Οι «influencers» των influencers σε νέες περιπέτειες, στην εποχή του ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Τα Μέσα Κοι­νω­νι­κής Δικτύ­ω­σης (ΜΚΔ) έχουν αλλά­ξει τη σφαί­ρα της πλη­ρο­φό­ρη­σης τα τελευ­ταία χρό­νια, καθώς ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ροι από τα εκα­τομ­μύ­ρια χρή­στες τους σε όλο τον κόσμο τα χρη­σι­μο­ποιούν ως μια δήθεν εναλ­λα­κτι­κή πηγή ενη­μέ­ρω­σης από τα «παρα­δο­σια­κά» Μέσα.

Με την άνο­δο του Instagram και του TikTok, ανα­δεί­χθη­καν και οι «influencers» («επη­ρε­α­στές», από το influence = επιρ­ροή), δηλα­δή προ­σω­πι­κό­τη­τες με τερά­στιο αριθ­μό ακο­λού­θων, οι οποί­οι κατά βάση δια­φη­μί­ζουν προ­ϊ­ό­ντα και υπη­ρε­σί­ες επί πλη­ρω­μή, ενώ εκφρά­ζο­νται για διά­φο­ρα ζητήματα.

Αλλά η πλατ­φόρ­μα δεν φιλο­ξε­νεί μόνο «χαρι­τω­μέ­να» στιγ­μιό­τυ­πα: Από το TikTok άρχι­σαν να κυκλο­φο­ρούν από το περα­σμέ­νο φθι­νό­πω­ρο τα πρώ­τα βίντεο της τερά­στιας κινη­το­ποί­η­σης του ρωσι­κού στρα­τού, που συγκε­ντρω­νό­ταν στα σύνο­ρα με την Ουκρα­νία στο πλαί­σιο της προ­ε­τοι­μα­σί­ας του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου που ξέσπα­σε τον Φλε­βά­ρη. Από τότε, η πλατ­φόρ­μα απο­τε­λεί μία από τις μεγα­λύ­τε­ρες πηγές «άμε­σων» πλη­ρο­φο­ριών και ειδή­σε­ων από τα πεδία των μαχών «τρα­βώ­ντας» την προ­σο­χή δεκά­δων εκα­τομ­μυ­ρί­ων χρηστών.

Η τερά­στια δύνα­μη επιρ­ρο­ής συνει­δή­σε­ων που βρί­σκε­ται στα ΜΚΔ δεν έχει περά­σει ούτε στιγ­μή απα­ρα­τή­ρη­τη από τις αστι­κές κυβερ­νή­σεις και τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς μηχα­νι­σμούς σε όλο τον κόσμο, πράγ­μα που έχει απο­τυ­πω­θεί σε αρκε­τά σκάν­δα­λα, όπως αυτό της «Cambridge Analytica» με το Facebook. Και στην περί­πτω­ση του πολέ­μου στην Ουκρα­νία, η αμε­ρι­κα­νι­κή κυβέρ­νη­ση δεν έχα­σε χρό­νο. Μέσα στις πρώ­τες βδο­μά­δες του πολέ­μου, στις αρχές του Μάρ­τη, οργα­νώ­θη­κε η πρώ­τη σύσκε­ψη κυβερ­νη­τι­κών αξιω­μα­τού­χων των ΗΠΑ με 30 «αστέ­ρες» του TikΤοκ.1

«Ανταποκριτές του Λευκού Οίκου» στη «γενιά Ζ»

Το προ­σω­πι­κό του Συμ­βου­λί­ου Εθνι­κής Ασφά­λειας, με επι­κε­φα­λής των Ματ Μίλερ, ειδι­κό σύμ­βου­λο επι­κοι­νω­νί­ας του Συμ­βου­λί­ου και η εκπρό­σω­πος Τύπου του Λευ­κού Οίκου, Τζεν Ψάκι, ενη­μέ­ρω­σαν τους «influencers» σχε­τι­κά με τους στρα­τη­γι­κούς στό­χους των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών στην περιο­χή και απά­ντη­σαν σε ερω­τή­σεις σχε­τι­κά με τη δια­νο­μή βοή­θειας στους Ουκρα­νούς, τη συνερ­γα­σία με το ΝΑΤΟ και τον τρό­πο με τον οποίο οι ΗΠΑ θα αντι­δρά­σουν σε ρωσι­κή χρή­ση πυρη­νι­κών όπλων.

Η ομά­δα επι­λέ­χθη­κε από την αμε­ρι­κα­νι­κή κυβέρ­νη­ση σε συνερ­γα­σία με τη ΜΚΟ «Gen Z For Change», η οποία μέχρι τις αμε­ρι­κα­νι­κές εκλο­γές ήταν γνω­στή ως «TikTok for Biden», ένα δίκτυο influencers της πλατ­φόρ­μας που συνο­λι­κά περι­λαμ­βά­νει 500 τέτοιες προ­σω­πι­κό­τη­τες με συνο­λι­κά μισό δισε­κα­τομ­μύ­ριο ακολούθων.

Στη σύσκε­ψη αυτή, σύμ­φω­να με την «Washington Post», ο Ρομπ Φλά­χερ­τι, διευ­θυ­ντής ψηφια­κής στρα­τη­γι­κής της κυβέρ­νη­σης των ΗΠΑ, τόνι­σε στους influencers πως «ανα­γνω­ρί­ζου­με ότι αυτή είναι μια εξαι­ρε­τι­κά σημα­ντι­κή οδός στον τρό­πο με τον οποίο το αμε­ρι­κα­νι­κό κοι­νό ενη­με­ρώ­νε­ται για τα τελευ­ταία νέα, οπό­τε θέλου­με να βεβαιω­θού­με ότι έχε­τε τις τελευ­ταί­ες πλη­ρο­φο­ρί­ες από μια έγκυ­ρη πηγή».

Μέσα σε λίγες ώρες, οι συμ­με­τέ­χο­ντες άρχι­σαν να ανε­βά­ζουν βίντεο για τα εκα­τομ­μύ­ρια των ακο­λού­θων τους. Αρκε­τοί ανέ­φε­ραν ότι αισθάν­θη­καν πιο ικα­νοί να απο­κα­λύ­ψουν την «παρα­πλη­ρο­φό­ρη­ση» και να επι­κοι­νω­νή­σουν απο­τε­λε­σμα­τι­κά γύρω από τον πόλεμο.

Σε ένα βίντεο που δημο­σιεύ­τη­κε από τον Μάρ­κους Ντι­Πά­ο­λα, που δια­τη­ρεί ένα κανά­λι — δελ­τίο ειδή­σε­ων με 3,7 εκατ. ακο­λού­θους, ο ίδιος ανα­φέρ­θη­κε στα σημα­ντι­κό­τε­ρα σημεία — «οδη­γί­ες» της σύσκε­ψης. «Το πρώ­το που μας ξεκα­θα­ρί­στη­κε», είπε, είναι ότι «εάν η Ρωσία χρη­σι­μο­ποι­ή­σει χημι­κά, βιο­λο­γι­κά ή πυρη­νι­κά όπλα στην Ουκρα­νία, οι ΗΠΑ θα λάβουν μέτρα κλι­μά­κω­σης. Δεν ξέρου­με ακρι­βώς τι σημαί­νει αυτό, αλλά δεν θα είναι καλό για τη Ρωσία. Δεύ­τε­ρον, τα ρωσι­κά στρα­τεύ­μα­τα δεν είναι ευχα­ρι­στη­μέ­να με την εισβο­λή της Ρωσί­ας, πράγ­μα που επη­ρε­ά­ζει τη δυνα­τό­τη­τα της Ρωσί­ας να σημειώ­σει πρό­ο­δο σε αυτόν τον πόλε­μο. Τρί­το, η Ρωσία δεν πρό­κει­ται να κερ­δί­σει στην Ουκρα­νία. Τα πράγ­μα­τα έχουν πάει τόσο άσχη­μα για αυτούς που δεν είναι πλέ­ον δυνα­τό».

Η Ελι Ζάι­λερ, μια 18χρονη σταρ του TikTok που ανε­βά­ζει υλι­κό για γυναι­κεία μόδα και δια­φη­μί­ζει καλ­λυ­ντι­κά και άλλα προ­ϊ­ό­ντα στους σχε­δόν 11 εκα­τομ­μύ­ρια ακο­λού­θους του λογα­ρια­σμού της, δήλω­σε ότι θέλει να παρα­μεί­νει σε επι­κοι­νω­νία με τους αξιω­μα­τού­χους του Λευ­κού Οίκου, καθώς βλέ­πει τον εαυ­τό της ως «αντα­πο­κρι­τή του Λευ­κού Οίκου για τη γενιά Ζ», που «μετα­φέ­ρει πλη­ρο­φο­ρί­ες με πιο εύπε­πτο τρό­πο στους ακο­λού­θους». Το βίντεο που ανέ­βα­σε μετά τη σύσκε­ψη, «ανα­λύ­ει» σε λιγό­τε­ρο από δύο λεπτά… τα ζητή­μα­τα του πλη­θω­ρι­σμού, τις ακρί­βειας στην Ενέρ­γεια και τον ρόλο της Ρωσί­ας, τα οποία προ­φα­νώς κάθε 18χρονη μπο­ρεί να συμπυ­κνώ­σει με τόση «μαε­στρία».

ΑμερικανοΝΑΤΟικά στελέχη σε στρατηγικά πόστα

Αν και το TikΤοκ ανή­κει σε κινε­ζι­κή εται­ρεία, την «ByteDance», το ίδιο δεν λει­τουρ­γεί εντός της Κίνας. Το 2020, ο τότε Πρό­ε­δρος Ντό­ναλντ Τραμπ υπέ­γρα­ψε μια εντο­λή, με βάση την οποία η εφαρ­μο­γή θα απο­κλειό­ταν από τις ΗΠΑ, εάν δεν πωλού­νταν σε αμε­ρι­κα­νι­κή εται­ρεία, καθώς χαρα­κτη­ρί­στη­κε «απει­λή για την εθνι­κή ασφά­λεια των ΗΠΑ». Αρχι­κά, η πλατ­φόρ­μα θα εξα­γο­ρα­ζό­ταν από την «Microsoft», ωστό­σο στη συνέ­χεια η συμ­φω­νία ακυ­ρώ­θη­κε και ξεκί­νη­σαν οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις με την αντα­γω­νί­στρια εται­ρεία «Oracle». Η συμ­φω­νία δεν έχει ολο­κλη­ρω­θεί, καθώς «πάγω­σε» επ’ αόρι­στον το 2021.

Ωστό­σο, από το 2020 και μετά, σε σημα­ντι­κά πόστα της εται­ρεί­ας σχε­τι­κά με τις πολι­τι­κές και τη δια­χεί­ρι­ση του περιε­χο­μέ­νου έχουν αρχί­σει και τοπο­θε­τού­νται στε­λέ­χη με «θητεία» στο ΝΑΤΟ και υπη­ρε­σί­ες ασφά­λειας και πλη­ρο­φο­ριών των ΗΠΑ. Ο Αϊσέ Κότσακ, για παρά­δειγ­μα, πλέ­ον διευ­θυ­ντής παγκό­σμιας πολι­τι­κής προ­ϊ­ό­ντων του TikTok, πέρα­σε τρία χρό­νια ως στέ­λε­χος του ΝΑΤΟ στις Βρυ­ξέλ­λες και για ένα χρό­νο στη Βαγδά­τη, ως Ανα­πλη­ρω­τής Ανώ­τε­ρος Πολι­τι­κός Εκπρό­σω­πος στο Ιράκ.

Επι­κε­φα­λής της πολι­τι­κής περιε­χο­μέ­νου για το TikTok του Κανα­δά είναι πλέ­ον ο Αλε­ξά­ντερ Κορ­μπέιλ, που είναι ταυ­τό­χρο­να και αντι­πρό­ε­δρος της Κανα­δι­κής Ενω­σης του ΝΑΤΟ. H Βικτό­ρια Μακ­Κάλ­λου, στέ­λε­χος στο τμή­μα Εμπι­στο­σύ­νης και Ασφά­λειας του TikTok, υπήρ­ξε ανα­πλη­ρώ­τρια διευ­θύ­ντρια του Γρα­φεί­ου Δημο­σί­ων Σχέ­σε­ων του Λευ­κού Οίκου από το 2011 έως το 2013, ενώ προη­γου­μέ­νως εργά­στη­κε στο υπουρ­γείο Εσω­τε­ρι­κής Ασφά­λειας των ΗΠΑ. Ενδια­φέ­ρον σημειώ­νει και η πορεία του Κρί­στιαν Καρ­ντό­να, πριν ανα­λά­βει πόστο στο ίδιο τμή­μα του TikTok, που περι­λαμ­βά­νει θητεί­ες στις αμε­ρι­κα­νι­κές πρε­σβεί­ες στο Ομάν, στην Καμπούλ, στο γρα­φείο της Τουρ­κί­ας του Στέιτ Ντι­πάρ­τμεντ και στο προ­ξε­νείο των ΗΠΑ στην Κρα­κο­βία, όπου υπη­ρέ­τη­σε ως αξιω­μα­τι­κός ασφαλείας.

Βέβαια, δεν είναι μόνο το TikTok που έχει αρχί­σει να πλημ­μυ­ρί­ζει από «απο­φοί­τους» ιμπε­ρια­λι­στι­κών μηχα­νι­σμών στη δια­χεί­ρι­ση του περιε­χο­μέ­νου και την ασφά­λεια. Ο Μπεν Ρέντα, υψη­λό­βαθ­μο στέ­λε­χος της Google και νωρί­τε­ρα του Youtube, ήταν στο παρελ­θόν στρα­τη­γι­κός σχε­δια­στής στο στρα­τη­γείο του ΝΑΤΟ στη Νάπο­λη, πριν εργα­στεί τόσο για την Αμε­ρι­κα­νι­κή Διοί­κη­ση Κυβερ­νο­χώ­ρου όσο και για το υπουρ­γείο Αμυ­νας των ΗΠΑ.

Το 2019, οι «Financial Times» απο­κά­λυ­ψαν πως ο Γκόρ­ντον Μακ­Μί­λαν, «επι­κε­φα­λής σύντα­ξης» του Twitter για την Ευρώ­πη, τη Μέση Ανα­το­λή και την Αφρι­κή, υπη­ρε­τεί επί­σης ως έφε­δρος αξιω­μα­τι­κός και σύμ­βου­λος για τη μονά­δα ψηφια­κών πλη­ρο­φο­ριών του βρε­τα­νι­κού στρα­τού, την 77η Ταξιαρ­χία. Η Ταξιαρ­χία αυτή δημιουρ­γή­θη­κε το 2015, με σκο­πό να χρη­σι­μο­ποι­ή­σει ψυχο­λο­γι­κές επι­χει­ρή­σεις και πλατ­φόρ­μες κοι­νω­νι­κών μέσων όπως το Twitter ή το Facebook για να βοη­θή­σει στους πολέ­μους «στην επο­χή της πληροφορίας»2.

Με δύο λόγια, οι ΝΑΤΟι­κοί… «influencers» των influencers σε νέες περι­πέ­τειες, στην επο­χή του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέμου.

Δ.Μ.

Παρα­πο­μπές:
1. https://www.washingtonpost.com/technology/2022/03/11/tik-tok-ukraine-white-house/
2. https://www.ft.com/content/53017272-e37f-11e9-b112-9624ec9edc59

Ανα­δη­μο­σιεύ­ε­ται από τον «Ριζο­σπά­στη» του Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κου, 7–8/5

Ν. Μπε­λο­γιάν­νης Ν. Πλου­μπί­δης – Στο σπί­τι των ηρώων