Πουλχερία, η σεμνή παρθένα

Επι­μέ­λεια Ηρα­κλής Κακαβάνης

Στις 19 Ιανουα­ρί­ου 399 γεν­νή­θη­κε η αυτο­κρά­τει­ρα του Βυζα­ντί­ου, Πουλ­χε­ρία η οποία στη συνέ­χεια αγιο­ποι­ή­θη­κε και γιορ­τά­ζε­ται στις 10 Σεπτεμ­βρί­ου. Κόρη του Βυζα­ντι­νού αυτο­κρά­το­ρα Θεο­δό­σιου (399–453). Αρχι­κά επί­τρο­πος και στη συνέ­χεια σύμ­βου­λος του αδελ­φού της  αυτο­κρά­το­ρα Θεο­δό­σιου Β’ τον οποίο δια­δέ­χθη­κε στο θρό­νο. Η χρι­στια­νι­κή παρά­δο­ση τη θέλει να παντρεύ­ε­ται τον στρα­τη­γό Μαρ­κια­νό αφού πρώ­τα έδωσ όρκο ότι θα σεβα­στεί τον όρκο παρ­θε­νί­ας που είχε δώσει.  Είχε μεγά­λη φήμη στο Βυζα­ντι­νό χρι­στια­νι­κό κόσμο και το λεξι­κό Σουί­δα συμπε­ρι­λαμ­βά­νει ένα αρκε­τά εκτε­νές λήμ­μα για τη δρά­ση της.

Πουλ­χε­ρία, η < λατ. Pulcher (= ωραί­ος)• η ωραία Είναι ένα όνο­μα που σήμε­ρα το συνα­ντού­με κυρί­ως στη βόρεια Ελλά­δα. Στο αντι­προ­σω­πευ­τι­κό πανελ­λα­δι­κό δείγ­μα μας το όνο­μα έχει ποσο­στό εμφά­νι­σης 0,017%. Το 65% των εμφα­νί­σε­ων του το όνο­μα τις έχει στο νομό Θεσσαλονίκης.

Η (σεμνή παρ­θέ­να) Πουλ­χε­ρία έγι­νε γνω­στή από το ποί­η­μα του

Νίκου Εγγονόπουλου, «Πρωινό τραγούδι»

ερώ­τη­σα
κάπο­τες γιατί
τάχατες
η τραγική
και σεμνή παρθένα
που λέγο­νταν Πουλχερία
την παρα­μο­νή του
γάμου της
σφουγ­γά­ρι­σε προ­σε­χτι­κά όλο
το σπίτι
και την επομένη
απέθανε;

μια
που καθά­ρι­σε και νοικοκέρεψε
τα πάντα
για­τί δε χάρηκε
κι’ αυτή
τις μακρυ­ές λευ­κές νταντέλλες
τους λευ­κούς πολύ­πλο­κους φαρμπαλάδες
και τα πολύχρωμα
μεγάλα
φτερά
του γάμου;

για­τί
ενα­πό­θε­σε έτσι σιωπηλά
χάμω στα
σανίδια
τη μεγά­λη κίτρι­νη πεταλούδα
και τα χάρ­τι­να λουλούδια
που ήτα­νε μέσα
στο κεφά­λι της;
το μπαλσαμωμένο
πουλί
που ήτα­νε μέσα στο κλουβί
του θώρακά
της;

για­τί;

διό­τι
—είπε ίσως ο πατέ­ρας μου—

διό­τι
πρέ­πει να έχη
ο στρα­τιώ­της το τσι­γά­ρο του
το μικρό παιδί
την κού­νια του
κι’ ο ποιητής
τα
μανιτάρια
του

διό­τι πρέπει
να έχη
ο στρα­τιώ­της την
πλε­κτά­νη του
το μικρό παιδί
τον τάφο του
ο ποι­η­τής τη
ροκάνα
του

διό­τι πρέπει
να έχη
ο στρατιώτης
το σκε­πάρ­νι του
το μικρό παι­δί το
βλέμ­μα του
ο ποιητής
το
ροκά­νι του.

_________________________________________________________________________________________________________

Ηρακλής Κακαβάνης —  Δημοσιογράφος — Συγγραφέας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Από το 1991 έως το 2013 εργάστηκε στον Ριζοσπάστη. Από το 2013 αρθρογραφεί σε διαδικτυακά Μέσα. Από το 2010 συνεργάτης του περιοδικού «Θέματα Παιδείας».
Facebook