Στο επίκεντρο άγριων ανταγωνισμών το Ναγκόρνο Καραμπάχ

Νεκροί, τραυ­μα­τί­ες και δεκά­δες χιλιά­δες ξερι­ζω­μέ­νοι είναι ο απο­λο­γι­σμός της σύγκρου­σης Αρμε­νί­ας — Αζερ­μπαϊ­τζάν στο Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ για τον αρμε­νι­κό κυρί­ως λαό, που ζού­σε ειρη­νι­κά επί δεκα­ε­τί­ες μαζί με τον αζέ­ρι­κο στη σοσια­λι­στι­κή ΕΣΣΔ. Εκτο­τε, έχουν διε­ξα­χθεί δύο αιμα­τη­ροί πόλε­μοι, ενώ την περα­σμέ­νη βδο­μά­δα το Αζερ­μπαϊ­τζάν εξα­πέ­λυ­σε μια 24ωρη στρα­τιω­τι­κή επί­θε­ση ανα­γκά­ζο­ντας τις αυτο­νο­μι­στι­κές αρμε­νι­κές αρχές να παρα­δο­θούν και τις ένο­πλες ομά­δες τους να αφοπλιστούν.

Η σημα­σία του Νότιου Καύ­κα­σου έχει «ανέ­βει» τα τελευ­ταία χρό­νια και ακό­μη περισ­σό­τε­ρο μετά τη ρωσι­κή εισβο­λή στην Ουκρα­νία, καθώς ανα­ζη­τού­νται «εναλ­λα­κτι­κές» δια­δρο­μές μετα­φο­ράς εμπο­ρευ­μά­των και Ενέρ­γειας. Αντί­στοι­χα έχει αυξη­θεί σημα­ντι­κά ο γεω­πο­λι­τι­κός ρόλος του Αζερ­μπαϊ­τζάν, ως εναλ­λα­κτι­κού προ­μη­θευ­τή φυσι­κού αερί­ου της ΕΕ, μειώ­νο­ντας τις παρα­δό­σεις από τη Ρωσία, ως πεδί­ου «πρά­σι­νων» επεν­δύ­σε­ων της ΕΕ, αλλά και ρωσι­κών, τουρ­κι­κών, κινε­ζι­κών και άλλων επενδύσεων.

Ο Νότιος Καύ­κα­σος, λοι­πόν, όπως και η Κασπία, μια περιο­χή όπου δια­σταυ­ρώ­νο­νται αγω­γοί, δρό­μοι μετα­φο­ράς εμπο­ρευ­μά­των και τα συγκρουό­με­να συμ­φέ­ρο­ντα πολ­λών ιμπε­ρια­λι­στι­κών κέντρων (ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία, Τουρ­κία, Ιράν, κ.ά.), βρί­σκε­ται για άλλη μια φορά στο «μάτι του κυκλώ­να» του ιμπε­ρια­λι­στι­κού αντα­γω­νι­σμού, που οξύ­νε­ται στα­δια­κά από το 2020.

* * *

ΗΠΑ και ΕΕ, στην προ­σπά­θειά τους να μειώ­σουν την επιρ­ροή της Ρωσί­ας, μπή­καν τον τελευ­ταίο χρό­νο «δια­με­σο­λα­βη­τές» στη σύγκρου­ση Αρμε­νί­ας — Αζερ­μπαϊ­τζάν, προ­ω­θώ­ντας τους δικούς τους όρους «διευ­θέ­τη­σης». Η Ρωσία δια­τη­ρεί παρα­δο­σια­κά σημα­ντι­κό ρόλο στον Νότιο Καύ­κα­σο, ενώ μετά τις τρι­με­ρείς συμ­φω­νί­ες μετα­ξύ Ρωσί­ας, Αρμε­νί­ας, Αζερ­μπαϊ­τζάν για το τέλος των εχθρο­πρα­ξιών τον Νοέμ­βρη του 2020, εγκα­τέ­στη­σε στην περιο­χή «ειρη­νευ­τι­κή» στρα­τιω­τι­κή απο­στο­λή. Ρωσία και Αρμε­νία είναι «σύμ­μα­χοι» στο «αμυ­ντι­κό» σύμ­φω­νο Οργα­νι­σμός Συν­θή­κης για τη Συλ­λο­γι­κή Ασφά­λεια (CSTO), ενώ ο ρωσι­κός στρα­τός δια­τη­ρεί βάση στην Αρμενία.

Τον τελευ­ταίο χρό­νο διε­ξά­γο­νταν παζά­ρια σε Μόσχα, Βρυ­ξέλ­λες, Ουά­σιγ­κτον για μια «συν­θή­κη ειρή­νης», τον καθο­ρι­σμό των συνό­ρων Αρμε­νί­ας — Αζερ­μπαϊ­τζάν και για το καθε­στώς που θα έχει το Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ, με τις όποιες συμ­φω­νί­ες να παρα­μέ­νουν πάντα στα χαρ­τιά. Την ίδια περί­ο­δο, η Αρμε­νία στρε­φό­ταν ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ρο προς τη Δύση, ενώ μια βδο­μά­δα πριν από την επί­θε­ση του Αζερ­μπαϊ­τζάν, είχαν διε­ξα­χθεί στην Αρμε­νία κοι­νές στρα­τιω­τι­κές ασκή­σεις με τις ΗΠΑ, ρίχνο­ντας κι άλλο λάδι στη φωτιά των ανταγωνισμών.

Η αρμε­νι­κή κυβέρ­νη­ση δεν έκρυ­ψε τη δυσα­ρέ­σκειά της επει­δή η Μόσχα δεν την στή­ρι­ξε στρα­τιω­τι­κά στον πόλε­μο του 2020, αλλά και για την «απρα­ξία» των ρωσι­κών στρα­τευ­μά­των στο Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ, καθώς και για τη Ρωσία το Αζερ­μπαϊ­τζάν έχει βαρύ­νου­σα γεω­πο­λι­τι­κή σημασία.

* * *

Η στρα­τιω­τι­κή επι­χεί­ρη­ση του Αζερ­μπαϊ­τζάν την περα­σμέ­νη βδο­μά­δα επι­τά­χυ­νε εξε­λί­ξεις. Η Ρωσία όχι μόνο δεν κατα­δί­κα­σε την επί­θε­ση, αλλά πρω­τα­γω­νι­στεί τόσο στη συμ­φω­νία παρά­δο­σης των Αρμε­νί­ων του Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ, όσο και στις εξε­λισ­σό­με­νες δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για «επα­νέ­ντα­ξη» του Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ στο Αζερ­μπαϊ­τζάν και «ενσω­μά­τω­ση» των Αρμε­νί­ων που ζουν εκεί, αλλά και στη μετα­τό­πι­ση του αρμε­νι­κού στοι­χεί­ου από το Καρα­μπάχ στην Αρμενία.

Στο κάδρο «μπαί­νει» τώρα και ο άλλος αζέ­ρι­κος θύλα­κας στην περιο­χή, το Ναχι­τσε­βάν, που συνο­ρεύ­ει με την Αρμε­νία, την Τουρ­κία και το Ιράν. Το Αζερ­μπαϊ­τζάν ζητού­σε μετά τον πόλε­μο του 2020 δρό­μο σύν­δε­σης με το Ναχι­τσε­βάν και καθό­λου τυχαία λίγες μέρες μετά τη στρα­τιω­τι­κή επί­θε­ση στο Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ, ο Τούρ­κος Πρό­ε­δρος συνα­ντή­θη­κε με τον Αζέ­ρο ομό­λο­γό του στον θύλα­κα αυτό. Εγκαι­νί­α­σαν την κατα­σκευή αγω­γού φυσι­κού αερί­ου, ενώ συζη­τή­θη­κε και το άνοιγ­μα του δια­δρό­μου του Ζαν­γκε­ζούρ μέσω αρμε­νι­κού εδά­φους, ο οποί­ος θα εξα­σφα­λί­σει στο Μπα­κού εδα­φι­κή συνέ­χεια με το Ναχι­τσε­βάν και με την Τουρκία.

Η δημιουρ­γία του δια­δρό­μου Ζαν­γκε­ζούρ απο­τε­λεί όρο του Μπα­κού για επί­τευ­ξη μιας πλή­ρους συν­θή­κης ειρή­νης και την ανα­γνώ­ρι­ση της Αρμε­νί­ας στα σύνο­ρα του 1990, αλλά και για την «εξο­μά­λυν­ση» των σχέ­σε­ων της Αρμε­νί­ας με την Τουρ­κία. Ωστό­σο, ο διά­δρο­μος αυτός θα απο­κό­ψει επί­σης το Ιράν από τον Καύ­κα­σο και θα στε­ρή­σει από την Τεχε­ρά­νη μια χερ­σαία σύν­δε­ση με τη Ρωσία. Γι’ αυτό και το Ιράν αντι­δρά. Εκτός από την άμε­ση σύν­δε­ση του Ναχι­τσε­βάν με το υπό­λοι­πο Αζερ­μπαϊ­τζάν, ο διά­δρο­μος αυτός θα δημιουρ­γή­σει εδα­φι­κή συνέ­χεια μετα­ξύ Τουρ­κί­ας και Αζερ­μπαϊ­τζάν, προ­ω­θώ­ντας το σχέ­διο της τουρ­κι­κής αστι­κής τάξης για στε­νό­τε­ρους δεσμούς με τα κρά­τη της Κεντρι­κής Ασίας.

* * *

Σε αυτόν τον «κυκε­ώ­να» γεω­πο­λι­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων και ιμπε­ρια­λι­στι­κών συγκρού­σε­ων βρί­σκο­νται οι λαοί της περιο­χής, με ήδη πάνω από 50.000 Αρμέ­νιους πρό­σφυ­γες να έχουν εκτο­πι­στεί από τα σπί­τια τους, ενώ παρα­μο­νεύ­ει ο κίν­δυ­νος περαι­τέ­ρω συγκρού­σε­ων. Για ακό­μη μια φορά οι λαοί είναι τα μεγά­λα θύμα­τα των κάθε λογής ιμπε­ρια­λι­στι­κών «λυκο­συμ­μα­χιών», των στρα­τιω­τι­κών ασκή­σε­ων και βάσε­ων, των δια­φό­ρων «δια­με­σο­λα­βη­τών», των επι­κίν­δυ­νων «παζα­ριών» και «διευ­θε­τή­σε­ων» που βάφο­νται με αίμα…

Ριζο­σπά­στης