Ποιός ήταν ο Γκορμπατσόφ, τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ

Ο Μιχα­ήλ Γκορ­μπα­τσόφ υπήρ­ξε ο τελευ­ταί­ος ηγέ­της της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης. Το όνο­μα του συν­δέ­θη­κε με την πολι­τι­κή της περε­στρόι­κα η οποία απο­τέ­λε­σε την τελευ­ταία φάση της αντε­πα­νά­στα­σης, οδη­γώ­ντας στην ανα­τρο­πή του σοσια­λι­σμού και την διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ.

Ο Γκορ­μπα­τσόφ γεν­νή­θη­κε το 1931 στο Πρι­βόλ­νο­γιε της περιο­χής Κρασ­νο­γκ­βαρ­ντέισκ, στην περι­φέ­ρεια Σταυ­ρού­πο­λης. Το 1946 άρχι­σε να εργά­ζε­ται ως οδη­γός γεωρ­γι­κών μηχα­νη­μά­των και την ίδια χρο­νιά έγι­νε μέλος της Κομ­σο­μόλ, της νεο­λαί­ας του ΚΚΣΕ.

Μέλος του ΚΚΣΕ έγι­νε το 1952 και το 1955 απο­φοί­τη­σε από τη Νομι­κή Σχο­λή του Πανε­πι­στη­μί­ου Λομο­νό­σοφ ενώ το 1957 έλα­βε ειδι­κό­τη­τα οικο­μο­λό­γου-γεω­πό­νου από το Ινστι­τού­το Αγρο­τι­κής Οικο­νο­μί­ας της Σταυρούπολης.

Κατά­φε­ρε να ανε­λι­χθεί στην κομ­μα­τι­κή ιεραρ­χία, περ­νώ­ντας από διά­φο­ρες θέσεις. Το 1971 εκλέ­χθη­κε μέλος της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής του κόμ­μα­τος, το 1978 γραμ­μα­τέ­ας της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής και το 1979 ανα­πλη­ρω­μα­τι­κό μέλος του Πολι­τι­κού Γρα­φεί­ου. Τον Οκτώ­βριο του 1980 έγι­νε τακτι­κό μέλος του Πολι­τι­κού Γρα­φεί­ου και τον Μάρ­τιο του 1985, έπει­τα από τον θάνα­το του Κ. Τσερ­νιέν­κο, εκλέ­χθη­κε γενι­κός γραμ­μα­τέ­ας της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής του ΚΚΣΕ, στις 11 Μαρ­τί­ου 1985.

Ως γεν. γραμ­μα­τέ­ας του ΚΚΣΕ εγκαι­νί­α­σε την περί­φη­μη περε­στρόι­κα, την οποία εμφά­νι­σε αρχι­κά με τα συν­θή­μα­τα της «ανα­νέ­ω­σης και ανα­συ­γκρό­τη­σης» του σοσια­λι­σμού και ως πολι­τι­κή διε­ξό­δου στα υπαρ­κτά την επο­χή εκεί­νη, οικο­νο­μι­κά και κοι­νω­νι­κά προ­βλή­μα­τα της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης. Σχε­τι­κά γρή­γο­ρα, ωστό­σο, άρχι­σε να απο­κα­λύ­πτε­ται το πραγ­μα­τι­κό, αντε­πα­να­στα­τι­κό της πρό­σω­πο, καθώς η συγκε­κρι­με­νο­ποί­η­ση και πρα­κτι­κή εφαρ­μο­γή των αρχι­κών συν­θη­μά­των έπαιρ­νε το περιε­χό­με­νο «μεταρ­ρυθ­μί­σε­ων» και μέτρων, που έθι­γαν και έτει­ναν να ανα­τρέ­ψουν καί­ριους και θεμε­λια­κούς τομείς της σοσια­λι­στι­κής κοι­νω­νί­ας, τόσο στο επί­πε­δο του πολι­τι­κού συστή­μα­τος όσο και σ’ αυτό της οικονομίας.

Η ουσία των «μεταρ­ρυθ­μί­σε­ων» Γκορ­μπα­τσόφ ήταν το μετα­βα­τι­κό πέρα­σμα των μέσων παρα­γω­γής στην ατο­μι­κή ιδιο­κτη­σία με αφε­τη­ρία την αγρο­τι­κή οικο­νο­μία και με σαφή πρό­θε­ση την επέ­κτα­ση σε όλους τους τομείς. Απέ­βλε­παν στην εξά­λει­ψη της κοι­νω­νι­κής ιδιο­κτη­σί­ας στα μέσα παρα­γω­γής, στην κατάρ­γη­ση του σοσια­λι­στι­κού σχε­δια­σμού, στην απο­διάρ­θρω­ση του συστή­μα­τος κατα­νο­μής και δια­νο­μής των κατα­να­λω­τι­κών αγα­θών και υπη­ρε­σιών. Επρό­κει­το ουσια­στι­κά για πολι­τι­κή εξα­γω­γής της αντε­πα­νά­στα­σης με μέτρα και επι­λο­γές που αναι­ρού­σαν τον προ­λε­τα­ρια­κό διεθνισμό,τις αδελ­φι­κές, ισό­τι­μες σχέ­σεις στα πλαί­σια του σοσια­λι­στι­κού καταμερισμού.

Η προ­ώ­θη­ση της αντε­πα­νά­στα­σης βοη­θή­θη­κε απο­φα­σι­στι­κά με την καθο­λι­κή ανά­μει­ξη των ιμπε­ρια­λι­στι­κών χωρών, των κυβερ­νή­σε­ών τους και των μυστι­κών τους υπη­ρε­σιών, που προ­φα­νώς διέ­θε­ταν στα χέρια τους στοι­χεία και ανθρώ­πους — όργα­να για την υλο­ποί­η­ση των σχε­δί­ων τους. Στο πλαί­σιο αυτό, η εξω­τε­ρι­κή πολι­τι­κή Γκορ­μπα­τσόφ προ­σα­να­το­λί­στη­κε προς την στε­νό­τε­ρη συνερ­γα­σία με τις ΗΠΑ και άλλες ιμπε­ρια­λι­στι­κές χώρες.

Στα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του 1980, ο Μ. Γκορ­μπα­τσόφ στή­ρι­ξε τις «μεταρ­ρυθ­μί­σεις» οπορ­του­νι­στι­κών ηγε­σιών σε χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευρώ­πης, βάζο­ντας ουσια­στι­κα πλά­τη στην επι­κρά­τη­ση αντε­πα­να­στα­τι­κών στοι­χεί­ων με συνε­πα­κό­λου­θο την ανα­τρο­πή του σοσιαλισμού.

Στις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του 1990, εγκα­τα­λεί­φθη­κε ταχύ­τα­τα η σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή προ­σέγ­γι­ση περί «οικο­νο­μί­ας της σχε­διο­ποι­η­μέ­νης αγο­ράς» (πλατ­φόρ­μα της KE του KKΣE για το 28ο Συνέ­δριο) υπέρ της θέσης για «οικο­νο­μία της ρυθ­μι­ζό­με­νης αγο­ράς» και στη συνέ­χεια αντι­κα­τα­στά­θη­κε από την «οικο­νο­μία της ελεύ­θε­ρης αγο­ράς». Mε τη μεταρ­ρύθ­μι­ση του πολι­τι­κού συστή­μα­τος του 1988, το σύστη­μα των Σοβιέτ — που είχε στα­δια­κά υπο­νο­μευ­τεί τα προη­γού­με­να χρό­νια — εκφυ­λί­στη­κε σε αστι­κό κοι­νο­βου­λευ­τι­κό όργα­νο με δια­χω­ρι­σμό των εκτε­λε­στι­κών και νομο­θε­τι­κών λει­τουρ­γιών, μονι­μό­τη­τα στη θητεία, υπο­νό­μευ­ση της ανα­κλη­τό­τη­τας, υψη­λές αμοι­βές κ.ά.

Παρά τις προ­σπά­θειες ορι­σμέ­νων συνε­πών κομ­μου­νι­στι­κών δυνά­με­ων εντός του ΚΚΣΕ να απο­τρα­πεί η πορεία που είχε χαρά­ξει η περε­στρόι­κα, η αντε­πα­να­στα­τι­κή δια­δι­κα­σία στην ΕΣΣΔ κορυ­φώ­θη­κε το 1991. Στις 22 Δεκέμ­βρη 1991 οι ηγε­σί­ες τριών από τις μεγα­λύ­τε­ρες Σοβιε­τι­κές Δημο­κρα­τί­ες απο­φά­σι­σαν τη διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ. Είχε προη­γη­θεί το καλο­καί­ρι του ’91 η απα­γό­ρευ­ση του ΚΚΣΕ. Στις 25 Δεκέμ­βρη του ’91 ο Γκορ­μπα­τσόφ ανα­κοί­νω­σε την παραί­τη­σή του από Πρό­ε­δρος της Σοβιε­τι­κής Ενω­σης. Το βρά­δυ της 26 Δεκέμ­βρη 1991 η κόκ­κι­νη σημαία έπα­ψε να κυμα­τί­ζει στο Κρεμλίνο.

Για τον προ­δό­τη Μιχα­ήλ Γκορμπατσόφ