Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Παιδική εργασία, φαινόμενο βαθιά ριζωμένο στην καπιταλιστική βαρβαρότητα

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

«Τα παι­διά θέλουν παπούτσια/ τα παι­διά θέλουν ψωμί/ θέλου­νε και φάρμακα/ δού­λε­ψε και συ/ Γέλα κλαί­γε κι όλο λέγε/ το παι­δί: ζωή./ Τίποτ’ άλλο, Ζωή./ Ζύμω­νε στη σκάφη/ πρώ­το σου ζυμά­ρι, πρώ­το σου ψωμί/ ένα καλυ­βά­κι μια μικρού­λα αυλή/για το παιδί./ Ζύμω­νε το χώμα/ με το δάκρυ δάκρυ/ φτιά­ξε ένα χωμά­τι­νο πουλί/ να πετά­ει τη νύχτα/ και να κελαηδεί/ για το παιδί./ Τού­τη είναι η ζωή μας/ τού­το το μεγά­λο, τίποτ’ άλλο/ γέλα κλά­ψε, πες ό,τι θες/ Το παι­δί ζωή: ζωή/ τίποτ’ άλλο.»!  — Γιάν­νης Ρίτσος, Για το παιδί.

Ο Ντόρ­σεν είναι μόλις οκτώ ετών. Κανο­νι­κά θα έπρε­πε να παί­ζει με τους φίλους του, να πηγαί­νει σχο­λείο, να ζει ανέ­με­λα όπως κάθε παι­δί της ηλι­κί­ας του. Ωστό­σο, ο Ντόρ­σεν ζει μια δια­φο­ρε­τι­κή ζωή: ξυπό­λη­τος και πει­να­σμέ­νος εργά­ζε­ται 12 ώρες την ημέ­ρα σε ορυ­χείο εξό­ρυ­ξης κοβαλ­τί­ου στη Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία του Κον­γκό. Ο Ντόρ­σεν δεν είναι μόνος του σε αυτό το κάτερ­γο της παι­δι­κής εργασίας.

Παι­διά ακό­μη και 4 ετών, όπως η μικρή Μόνι­κα, δεν ξέρουν τι σημαί­νει παι­χνί­δι. Ενδε­χο­μέ­νως να μην προ­λά­βουν ποτέ να μάθουν. Βου­τηγ­μέ­να στις λάσπες, υπό αντί­ξο­ες και επι­κίν­δυ­νες συν­θή­κες, με τα γυμνά τους χέρια συλ­λέ­γουν πέτρες που περιέ­χουν κοβάλ­τιο- την ανα­γκαία πρώ­τη ύλη που χρη­σι­μο­ποιεί­ται στις μπα­τα­ρί­ες ιόντων λυθί­ου και απο­τε­λεί απα­ραί­τη­το υλι­κό για την κατα­σκευή προ­ϊ­ό­ντων υψη­λής τεχνο­λο­γί­ας, όπως τα smartphones.

Παγκό­σμια Ημέ­ρα κατά της παι­δι­κής εργα­σί­ας σήμε­ρα, 12η Ιού­νη, και παρά τον δια­κη­ρυγ­μέ­νο στό­χο του ΟΗΕ για την εξά­λει­ψη της παι­δι­κής εργα­σί­ας έως το 2025, η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της καπι­τα­λι­στι­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας είναι αμεί­λι­κτη. Αυτό επι­βε­βαιώ­νε­ται από τα πρό­σφα­τα στα­τι­στι­κά στοι­χεία της UNICEF και της Διε­θνούς Οργά­νω­σης Εργα­σί­ας (ILO):

Σε 160 εκα­τομ­μύ­ρια ανέρ­χε­ται ο αριθ­μός των παι­διών ηλι­κί­ας 5 έως 17 ετών που απα­σχο­λού­νται σε εργα­σί­ες παγκο­σμί­ως. Ο αριθ­μός των αγο­ριών ανέρ­χε­ται σε 97 εκα­τομ­μύ­ρια και των κορι­τσιών σε 63 εκα­τομ­μύ­ρια (2020), δηλα­δή σχε­δόν το 1/10 του συνο­λι­κού πλη­θυ­σμού των παι­διών σε όλο τον κόσμο.

Για πρώ­τη φορά τα τελευ­ταία 20 χρό­νια, μετα­ξύ 2016 και 2020 παρα­τη­ρή­θη­κε αύξη­ση του αριθ­μού των παι­διών που αναγκάζονται/εξαναγκάζονται να εργαστούν.

Από το 2016 ο αριθ­μός των παι­διών που εργά­ζο­νται στους λεγό­με­νους επι­κίν­δυ­νους τομείς, όπου κιν­δυ­νεύ­ει η σωμα­τι­κή και ψυχι­κή τους υγεία, αυξή­θη­κε ραγδαία από 6,5 εκα­τομ­μύ­ρια σε 79 εκατομμύρια!

Κάθε χρό­νο 22.000 παι­διά σκο­τώ­νο­νται κατά την διάρ­κεια της εργα­σί­ας τους ή από επι­πλο­κές αυτής.

1 στα 4 θύμα­τα εμπο­ρί­ας ανθρώ­πων (human trafficking) είναι παι­διά που εξα­να­γκά­ζο­νται σε εργα­σία, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της πορνείας.

Την τελευ­ταία τετρα­ε­τία, στην υπο­σα­χά­ρια Αφρι­κή, η ακραία φτώ­χεια οδή­γη­σε περί­που 16,6 εκα­τομ­μύ­ρια ανή­λι­κους στην παι­δι­κή εργασία.

Στον καπι­τα­λι­στι­κό «παρά­δει­σο» των ΗΠΑ, μισό εκα­τομ­μύ­ριο παι­διά ηλι­κί­ας 7 και 8 ετών εργά­ζο­νται έως και 16 ώρες ημε­ρη­σί­ως σε καπνο­χώ­ρα­φα για λογα­ρια­σμό μεγά­λων μονο­πω­λια­κών ομί­λων όπως η Phillip Morris, British American Tobacco, Imperial Tobacco Group, Lorrilard κλπ.

Το φαι­νό­με­νο της παι­δι­κής εργα­σί­ας δεν είναι άγνω­στο στην Ελλά­δα. Σε περί­που 100.000–120.000 υπο­λο­γί­ζο­νται οι ανή­λι­κοι που ανα­γκά­ζο­νται να εργα­στούν. Όλα αυτά την ώρα που το 31,5% των παι­διών κάτω των 18 ετών βρί­σκο­νται αντι­μέ­τω­πα με τον κίν­δυ­νο της φτώ­χειας ή του κοι­νω­νι­κού απο­κλει­σμού, ενώ 30–40.000 ανή­λι­κοι εγκα­τα­λεί­πουν κάθε χρό­νο το σχο­λείο, πριν την ολο­κλή­ρω­ση της υπο­χρε­ω­τι­κής εκπαί­δευ­σης, προ­κει­μέ­νου να βγουν στο μεροκάματο.

Την ίδια στιγ­μή που εκα­τομ­μύ­ρια παι­δι­κές ψυχές σε όλον τον κόσμο χάνουν την αθω­ό­τη­τά τους στα σύγ­χρο­να κάτερ­γα του καπι­τα­λι­σμού, μια σει­ρά μονο­πω­λια­κοί όμι­λοι επω­φε­λού­νται (και) από την παι­δι­κή εργα­σία κερ­δί­ζο­ντας δισε­κα­τομ­μύ­ρια. Για παρά­δειγ­μα, ενώ εκα­το­ντά­δες μικροί είλ­λω­τες χάνουν τα νιά­τα τους – ενί­ο­τε και την ίδια τους τη ζωή – σε λασπω­μέ­να ορυ­χεία, οι κολοσ­σοί των σύγ­χρο­νων τεχνο­λο­γιών θησαυ­ρί­ζουν. Χαρα­κτη­ρι­στι­κή η περί­πτω­ση της πολυ­ε­θνι­κής Apple η οποία το 2021, παρά την παν­δη­μία, σημεί­ω­σε κέρ­δη-ρεκόρ ύψους 378 δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δολα­ρί­ων. Το ίδιο ισχύ­ει και για άλλα μονο­πώ­λια όπως οι Tesla, HP, Dell, Huawei, Samsung, Microsoft, Sony, Vodafone, Daimler, κλπ.

Τα παρα­πά­νω απο­τε­λούν υπεν­θύ­μι­ση ότι η παι­δι­κή εργα­σία είναι φαι­νό­με­νο βαθιά ριζω­μέ­νο στο καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα. Ταυ­τό­χρο­να, μας υπεν­θυ­μί­ζει ότι, παρά τις όποιες αδυ­να­μί­ες του, ο σοσια­λι­σμός που γνω­ρί­σα­με τον 20ο αιώ­να εξα­σφά­λι­ζε σε κάθε παι­δί, από τη γέν­νη­σή του ακό­μα, όλα όσα είναι απα­ραί­τη­τα για την σωστή ανά­πτυ­ξη του: από τους κρα­τι­κούς βρε­φο­νη­πια­κούς σταθ­μούς μέχρι την δημό­σια υπο­χρε­ω­τι­κή εκπαί­δευ­ση και τη δωρε­άν παρο­χή υπη­ρε­σιών υγεί­ας, πολι­τι­σμού, αθλη­τι­σμοί, δια­κο­πών, υπό την ευθύ­νη του σοσια­λι­στι­κού κρά­τους. Σε πλή­ρη αντί­θε­ση με τον καπι­τα­λι­σμό, η παι­δι­κή εργα­σία ήταν έννοια άγνω­στη στην Σοβιε­τι­κή Ένω­ση, όπως άγνω­στη συνε­χί­ζει να είναι μέχρι σήμε­ρα στην Κούβα.

Τέλος στην παι­δι­κή εργα­σία και σκλα­βιά μπο­ρεί να μπει μόνο με την ορι­στι­κή κατάρ­γη­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης ανθρώ­που από άνθρω­πο. Κάτι που προ­ϋ­πο­θέ­τει αγώ­να για την ανα­τρο­πή του βάρ­βα­ρου καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος και την οικο­δό­μη­ση μιας νέας κοι­νω­νί­ας, της σοσιαλιστικής-κομμουνιστικής.

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο