σί­ας προ­κα­λούν ανα­πό­φευ­κτα έξαρ­ση της κοι­νω­νι­κής δια­μαρ­τυ­ρί­ας σε διά­φο­ρες βιο­μη­χα­νί­ες και περιο­χές της χώρας.

Παρά τη βάναυ­ση αστυ­νο­μι­κή δικτα­το­ρία, την κατα­στο­λή και τη βία, μετα­ξύ των άνερ­γων νέων, των εργα­ζο­μέ­νων, των εσω­τε­ρι­κών μετα­να­στών γίνε­ται όλο και πιο πολύ κατα­νοη­τό ότι μόνο απο­φα­σι­στι­κές ενέρ­γειες, συγκε­ντρώ­σεις και απερ­γί­ες μπο­ρούν να αλλά­ξουν τη ζωή τους προς το καλύ­τε­ρο. Ναι, και το αίμα εκα­το­ντά­δων — ναι, είναι ακρι­βώς εκα­το­ντά­δες εργά­τες και απλοί κάτοι­κοι του Zhanaozen και του Shetpe, καθώς και τα βασα­νι­στή­ρια, ο εξευ­τε­λι­σμός και η σύλ­λη­ψη απερ­γών, κανείς δεν θα συγ­χω­ρή­σει τον Ναζαρ­μπά­γεφ και τους «πυρο­σβέ­στες» του.

Επι­μέ­νου­με σε μια ανε­ξάρ­τη­τη έρευ­να για τον αιμα­τη­ρό πυρο­βο­λι­σμό εργα­τών στις 16–18 Δεκεμ­βρί­ου στο Zhanaozen και στο σταθ­μό Shetpe και στην απε­λευ­θέ­ρω­ση όλων των συλ­λη­φθέ­ντων εργα­τών πετρε­λαί­ου, δημο­σιο­γρά­φων και ακτιβιστών

Μία από τις κύριες προ­κλή­σεις σήμε­ρα είναι να οικο­δο­μή­σου­με μια ισχυ­ρή δημο­κρα­τι­κή συν­δι­κα­λι­στι­κή ομο­σπον­δία για την υπε­ρά­σπι­ση των δικαιω­μά­των μας, συμπεριλαμβανομένων:

Δίκαιη αμοι­βή για εργα­σία σύμ­φω­να με τα διε­θνή πρότυπα.

Εβδο­μά­δα εργα­σί­ας 35 ωρών χωρίς απώ­λεια μισθών.

Ενά­ντια στην εργα­σία μέσω πρα­κτο­ρεί­ων, την επι­σφα­λή απα­σχό­λη­ση, την απλή­ρω­τη δοκι­μα­στι­κή περί­ο­δο, τις δια­κρί­σεις λόγω ηλι­κί­ας, φύλου κ.λπ.

Για ίση αμοι­βή για ίση εργα­σία, ανε­ξαρ­τή­τως εθνικότητας.

Για την έγκαι­ρη τιμα­ριθ­μι­κή ανα­προ­σαρ­μο­γή μισθών, αμοι­βών, πριμ και συντά­ξε­ων, σύμ­φω­να με το % πληθωρισμού.

Όχι στην ιδιω­τι­κή ασφα­λι­ση και στην αύξη­ση του ορί­ου συντα­ξιο­δό­τη­σης, πλή­ρης κρα­τι­κή παρο­χή συντά­ξε­ων για όλους.

Για καθο­λι­κή ποιο­τι­κή και δωρε­άν εκπαί­δευ­ση με πλή­ρη χρη­μα­το­δό­τη­ση από τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό. Να δια­σφα­λί­σει ότι τα ΑΕΙ ελέγ­χο­νται και διοι­κού­νται από αιρε­τές επι­τρο­πές φοι­τη­τών και εκπαιδευτικών.

Για ένα κυβερ­νη­τι­κό επεν­δυ­τι­κό σχέ­διο για την αντι­με­τώ­πι­ση της ανεργίας
(…)

Αγωνιζόμαστε για μια σοσιαλιστική κοινωνία!

Η δημο­κρα­τία στην υπη­ρε­σία της εργα­τι­κής πλειο­ψη­φί­ας με τη μορ­φή κρά­τους, στα κυβερ­νη­τι­κά όργα­να του οποί­ου θα εκπρο­σω­πού­νται όλοι οι εργα­ζό­με­νοι και στο οποίο το ίδιο το κρά­τος –στην πορεία θα μαρα­ζώ­σει, προς μία άλλη κοινωνία.

Κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση της βιο­μη­χα­νί­ας, των τρα­πε­ζών, των μετα­φο­ρών και των επι­κοι­νω­νιών, καθώς και της γης και των φυσι­κών πόρων, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του πετρε­λαί­ου και του φυσι­κού αερί­ου, και εργα­τι­κός έλεγ­χος στην παρα­γω­γή και δια­νο­μή όλων των δημό­σιων αγαθών.

Δημο­κρα­τι­κά σχε­δια­σμέ­νη οικο­νο­μία υπό τον πλή­ρη και άμε­σο έλεγ­χο και διοί­κη­ση της οργα­νω­μέ­νης εργα­τι­κής τάξης.

Δικαί­ω­μα όλων των εθνών στην πολι­τι­στι­κή και κρα­τι­κή αυτο­διά­θε­ση μέχρι την από­σχι­ση ή την ενοποίηση.

Για μια ελεύ­θε­ρη και ισό­τι­μη συμ­μα­χία εργα­τι­κών κρα­τών σε παγκό­σμια κλί­μα­κα που θα δώσει τέλος στο χάος των ιμπε­ρια­λι­στι­κών πολέ­μων και των εθνο­τι­κών συγκρούσεων.

Κυβέρ­νη­ση εργα­ζο­μέ­νων με σοσια­λι­στι­κό πρόγραμμα.

Το πετρέ­λαιο και ο πλού­τος της χώρας στα χέρια του λαού!

Νέα ταξι­κά συν­δι­κά­τα και το Σοσια­λι­στι­κό Εργα­τι­κό Κόμμα!

Δημο­κρα­τι­κή Συνέ­λευ­ση των Εργα­ζο­μέ­νων και των Λαϊ­κών Μαζών!

CNNi, Τhe Guardian, Reuters…

Δια­στά­σεις γενι­κευ­μέ­νης εξέ­γερ­σης προ­σέ­λα­βαν οι δια­δη­λώ­σεις για την εκρη­κτι­κή άνο­δο στις τιμές των καυ­σί­μων στο Καζακ­στάν, με τον αυταρ­χι­κό πρό­ε­δρο της μεγα­λύ­τε­ρης οικο­νο­μί­ας της κεντρι­κής Ασί­ας να κηρύσ­σει τη χώρα σε κατά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης και να στρέ­φε­ται στη Ρωσία για στρα­τιω­τι­κή συν­δρο­μή προς ανά­κτη­ση του ελέγχου.

Πρό­κει­ται για τη μεγα­λύ­τε­ρη πρό­κλη­ση με την οποία έχει έλθει αντι­μέ­τω­πη η προ­ε­δρία του Κασίμ-Γιο­μάρτ Τοκά­γεφ, με την αρχι­κή οργή των πολι­τών για την άνο­δο των τιμών των καυ­σί­μων να «επε­κτεί­νε­ται» σε ευρύ­τε­ρη δυσα­ρέ­σκεια απέ­να­ντι στην κυβέρ­νη­ση για τη δια­φθο­ρά, τη φτώ­χεια και την ανερ­γία στην πλού­σια σε πετρέ­λαιο πρώ­ην σοβιε­τι­κή δημοκρατία.

Με τις τηλε­φω­νι­κές επι­κοι­νω­νί­ες και το Δια­δί­κτυο εκτός λει­τουρ­γί­ας στο μεγα­λύ­τε­ρο μέρος της χώρας είναι δύσκο­λη η ανε­ξάρ­τη­ση επα­λή­θευ­ση στοι­χεί­ων για νεκρούς και τραυ­μα­τί­ες στις δια­δη­λώ­σεις που έχουν σαρώ­σει τη χώρα.

Ο Καζά­κος πρό­ε­δρος δια­κή­ρυ­ξε σε διάγ­γελ­μα την 7η Ιανουα­ρί­ου ότι η κατά­στα­ση «έχει στα­θε­ρο­ποι­η­θεί» στο Αλμά­τι, επί­κε­ντρο των βιαιό­τε­ρων ταρα­χών, αλλά η απο­κα­λού­με­νη «αντι­τρο­μο­κρα­τι­κή επι­χεί­ρη­ση» συνε­χί­ζε­ται ανά τη χώρα και οι δυνά­μεις ασφα­λεί­ας έχουν εντο­λή «να πυρο­βο­λούν χωρίς προειδοποίηση».

Έως την 7η Ιανουα­ρί­ου, συνο­λι­κά 18 μέλη των δυνά­με­ων ασφα­λεί­ας έχουν σκο­τω­θεί και 748 αριθ­μούν οι τραυ­μα­τί­ες, σύμ­φω­να με την κρα­τι­κή τηλε­ό­ρα­ση που επι­κα­λεί­ται στοι­χεία του υπουρ­γεί­ου Εσω­τε­ρι­κών. Κατά την ίδια πηγή, «26 ένο­πλοι εγκλη­μα­τί­ες» έχουν σκο­τω­θεί και άνω των 3.800 δια­δη­λω­τών έχουν τεθεί υπό κράτηση.

Γιατί ξέσπασαν οι διαδηλώσεις;

Δια­δη­λώ­σεις ξέσπα­σαν αρχι­κά στην πλού­σια σε πετρέ­λαιο δυτι­κή περιο­χή Μαν­γκου­στά­ου όταν η κυβέρ­νη­ση προ­χώ­ρη­σε στην κατάρ­γη­ση του πλα­φόν στην τιμή του υγρα­ε­ρί­ου στις αρχές του έτους. Πολ­λοί Καζά­κοι έχουν μετα­τρέ­ψει τα αυτο­κί­νη­τά τους για να λει­τουρ­γούν με υγρα­έ­ριο λόγω του χαμη­λού κόστους του.

Το Καζακ­στάν, πετρε­λαιο­πα­ρα­γω­γός χώρα και η ένα­τη μεγα­λύ­τε­ρη παγκο­σμί­ως σε έκτα­ση, έχει προ­σελ­κύ­σει δισε­κα­τομ­μύ­ρια σε ξένες επεν­δύ­σεις και έχει δια­τη­ρή­σει μία ισχυ­ρή οικο­νο­μία μετά την 30ετίας ανεξαρτησία.

Ωστό­σο, οι επι­δο­τή­σεις υγρα­ε­ρί­ου είχαν δημιουρ­γή­σει μία κατά­στα­ση κατά την οποία το Καζακ­στάν αντι­με­τώ­πι­ζε τακτι­κά ελλεί­ψεις πετρε­λαί­ου, κατά το πρα­κτο­ρείο Reuters. Η άρση του πλα­φόν ήταν ένα μέσο από την κυβέρ­νη­ση για να μειώ­σει τις ελλεί­ψεις και να δια­σφα­λί­σει ότι οι προ­μή­θειες διο­χε­τεύ­ο­νταν στην εγχώ­ρια αγορά.

Το σχέ­διο απέ­τυ­χε και οι τιμές του υγρα­ε­ρί­ου υπερ­δι­πλα­σιά­στη­καν. Και οι δια­δη­λώ­σεις στη συνέ­χεια εξα­πλώ­θη­καν γρή­γο­ρα σε όλη τη χώρα.

Υπάρ­χουν επί­σης μακρο­χρό­νια ζητή­μα­τα που «οδη­γούν» τις δια­μαρ­τυ­ρί­ες: Οργή για την ενδη­μι­κή δια­φθο­ρά στην κυβέρ­νη­ση, εισο­δη­μα­τι­κή ανι­σό­τη­τα και οικο­νο­μι­κή δυσπρα­γία, που έχουν επι­δει­νω­θεί κατά τη διάρ­κεια της παν­δη­μί­ας του κορω­νοϊ­ού, σύμ­φω­να με την οργά­νω­ση προ­ά­σπι­σης των ανθρω­πί­νων δικαιω­μά­των Human Rights Watch.

Ενώ οι φυσι­κοί πόροι της χώρας έχουν κάνει μια μικρή ελίτ εξαι­ρε­τι­κά πλού­σια, οι πολί­τες του Καζακ­στάν αισθά­νο­νται ότι έχουν μεί­νει πίσω.

Η Διε­θνής Αμνη­στία ανα­φέ­ρει ότι οι δια­δη­λώ­σεις απο­τε­λούν «άμε­ση συνέ­πεια της εκτε­τα­μέ­νης κατα­στο­λής των βασι­κών ανθρω­πί­νων δικαιω­μά­των από τις Αρχές».

«Επί χρό­νια, η κυβέρ­νη­ση διώ­κει ανε­λέ­η­τα την ειρη­νι­κή δια­φω­νία, αφή­νο­ντας τον λαό του Καζακ­στάν σε κατά­στα­ση ανα­τα­ρα­χής και από­γνω­σης» δηλώ­νει η Μαρί Στρού­δερς, διευ­θύ­ντρια της Διε­θνούς Αμνη­στί­ας για την Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη και την Κεντρι­κή Ασία.

Τι ζητούν οι διαδηλωτές

Οι δια­δη­λω­τές στρέ­φο­νται κατά του Κασίμ-Γιο­μάρτ Τοκά­γεφ και του Νουρ­σουλ­τάν Ναζαρ­μπά­γεφ. Ο τελευ­ταί­ος κυβέρ­νη­σε το Καζακ­στάν από την ανε­ξαρ­τη­σία του το 1991 έως το 2019, και έκτο­τε δεν έχει πάψει να κινεί παρα­σκη­νια­κά τα νήματα.

Οι δια­δη­λω­τές ζητούν μεταρ­ρυθ­μί­σεις και καλύ­τε­ρη ποιό­τη­τα ζωής.

Ωστό­σο το κίνη­μα δια­μαρ­τυ­ρί­ας δεν είναι συντο­νι­σμέ­νο και δεν έχουν ηγε­σία. Στη χώρα δεν υφί­στα­νται ισχυ­ροί πολι­τι­κοί της αντι­πο­λί­τευ­σης και δεν υπάρ­χει καμία προ­φα­νής εναλ­λα­κτι­κή κυβέρ­νη­ση εν ανα­μο­νή, κυρί­ως για­τί δεν «επι­τρέ­πε­ται» να υπάρ­χει αντι­πο­λί­τευ­ση, όπως σημειώ­νει ο Guardian.

Πού βρίσκεται σήμερα ο Ναζαρμπάγεφ

Ο 81χρονος σήμε­ρα Νουρ­σουλ­τάν Ναζαρ­μπά­γιεφ, μόνος κυρί­αρ­χος στη χώρα επί τρεις δεκα­ε­τί­ες, δεν έχει μιλή­σει δημό­σια από τη στιγ­μή που ξεκί­νη­σαν οι δια­δη­λώ­σεις και υπάρ­χει φημο­λο­γία ότι μπο­ρεί να έχει εγκα­τα­λεί­ψει τη χώρα.

Δια­δη­λω­τές σε μια πόλη έχουν απο­κα­θη­λώ­σει το άγαλ­μά του, ενώ η εικό­να του ως «ηγέ­τη του έθνους», λατρεία προ­σω­πι­κό­τη­τας που χτί­στη­κε με την πάρο­δο των ετών, έχει απο­δο­μη­θεί δρα­μα­τι­κά μέσα σε λίγες μέρες.

Πώς αντέδρασε η κυβέρνηση

Οι Αρχές κήρυ­ξαν κατά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης σε όλη τη χώρα με απα­γό­ρευ­ση κυκλο­φο­ρί­ας και περιο­ρι­σμούς μετα­κί­νη­σης έως τις 19 Ιανουα­ρί­ου. Δια­κό­πη­κε η λει­τουρ­γία του Δια­δι­κτύ­ου και ο στρα­τός ανα­πτύ­χθη­κε στους δρόμους.

Επι­χει­ρώ­ντας να περιο­ρί­σει την ανα­τα­ρα­χή, ο Τοκά­γεφ διέ­τα­ξε την κυβέρ­νη­ση να μειώ­σει την τιμή του υγρα­ε­ρί­ου στα 50 τέν­γκε (0,11 δολά­ρια) ανά λίτρο «για να δια­σφα­λί­σει τη στα­θε­ρό­τη­τα στη χώρα».

Ανέ­φε­ρε ότι σει­ρά μέτρων με στό­χο τη «στα­θε­ρο­ποί­η­ση της κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κής κατά­στα­σης» έχουν επί­σης τεθεί σε εφαρ­μο­γή, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της κυβερ­νη­τι­κής ρύθ­μι­σης των τιμών των καυ­σί­μων για περί­ο­δο 180 ημε­ρών, ενός μορα­τό­ριουμ για την αύξη­ση των τιμο­λο­γί­ων κοι­νής ωφέ­λειας για τον πλη­θυ­σμό για την ίδια περί­ο­δο. και το ενδε­χό­με­νο επι­δο­τή­σε­ων ενοι­κί­ου για «ευά­λω­τα τμή­μα­τα του πληθυσμού».

Ο πρω­θυ­πουρ­γός Ασκάρ Μαμίν και η κυβέρ­νη­ση του Καζακ­στάν παραι­τή­θη­καν και ο Τοκά­γεφ ανέ­λα­βε τον έλεγ­χο του Συμ­βου­λί­ου Ασφα­λεί­ας της χώρας, αντι­κα­θι­στώ­ντας τον πρώ­ην πρό­ε­δρο Νουρ­σουλ­τάν Ναζαρμπάγεφ.

Αυτές οι παρα­χω­ρή­σεις, ωστό­σο, δεν ήταν αρκε­τές για να στα­μα­τή­σουν τις διαδηλώσεις.

Τι είναι το Σύμφωνο CSTO

Στις 5 Ιανουα­ρί­ου ο Τοκά­γεφ προει­δο­ποί­η­σε με σκλη­ρή κατα­στο­λή· απο­κά­λε­σε όσους φέρε­ται να είχαν εισβά­λει στο αερο­δρό­μιο του Αλμά­τι «τρο­μο­κρά­τες» και κατη­γό­ρη­σε τους δια­δη­λω­τές ότι υπο­νό­μευ­σαν το «κρα­τι­κό σύστη­μα», υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι «πολ­λοί από αυτούς έχουν λάβει στρα­τιω­τι­κή εκπαί­δευ­ση στο εξωτερικό».

Στρα­τιω­τι­κή συμ­μα­χία πρώ­ην σοβιε­τι­κών κρα­τών υπό την ηγε­σία της Ρωσί­ας «απά­ντη­σε» στο κάλε­σμά του για συν­δρο­μή στην κατα­στο­λή των δια­δη­λώ­σε­ων και ρωσι­κές δυνά­μεις έφθα­σαν στο Καζακ­στάν με στρα­τω­τι­κά αεροσκάφη.

Ο Οργα­νι­σμός του Συμ­φώ­νου Συλ­λο­γι­κής Ασφά­λειας (σσ. Организация Договора о коллективной безопасности, ОДКБ CSTO) ‑που περι­λαμ­βά­νει τη Ρωσία, τη Λευ­κο­ρω­σία, την Αρμε­νία, το Καζακ­στάν, το Κιρ­γι­στάν και το Τατζι­κι­στάν- έστει­λε «ειρη­νευ­τι­κές δυνά­μεις», κατά την επί­ση­μη δια­τύ­πω­ση, «για να στα­θε­ρο­ποι­ή­σουν και να ομα­λο­ποι­ή­σουν την κατάσταση».

Το CSTO απο­τε­λεί σύμ­φω­νο αμοι­βαί­ας αμυ­ντι­κής συν­δρο­μής, αλλά δεν «ενερ­γο­ποιεί­ται» σε εγχώ­ριας φύσης ζητή­μα­τα. Και αυτός είναι πιθα­νώς ο λόγος που ο Τοκά­γεφ παρου­σί­α­σε τους δια­δη­λω­τές ως «τρο­μο­κρά­τες» που εκπαι­δεύ­τη­καν στο εξω­τε­ρι­κό χωρίς να δίνει οποια­δή­πο­τε εξήγηση.

Ο ίδιος επέ­μει­νε και σήμε­ρα, Παρα­σκευή 7 Ιανουα­ρί­ου, ότι «οι τρο­μο­κρά­τες συνε­χί­ζουν να βλά­πτουν την κρα­τι­κή και ιδιω­τι­κή περιου­σία και να χρη­σι­μο­ποιούν όπλα ενα­ντί­ον πολι­τών». Είπε ότι οι δυνά­μεις του CSTO θα βρί­σκο­νται στη χώρα «για σύντο­μο χρο­νι­κό διά­στη­μα» για να εκτε­λέ­σουν τις λει­τουρ­γί­ες άμυ­νας και υποστήριξης.

Πώς εμπλέκεται η Ρωσία

Το Καζακ­στάν μοι­ρά­ζε­ται κοι­νά σύνο­ρα με τη Ρωσία και δια­θέ­τει σημα­ντι­κό ρωσι­κό πλη­θυ­σμό. Για τον Ρώσο πρό­ε­δρο, Βλα­ντι­μίρ Πού­τιν, τα γεγο­νό­τα που εκτυ­λίσ­σο­νται στα νότια σύνο­ρα της Ρωσί­ας είναι ανησυχητικά.

Η Ρωσία δια­τη­ρεί στε­νές σχέ­σεις με το Καζακ­στάν και εξαρ­τά­ται από το κοσμο­δρό­μιο του Μπαϊ­κο­νούρ ως βάση εκτό­ξευ­σης για όλες τις ρωσι­κά επαν­δρω­μέ­νες δια­στη­μι­κές απο­στο­λές. Η χώρα της Κεντρι­κής Ασί­ας έχει επί­σης μία σημα­ντι­κή εθνι­κή ρωσι­κή μειο­νό­τη­τα: Περί­που το 20% του πλη­θυ­σμού του Καζακ­στάν είναι Ρώσοι.

Ο αυταρ­χι­κός πρώ­ην πρό­ε­δρος του Καζακ­στάν Νουρ­σουλ­τάν Ναζαρ­μπά­γεφ παραι­τή­θη­κε μεν το 2019, αλλά παρέ­μει­νε ισχυ­ρή προ­σω­πι­κό­τη­τα στα παρα­σκή­νιο (μέχρι να απαλ­λα­χθεί από τη θέση του στο Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας την Τετάρ­τη). Ένα τέτοιο μετα­βα­τι­κό μοντέ­λο μπο­ρεί να ήταν ελκυ­στι­κό στον Πού­τιν εκεί­νη την επο­χή, αλλά φαί­νε­ται λιγό­τε­ρο ελπι­δο­φό­ρο σήμερα.

Η από­φα­ση για την επέμ­βα­ση του CSTO ήρθε, δε, ακρι­βώς τη στιγ­μή που η Ρωσία ετοι­μά­ζε­ται να εισέλ­θει σε κρί­σι­μη δια­πραγ­μά­τευ­ση τόσο σε διμε­ρές επί­πε­δο με τις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες, όσο και στους κόλ­πους του ΝΑΤΟ, επί των εγγυ­ή­σε­ων ασφα­λεί­ας που επι­διώ­κει ενό­σω συντη­ρεί την απει­λή εισβο­λής στην Ουκρανία.

Συνε­πώς η παρού­σα ανα­τα­ρα­χή είναι δυνη­τι­κά μία ιδιαί­τε­ρα ανε­πι­θύ­μη­τη από­σπα­ση της προ­σο­χής για το Κρεμ­λί­νο, όπως ανα­φέ­ρει το CNNi.

Ειδι­κοί εκτι­μούν ότι ο Πού­τιν θα χρη­σι­μο­ποι­ή­σει ισχυ­ρές προ­σω­πι­κές δια­συν­δέ­σεις με την ελίτ του Καζακ­στάν, ταυ­τό­χρο­να με τους πιο επί­ση­μους διαύ­λους των περι­φε­ρεια­κών οικο­νο­μι­κών και οργα­νι­σμών ασφα­λεί­ας, για να παρο­τρύ­νει την κατα­στο­λή των διαδηλώσεων…

Τα συμπεράσματα δικά σας ‑αν και προφανή…