Μια οφειλόμενη απάντηση για τα «πολυδιαφημισμένα» ΑΕΙ της Κύπρου

Αρκε­τή συζή­τη­ση γίνε­ται τελευ­ταία για την Τρι­το­βάθ­μια Εκπαί­δευ­ση της Κύπρου, που εμφα­νί­ζε­ται ως παρά­δειγ­μα προς μίμη­ση στην Ελλά­δα, με αφορ­μή την πρό­θε­ση της κυβέρ­νη­σης για την απε­λευ­θέ­ρω­ση της δυνα­τό­τη­τας ίδρυ­σης ιδιω­τι­κών — μη κρα­τι­κών ΑΕΙ.

Ας δού­με μια εικό­να από τη συνύ­παρ­ξη δημό­σιων και ιδιω­τι­κών — μη κρα­τι­κών ΑΕΙ της Κύπρου για να κατα­λά­βου­με τι διαφημίζουν…

Οτι στα δημόσια ΑΕΙ της Κύπρου το κόστος σπουδών είναι στο «θεό»;

Ενδει­κτι­κά, στο Τεχνο­λο­γι­κό Πανε­πι­στή­μιο Κύπρου κατα­βάλ­λο­νται δίδα­κτρα για προ­γράμ­μα­τα πτυ­χί­ου που προ­σφέ­ρο­νται σε ξένη γλώσ­σα (3.000 ευρώ κοστί­ζουν τα ξενό­γλωσ­σα), ενώ σε όλα τα δημό­σια πανε­πι­στή­μια κατα­βάλ­λο­νται δίδα­κτρα για τα μετα­πτυ­χια­κά και τα διδα­κτο­ρι­κά προ­γράμ­μα­τα. Το κόστος για τα μετα­πτυ­χια­κά στο δημό­σιο είναι κατά μέσο όρο 5.000 ευρώ.

Η φοι­τη­τι­κή μέρι­μνα είναι ανύ­παρ­κτη, οι φρά­σεις δωρε­άν σίτι­ση, συγ­γράμ­μα­τα, ανα­λώ­σι­μα είναι άγνω­στες για τους φοι­τη­τές, ενώ σε ό,τι αφο­ρά τη στέ­γα­ση, οι φοι­τη­τές για να μεί­νουν στις ελά­χι­στες φοι­τη­τι­κές εστί­ες πλη­ρώ­νουν νοί­κι. Ενδει­κτι­κά, στο Πανε­πι­στή­μιο Κύπρου τα δωμά­τια που προ­σφέ­ρο­νται είναι 208 στο σύνο­λο των 7.000 περί­που φοι­τη­τών και κοστί­ζουν 120 — 160 ευρώ/μήνα, ενώ για όσους μένουν εκτός εστιών η λύση πρέ­πει να ανα­ζη­τη­θεί στα πανά­κρι­βα ενοί­κια της περιο­χής (από 450 ευρώ για μια γκαρσονιέρα!).

Μόνο το κόστος δια­βί­ω­σης είναι κοντά στα 1.000 ευρώ τον μήνα…

Οτι στα δημόσια ΑΕΙ της Κύπρου επεκτείνονται η υποβάθμιση και η εμπορευματοποίηση;

Τα δημό­σια ΑΕΙ «ψάχνουν» έσο­δα, είτε με «εμπο­ρι­κή αξιο­ποί­η­ση» των χώρων που έχουν στην ιδιο­κτη­σία τους είτε ανα­ζη­τώ­ντας «χορη­γούς», με απο­τέ­λε­σμα την υπο­βάθ­μι­ση των υπο­δο­μών, των παρο­χών, της ίδιας της παρε­χό­με­νης γνώσης.

Ενδει­κτι­κά, το Πανε­πι­στή­μιο Κύπρου, ένα εκ των τριών δημό­σιων πανε­πι­στη­μί­ων, χρη­μα­το­δο­τεί­ται κατά 41% με ίδια έσο­δα, δηλα­δή με τους χρη­μα­το­δό­τες που βρί­σκει το ίδιο. Ετσι, χώροι εντός της πανε­πι­στη­μιού­πο­λης, αντί να αξιο­ποι­η­θούν για τις ανά­γκες της εκπαι­δευ­τι­κής δια­δι­κα­σί­ας, φοι­τη­τι­κής μέρι­μνας κ.λπ., παρα­χω­ρή­θη­καν σε ιδιώ­τες για να… ανοί­ξουν το λεγό­με­νο «εμπο­ρι­κό κέντρο του πανε­πι­στη­μί­ου», που περι­λαμ­βά­νει κομ­μω­τή­ριο, καφε­τέ­ριες, παράρ­τη­μα τρά­πε­ζας, εμπο­ρι­κά κατα­στή­μα­τα κ.ά. Βέβαια, το ιατρείο της πανε­πι­στη­μιού­πο­λης, το οποίο υπο­λει­τουρ­γεί για­τί είναι υπο­στε­λε­χω­μέ­νο και έχει σοβα­ρές ελλεί­ψεις ακό­μα και σε ανα­λώ­σι­μα, δεν έτυ­χε της ίδιας προσοχής…

Οσον αφο­ρά στις διά­φο­ρες «ευγε­νείς» χορη­γί­ες… Δεν αρκού­νται στο ότι οι διά­φο­ροι «ευερ­γέ­τες» αξιο­ποιούν τις υπο­δο­μές, το ερευ­νη­τι­κό δυνα­μι­κό και φυσι­κά τη «σφρα­γί­δα» του πανε­πι­στη­μί­ου (ενδει­κτι­κά μόνο στο Πανε­πι­στή­μιο Κύπρου «τρέ­χουν» 370 ερευ­νη­τι­κά προ­γράμ­μα­τα σε σύμπρα­ξη με ιδιώ­τες), αλλά το «Κέντρο Καριέ­ρας» (Career Center) του πανε­πι­στη­μί­ου παί­ζει και ρόλο «διευ­θυ­ντή προ­σω­πι­κού»! Απο­κα­λυ­πτι­κό είναι ότι για λογα­ρια­σμό γνω­στής ασφα­λι­στι­κής εται­ρεί­ας, το «Κέντρο Καριέ­ρας» του πανε­πι­στη­μί­ου ανα­ζη­τού­σε προ­σω­πι­κό από τους φοι­τη­τές για να καλυ­φθούν οι «κενές θέσεις» που προ­έ­κυ­ψαν, για­τί οι εργα­ζό­με­νοι πραγ­μα­το­ποιού­σαν απεργία!

Αντί­στοι­χα, τμή­μα­τα με μικρή ερευ­νη­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα δεν θεω­ρού­νται κερ­δο­φό­ρα, υπο­χρη­μα­το­δο­τού­νται και κιν­δυ­νεύ­ουν με κλεί­σι­μο και συγχωνεύσεις.

Απο­κα­λυ­πτι­κό είναι το παρά­δειγ­μα του Παι­δα­γω­γι­κού στο ίδιο πανε­πι­στή­μιο. Ο φορέ­ας πιστο­ποί­η­σης των προ­γραμ­μά­των σπου­δών έχει ως κρι­τή­ριο αξιο­λό­γη­σης των τμη­μά­των την προ­ϋ­πό­θε­ση το 70% του διδα­κτι­κού προ­σω­πι­κού να είναι καθη­γη­τές μέλη ΔΕΠ και το 30% να είναι «ειδι­κοί επι­στή­μο­νες». Στο Παι­δα­γω­γι­κό δεν καλυ­πτό­ταν το ποσο­στό για τους καθη­γη­τές μέλη ΔΕΠ και το πανε­πι­στή­μιο δεν δεχό­ταν να προ­χω­ρή­σει σε προ­σλή­ψεις καθη­γη­τών λόγω κόστους. Η «λύση» που σκέ­φτη­καν για να «πιά­σουν» τον στό­χο της αξιο­λό­γη­σης, χωρίς το «κόστος» πρό­σλη­ψης καθη­γη­τών ήταν να αλλά­ξει το πρό­γραμ­μα σπου­δών, να μειω­θούν τα μαθή­μα­τα και να γίνο­νται κοι­νά κάποια μαθή­μα­τα της προ-δημο­τι­κής και της δημο­τι­κής εκπαί­δευ­σης (που απο­τε­λούν ξεχω­ρι­στά προ­γράμ­μα­τα σπου­δών). Αυτό στη συνέ­χεια είχε το απο­τέ­λε­σμα να χρεια­στεί να μειώ­σουν τον αριθ­μό των εισα­κτέ­ων φοι­τη­τών, ώστε να χωρά­νε στα αμφιθέατρα!

Πως η αξία των πτυχίων αντιστοιχίζεται με «ό,τι πληρώνεις»;

Τα ακρι­βο­πλη­ρω­μέ­να πτυ­χία, είτε των δημό­σιων είτε των ιδιω­τι­κών ΑΕΙ, στην Κύπρο, είναι χρή­σι­μα για «κορ­νί­ζα»… ή για να συνε­χί­σεις τον μαρα­θώ­νιο συγκέ­ντρω­σης «προ­σό­ντων», δηλα­δή μετα­πτυ­χια­κών, σεμι­να­ρί­ων κ.λπ., φυσι­κά επί πλη­ρω­μή, μήπως και… μπο­ρέ­σεις να εργα­στείς σε αυτό που σπούδασες.

Ας δού­με δύο ενδει­κτι­κά παρα­δείγ­μα­τα. Οι πτυ­χιού­χοι της Νομι­κής, μετά την περά­τω­ση της άσκη­σής τους — η οποία δεν εντάσ­σε­ται στο πτυ­χίο — είναι υπο­χρε­ω­μέ­νοι, ως δικη­γό­ροι πλέ­ον, κάθε χρό­νο να παρα­κο­λου­θούν έναν αριθ­μό ωρών σεμι­να­ρί­ων, τα οποία πλη­ρώ­νουν και απο­τε­λούν απα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πό­θε­ση για να μπο­ρούν να δια­τη­ρούν και να ανα­νε­ώ­νουν την άδεια άσκη­σης του επαγ­γέλ­μα­τος, που έχει «αξία» ένα ολό­κλη­ρο έτος!

Οι πτυ­χιού­χοι της Ψυχο­λο­γί­ας δεν έχουν κανέ­να απο­λύ­τως επαγ­γελ­μα­τι­κό δικαί­ω­μα! Ο προ­πτυ­χια­κός τετρα­ε­τής κύκλος σπου­δών στην Ψυχο­λο­γία δεν είναι επαγ­γελ­μα­τι­κά κατο­χυ­ρω­μέ­νος και ανα­γνω­ρι­σμέ­νος αλλά απο­τε­λεί κυριο­λε­κτι­κά μόνο ένα εισι­τή­ριο για τις μετα­πτυ­χια­κές σπου­δές. Προ­κει­μέ­νου να γίνει εγγρα­φή στον Σύν­δε­σμο Ψυχο­λό­γων είναι απα­ραί­τη­τη η κατο­χή το ελά­χι­στο διε­τούς μετα­πτυ­χια­κού τίτλου. Μάλι­στα, κατα­λή­γει πολύ «ακρι­βή ενα­σχό­λη­ση» η συνέ­χι­ση των σπου­δών στο συγκε­κρι­μέ­νο επάγ­γελ­μα, αφού ορι­σμέ­νες περι­ζή­τη­τες κατευ­θύν­σεις, όπως η Κλι­νι­κή Ψυχο­λο­γία, προ­σφέ­ρο­νται ως μετα­πτυ­χια­κό μόνο στα ιδιω­τι­κά πανε­πι­στή­μια, με τα δίδα­κτρα να αγγί­ζουν τα 30.000 ευρώ!

Το πανεπιστήμιο που «διαφημίζουν» είναι απέναντι στις ανάγκες των φοιτητών

Το 70% όσων φοι­τούν στην Κύπρο είναι στα ιδιω­τι­κά ΑΕΙ της χώρας. Οχι για­τί αυτή ήταν η πρώ­τη τους επι­λο­γή φυσι­κά αλλά για­τί απο­κλεί­στη­καν από το δημό­σιο πανε­πι­στή­μιο. Και αυτοί που λένε ότι τάχα μου δήθεν κόπτο­νται να μην μπαί­νουν στην Τρι­το­βάθ­μια Εκπαί­δευ­ση φοι­τη­τές που έγρα­ψαν στις εισα­γω­γι­κές εξε­τά­σεις κάτω από την «ελά­χι­στη βάση», δεν έχουν κανέ­να πρό­βλη­μα αν οι ίδιοι φοι­τη­τές εφό­σον το αντέ­χει η τσέ­πη τους σπου­δά­σουν το αντι­κεί­με­νο που επι­θυ­μούν σε ένα ιδιω­τι­κό πανεπιστήμιο.

Πάντως, το ύψος των διδά­κτρων δεν είναι καθό­λου ευκα­τα­φρό­νη­το καθώς αγγί­ζει κατά μέσο όρο τα 10.000 ευρώ ετη­σί­ως… Μάλ­λον όλοι αυτοί ανα­φέ­ρο­νται στο καλό που κάνει η ύπαρ­ξη των ιδιω­τι­κών πανε­πι­στη­μί­ων στους μεγά­λους επι­χει­ρη­μα­τί­ες — ιδιο­κτή­τες αυτών και στις τρά­πε­ζες, οι οποί­οι κατα­φέρ­νουν μεγά­λα κέρ­δη ξεζου­μί­ζο­ντας τη λαϊ­κή οικο­γέ­νεια και χρε­ώ­νο­ντάς την με φοι­τη­τι­κά δάνεια.

Το υπό­λοι­πο 30% που σπου­δά­ζει στα δημό­σια ΑΕΙ, σηκώ­νει το βάρος της υπο­χρη­μα­το­δό­τη­σης, που φορ­τώ­νε­ται στις πλά­τες των φοι­τη­τών και των οικο­γε­νειών τους, οι οποί­οι πλη­ρώ­νουν αυτοί την έλλει­ψη των συγ­γραμ­μά­των, την έλλει­ψη θέσε­ων, καθη­γη­τών και τμη­μά­των, καθώς και την ανε­πάρ­κεια των φοι­τη­τι­κών εστιών, που απο­κλεί­ουν την πρό­σβα­ση σε ένα δωρε­άν, σύγ­χρο­νο πανε­πι­στή­μιο που θα καλύ­πτει τις ανά­γκες της εποχής.

Για όλους τους απο­φοί­τους, δημό­σιων και ιδιω­τι­κών ΑΕΙ, απο­δει­κνύ­ε­ται ότι η διεύ­ρυν­ση της αγο­ράς πτυ­χί­ων με την ίδρυ­ση των ιδιω­τι­κών πανε­πι­στη­μί­ων σημαί­νει πιο ακρι­βές σπου­δές, υπο­βάθ­μι­ση της αξί­ας των πτυ­χί­ων, κατη­γο­ριο­ποί­η­ση πτυ­χί­ων και απο­φοί­των με πτυ­χία πολ­λών ταχυτήτων.

Αρτε­μις ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Γραμ­μα­τέ­ας της ΟΒ Κύπρου της ΚΝΕ