Με ΑΦΟΡΜΗ τη ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ της 28ΧΡΟΝΗΣ: Εγκληματική η έλλειψη ουσιαστικής προστασίας των θυμάτων

«Αφή­νουν απρο­στά­τευ­τες γυναί­κες και παι­διά, όλο τρα­γω­δί­ες το σύστη­μα γεν­νά». Αυτό ήταν το σύν­θη­μα της Συντο­νι­στι­κής Επι­τρο­πής Μαθη­τών Αγί­ων Αναρ­γύ­ρων στην κινη­το­ποί­η­σή τους που κατέ­λη­ξε έξω από το ΑΤ Αγί­ων Αναρ­γύ­ρων, στο σημείο που δολο­φο­νή­θη­κε η 28χρονη Κυρια­κή από τον πρώ­ην σύντρο­φό της το βρά­δυ της περα­σμέ­νης Δευτέρας.

Το έγκλη­μα έχει συγκλο­νί­σει όχι μόνο την περιο­χή, αλλά όλο τον λαό και τη νεο­λαία. Εχει προ­κα­λέ­σει τη λαϊ­κή οργή ότι η 28χρονη έπε­σε νεκρή έξω από το Αστυ­νο­μι­κό Τμή­μα, στο οποίο είχε κατα­φύ­γει για να ζητή­σει βοή­θεια. Ενώ είχε ζητή­σει τη συνο­δεία για να φτά­σει με ασφά­λεια στο σπί­τι της, δεν δια­τέ­θη­κε περι­πο­λι­κό, αλλά της συστή­θη­κε να τηλε­φω­νή­σει στην Αμε­ση Δράση.

Το απο­κα­λυ­πτι­κό ηχη­τι­κό ντο­κου­μέ­ντο της συνο­μι­λί­ας της με την Άμε­ση Δρά­ση επι­βε­βαιώ­νει την αστυ­νο­μι­κή αδια­φο­ρία και αυθαι­ρε­σία. Την ίδια ώρα που «το περι­πο­λι­κό δεν είναι ταξί» για να προ­στα­τεύ­σει τα θύμα­τα της βίας, όπως κυνι­κά είπε ο αστυ­νο­μι­κός, οι δυνά­μεις κατα­στο­λής είναι παντα­χού παρούσες.

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι την επό­με­νη μέρα ήταν πολ­λα­πλά­σιες οι αστυ­νο­μι­κές δυνά­μεις που φρου­ρού­σαν το Τμή­μα από την κινη­το­ποί­η­ση του Συλ­λό­γου Γυναι­κών Αγί­ων Αναρ­γύ­ρων και άλλων μαζι­κών φορέ­ων, παρά τις έντο­νες δια­μαρ­τυ­ρί­ες των συγκε­ντρω­μέ­νων. Την απο­μά­κρυν­σή τους ζήτη­σε η βου­λευ­τής του ΚΚΕ Βιβή Δάγκα, ανα­φέ­ρο­ντας ότι μία μέρα πριν δεν βρέ­θη­κε ένα περι­πο­λι­κό για την 28χρονη γυναίκα.

Επι­βε­βαιώ­νε­ται ότι η κατα­στο­λή σε βάρος του εργα­τι­κού — λαϊ­κού κινή­μα­τος είναι αντι­στρό­φως ανά­λο­γη με τα μέτρα προ­στα­σί­ας των γυναι­κών από την πολύ­μορ­φη βία.

Άγιοι Ανάρ­γυ­ροι – Μαθη­τές: «Ως εδώ» σε ένα κρά­τος που γεν­νά εγκλή­μα­τα και αφή­νει απρο­στά­τευ­τες τις ευά­λω­τες γυναίκες

Διάτρητα και διακοσμητικά τα πολυδιαφημισμένα «πρωτόκολλα»

Η Ενορ­κη Διοι­κη­τι­κή Εξέ­τα­ση, το «ξήλω­μα» αστυ­νο­μι­κών που ενε­πλά­κη­σαν στον χει­ρι­σμό του περι­στα­τι­κού, η έρευ­να για τα εγκλη­μα­τι­κά λάθη που οδή­γη­σαν στην τρα­γι­κή κατά­λη­ξη, δεν απα­ντούν στο αμεί­λι­κτο ερώ­τη­μα: Για­τί δεν μπο­ρεί να προ­στα­τευ­τεί η ζωή μιας γυναί­κας, που καταγ­γέλ­λει την κακο­ποί­η­σή της, ζητώ­ντας μάλι­στα προ­στα­σία από την αστυνομία;

Οι δια­βε­βαιώ­σεις στε­λε­χών της κυβέρ­νη­σης και της αστυ­νο­μί­ας για τα «πρω­τό­κολ­λα», τα σεμι­νά­ρια και τα εξει­δι­κευ­μέ­να γρα­φεία για τη δια­χεί­ρι­ση περι­στα­τι­κών κακο­ποί­η­σης, ακού­γο­νται προ­κλη­τι­κές μπρο­στά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Και σε αυτήν την περί­πτω­ση, όπως και σε πλή­θος άλλων τέτοιων περι­στα­τι­κών, δεν κινή­θη­καν οι αυτε­πάγ­γελ­τες δια­δι­κα­σί­ες, αλλά τα στε­λέ­χη της αστυ­νο­μί­ας επα­να­λαμ­βά­νουν εν είδει δικαιο­λο­γί­ας πως η γυναί­κα «δεν επι­θυ­μού­σε να υπο­βά­λει έγκλη­ση». Δεν αξιο­λο­γή­θη­κε το γεγο­νός ότι ο δρά­στης ήταν γνω­στός στις αρχές, ενώ το θύμα είχε κατα­θέ­σει μήνυ­ση ενα­ντί­ον του το 2020 για βια­σμό και ξυλοδαρμό.

Ομως, κάθε άλλο παρά «μεμο­νω­μέ­νο» περι­στα­τι­κό μπο­ρεί να θεω­ρη­θεί… Δρά­στες καταγ­γέλ­λο­νται αλλά δεν εντο­πί­ζο­νται στο πλαί­σιο του αυτό­φω­ρου — είναι ζήτη­μα ακό­μα κι αν ανα­ζη­τού­νται. Ασφα­λι­στι­κά μέτρα και περιο­ρι­στι­κοί όροι που επι­βάλ­λο­νται δεν τηρού­νται. Τακτι­κές δικά­σι­μοι ορί­ζο­νται μήνες μετά την καταγ­γε­λία, η εκδί­κα­ση των υπο­θέ­σε­ων διαρ­κεί ολό­κλη­ρα χρόνια.

Όπως ανα­φέ­ρει το Πανελ­λή­νιο Σωμα­τείο εργα­ζο­μέ­νων στο δίκτυο δομών της Γενι­κής Γραμ­μα­τεί­ας Ισό­τη­τας των Φύλων, «προ­στα­σία είχαν ανα­ζη­τή­σει και η Αννα στη Δάφ­νη που δολο­φο­νή­θη­κε το 2021 αλλά και η Γεωρ­γία στη Σαλα­μί­να το 2023. Στην προ­κει­μέ­νη μάλι­στα περί­πτω­ση, οι Αρχές δεν προ­χώ­ρη­σαν στην αυτε­πάγ­γελ­τη δίω­ξη του δρά­στη σύμ­φω­να με το ισχύ­ον νομο­θε­τι­κό πλαί­σιο για την ενδο­οι­κο­γε­νεια­κή βία, ακό­μα και παρά την άρνη­ση της γυναί­κας να υπο­βά­λει αυτο­πρό­σω­πη μήνυση».

Στη συνέ­χεια σημειώ­νει ότι οι εργα­ζό­με­νες και εργα­ζό­με­νοι του Δικτύ­ου γίνο­νται συχνά απο­δέ­κτες καταγ­γε­λιών γυναι­κών που βρί­σκουν την αντο­χή να καταγ­γεί­λουν τον κακο­ποι­η­τή τους, αλλά οι αστυ­νο­μι­κές αρχές είτε δεν τηρούν το υφι­στά­με­νο νομο­θε­τι­κό πλαί­σιο, είτε το εφαρ­μό­ζουν πλημ­με­λώς. Αλλά δεν υπήρ­χε καμία αντα­πό­κρι­ση από το κρά­τος σε σχέ­ση με τις σχε­τι­κές καταγγελίες.

Ειδι­κά στην περί­πτω­ση της γυναι­κο­κτο­νί­ας στη Σαλα­μί­να, η Γεωρ­γία είχε καταγ­γεί­λει μέρες πριν από τη δολο­φο­νία βίαιη επί­θε­ση από τον δρά­στη. Εφυ­γε από το Τμή­μα με …συστά­σεις να μετα­κο­μί­σει από το σπί­τι της και να ενερ­γο­ποι­ή­σει το λεγό­με­νο «panic button» αν βρε­θεί σε κίνδυνο.

Κρίσιμο ζήτημα η νομική,
ψυχολογική, κοινωνική στήριξη 
και προστασία

Η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ, όπως και όλες οι προη­γού­με­νες, φέρει βαρύ­τα­τες ευθύ­νες γι’ αυτό το έγκλη­μα, για­τί δεν υπάρ­χει κανέ­να πραγ­μα­τι­κό πλαί­σιο προ­στα­σί­ας των θυμά­των, ούτε καν, στη συγκε­κρι­μέ­νη περί­πτω­ση, η αυτο­νό­η­τη επέμ­βα­ση της αστυ­νο­μί­ας για να μην μπο­ρέ­σει ο δρά­στης να φτά­σει στο θύμα.

Το έγκλη­μα αυτό προ­στί­θε­ται στη ματω­μέ­νη αλυ­σί­δα των γυναι­κο­κτο­νιών όλα αυτά τα χρό­νια, απο­δει­κνύ­ο­ντας με τρα­γι­κό τρό­πο πως ούτε η αυστη­ρο­ποί­η­ση των ποι­νών ούτε η υπάρ­χου­σα πρό­βλε­ψη για ισό­βια κάθειρ­ξη μπο­ρεί να εμπο­δί­σει το χέρι του δρά­στη. Τέτοια απο­τρό­παια εγκλή­μα­τα δυστυ­χώς επα­να­λαμ­βά­νο­νται τόσο σε χώρες που υπάρ­χει ως ρητή ποι­νι­κή πρό­βλε­ψη η γυναι­κο­κτο­νία, όσο και σε αυτές που δεν υπάρχει.

Είναι προ­φα­νές ότι πρέ­πει να ενι­σχυ­θούν περαι­τέ­ρω το ποι­νι­κό πλαί­σιο και η αντί­στοι­χη επι­βα­ρυ­ντι­κή περί­στα­ση στο άρθρο 82Α του Ποι­νι­κού Κώδι­κα με βάση το κίνη­τρο του δρά­στη, να τιμω­ρεί­ται με τη μεγα­λύ­τε­ρη δυνα­τή αυστη­ρό­τη­τα και χωρίς παραθυράκια.

Κι ενώ τα προ­βλή­μα­τα στην ποι­νι­κή μετα­χεί­ρι­ση των σχε­τι­κών εγκλη­μά­των και των δρα­στών τους είναι υπαρ­κτά, η πολι­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση επι­κε­ντρώ­θη­κε στο ζήτη­μα της ενσω­μά­τω­σης του όρου «γυναι­κο­κτο­νία» στο Ποι­νι­κό Δίκαιο με βάση τις σχε­τι­κές τρο­πο­λο­γί­ες που κατέ­θε­σαν ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αρι­στε­ρά, τις οποί­ες η κυβέρ­νη­ση απέρ­ρι­ψε επι­κα­λού­με­νη τη συνο­λι­κή αυστη­ρο­ποί­η­ση των ποι­νών που επι­φέ­ρει ποι­νές ισό­βιας κάθειρ­ξης στους δρά­στες ανθρωποκτονιών.

Όμως, η σχετική αντιπαράθεση άφησε στο απυρόβλητο το κύριο ζήτημα: Στην πραγματικότητα τα αποτρόπαια αυτά εγκλήματα πατάνε πάνω στην παντελή έλλειψη μέτρων προστασίας των γυναικών από την πολύμορφη βία.

Οι γυναί­κες που αντι­με­τω­πί­ζουν βίαιες και κακο­ποι­η­τι­κές συμπε­ρι­φο­ρές αφή­νο­νται χωρίς καμία νομι­κή, ψυχο­λο­γι­κή, κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη και προ­στα­σία με κρα­τι­κή ευθύ­νη. Το υφι­στά­με­νο δίκτυο δομών για την πρό­λη­ψη και την αντι­με­τώ­πι­ση της βίας κατά των γυναι­κών υπο­λεί­πε­ται δρα­μα­τι­κά των αναγκών.

Πανελ­λα­δι­κά λει­τουρ­γούν μόνο 20 Ξενώ­νες Φιλο­ξε­νί­ας και 44 Συμ­βου­λευ­τι­κά Κέντρα. Είναι ενδει­κτι­κό ότι σε όλη την Αττι­κή λει­τουρ­γούν μόλις 10 Συμ­βου­λευ­τι­κά Κέντρα, σε 8 από τους 66 δήμους της, και 3 Ξενώ­νες. Τα προ­βλή­μα­τα δεν εξα­ντλού­νται στον αριθ­μό των δομών, αλλά αφο­ρούν την υπο­στε­λέ­χω­ση και τα προ­βλή­μα­τα στη χρη­μα­το­δό­τη­σή τους.

Ειδι­κά για τα κενά και τις ελλεί­ψεις στην Αττι­κή, το ΚΚΕ είχε κατα­θέ­σει Ερώ­τη­ση τον περα­σμέ­νο Νοέμ­βρη, αλλά το αρμό­διο υπουρ­γείο την έχει κατα­χω­νιά­σει στα συρ­τά­ρια του. Ανα­πά­ντη­τη παρα­μέ­νει και η Ερώ­τη­ση του ΚΚΕ για τις απλή­ρω­τες εργα­ζό­με­νες και εργα­ζό­με­νους της γραμ­μής SOS και άλλων δομών.

Η γυναί­κα που παίρ­νει την από­φα­ση να προ­χω­ρή­σει στην καταγ­γε­λία και σε άλλες νομι­κές ενέρ­γειες κατά του δρά­στη — από­φα­ση που μόνο εύκο­λη και αυτο­νό­η­τη δεν πρέ­πει να θεω­ρεί­ται — αντι­με­τω­πί­ζει χωρίς δωρε­άν νομι­κή στή­ρι­ξη από το κρά­τος μακρο­χρό­νιες και πολυ­δά­πα­νες δια­δι­κα­σί­ες. Ο ρόλος του Συμ­βου­λευ­τι­κού Κέντρου εξα­ντλεί­ται στην παρο­χή συμ­βου­λών, ενώ το κόστος των δικα­στι­κών εξό­δων πέφτει στην καταγγέλλουσα.

Αντί­στοι­χες είναι οι ελλεί­ψεις όσον αφο­ρά την απα­ραί­τη­τη δωρε­άν ψυχο­λο­γι­κή στή­ρι­ξη των γυναι­κών, με δεδο­μέ­νη την ανυ­παρ­ξία δημό­σιου και δωρε­άν κέντρου για τη θερα­πεία του τραύ­μα­τος. Παντε­λής είναι η έλλει­ψη δομών επεί­γου­σας φιλο­ξε­νί­ας κακο­ποι­η­μέ­νων γυναι­κών που έχουν άμε­ση ανά­γκη να βρουν προ­στα­σία, καθώς οι Ξενώ­νες δεν μπο­ρούν να καλύ­ψουν — λόγω των πρω­το­κόλ­λων με τα οποία λει­τουρ­γούν — τις περι­πτώ­σεις στις οποί­ες μια γυναί­κα χρειά­ζε­ται άμε­σα καταφύγιο.

Στη μέγγενη του «κόστους»
και της «βιωσιμότητας» οι απαραίτητες δομές

Το απο­τέ­λε­σμα είναι κάθε γυναί­κα που προ­σπα­θεί να απε­γκλω­βι­στεί από μια βίαιη, παθο­γό­να οικο­γε­νεια­κή ή δια­προ­σω­πι­κή σχέ­ση, να βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πη με σοβα­ρά εμπό­δια, παρά τις φιλό­τι­μες προ­σπά­θειες και την προ­σφο­ρά των εργα­ζο­μέ­νων σε Συμ­βου­λευ­τι­κά Κέντρα και Ξενώνες.

Υπό­λο­γη για την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα αυτή είναι η πολι­τι­κή της σημε­ρι­νής κυβέρ­νη­σης της ΝΔ, όπως και των προη­γού­με­νων του ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, που αντι­με­τω­πί­ζει την ανά­γκη για ολό­πλευ­ρη οικο­νο­μι­κή, ψυχο­λο­γι­κή, νομι­κή στή­ρι­ξη των γυναι­κών που έχουν υπο­στεί βία με κρι­τή­ριο το κόστος για το κράτος.

Η χρη­μα­το­δό­τη­ση ακό­μα και αυτού του υπο­τυ­πώ­δους δικτύ­ου από ευρω­παϊ­κά προ­γράμ­μα­τα με «ημε­ρο­μη­νία λήξης» κατα­δι­κά­ζει το προ­σω­πι­κό να δου­λεύ­ει με συμ­βά­σεις ορι­σμέ­νου χρό­νου, θέτει τις δομές στη μέγ­γε­νη της «οικο­νο­μι­κής βιω­σι­μό­τη­τας» και των αντι­λαϊ­κών δημο­σιο­νο­μι­κών στό­χων. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι η χρη­μα­το­δό­τη­σή τους για την οκτα­ε­τία 2015–2023 ήταν κάτι λιγό­τε­ρο από 1.500.000 ευρώ.

Συχνά τα αστι­κά κόμ­μα­τα επι­κα­λού­νται τις νομο­θε­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες, τις Οδη­γί­ες και τις συστά­σεις της ΕΕ. Ωστό­σο, οι ευρω­παϊ­κές κατευ­θύν­σεις δια­πνέ­ο­νται από ενδε­λε­χείς υπο­λο­γι­σμούς για το «κόστος» της έμφυ­λης βίας και το οικο­νο­μι­κό «όφε­λος» που υπό­σχε­ται ο μετρια­σμός της.

Σε σχε­τι­κό ψήφι­σμα του Ευρω­κοι­νο­βου­λί­ου, τα επι­τε­λεία της ΕΕ εκφρά­ζουν την αγω­νία τους για­τί «η βία με βάση το φύλο συνο­δεύ­ε­ται από σημα­ντι­κό κόστος για τις ευρω­παϊ­κές κοι­νω­νί­ες», που μετα­ξύ άλλων αφο­ρά την «απώ­λεια οικο­νο­μι­κής παρα­γω­γής» και το κόστος που συνε­πά­γε­ται η παρο­χή υπη­ρε­σιών, «συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των υπη­ρε­σιών Υγεί­ας και των νομι­κών, κοι­νω­νι­κών και ειδι­κευ­μέ­νων υπηρεσιών».

Στο πλαί­σιο αυτό, δεν λεί­πουν και οι μελέ­τες στις οποί­ες το «κόστος» επι­με­ρί­ζε­ται και ανα­λύ­ε­ται. Ετσι, γίνε­ται λόγος για το «κόστος που σχε­τί­ζε­ται με τις άμε­σες συνέ­πειες της βίας», δηλα­δή την ανα­ζή­τη­ση υγειο­νο­μι­κής περί­θαλ­ψης, την αυξη­μέ­νη χρή­ση της Ποι­νι­κής Δικαιο­σύ­νης (αστυ­νο­μία και εισαγ­γε­λείς), τις υπη­ρε­σί­ες προ­στα­σί­ας των παιδιών.

Σε αυτό προ­στί­θε­ται το «κόστος λόγω των αρνη­τι­κών επι­πτώ­σε­ων της βίας στην εργα­σια­κή ικα­νό­τη­τα του θύμα­τος», που οδη­γεί σε «χαμέ­νη οικο­νο­μι­κή παρα­γω­γή» λόγω τόσο των «χαμέ­νων ημε­ρών εργα­σί­ας» όσο και της «χαμη­λό­τε­ρης παρα­γω­γι­κό­τη­τας» των γυναι­κών που έχουν βρε­θεί αντι­μέ­τω­πες με το απο­τρό­παιο αυτό φαινόμενο.

«Ασπίδα προστασίας χτίζει ο λαός»

Απέ­να­ντι στη δυσω­δία, η μόνη ανά­σα βρί­σκε­ται στην αγω­νι­στι­κή διεκ­δί­κη­ση και αλλη­λεγ­γύη όπως εκφρά­στη­κε από τους συλ­λό­γους και ομά­δες γυναι­κών της ΟΓΕ, από τους άλλους μαζι­κούς φορείς, το εργα­τι­κό — λαϊ­κό κίνη­μα. Με το σύν­θη­μα «Σάπιες αξί­ες, σάπια ιδα­νι­κά, φρι­κια­στι­κά εγκλή­μα­τα το σύστη­μα γεν­νά», καταγ­γέλ­λουν το σάπιο οικο­νο­μι­κό, κοι­νω­νι­κό, πολι­τι­στι­κό υπό­βα­θρο που γεν­νά τους δρά­στες — «τέρα­τα», τους οικο­νο­μι­κούς — κοι­νω­νι­κούς παρά­γο­ντες που οι γυναί­κες είναι ευά­λω­τες σε κάθε μορ­φής βία.

Απαι­τούν το αυτο­νό­η­το: Να διε­ρευ­νη­θούν οι συν­θή­κες του εγκλή­μα­τος, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των ευθυ­νών των αστυ­νο­μι­κών αρχών. Η οργά­νω­ση και συλ­λο­γι­κή δρά­ση είναι το πραγ­μα­τι­κό «δίχτυ ασφα­λεί­ας» για κάθε γυναί­κα, ώστε να μπο­ρεί να στέ­κε­ται στα πόδια της οικο­νο­μι­κά, κοι­νω­νι­κά ανε­ξάρ­τη­τη, για μια ζωή απαλ­λαγ­μέ­νη από κάθε μορ­φής βία, εκμε­τάλ­λευ­ση, γυναι­κεία ανισοτιμία.

Τ. Ι.
ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από τον «Ριζο­σπά­στη
του Σαββατοκύριακου)

Δεί­τε ακόμη

ΟΓΕ: Καταγγελία για τη Δολοφονία της 28χρονης
από τους Συλλόγους
Αγ. Αναργύρων – Καματερού, Ιλίου, Πετρούπολης

«Δεν είμα­στε ταξί…»