Τι σημαίνει «ατομική ευθύνη» σε ένα δημόσιο σύστημα Υγείας;

Της Μαί­ρης Αγρο­γιάν­νη //
Παθο­λό­γου στο τμή­μα Επει­γό­ντων Περι­στα­τι­κών ΓΝ Νίκαιας, μέλος του ΔΣ της ΕΙΝΑΠ

«Η συλ­λο­γι­κή μας μοί­ρα εξαρ­τά­ται από την ατο­μι­κή μας ευθύ­νη», «Η ατο­μι­κή ευθύ­νη θα κρί­νει την έκβα­ση αυτής της μάχης». «Αυτό που προ­έ­χει είναι η ατο­μι­κή ευθύ­νη. Αυτό που προ­έ­χει είναι να ανα­δεί­ξου­με το μονα­δι­κό ελλη­νι­κό φιλό­τι­μο που έχου­με ως λαός». Αυτά είναι μερι­κά από όσα ακού­με καθη­με­ρι­νά από την κυβέρ­νη­ση και δια­βά­ζου­με στις εφημερίδες.

Τι σημαί­νει όμως ατο­μι­κή ευθύ­νη σε ένα ζήτη­μα δημό­σιας Υγεί­ας; Σημαί­νει κατ’ αρχάς, ότι ο ασθε­νής είναι απο­κλει­στι­κά υπεύ­θυ­νος για την πρό­λη­ψη, τη δια­χεί­ρι­ση της ασθέ­νειας άρα και την έκβα­σή της. Ο ΕΟΔΥ δίνει οδη­γί­ες για τη φρο­ντί­δα ύπο­πτων ή επι­βε­βαιω­μέ­νων κρου­σμά­των στο σπί­τι, ομο­λο­γώ­ντας με αυτόν τον τρό­πο ότι ένα κομ­μά­τι όσων αρρω­στή­σουν θα πρέ­πει να αντι­με­τω­πί­σουν μόνοι τους την κατά­στα­ση, αυτο­α­ξιο­λο­γώ­ντας τα συμ­πτώ­μα­τα και αυτο­θε­ρα­πευό­με­νοι. Αυτό, σύμ­φω­να με τις επί­ση­μες οδη­γί­ες, πρέ­πει να γίνει «αφού προη­γου­μέ­νως έχουν εξα­σφα­λι­στεί οι κατάλ­λη­λες συν­θή­κες νοση­λεί­ας στο σπί­τι καθώς και τακτι­κή (καθη­με­ρι­νή) και κατά προ­τί­μη­ση άμε­ση επι­κοι­νω­νία επαγ­γελ­μα­τία Υγεί­ας με τους ασθενείς».

Πώς, όμως, μπο­ρούν να εξα­σφα­λι­στούν κατάλ­λη­λες συν­θή­κες νοση­λεί­ας στο σπί­τι, ειδι­κά για ένα νόση­μα που οι λοι­μω­ξιο­λό­γοι παγκο­σμί­ως ακό­μη προ­σπα­θούν να κατα­νο­ή­σουν πώς συμπε­ρι­φέ­ρε­ται και τι επι­πλο­κές μπο­ρεί να κάνει; Πώς μπο­ρεί να εξα­σφα­λι­στεί η καθη­με­ρι­νή και άμε­ση επι­κοι­νω­νία με για­τρό, όταν η Πρω­το­βάθ­μια Φρο­ντί­δα Υγεί­ας είναι δια­λυ­μέ­νη από την πολι­τι­κή που έχουν ακο­λου­θή­σει οι μέχρι τώρα κυβερ­νή­σεις και η σημε­ρι­νή, από την πολι­τι­κή της ΕΕ; Όταν οι δομές του ΠΕΔΥ και τα ΤΟΜΥ είναι απο­ψι­λω­μέ­να από προ­σω­πι­κό και υλι­κά; Όταν οι οικο­γε­νεια­κοί για­τροί είναι ελάχιστοι;

Η λογική της «ατομικής λύσης» στρέφεται ενάντια στο συλλογικό συμφέρον

Το τρα­γι­κό παρά­δειγ­μα της 40χρονης από την Καστο­ριά, που πέθα­νε στο σπί­τι της, και η εξορ­γι­στι­κή απά­ντη­ση των αρμο­δί­ων, «έχει πολύ μεγά­λη σημα­σία για τους ανθρώ­πους που μένουν σπί­τι να έχουν επι­κοι­νω­νία με τον για­τρό τους, ιδιαί­τε­ρα αν έχουν κάποιο υπο­κεί­με­νο πρό­βλη­μα υγεί­ας» είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κά. Η ατο­μι­κή ευθύ­νη μπο­ρεί να φτά­σει ακό­μη και στην ενο­χο­ποί­η­ση του αρρώ­στου, για­τί «δεν πρό­σε­ξε», για­τί «πήγε στο νοσο­κο­μείο ενώ δεν έπρε­πε και διέ­σπει­ρε τη νόσο», για­τί «δεν αξιο­λό­γη­σε σωστά τη βαρύ­τη­τα της κατά­στα­σής του και δεν επι­κοι­νώ­νη­σε με το για­τρό του».

Ενα από τα πιο συζη­τη­μέ­να μέτρα είναι αυτό του αυτο­πε­ριο­ρι­σμού, το περί­φη­μο «Μένου­με σπί­τι». Πέρα από τις δια­φο­ρε­τι­κές επι­στη­μο­νι­κές από­ψεις και τη δια­φο­ρε­τι­κή στρα­τη­γι­κή που ακο­λου­θεί το κάθε κρά­τος (καθο­λι­κός περιο­ρι­σμός μετα­κι­νή­σε­ων ή περιο­ρι­σμός των επι­βε­βαιω­μέ­νων κρου­σμά­των μετά από πλα­τύ έλεγ­χο), το βέβαιο είναι ότι αυτό δεν μπο­ρεί να απο­τε­λεί ατο­μι­κή υπό­θε­ση. Πώς μπο­ρεί να «περιο­ρι­στεί σε δια­φο­ρε­τι­κό χώρο», όπως προ­τεί­νουν οι ειδι­κοί, ο ασθε­νής που μένει στο ίδιο δια­μέ­ρι­σμα ή και στον ίδιο χώρο με την οικο­γέ­νειά του; Πόσες οικο­γέ­νειες στην Αθή­να μένουν σε ευρύ­χω­ρα, μεγά­λα σπί­τια, πιθα­νά και με αυλές ή μεγά­λα μπαλ­κό­νια όπως πολ­λών από τους τηλε­ο­πτι­κούς αστέ­ρες που μας λένε πόσο καλά περ­νά­νε μένο­ντας σπίτι;

Και τι γίνε­ται με τους εργα­ζό­με­νους στα εργο­στά­σια, στα σού­περ μάρ­κετ, στα μέσα μαζι­κής μετα­φο­ράς, αυτοί έχουν την επι­λο­γή να μεί­νουν στο σπί­τι τους; Και όταν γυρ­νά­νε σπί­τι και έχουν παι­διά, ενδε­χο­μέ­νως τον παπ­πού και τη για­γιά πώς θα προ­φυ­λα­χτούν; Το ίδιο ισχύ­ει και για εμάς τους υγειο­νο­μι­κούς όταν γυρ­νά­με στο σπί­τι μετά από τη βάρ­διά μας στο νοσο­κο­μείο… Το παρά­δειγ­μα της γει­το­νι­κής Ιτα­λί­ας, όπου παρά τους χιλιά­δες νεκρούς, τα εργο­στά­σια στο Μπέρ­γκα­μο και την Μπρέ­σια συνέ­χι­σαν να λει­τουρ­γούν κανο­νι­κά, δίνει την απάντηση.

Ο ΕΟΔΥ — παρά τις συστά­σεις του Παγκό­σμιου Οργα­νι­σμού Υγεί­ας που καλεί σε «τεστ, τεστ, περισ­σό­τε­ρα τεστ» — περιο­ρί­ζει όλο και περισ­σό­τε­ρο στις οδη­γί­ες του ποιοι δικαιού­νται να κάνουν τεστ: Οσοι χρή­ζουν νοση­λεί­ας, οι ηλι­κιω­μέ­νοι και όσοι δια­μέ­νουν σε μονά­δες χρο­νί­ως πασχό­ντων. Την ίδια στιγ­μή, όμως, καλεί όποιον θέλει, να κάνει το τεστ στον ιδιω­τι­κό τομέα. Οχι απλά παράλ­λη­λα, αλλά απέ­να­ντι από το δημό­σιο σύστη­μα Υγεί­ας, οι μεγά­λοι όμι­λοι της Υγεί­ας βγά­ζουν κέρ­δη. Και αφού η προ­στα­σία της υγεί­ας είναι ατο­μι­κή υπό­θε­ση, ο καθέ­νας μπο­ρεί να επι­λέ­ξει, με βάση την οικο­νο­μι­κή του δυνα­τό­τη­τα, αν θα προ­στρέ­ξει σε αυτούς.

Η προ­βο­λή της ατο­μι­κής ευθύ­νης, σε συν­θή­κες παν­δη­μί­ας, καλ­λιερ­γεί τη λογι­κή «ο σώζων εαυ­τόν σωθή­τω». Οταν είναι ατο­μι­κή υπό­θε­ση η εξα­σφά­λι­ση των μέσων ατο­μι­κής προ­στα­σί­ας, αντι­κει­με­νι­κά ο διπλα­νός σου είναι αντα­γω­νι­στής, ή και εχθρός σε συν­θή­κες έλλει­ψης. Οι εικό­νες που βλέ­που­με από τις αγο­ρές σε χώρες του εξω­τε­ρι­κού, με ανθρώ­πους να ποδο­πα­τού­νται για να αγο­ρά­σουν τρό­φι­μα ή να συσ­σω­ρεύ­σουν μάσκες και αντι­ση­πτι­κά σε παρά­λο­γες πολ­λές φορές ποσό­τη­τες ανα­δει­κνύ­ουν και κάτι άλλο: Οτι δηλα­δή η λογι­κή της ατο­μι­κής λύσης μπο­ρεί να είναι όχι απλά ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κή αλλά και κατα­στρο­φι­κή και να στρέ­φε­ται ενά­ντια στο συλ­λο­γι­κό συμφέρον.

Ο κόσμος πειθαρχεί στα μέτρα, αλλά ΜΕΘ δεν ανοίγουν…

Το κρά­τος, προ­βάλ­λο­ντας την ατο­μι­κή ευθύ­νη σαν βασι­κό παρά­γο­ντα έκβα­σης της επι­δη­μί­ας, προ­σπα­θεί να απο­σιω­πή­σει την κρα­τι­κή ευθύ­νη. Το κρά­τος που τόσα χρό­νια ακο­λου­θεί την πολι­τι­κή της υπο­χρη­μα­το­δό­τη­σης και της υπο­στε­λέ­χω­σης, που έκλει­σε νοσο­κο­μεία, όπως το Λοι­μω­δών, που άφη­σε μια χώρα 10 εκα­τομ­μυ­ρί­ων κατοί­κων με 567 κλί­νες ΜΕΘ, που απο­λύ­ει υγειο­νο­μι­κούς, τώρα κάνει ότι δεν ξέρει τίπο­τα για το προ­με­λε­τη­μέ­νο έγκλη­μα που τόσα χρό­νια προ­ε­τοί­μα­ζε. Μας λένε ότι η μάχη θα κρι­θεί από το αν θα πει­θαρ­χή­σου­με στα μέτρα. Ο κόσμος στη μεγά­λη του πλειο­ψη­φία πει­θαρ­χεί στα μέτρα και με το παρα­πά­νω. Η κυβέρ­νη­ση για­τί δεν ακού­ει τις εκκλή­σεις των υγειο­νο­μι­κών; Αν η κατά­στα­ση επι­δει­νω­θεί τις επό­με­νες μέρες ή βδο­μά­δες ποιος θα φταί­ει τελι­κά; Θα φταί­νε οι δικές μας ατο­μι­κές επι­λο­γές ή η βασι­κή επι­λο­γή και κατεύ­θυν­ση του συστή­μα­τος η Υγεία να είναι εμπόρευμα;

Η ατο­μι­κή ευθύ­νη δεν μπο­ρεί να έχει κανέ­να απο­τέ­λε­σμα αν δεν στη­ρί­ζε­ται σε ένα ολο­κλη­ρω­μέ­νο κρα­τι­κό σχέ­διο και σε καμία περί­πτω­ση δεν μπο­ρεί να υπο­κα­τα­στή­σει την κρα­τι­κή ευθύ­νη. Οι υγειο­νο­μι­κοί που είμα­στε στην πρώ­τη γραμ­μή απαι­τού­με από το κρά­τος να πάρει όλα τα ανα­γκαία μέτρα για να σωθούν ανθρώ­πι­νες ζωές. Να ανοί­ξουν τώρα οι κλει­στές κλί­νες ΜΕΘ, με πρό­σλη­ψη όλου του ανα­γκαί­ου προ­σω­πι­κού. Να εξα­σφα­λι­στεί επάρ­κεια σε ατο­μι­κό προ­στα­τευ­τι­κό εξο­πλι­σμό. Να στε­λε­χω­θούν άμε­σα τα νοσο­κο­μεία, με προ­τε­ραιό­τη­τα στα ΤΕΠ και τις ΜΕΘ αλλά και οι δομές ΠΦΥ, ώστε να εξα­σφα­λι­στεί η 24ωρη λει­τουρ­γία τους. Να επι­τα­χθούν τώρα οι ιδιω­τι­κές κλι­νι­κές και τα ιδιω­τι­κά δια­γνω­στι­κά κέντρα, ώστε να εντα­χθούν στο σχε­δια­σμό του κρά­τους για την αντι­με­τώ­πι­ση της επι­δη­μί­ας. Να εντα­χθούν οι χιλιά­δες έμπει­ροι συνά­δελ­φοί μας ιδιώ­τες για­τροί στη μάχη μέσα από τις δομές της δημό­σιας Υγείας.

Ανα­δει­κνύ­ε­ται, για άλλη μια φορά, ότι η Υγεία είναι κοι­νω­νι­κό αγα­θό και όχι εμπόρευμα.

Πηγή: 902.gr