Στις 11 Γενάρη η πρώτη μεγάλη απάντηση ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Ακού­γο­ντας τον κύριο πρω­θυ­πουρ­γό να μιλά για την εκπαι­δευ­τι­κή τομή που θα απο­τε­λέ­σουν τα ιδιω­τι­κά πανε­πι­στή­μια θα ήθε­λα να του μετα­φέ­ρω κάποιες προ­σω­πι­κές εμπει­ρί­ες, εμπει­ρί­ες ενός ανθρώ­που που για κάποια φεγ­γά­ρια δίδα­ξε σε ένα από αυτά. Ενός αρί­στου, όπως θα φανεί παρα­κά­τω, που θα έλε­γε και αυτός.

Η ιστο­ρία ξεκι­νά πριν από περί­που 20 χρό­νια όταν, έχο­ντας στο δισά­κι μου δημο­σιεύ­σεις στα καλύ­τε­ρα επι­στη­μο­νι­κά περιο­δι­κά του χώρου μου, αλλά και έχο­ντας πάρει όλες τις δυνα­τές υπο­τρο­φί­ες, βγή­κα παγα­νιά για μια δου­λειά μακριά από ερευ­νη­τι­κά προ­γράμ­μα­τα. Κατέ­θε­σα λοι­πόν το βιο­γρα­φι­κό μου σε μια σει­ρά από ιδιω­τι­κά κολέ­για, όπως τα λέγα­νε τότε, αλλά και στα ΤΕΙ για έκτα­κτος. Ετσι λοι­πόν βρέ­θη­κα να δου­λεύω στα ΤΕΙ, ενώ από τα κολέ­για δεν πήρα ποτέ μια απά­ντη­ση. Αυτό κρά­τη­σε περί­που 5 χρό­νια, όταν ξαφ­νι­κά ένα από αυτά τα κολέ­για με θυμή­θη­κε. Ο καθη­γη­τής τους είχε κάποιο θέμα και έτσι ξέθα­ψαν το βιο­γρα­φι­κό μου και με κάλεσαν.

Η πρώ­τη μου συζή­τη­ση με τον «κοσμή­το­ρα» ήταν κατα­το­πι­στι­κό­τα­τη. «Το μάθη­μά σου», μου είπε, «είναι υπο­στη­ρι­κτι­κό, για να μαζέ­ψουν οι φοι­τη­τές μας εκπαι­δευ­τι­κές μονά­δες. Γι’ αυτό το παίρ­νουν από διά­φο­ρες ειδι­κό­τη­τες. Δεν πρέ­πει να είσαι αυστη­ρός μαζί τους. Να μάθουν θέλου­με, όχι να τους κόψου­με». Τη θυμά­μαι καλά τη λέξη. «Αυστη­ρός». Δηλα­δή, σε απλά ελλη­νι­κά, δεν σε παίρ­νου­με ρε φίλε να διδά­ξεις ένα σοβα­ρό μάθη­μα. Ενα πασά­λειμ­μα να κάνεις θέλου­με. Μη μας συγκρί­νεις με τα πανε­πι­στή­μια που ξέρεις εδώ ή στην Αγγλία. Κάπως έτσι προ­σάρ­μο­σα το μάθη­μά μου σε αυτήν την οδη­γία. Δεν ήμουν καθό­λου «αυστη­ρός» μαζί τους και το μάθη­μα κύλη­σε όπως το κολέ­γιο το ήθε­λε. Τα θέμα­τα που έβα­λα στις τελι­κές εξε­τά­σεις ήταν ανά­λο­γα της «αυστη­ρό­τη­τας» του μαθή­μα­τος, τόσο ανά­λο­γα που πραγ­μα­τι­κά ντρε­πό­μουν να τα δεί­ξω στους συνα­δέλ­φους μου στα ΤΕΙ. Ανά­με­σα στους μαθη­τές μου υπήρ­χαν και δύο αδέλ­φια, τα οποία ενώ ήταν έξυ­πνα δεν έδει­χναν ιδιαί­τε­ρο ενδια­φέ­ρον αλλά είχαν έναν πατέ­ρα με στρω­μέ­νη επι­χεί­ρη­ση που ήθε­λε οπωσ­δή­πο­τε να τους την κλη­ρο­δο­τή­σει. Ο πατέ­ρας αυτός μίλη­σε αρκε­τές φορές μαζί μου δεί­χνο­ντας έντο­νο ενδια­φέ­ρον για μένα και φτά­νο­ντας μάλι­στα στο σημείο να μου προ­τεί­νει ακό­μα και μελ­λο­ντι­κή συνερ­γα­σία. Οταν τα παι­διά του πέρα­σαν το μάθη­μά μου, λόγω της «αυστη­ρό­τη­τας» που ανέ­φε­ρα και προη­γού­με­να, ο κύριος αυτός μου ζήτη­σε να τους δώσω συστα­τι­κή επι­στο­λή για το μητρι­κό του κολε­γί­ου πανε­πι­στή­μιο. Προ­φα­νώς αρνή­θη­κα για­τί κιν­δύ­νευα με την υπο­γρα­φή μου να γίνω όχι απλά διε­θνώς αλλά δια­γα­λα­ξια­κώς ρεζί­λι. Αυτό, όπως ήταν ανα­με­νό­με­νο, τους στε­να­χώ­ρη­σε ιδιαί­τε­ρα αλλά συστα­τι­κή επι­στο­λή δεν έδω­σα. Για­τί ανά­με­σα σε άλλα και την υπο­γρα­φή μας προ­σέ­χου­με πού την βάζου­με! Και τελι­κά υπάρ­χουν και όρια στην «αυστη­ρό­τη­τα», ξεκα­θά­ρι­σα σε όποιον μου έκα­νε νύξη.

Ένα άλλο ζήτη­μα ήταν το ίδιο το περιε­χό­με­νο του μαθή­μα­τος. Το μάθη­μά μου ήταν τεχνο­λο­γι­κό και το μητρι­κό πανε­πι­στή­μιο στο περιε­χό­με­νο είχε ενσω­μα­τώ­σει και εργα­στή­ριο. Από τον τρό­πο με τον οποίο τοπο­θε­τή­θη­κε ο κύριος πρω­θυ­πουρ­γός φαί­νε­ται ξεκά­θα­ρα ότι δεν έχει ιδέα για το κόστος στη­σί­μα­τος ενός τεχνο­λο­γι­κού μαθή­μα­τος. Το εργα­στή­ριο κοστί­ζει σε εξο­πλι­σμό, σε συντή­ρη­ση, σε χώρους αλλά και σε ώρες προ­σω­πι­κού. Την ίδια επο­χή στα ΤΕΙ κάνα­με εργα­στή­ριο σε τμή­μα­τα 27 ατό­μων, αλλά στο κάθε τμή­μα έχο­ντας δημιουρ­γή­σει 9 τριά­δες φοι­τη­τών δου­λεύ­α­με 3 συνά­δελ­φοι. Αλλιώς δεν έβγαι­νε. Στο κολέ­γιο, λοι­πόν, εγώ καθώς δεν είχα εργα­στη­ρια­κούς χώρους έδω­σα κάποια σετ μετρή­σε­ων και ζήτη­σα από τους φοι­τη­τές να κάνουν κάποια στοι­χειώ­δη ανά­λυ­ση και κάποιες γρα­φι­κές παρα­στά­σεις. Αυτό φυσι­κά, κύριε πρω­θυ­πουρ­γέ, δεν είναι εργα­στή­ριο. Για­τί πολύ απλά εργα­στή­ριο χωρίς όργα­να δεν έχει νόημα.

Κάποια μέρα ρώτη­σα μια φοι­τή­τριά μου, από αυτές που έδει­χναν ιδιαί­τε­ρο ενδια­φέ­ρον, «πώς και βρέ­θη­κες εσύ εδώ;». Η απά­ντη­ση ήταν αφο­πλι­στι­κή για όλο αυτό το παρα­μύ­θι που σήμε­ρα λέμε «δωρε­άν Παι­δεία». «Εγώ δάσκα­λε», μου είπε η ας την πού­με Μαρία, «πέρα­σα στο ΤΕΙ Καστο­ριάς. Για να πάω να σπου­δά­σω εκεί θα μου στοί­χι­ζε ένα χιλιά­ρι­κο τον μήνα για σχε­δόν 4 χρό­νια. Τώρα δίνω 6 χιλιά­ρι­κα εδώ τον χρό­νο και παίρ­νω ένα πανε­πι­στη­μια­κό πτυ­χίο, όχι ΤΕΙ, και είμαι και μέσα στο σπί­τι μου. Και τι σημα­σία έχει αν δεν ανα­γνω­ρί­ζε­ται στο Δημό­σιο σήμε­ρα; Ανα­γνω­ρί­ζε­ται στον ιδιω­τι­κό τομέα και σε μερι­κά χρό­νια θα έρθει και η ανα­γνώ­ρι­ση από το Δημό­σιο». Η Μαρία έβλε­πε το επί­πε­δο της σχο­λής, αλλά γι’ αυτήν ο οικο­νο­μι­κός λόγος ήταν πολύ ισχυρότερος.

Θα μου πει κάποιος: Μα καλά, εσύ εκπλήσ­σε­σαι; Εσύ που πήρες το διδα­κτο­ρι­κό σου σε ένα από τα αγα­πη­μέ­να πανε­πι­στή­μια της Θάτσερ την επο­χή της παντο­δυ­να­μί­ας της; Αγα­πη­μέ­νο της για­τί λει­τουρ­γού­σε από­λυ­τα με ιδιω­τι­κο­οι­κο­νο­μι­κά κρι­τή­ρια… Θυμά­μαι μια μέρα, βρα­δά­κι ήταν, και καθό­μα­σταν στο μπαρ της φοι­τη­τι­κής λέσχης όταν γνω­ρί­σα­με ένα παλι­κά­ρι που έκα­νε μετα­πτυ­χια­κά στην Ιατρι­κή στο πανε­πι­στή­μιο. «Καλά, πώς;» τον ρωτή­σα­με «αφού το πανε­πι­στή­μιο δεν έχει ιατρι­κή σχο­λή»… «Πάω σε ένα κοντι­νό», μας απά­ντη­σε, «απλά εδώ μου έκα­ναν μεγα­λύ­τε­ρη έκπτω­ση»! Αρι­στα λοι­πόν από την Θάτσερ στο πανε­πι­στή­μιό μας που κατά­φερ­νε να μαζεύ­ει δίδα­κτρα ακό­μα και για σπου­δές σε σχο­λές που δεν είχε. Και αυτή δεν ήταν μια μονα­δι­κή περί­πτω­ση. Στη ζωή μου εκεί γνώ­ρι­σα δύο Αμε­ρι­κα­νούς — με τον έναν μάλι­στα, τον Τζό­νι, από το Μινε­ά­πο­λις κάνα­με και καλή παρέα για έναν χρό­νο — που σπού­δα­ζαν γαλ­λι­κή φιλο­λο­γία στην Αγγλία. «Καλά ρε Τζό­νι», τον ρωτή­σα­με, «για­τί δεν πήγες στη Γαλ­λία;». «Για­τί η προ­σφο­ρά από εδώ ήταν πολύ πιο οικο­νο­μι­κή», ήταν η αφο­πλι­στι­κή απά­ντη­σή του. Κάποιοι, λοι­πόν, προ­τί­μη­σαν να μελε­τή­σουν Ουγκώ στη χώρα του Σαίξ­πηρ. Παρά­λο­γο; Στα μάτια μου από­λυ­τα, καθώς παρά­λο­γη είναι όλη αυτή η ιδέα της δια­σύν­δε­σης της γνώ­σης με τα ιδιω­τι­κο­οι­κο­νο­μι­κά κρι­τή­ρια. Οπως παρά­λο­γη είναι και η μετα­τρο­πή της γνώ­σης και της διδα­σκα­λί­ας σε εμπό­ρευ­μα στα κολέ­για και στα ιδιω­τι­κά πανε­πι­στή­μια (και φυσι­κά και στα φρο­ντι­στή­ρια Μέσης Εκπαί­δευ­σης, αλλά αυτό είναι ένα θέμα για άλλο χρο­νο­γρά­φη­μα). Αλλά τελι­κά αυτός είναι ο καπι­τα­λι­σμός. Στη δική του ηθι­κή (που για μας είναι ανη­θι­κό­τη­τα) τα πάντα είναι εμπό­ρευ­μα, είτε το μυα­λό μας και η γνώ­ση μας, είτε τα χέρια μας και γενι­κά το κορ­μί μας, ένα εμπό­ρευ­μα δια­θέ­σι­μο στους κατέ­χο­ντες τα μέσα παραγωγής.

Όταν ξεκί­νη­σα να γρά­φω αυτές τις προ­σω­πι­κές μου εμπει­ρί­ες, δεν έβα­λα επί­τη­δες ουσια­στι­κό στον τίτλο. Σίγου­ρα δεν είναι ιστο­ρί­ες εκπαι­δευ­τι­κής αρι­στεί­ας, όπως θα ήθε­λε ο κύριος πρω­θυ­πουρ­γός. Κάποιοι αφε­λείς μπο­ρεί να δεχτούν ότι είναι «ιστο­ρί­ες εκπαι­δευ­τι­κής καπι­τα­λι­στι­κής τρέ­λας», κάποιοι άλλοι πιο υπο­ψια­σμέ­νοι μπο­ρεί να τις χαρα­κτη­ρί­σουν «ιστο­ρί­ες εκπαι­δευ­τι­κής καπι­τα­λι­στι­κής απλη­στί­ας», για μένα σίγου­ρα είναι «ιστο­ρί­ες εκπαι­δευ­τι­κής καπι­τα­λι­στι­κής αλη­τεί­ας» για­τί ο καπι­τα­λι­σμός είναι εκμε­τάλ­λευ­ση ανθρώ­που από άνθρω­πο, δηλα­δή η χει­ρό­τε­ρη μορ­φή αλητείας.

Πηγή Ριζο­σπά­στης