«Σκοπός μας το συμφέρον του λαού» (Ντοκουμέντο)

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Η ΛΑΙΚΗ ΦΩΝΗ ήταν όργα­νο του Γρα­φεί­ου Περιο­χής Μακε­δο­νί­ας της Κ.Ο του ΚΚΕ. Ένα διά­στη­μα- κατά την περί­ο­δο του ηρω­ι­κού Δεκέμ­βρη- είχε έδρα έκδο­σης τη Βέροια, όπως και η Ομά­δα Μεραρ­χιών του ΕΛΑΣ αλλά και το Μακε­δο­νι­κό Γρα­φείο του ΚΚΕ.

Το ντο­κου­μέ­ντο που παρου­σιά­ζου­με με ημε­ρο­μη­νία 9/2/1945 (από τα ΓΑΚ Ν. Ημα­θί­ας) παρου­σιά­ζει ως κύριο άρθρο- ανα­δη­μο­σί­ευ­ση του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ 8/2- ουσια­στι­κά τις κομ­μα­τι­κές εκτι­μή­σεις για τις συνο­μι­λί­ες ‑με βάση την παρέμ­βα­ση του Γ. Σιά­ντου- (αυτές είχαν ξεκι­νή­σει στις 2/2/1945) που οδή­γη­σαν στις 12/2 στη Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας με τίτλο «Σκο­πός μας το συμ­φέ­ρον του λαού».

Χωρίς σχό­λια μας, κυριαρ­χεί η βαθιά λαθε­μέ­νη αντί­λη­ψη περί «εθνι­κής ενό­τη­τας» που οδή­γη­σε σε απα­ρά­δε­κτες υπο­χω­ρή­σεις και τρα­γι­κά λάθη.

«Ο λόγος του σ. Γιώρ­γη Σιά­ντου στη σύσκε­ψη με την κυβερ­νη­τι­κή αντι­προ­σω­πεία συνό­ψι­σε με διαύ­γεια και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα τις από­ψεις του εθνι­κού συνα­σπι­σμού της αρι­στε­ράς πάνω σε ολό­κλη­ρο το ελλη­νι­κό πρό­βλη­μα. Ο λόγος του σ. Σιά­ντου κατα­λή­γει σε μερι­κές φρά­σεις που μέσα στη σεμνή λιτό­τη­τά τους εκφρά­ο­ζυν το αλη­θι­νό πνεύ­μα που επι­κρα­τεί τόσο στη υπεύ­θυ­νη ηγε­σία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ όσο και στις μεγά­λες μάζες της πλειο­ψη­φί­ας του λαού που πιστά την ακολουθεί.

Ετσι αντι­με­τω­πί­ζου­με κύριοι υπουρ­γοί το πρό­βλη­μα της ειρή­νευ­σης της χώρας και της απο­κα­τά­στα­σης των λαϊ­κών ελευ­θε­ριών. Δηλώ­νου­με και πάλι πως είμα­στε δια­τε­θει­μέ­νοι να συντεί­νου­με με όλες τις δυνά­μεις μας στην πραγ­μα­το­ποί­η­ση αυτού του σκο­πού που απο­τε­λεί προ­ϋ­πό­θε­ση για να μπει η χώρα στο δρό­μο της ομα­λής δημο­κρα­τι­κής εξέ­λι­ξης, της ανοι­κο­δό­μη­σης και της προκοπής.

Το ΕΑΜ έχει πίσω του μία ιστο­ρία χρό­νων. Η ιστο­ρία του είναι σχε­δόν η ιστο­ρία του λαού κάτω από την ξένη κατο­χή. Η ιστο­ρία αυτή είναι ιστο­ρία αδιάλ­λα­χτης πάλης ενα­ντί­ον των ξένων επι­δρο­μέ­ων και των κακών Eλλή­νων που είχαν μπει στην υπη­ρε­σία τους. Αλλά από την πρώ­τη στιγ­μή είναι και ιστο­ρία διαλ­λα­χτι­κού και συγκα­τα­βα­τι­κού πνεύ­μα­τος απέ­να­ντι σ΄όσα πολι­τι­κά κόμ­μα­τα, οργα­νώ­σεις και έντι­μα πρό­σω­πα δεν συμ­φω­νού­σαν από προ­κα­τά­λη­ψη, άγνοια και καλή πίστη μαζί του. Η μία πλευ­ρά της σημαί­ας του ΕΑΜ έγρα­φε: «Θάνα­τος στους κατα­κτη­τές και τους έλλη­νες υπη­ρέ­τες τους». Ενώ η άλλη πλευ­ρά δια­κή­ρυσ­σε: «Εθνι­κή ενό­τη­τα με κάθε θυσία». Και το ΕΑΜ έκα­νε άπει­ρες θυσί­ες γι’αυτήν την εθνι­κή ενό­τη­τα. Δια­πραγ­μα­τεύ­τη­κε με κόμ­μα­τα που δεν έχουν ίσως κανέ­να δικαί­ω­μα πια πάνω στον τίτλο του κόμ­μα­τος έξω από μακρυ­νές ιστο­ρι­κές περ­γα­μη­νές, ξόδε­ψε ατέ­λειω­τες ώρες για συζη­τή­σεις με κακό­πι­στα και ανερ­μά­τι­στα πρό­σω­πα όπως ο μοι­ραί­ος πρω­θυ­πουρ­γός των τρα­γι­κών εθνι­κών στιγ­μών Γεώρ­γιος Παπαν­δρέ­ου. Τους προ­σέ­φε­ρε την πλειο­ψη­φία στην ίδια τηνν καθο­δή­γη­ση του ΕΑΜ, φθά­νο­ντας έτσι στο μέγι­στο όριο της υπο­χω­ρη­τι­κό­τη­τας. Όταν όλες του οι προ­σπά­θειες για συγκρό­τη­ση πανε­θνι­κού συνα­σπι­σμού και στην κορυ­φή, όπως είχε γίνει πια στη λαϊ­κή βάση, ναυά­γη­σαν και ναυά­γη­σαν πάνω στην από­λυ­τα αδιάλ­λα­χτη άρνη­ση του λεγό­με­νου παληού πολι­τι­κού κόσμου, το ΕΑΜ με τη συγκρό­τη­ση της ιστο­ρι­κής ΠΕΕΑ και την προ­κή­ρυ­ξη εκλο­γών για εθνι­κό συμ­βού­λιο, άνοι­ξε τις πόρ­τες του εθνι­κού κινή­μα­τος σε όλα τα εξω­τε­ρι­κά κόμ­μα­τα και προ­σω­πι­κό­τη­τες. Ο καθη­γη­τής Αλέ­ξαν­δρος Σβώ­λος, οι αρι­στε­ροί φιλε­λεύ­θε­ροι, διά­φο­ροι άλλοι πολι­τι­κοί και στρα­τιω­τι­κοί άνδρες συνέ­νω­σαν έτσι τη προ­σπά­θεια τους για την απο­κα­τά­στα­ση της εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας και της πολι­τι­κής ομα­λό­τη­τας στη χώρα μας. Και τότε ακό­μα, κάτω από την έμπνευ­ση του ΕΑΜ και του ΚΚΕ η ΠΕΕΑ και το Εθνι­κό Συμ­βού­λιο, συστη­μα­τι­κά, επί­μο­να, ακού­ρα­στα καλού­σαν τον πολι­τι­κό κόσμο της χώρας και κάθε έλλη­να πολί­τη να προ­σθέ­σει τις δυνά­μεις του στον μεγά­λο εθνι­κό αγώ­να. Η συμ­με­το­χή της ΠΕΕΑ, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ στη διά­σκε­ψη του Λιβά­νου, μία διά­σκε­ψη που η σύγκλη­σή της, η διε­ξα­γω­γή και οι δια­θέ­σεις της, ήταν έκδη­λα και συκο­φα­ντι­κά αντιε­α­μι­κές και αντι­λαϊ­κές, η από­λυ­τη υπο­χω­ρη­τι­κό­τη­τα και διαλ­λα­χτι­κό­τη­τα των αρι­στε­ρών αντι­προ­σώ­πων έκα­ναν δυνα­τή την απο­κα­τά­στα­ση της εθνι­κής ενό­τη­τας. Η απο­κα­τά­στα­ση αυτή έγι­νε με κατά­φο­ρη ανι­σο­μέ­ρεια σε βάρος της αρι­στε­ράς, που δέχτη­κε ποσο­τι­κά και ποιο­τι­κά πολύ μικρό­τε­ρη συμ­με­το­χή στην κυβέρ­νη­ση από όση λαϊ­κή και στρα­τιω­τι­κή δύνα­μη διέ­θε­τε ουσιαστικά.

Το ΕΑΜ τη παρα­μο­νή του εθνι­κού ξεσκλα­βω­μού κυρί­αρ­χος σε όλη τη χώρα, παντο­δύ­να­μο μέσα στη ίδια την πρω­τεύ­ου­σα και όλες τις πόλεις, με δεκά­δες χιλιά­δες ένο­πλους άνδρες αφο­σιω­μέ­νους στον εθνι­κό αγώ­να και στη λαϊ­κή δημο­κρα­τι­κή υπό­θε­ση θα μπο­ρού­σε να κατα­λά­βει την εξου­σία πολύ εύκο­λα. Ο αντα­πο­κρι­τής Μίλ­τον Μπρού­κερ της μεγά­λης αμε­ρι­κα­νι­κή εφη­με­ρί­δας «Νιου Γιορκ Ταιμς» μιας εφη­με­ρί­δας εξάλ­λου που δεν συμπα­θεί διό­λου τα λαϊ­κά κινή­μα­τα, τηλε­γρα­φεί μόλις βγή­κε στον Πει­ραιά μαζί με τα βρετ­τα­νι­κά στρα­τεύ­μα­τα: «Εδώ είναι ολο­φά­νε­ρο ότι ολό­κλη­ρος ο πλη­θυ­σμός μαζύ και ο κλή­ρος βρί­σκε­ται με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ». Όταν αργό­τε­ρα η τυφλή στον αντι­δρα­στι­κό φανα­τι­σμό της αδιαλ­λα­ξία της δεξιάς οχυ­ρω­μέ­νη πίσω απ’ τα μεγα­θή­ρια τανκς και τα ρου­κετ­το­βό­λα αερο­πλά­να του Σκό­μπυ κατέ­φευ­γε στη δυνα­μι­κή ανα­μέ­τρη­ση τα πράγ­μα­τα έδει­ξαν ότι οι «ελλη­νι­κές δυνά­μεις» χωρο­φυ­λα­κή και αστυ­νο­μία, Ζέρ­βας και Τσα­ου- Αντων, ορει­νή ταξιαρ­χία και ιερός λόχος, χίτες και μπου­ρα­ντά­δες, ήταν υπό­θε­ση λίγων εικο­σι­τε­τρα­ώ­ρων για τον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ που ήξε­ρε πολύ νωρί­τε­ρα τη δύνα­μη του και την αδυ­να­μία των αντι­πά­λων του, πιστό στη γραμ­μή της εθνι­κής ενό­τη­τας που από την πρώ­τη στιγ­μή είχε χαρά­ξει δεν κατέ­φυ­γε στα όπλα παρά αμυ­νό­με­νο και μόνο αμυ­νό­με­νο έγρα­ψε το έπος των εξ βδο­μά­δων ενα­ντί­ον συντρι­πτι­κά ανώ­τε­ρων ξένων μηχα­νο­κί­νη­των ενα­έ­ριων και θαλάσ­σιων δυνάμεων.

Σήμε­ρα μπρο­στά στον κίν­δυ­νο να οδη­γη­θεί ο τόπος στη συμ­φο­ρά το ΕΑΜ διαλ­λα­κτι­κό και λογι­κό όπως πάντα, έχο­ντας για πρώ­τον και τελευ­ταίο σκο­πό του το λαϊ­κό συμ­φέ­ρον και μόνο αυτό, εκφρά­ζει με το λόγο του αρχη­γού της εαμι­κής αντι­προ­σω­πεί­ας στην Αθή­να το ανώ­τε­ρο πνεύ­μα της συνδιαλλαγής.

Πάνω απ’ όλα η ειρή­νευ­ση της χώρας και η απο­κα­τά­στα­ση των λαϊ­κών ελευθεριών.»

29 στιγ­μές, του Αλέ­κου Χατζηκώστα