Όταν… εξαφανίστηκε η Grande Torino: 74 χρόνια από την τραγωδία της Superga

Εβδο­μή­ντα τέσ­σε­ρα χρό­νια συμπλη­ρώ­νο­νται σήμε­ρα από την τρα­γω­δία της Superga. Ήταν 4 Μαΐ­ου, 1949, το ρολόϊ έδει­χνε 18:05, όταν… εξα­φα­νί­στη­κε η Grande Torino, σε ένα αερο­πο­ρι­κό δυστύ­χη­μα, που συγκλό­νι­σε τον κόσμο του ποδο­σφαί­ρου. «4 Μαΐ­ου 1949–4 Μαΐ­ου 2023. Η Grande Torino, το καμά­ρι της Ιτα­λί­ας. Οι ήρω­ες είναι πάντα αθά­να­τοι στα μάτια όσων τους πιστεύ­ουν», έγρα­ψε στα socila media η Τορί­νο. «Στη μνή­μη των θυμά­των της Superga, μια τρα­γω­δία που έπλη­ξε την Τορί­νο πριν από 74 χρό­νια. Αιώ­νια φιλία», ήταν η ανά­τρη­ση της Μπεν­φί­κα, η ομά­δα με την οποία η Τορί­νο είχε αγω­νι­στεί σε φιλικό.

Η τρα­γω­δία προη­γή­θη­κε εννέα χρό­νια αυτήν της Μάν­τσε­στερ Γιου­νάι­τετ στο Μόνα­χο, αλλά η δια­φο­ρά είναι ότι η Τορί­νο, που ήταν τότε, η καλύ­τε­ρη ομά­δα στην Ευρώ­πη, εξα­φα­νί­στη­κε εντε­λώς, σε μία επο­χή όπου το ποδό­σφαι­ρο δεν είχε τηλε­ο­πτι­κή παρου­σία. Είχε κατα­κτή­σει τέσ­σε­ρις δια­δο­χι­κούς τίτλους στην Ιτα­λία και κατά την διάρ­κεια του έτους της τρα­γω­δί­ας, ήταν επι­κε­φα­λής στο δρό­μο για έναν πέμ­πτο, αν και η ομο­σπον­δία της απέ­νει­με το πρω­τά­θλη­μα μετά θάνα­τον. Και όχι μόνο για λόγους ευαι­σθη­σί­ας, αφού όλοι ήταν πεπει­σμέ­νοι ότι η Τορί­νο θα ήταν αδύ­να­το να χάσει το πρωτάθλημα.

Η Grande Torino χάθη­κε πάνω στην Superga Basilica, τον επι­βλη­τι­κό λόφο λίγο έξω από το Τορί­νο, σημείο ανα­φο­ράς της πόλης στον ιτα­λι­κό Βορ­ρά. Το μοι­ραίο αερο­πλά­νο απο­γειώ­θη­κε από τη Λισα­βό­να στις 10:40 με προ­ο­ρι­σμό το Τορί­νο. Το προη­γού­με­νο από­γευ­μα η Τορί­νο είχε παί­ξει σε φιλι­κό με την Μπεν­φί­κα προς τιμήν του αρχη­γού της, Φερέι­ρα. Είχε προ­γραμ­μα­τι­στεί μία στά­ση για ανε­φο­δια­σμό στην Βαρ­κε­λώ­νη, αφού το αερο­σκά­φος Fiat δεν διέ­θε­τε αρκε­τή αυτο­νο­μία. Τα μέλη της απο­στο­λής κατέ­βη­καν και έφα­γαν. Το μετε­ω­ρο­λο­γι­κό δελ­τίο ανέ­φε­ρε ότι ο και­ρός στην Ιτα­λία ήταν πολύ άσχη­μος, με ομί­χλη και δυνα­τό άνε­μο. Η ορα­τό­τη­τα στο αερο­δρό­μιο ήταν στα 1.200 μέτρα, ωστό­σο στον λόφο της Σου­πέρ­γκα έφτα­νε μόλις στα 40 μέτρα. Λίγο μετά την Σαβό­να, ο πιλό­τος ανα­γκά­στη­κε να πετά­ξει χαμη­λό­τε­ρα, ώστε να αυξή­σει την ορα­τό­τη­τά του. Καθώς, όμως, το αερο­σκά­φος προ­σέγ­γι­ζε το Τορί­νο, μετά από μία πτή­ση που πέρα­σε από Του­λόν, Νίκαια, Σαβό­να, συγκρού­στη­κε με μία εκκλη­σία στον κορυ­φή του λόφου.

Σχε­τι­κά με την τρα­γω­δία πολ­λά έχουν ειπω­θεί και γρα­φτεί. Για σφάλ­μα στον υπο­λο­γι­σμό του υψο­μέ­τρου, αλλά και τον έντο­νο άνε­μο. Η σύγκρου­ση ήταν σφο­δρή και περισ­σό­τε­ρο από το ήμι­συ του αερο­πλά­νου απο­συ­ντέ­θη­κε κατά την κρού­ση, αφή­νο­ντας μόνο ένα μέρος της ουράς, εμφα­νώς άθικτο.

Και οι 31 επι­βά­τες του αερο­σκά­φους έχα­σαν τη ζωή τους. Οι 18 ήταν παί­κτες της Τορί­νο. Οι δύο προ­πο­νη­τές, δύο παρά­γο­ντες και τρεις δημο­σιο­γρά­φοι που συνό­δευαν την ομά­δα, ήταν ανά­με­σα στους νεκρούς. Από εκεί­νη την Τορί­νο, επέ­ζη­σε μόνο ένας ποδο­σφαι­ρι­στής, ο Σάου­ρο Τόμα, ο οποί­ος δεν είχε ταξι­δέ­ψει στη Λισα­βό­να, εξαι­τί­ας τραυ­μα­τι­σμού στο γόνατο.

Ο μύθος της ομά­δας έκα­νε το τραύ­μα της κατα­στρο­φής ακό­μα πιο βαθύ. Δεν χάθη­κε μόνο ένας ολό­κλη­ρος σύλ­λο­γος στην καλύ­τε­ρη στιγ­μή της Ιστο­ρί­ας του. Μαζί του ξεκλη­ρί­στη­κε και η εθνι­κή ομά­δα της Ιτα­λί­ας, αφού οι δέκα από τους ένδε­κα βασι­κούς παί­κτες της Τορί­νο, έπαι­ζαν στην «σκουα­ντρα ατζού­ρα» με την προ­σθή­κη του τερ­μα­το­φύ­λα­κα της Γιουβέντους.

Δύο ημέ­ρες αργό­τε­ρα, το Τορί­νο «ντύ­θη­κε» στα μαύ­ρα για την κηδεία των θυμά­των του δυστυ­χή­μα­τος. Περισ­σό­τε­ροι από 500.000 άνθρω­ποι βγή­καν στο δρό­μο για να απο­χαι­ρε­τή­σουν τους παί­κτες που αγά­πη­σαν πολύ.

Άμε­ση και η συμπα­ρά­στα­ση που έφτα­σε από τον υπό­λοι­πο κόσμο. Στις 26 Μαΐ­ου 1949 πήγε στο Τορί­νο, για έναν φιλι­κό αγώ­να, η Ρίβερ Πλέιτ του Αλφρέ­ντο ντι Στέ­φα­νο. Αγώ­νας που έγι­νε μετά από τηλε­φώ­νη­μα του προ­έ­δρου της ομά­δας της Αργε­ντι­νής, Αντό­νιο Αλμπέρ­το, στον ομό­λο­γό του της Τορί­νο, Φερού­τσιο Νόβο προ­τεί­νο­ντας του ένα παι­χνί­δι που θα σημα­το­δο­τού­σε την νέα αρχή της ιτα­λι­κής ομάδας.

Το γήπε­δο Comunale γέμι­σε, την φανέ­λα της Τορί­νο φόρε­σαν 11 αστέ­ρια της επο­χής, όλοι τους παί­κτες άλλων ιτα­λι­κών ομά­δων που με αυτόν τον τρό­πο θέλη­σαν να τιμή­σουν τους αδι­κο­χα­μέ­νους συνα­δέλ­φους τους. Το παι­χνί­δι ολο­κλη­ρώ­θη­κε με ισο­πα­λία 2–2 και από εκεί­νη την ημέ­ρα η Τορί­νο άρχι­σε την συγ­γρα­φή νέας ιστορίας.

Πηγή: ΑΠΕ

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα