Το Μουσείο “Μαρία Κάλλας” από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη

Πάνε πάνω από 10 χρό­νια που εξαγ­γέλ­θη­κε, το 2018 μετά από κόντρες εργο­λά­βων και “ημέ­τε­ρων” δήμου Αθή­νας και περι­φέ­ρειας έγι­νε η ανά­θε­ση “μου­σειο­λο­γι­κής και μου­σειο­γρα­φι­κής μελέ­της, ενώ σε εξέ­λι­ξη βρί­σκε­ται η επι­λο­γή του ανα­δό­χου για τις ανα­γκαί­ες τεχνι­κές μελέ­τες στο κτί­ριο της οδού Μητρο­πό­λε­ως 44, το οποίο είναι κηρυγ­μέ­νο ως δια­τη­ρη­τέο βάσει του από 30/5/1985 Προ­ε­δρι­κού Δια­τάγ­μα­τος _ΦΕΚ 349Δ/85) στο πλαί­σιο της Προ­γραμ­μα­τι­κής Σύμ­βα­σης που υπέ­γρα­ψε η «Ανά­πλα­ση Αθή­νας Α.Ε.» για την ανά­δει­ξη του πολι­τι­στι­κού ιστού της Αθή­νας”. Πολύ­τι­μο ιστο­ρι­κό υλι­κό, ηχη­τι­κά ντο­κου­μέ­ντα, σπά­νιες ζωντα­νές ηχο­γρα­φή­σεις, μονα­δι­κή συλ­λο­γή δίσκων και προ­σω­πι­κά αντι­κεί­με­να της μεγά­λης σοπρά­νο θα στε­γα­στούν στο εκεί νεοκλασικό.

Το Μου­σείο “Μαρία Κάλ­λας” θα είναι το πρώ­το (σσ.επισκέψιμο; _γιατί μιλά­νε και για εικο­νι­κή περι­ή­γη­ση…) μου­σείο με μόνι­μη έκθε­ση, αφιε­ρω­μέ­νο σε μια από τις πιο συγκλο­νι­στι­κές φωνές όλων των επο­χών που αυτό ανα­μέ­νε­ται να προ­κα­λέ­σει το ενδια­φέ­ρον επι­σκε­πτών από όλο τον κόσμο.

“Είναι πολύ παρά­ξε­νο συναί­σθη­μα να είμαι ένας ζωντα­νός μύθος, ενώ βρί­σκο­μαι πάνω στη Γη. Ίσως θα ήταν καλύ­τε­ρο αν όλοι αυτοί οι άνθρω­ποι που θαυ­μά­ζουν τη φωνή μου απο­φά­σι­ζαν να με θεω­ρούν αθά­να­τη μετά τον θάνα­τό μου. Αν γινό­ταν αυτό, θα καθό­μουν πάνω σε κάποιο σύν­νε­φο, θα κοί­τα­ζα κάτω και θα απο­λάμ­βα­να το θέα­μα, αντί να κάθο­μαι να ανη­συ­χώ αν θα βγά­λω τις ψηλές μου νότες”, είχε πει στην τελευ­ταία της συνέ­ντευ­ξη, τέλη της δεκα­ε­τί­ας του ’70, η Κάλλας.

Φέτος, με τη συμπλή­ρω­ση 100 χρό­νων από τη γέν­νη­ση της, προς το παρόν ανα­κοι­νώ­θη­κε πως “η δια­μόρ­φω­ση του χώρου θα γίνει σύμ­φω­να με τις πιο σύγ­χρο­νες μου­σειο­λο­γι­κές προ­δια­γρα­φές”  ώστε “η πόλη της Αθή­νας να εκπλη­ρώ­σει το χρέ­ος απέ­να­ντί της”, “ολο­κλη­ρώ­νο­νται οι εργα­σί­ες” (σσ. μέχρι προ­χτές σκα­λω­σιά και λινά­τσα κάλυ­πταν την όψη…) και σύμ­φω­να με τα “ράδιο αρβύ­λα” εξαγ­γέλ­θη­καν τα εγκαί­νια για τις 21 Σεπτεμβρίου.
Πέρα από την καλ­λι­τε­χνι­κή δια­δρο­μή της οι επι­σκέ­πτες θα έχουν τη δυνα­τό­τη­τα να απο­λαύ­σουν τη φωνή της, με ειδι­κό ήχο 7+1, ενώ ιστο­ρι­κό υλι­κό, ηχη­τι­κά ντο­κου­μέ­ντα, σπά­νιες ζωντα­νές ηχο­γρα­φή­σεις,  συλ­λο­γή δίσκων και προ­σω­πι­κά της αντι­κεί­με­να θα απο­τε­λούν τον πυρή­να της συλ­λο­γής, που εμπλου­τί­στη­κε με δωρε­ές αντι­κει­μέ­νων που ανή­καν στην Κάλ­λας, από πολ­λούς φορείς και ιδιώ­τες από την Ελλά­δα και το εξωτερικό.

Μια σημα­ντι­κή δωρεά από τους Κώστα και Βικτώ­ρια Πυλα­ρι­νού, απαρ­τί­ζε­ται από πενή­ντα εμβλη­μα­τι­κά προ­σω­πι­κά της αντι­κεί­με­να που ανή­κουν στη συλ­λο­γή του, μετα­ξύ αυτών, το ιδιό­χει­ρο λεύ­κω­μά της από το σχο­λείο, εννέα τιμη­τι­κά μετάλ­λια και δίπλω­μα του 1961 από τον δήμο Αθη­ναί­ων, φορέ­μα­τα και αξε­σουάρ από τη σκη­νή και τη ζωή της, βιβλία και παρ­τι­τού­ρες με σημειώ­σεις της, φωτο­γρα­φί­ες και προ­σω­πο­γρα­φί­ες, καθώς και άλλα σπά­νια ιστο­ρι­κά κειμήλια.
Ανά­με­σα στα εκθέ­μα­τα θα βρί­σκο­νται και παρ­τι­τού­ρες με προ­σω­πι­κές σημειώ­σεις ή των μαέ­στρων της _οι περισ­σό­τε­ρες υπο­γραμ­μι­σμέ­νες με μελά­νι στα σημεία των ρόλων της, παρα­τη­ρή­σεις και σχό­λια της σοπρά­νο κυρί­ως από τη δεκα­ε­τία 1940–1950, οι οποί­ες ανή­κουν στη συλ­λο­γή του Ελλη­νι­κού Συλ­λό­γου “Μαρία Κάλ­λας” και είχαν αγο­ρα­στεί σε δημο­πρα­σία από τον οίκο Christie’s. Στο σύνο­λό τους είναι 290, οι περισ­σό­τε­ρες εκδό­θη­καν από τον οίκο Ricordi στο Μιλά­νο αλλά και από άλλους εκδο­τι­κούς  της Ιτα­λί­ας, της Αγγλί­ας, της Γαλ­λί­ας και της Γερ­μα­νί­ας. Πχ. στον “Πει­ρα­τή” του Βιν­τσέν­τζο Μπε­λί­νι έχει επι­ση­μά­νει στα ιτα­λι­κά τα σημεία όπου θα έπρε­πε είτε να κατε­βά­σει τη φωνή της κατά μισό τόνο είτε να την ανε­βά­σει μία οκτά­βα. Όλες οι παρ­τι­τού­ρες είναι δεμέ­νες σε δερ­μα­τό­δε­τους τόμους δια­φο­ρε­τι­κών χρω­μά­των και φέρουν τα αρχι­κά Μαρία Κάλ­λας ή Μαρία Μενε­γκί­νι Κάλ­λας  (MC ή MMC — Maria Meneghini Callas). Πρό­κει­ται για παρ­τι­τού­ρες με συν­θέ­σεις από όπε­ρες των μέσων του 20ού αιώ­να, μετα­ξύ αυτών λιμπρέ­τα και άριες.

Παρελ­κό­με­να τρία ρολό­για που ανή­κουν στην προ­σω­πι­κή συλ­λο­γή της προ­έ­δρου του συλ­λό­γου, ένα γράμ­μα του αξέ­χα­στου ηθο­ποιού και σκη­νο­θέ­τη Αλέ­ξη Μινω­τή προς την κορυ­φαία σοπρά­νο καθώς και ο καθρέ­φτης από την παρά­στα­ση της «Tρα­βιά­τα» στη Σκά­λα του Μιλάνου.

Το μου­σείο, όπως είχε ανα­κοι­νω­θεί από την ομά­δα μελέ­της, θα συμπλη­ρώ­νουν ένα υπερ­σύγ­χρο­νο θεμα­τι­κό πωλη­τή­ριο και ένα μπι­στρό με το όνο­μα «La divina», ενώ θα δια­θέ­τει και μια mediatheque (βιβλιο­θή­κη και δισκο­θή­κη με χώρο ακρό­α­σης) και αίθου­σα για περιο­δι­κές εκθέ­σεις, εκπαι­δευ­τι­κά προ­γράμ­μα­τα, masterclasses και μικρές συναυλίες.