Συλλογή έργων  επτανήσιων καλλιτεχνών στην πινακοθήκη “Villa Ροδόπη” στο Αργοστόλι 

Γρά­φει ο \\ Κώστας Ευαγ­γε­λά­τος,

Προ­σφι­λές κατα­φύ­γιο και εκθε­σια­κός χώρος των εικα­στι­κών μου έργων καθώς και των ντο­κου­μέ­ντων από τις εικα­στι­κές δρά­σεις μου στην Ελλά­δα και το εξω­τε­ρι­κό έγι­νε από το 2000 η Villa «Ροδό­πη» στο Αργο­στό­λι της Κεφα­λο­νιάς. Μετά την απο­δη­μία των γονέ­ων μου η αξιο­ποί­η­ση του επά­νω ορό­φου και τμή­μα­τος του ισο­γεί­ου του πατρι­κού σπι­τιού σε καλ­λι­τε­χνι­κό εικα­στι­κό κέντρο και αρχείο ολο­κλη­ρώ­θη­κε το 2001. Η μεγά­λη επι­τυ­χία και απή­χη­ση των πρώ­των εκδη­λώ­σε­ων τέχνης και λόγου με οδή­γη­σε στο να συνε­χι­στούν σε ετή­σια βάση οι εκθέ­σεις, τα καλ­λι­τε­χνι­κά δρώ­με­να και οι ανα­λυ­τι­κές ξεναγήσεις.
Η Πινα­κο­θή­κη που φέρει έκτο­τε τιμη­τι­κά το όνο­μα της μητέ­ρας μου Ροδό­πης, με μόνι­μο εκθε­σια­κό χώρο και δια­μορ­φω­μέ­νο κατά­φυ­το κήπο, έγι­νε τους θερι­νούς μήνες, τόπος αισθη­τι­κής επι­κοι­νω­νί­ας με Έλλη­νες και ξένους καλ­λι­τέ­χνες και φιλό­τε­χνους. Κύριο εκθε­σια­κό υλι­κό της απο­τε­λεί η μόνι­μη συλ­λο­γή με έργα σύγ­χρο­νης τέχνης.

Ανα­δρο­μι­κή έκθε­ση ζωγρα­φι­κής του Κώστα Ευαγ­γε­λά­του στο επι­με­λη­τή­ριο Κεφα­λο­νιάς – Ιθά­κης & “παν­σέ­λη­νος στον κήπο” της πινα­κο­θή­κης villa Ροδό­πη στο Αργοστόλι

Σημα­ντι­κή θέση στα εκθέ­μα­τα έχει η συλ­λο­γή έργων και εκδό­σε­ων αξιό­λο­γων εικα­στι­κών, λογο­τε­χνών, επι­στη­μό­νων και δια­νοη­τών. Παράλ­λη­λα έχει συγκε­ντρω­θεί το αρχείο της Gallery DADA (Αθή­να 1978–1993) και της ομά­δας τέχνης Art Studio EST (Αθή­να 1990–2010).

Η σχέ­ση μου με την Επτα­νη­σια­κή τέχνη ανα­πτύ­χθη­κε με τις συχνές επι­σκέ­ψεις  σε σημα­ντι­κές συλ­λο­γές και Μου­σεία. Το 2004 με ανά­θε­ση του Κορ­για­λέ­νειου Ιδρύ­μα­τος Κεφα­λο­νιάς συνέ­γρα­ψα αισθη­τι­κά σχό­λια για τα έργα της συλ­λο­γής κοσμι­κής ζωγρα­φι­κής του Ιστο­ρι­κού και Λαο­γρα­φι­κού Μου­σεί­ου Αργο­στο­λί­ου και επι­με­λή­θη­κα αισθη­τι­κά τον τόμο «Προ­σω­πο­γρα­φί­ες και Συν­θέ­σεις. 17ος- 20^ος Αιώ­νας», με την επι­στη­μο­νι­κή επι­μέ­λεια του Καθη­γη­τή Ιστο­ρί­ας του Παvε­πι­στη­μί­ου Πατρών Γεωρ­γί­ου Ν. Μοσχόπουλου.

Τα έργα της μόνι­μης έκθε­σης στη Villa Ροδό­πη, συνα­κό­λου­θα του γενι­κού εκπαι­δευ­τι­κού χαρα­κτή­ρα της συλ­λο­γής, είναι φιλο­τε­χνη­μέ­να με ποι­κί­λα υλι­κά: σχέ­δια με μολύ­βι και κάρ­βου­νο, υδα­το­γρα­φί­ες, ελαιο­γρα­φί­ες, ακρυ­λι­κά, σκό­νες με αυγό, φύλ­λο χρυ­σού, μελά­νη, παστέλ, σμάλ­τα, ready madeς, φωτο-κολ­λάζ, φωτο­γρα­φί­ες, επι­ζω­γρα­φι­σμέ­να αντι­κεί­με­να, πέτρι­νες, ξύλι­νες και μεταλ­λι­κές συν­θέ­σεις κ.α. Η έκθε­ση τους πλαι­σιώ­νε­ται με λευ­κώ­μα­τα, άρθρα και μελέ­τες ιστο­ρι­κών και κρι­τι­κών της τέχνης σε συλ­λο­γι­κές εκδό­σεις, αφί­σες, προ­σκλή­σεις εκθέ­σε­ων και μονο­γρα­φί­ες μεγά­λου αριθ­μού καλ­λι­τε­χνών. Το αντι­προ­σω­πευ­τι­κό φάσμα εμπλου­τί­ζε­ται με τακτι­κές προ­βο­λές δια­φα­νειών στη λίθι­νη «ΜΩΒ ΣΚΗΝΗ» των εκδη­λώ­σε­ων-performance του κήπου της Πινα­κο­θή­κης. Στις δια­φά­νειες συμπε­ρι­λαμ­βά­νο­νται και τα 47 εικα­στι­κά έργα, που πρό­σφε­ρα το 2003 στο Μου­σείο Αρχαιο­λο­γί­ας και Ιστο­ρί­ας της τέχνης του ΕΚΠΑ εις μνή­μη των γονέ­ων μου.

Στο μεταίχ­μιο των πολι­τι­στι­κών αλλα­γών και ανα­κα­τα­τά­ξε­ων της επο­χής μας στον σημε­ρι­νό επτα­νη­σια­κό χώρο ανθούν αισθη­τι­κά φαι­νό­με­να και προ­σπά­θειες, τόσο θετι­κά όσο και αμφι­λε­γό­με­να, ενώ μεγά­λος αριθ­μός εικα­στι­κών, τόσο επαγ­γελ­μα­τιών, μελών του ΕΕΤΕ, όσο και αρκε­τών αυτο­δί­δα­κτων και ερα­σι­τε­χνών δημιουρ­γούν και εκθέτουν. 

Στη μόνι­μη συλ­λο­γή της Σύγ­χρο­νη Πινα­κο­θή­κης Villa «Ροδό­πη», στην αίθου­σα «Χρυ­σο­μοί­ρα Ευαγ­γε­λά­του» εκτί­θε­νται εικα­στι­κά έργα Επτα­νη­σί­ων Καλλιτεχνών.

Η ιστο­ρι­κή και αισθη­τι­κή προ­σέγ­γι­ση στο υλι­κό των εκθε­μά­των και των σχε­τι­κών εκδό­σε­ων ανα­φέ­ρε­ται ενδει­κτι­κά στις κύριες φάσεις της Επτα­νη­σια­κής τέχνης από τα τέλη του 19^ου αιώ­να και δια­τρέ­χει ολό­κλη­ρο τον 20ο αιώ­να μέχρι σήμε­ρα. Επι­ση­μαί­νει τις ποι­κί­λες εκδο­χές έκφρα­σης, με ευρω­παι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό, των καλ­λι­τε­χνών που εκπρο­σω­πού­νται στη συλ­λο­γή και προ­βάλ­λει επο­πτι­κά την προ­σφο­ρά των Ιόνιων νησιών στην νεο­ελ­λη­νι­κή ιστο­ρία της τέχνης, αλλά και στη διε­θνή εικα­στι­κή σκη­νή.  Στην έκθε­ση εκπρο­σω­πού­νται καλ­λι­τέ­χνες με έργα εμπνευ­σμέ­να από τα ποι­κι­λό­τρο­πα μοτί­βα και την δια­χρο­νι­κή ομορ­φιά και πνευ­μα­τι­κό­τη­τα του Επτα­νη­σια­κού χώρου. Τα εικα­στι­κά αυτά έργα, στην πλειο­ψη­φία τους είναι απο­κτή­μα­τα από δωρε­ές καλ­λι­τε­χνών, συλ­λε­κτών και φιλό­τε­χνων και συν­θέ­τουν ένα ενδια­φέ­ρον φάσμα των σύγ­χρο­νων εικα­στι­κών τάσε­ων. Πρό­κει­ται για  έργα ζωγρα­φι­κής, χαρα­κτι­κής, μικρο­γλυ­πτι­κής, γλυ­πτι­κών κατα­σκευών, κερα­μι­κής, ψηφια­κών εικό­νων, φωτο­γρα­φί­ας, κολ­λάζ, εκθε­σια­κών και εκδο­τι­κών ντοκουμέντων.

Αν και το θέμα ποιους ακρι­βώς θεω­ρού­με Επτα­νή­σιους καλ­λι­τέ­χνες είναι αφε­νός σαφές, εφό­σον βασι­στεί και μόνον στην οικο­γε­νεια­κή κατα­γω­γή και την ανα­τρο­φή, αλλά και ασα­φές, όσον αφο­ρά αρκε­τούς που στην πορεία του βίου τους ελά­χι­στους δεσμούς είχαν ή έχουν με τον ιόνιο χώρο και σπα­νιό­τα­τα ανα­φέ­ρο­νται στον τόπο-νησί κατα­γω­γής τους. Ορι­σμέ­νοι από αυτούς έζη­σαν ή ζουν και δημιουρ­γούν σε κάποιο από τα Ιόνια, άλλοι προ­έρ­χο­νταν από οικο­γέ­νειες που είχαν φύγει σε άλλες περιο­χές της Ελλά­δας ή πόλεις της δια­σπο­ράς, αλλά δια­τη­ρού­σαν ή δια­τη­ρούν ενσυ­νεί­δη­τα δεσμούς με το νησί τους.

Παράλ­λη­λα με τα εικα­στι­κά έργα εκτί­θε­νται μονο­γρα­φί­ες και εκδό­σεις τέχνης για σημα­ντι­κούς δημιουρ­γούς από τον 17ο αιώ­να μέχρι και σήμε­ρα. Ιδιαί­τε­ρου ενδια­φέ­ρο­ντος εκδό­σεις με ενθυ­μή­μα­τα-ντο­κου­μέ­ντα ανα­φέ­ρο­νται  στον συγ­γρα­φέα Λευ­κά­διο Χέρν / Lafcadio Hearn (1850–1904), ο οποί­ος γεν­νή­θη­κε στη Λευ­κά­δα από Κυθή­ρεια μητέ­ρα, την Ρόζα Κασι­μά­τη και Ιρλαν­δό πατέ­ρα και διέ­πρε­ψε στην Ιαπω­νία, με έντο­νη πάντα την μνή­μη της  κατα­γω­γής του.

Το αισθη­τι­κό-εκθε­σια­κό εγχεί­ρη­μα της συλ­λο­γής και της έκθε­σης στη­ρί­ζε­ται μόνο στην ιδιω­τι­κή μου πρω­το­βου­λία. Απο­δεί­χθη­κε όμως χρή­σι­μο και απο­δο­τι­κό, αφού θεω­ρή­θη­κε σημα­ντι­κό από τους φιλό­τε­χνους, τον έντυ­πο και ηλε­κτρο­νι­κό τύπο σε πανελ­λή­νια και ομο­γε­νεια­κή εμβέ­λεια και δια­τη­ρεί επί 23 χρό­νια έντο­νη επι­σκε­ψι­μό­τη­τα και θετι­κή επιρ­ροή. Κύρια κατα­δει­κνύ­ει την ανά­γκη να διορ­γα­νω­θούν μεγά­λες αντι­προ­σω­πευ­τι­κές εκθέ­σεις και να ανα­ζω­πυ­ρω­θούν θεσμοί προ­βο­λής και διά­δο­σης των εικα­στι­κών έργων των Επτα­νη­σί­ων καλ­λι­τε­χνών, τόσο του δυτι­κό­τρο­που σημα­ντι­κού παρελ­θό­ντος, όσο και του δημιουρ­γι­κού διε­θνι­στι­κού παρό­ντος. Σημειω­τέ­ον ότι εκτί­θε­νται και έργα καλ­λι­τε­χνών που έχουν απο­βιώ­σει, οπό­τε υφί­στα­ται δια­κρι­τό κατά κάποιο τρό­πο το αισθη­τι­κό κατα­στα­λαγ­μέ­νο στίγ­μα τους στην χρο­νι­κή στιγ­μή που δημιούρ­γη­σαν και οι πιθα­νές, σχε­τι­κές και ανά­λο­γες επιρ­ρο­ές τους στους νεό­τε­ρους. Ανά­με­σα τους οι : Σπύ­ρος Αλα­μά­νος (1947–2011), Δημή­τρης  Άνθης (1925–1991),  Θέμος Αυγε­ρι­νός (1940–2009), Πανα­γής Γαβριε­λά­τος (1915–2011), Άρια Κομια­νού (1938–2015), Χαρά­λα­μπος  Κορω­ναί­ος (1916–2006), Κική Τυπάλ­δου-Λασκα­ρά­του (1898–1987), Άννα Φαρα­ντά­του (1885–1979), Γιώρ­γος Φωκάς (1917–2008) κ.α.

Κατά την άπο­ψη μου, παρά τις αντι­θε­τι­κές θεμα­το­γρα­φι­κές επι­λο­γές και τις τεχνο­τρο­πι­κές προ­σεγ­γί­σεις των καλ­λι­τε­χνών, δια­φαί­νε­ται στη συλ­λο­γή μια διά­χυ­τη και κοι­νή αισθη­τι­κή αύρα στον άξο­να της αρμο­νι­κής ομορ­φιάς, της κομ­ψής από­δο­σης, της εννοια­κής ανα­ζή­τη­σης, του φυσιο­κρα­τι­κού αέρα και της ποι­η­τι­κής διά­στα­σης μιας εν δυνά­μει νέας Επτα­νη­σια­κής σχο­λής στην σύγ­χρο­νη πολυ­μορ­φι­κή εκδο­χή της.

Κώστας Ευαγ­γε­λά­τος,
Ζωγρά­φος, Λογο­τέ­χνης, Θεω­ρη­τι­κός της τέχνης.