«Ποιος έχασε την Τουρκία;» — Διαπιστώσεις και συστάσεις ενός πρώην στελέχους της CIA

Είναι καθα­ρό ότι εκεί­νοι που παρα­κο­λου­θούν στε­νά την εξέ­λι­ξη των σχέ­σε­ων της Τουρ­κί­ας με την Ασία, ειδι­κά με την Κίνα, είναι οι Αμε­ρι­κα­νοί. Οι εξε­λί­ξεις σε μια σει­ρά μέτω­πα βεβαιώ­νουν ότι η σχέ­ση ΗΠΑ — Τουρ­κί­ας δοκι­μά­ζε­ται σημα­ντι­κά, όπως και μια σει­ρά δηλώ­σεις και απο­φά­σεις και των δύο πλευ­ρών βεβαιώ­νουν ότι, του­λά­χι­στον προς το παρόν, και οι δύο δίνουν σημα­ντι­κή αξία στη δια­τή­ρη­ση της συνερ­γα­σί­ας τους, όντας σύμ­μα­χοι στο ΝΑΤΟ.

Πάντως, η τουρ­κι­κή πρω­το­βου­λία για «μια νέα Ασία» δεί­χνει αν μη τι άλλο την ετοι­μό­τη­τα της Αγκυ­ρας να οξύ­νει σκλη­ρά το παζά­ρι για τους όρους συνέ­χι­σης αυτής της συνερ­γα­σί­ας. Με δεδο­μέ­νη τη σημα­σία που οι ΗΠΑ δίνουν στη γει­το­νιά μας για την ανα­μέ­τρη­σή τους με τους βασι­κό­τε­ρους αντι­πά­λους τους, τη Ρωσία και την Κίνα, όλα δεί­χνουν ότι θα εξα­ντλή­σουν περι­θώ­ρια ώστε — του­λά­χι­στον — να μην ενι­σχυ­θεί η προ­σέγ­γι­ση της Τουρ­κί­ας με αυτούς.

Τον τελευ­ταίο και­ρό, η αμε­ρι­κα­νι­κή αστι­κή αρθρο­γρα­φία αντα­να­κλά σημα­ντι­κά αυτήν τη σύν­θε­τη εξί­σω­ση που καλού­νται να λύσουν τα επι­τε­λεία της Ουάσιγκτον.

«Ποιος έχα­σε την Τουρ­κία;» ήταν ο τίτλος μιας ανά­λυ­σης που ανάρ­τη­σε στις 5 Αυγού­στου στο προ­σω­πι­κό του blog o Γκρά­χαμ Φιού­λερ, πρώ­ην ανώ­τα­το στέ­λε­χος της CIA.

Συνι­στώ­ντας ψύχραι­μη σκέ­ψη στο αμε­ρι­κα­νι­κό μεγά­λο κεφά­λαιο, ο Φιού­λερ υπο­στή­ρι­ζε ότι οι ενέρ­γειες της Τουρ­κί­ας (όπως η αγο­ρά των «S‑400») βγά­ζουν νόη­μα αν εξε­τά­σει κανείς τη θέση της σε ένα ευρύ­τε­ρο πλαί­σιο, αντι­λαμ­βα­νό­με­νος και τη γεω­γρα­φι­κή της θέση. Αφού υπο­γράμ­μι­ζε ότι τα τελευ­ταία χρό­νια υπάρ­χουν ευρύ­τε­ρες ανα­δια­τά­ξεις σε συμ­μα­χί­ες που παλιό­τε­ρα κάποιος θα χαρα­κτή­ρι­ζε αιώ­νιες (όπως οι σχέ­σεις Ευρω­παί­ων — Αμε­ρι­κα­νών), παρα­τη­ρού­σε ότι «η Αγκυ­ρα προ­σπα­θεί να ανα­κτή­σει το παλιό­τε­ρο όρα­μά της στην εξω­τε­ρι­κή πολι­τι­κή», θεω­ρώ­ντας ότι δεν είναι τυχαία η πρό­σφα­τη «επι­στρο­φή» στο πολι­τι­κό προ­σκή­νιο του Αχμέτ Ντα­βού­το­γλου, πρώ­ην πρω­θυ­πουρ­γού και ΥΠΕΞ, συνι­δρυ­τή του ΑΚΡ μαζί με τον Ερντο­γάν, που όμως σήμε­ρα ασκεί έντο­νη κρι­τι­κή στον Τούρ­κο Πρό­ε­δρο για λει­ψές ικανότητες.

Μέσα σε αυτές τις συν­θή­κες, ο Φιού­λερ εκτι­μού­σε ότι «ως απο­τέ­λε­σμα της διτ­τής, ανα­το­λι­κής και δυτι­κής ταυ­τό­τη­τάς της, η Τουρ­κία γνω­ρί­ζει ότι θα ήταν ανό­η­το να διαρ­ρή­ξει όλους τους δεσμούς της με τη Δύση — ειδι­κά οικο­νο­μι­κά — όπως θα ήταν ανό­η­το και το να επα­να­ο­ριο­θε­τή­σει τον εαυ­τό της απο­κλει­στι­κά στη Δύση και να στρέ­ψει την πλά­τη της στο ισχυ­ρό ανα­πτυσ­σό­με­νο ευρα­σια­τι­κό σχέ­διο για το μέλ­λον…». Και συνε­χί­ζο­ντας να περι­γρά­φει τη σημα­σία αλλά και τη συν­θε­τό­τη­τα που έχει η δια­τή­ρη­ση της συνερ­γα­σί­ας με την Τουρ­κία, πρό­σθε­τε: «Κανείς στην Ουά­σιγ­κτον δεν έχει “χάσει” την Τουρ­κία (από σύμ­μα­χο), όλη αυτή η δια­δι­κα­σία (σ.σ. που αντα­να­κλά­ται στις επι­λο­γές της Αγκυ­ρας) είναι το προ­ϊ­όν των μυριά­δων νέων γεω­πο­λι­τι­κών δυνά­με­ων. Επι­πλέ­ον, οι Τούρ­κοι το θεω­ρούν κατα­στρο­φι­κό να τους θεω­ρεί η Ουά­σιγ­κτον περιου­σία της που “δια­τη­ρεί” ή “χάνει”, ή το να δεχτούν απλά την υπό­θε­ση ότι ο χαρα­κτή­ρας που πρέ­πει να έχει επι­λέ­ξει εκ των προ­τέ­ρων είναι ο “σύμ­μα­χος” των Αμε­ρι­κα­νών. Η Τουρ­κία κατά πάσα πιθα­νό­τη­τα δεν θα είναι “σύμ­μα­χος” κανε­νός — κι αυτό το κατα­γρά­φει και η Ρωσία…».

Πηγή: Ριζο­σπά­στης / Α. Μ.