1936: Κρίσιμες ώρες για την ισπανική Δημοκρατία

Ο Σεπτέμ­βρης του 1936 βρί­σκει την Ισπα­νία στις φλό­γες του εμφύ­λιου πολέ­μου και την ισπα­νι­κή Δημο­κρα­τία υπό την απει­λή των φασι­στών στασιαστών.

Η φασι­στι­κή στά­ση κατά της νόμι­μα εκλεγ­μέ­νης δημο­κρα­τι­κής κυβέρ­νη­σης της Ισπα­νί­ας είχε αρχί­σει στις 17 Ιού­λη του 1936. Επι­κε­φα­λής των στα­σια­στών τέθη­κε ο στρα­τη­γός Φραν­σί­σκο Φράν­κο. Οι φασί­στες κατά­φε­ραν να πάρουν με το μέρος τους το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος των Ενό­πλων Δυνά­με­ων και έτσι η υπε­ρά­σπι­ση της Δημο­κρα­τί­ας έπε­σε απο­κλει­στι­κά στις πλά­τες του λαού. Στην πρώ­τη φάση, οι εξο­πλι­σμέ­νες λαϊ­κές μάζες κατά­φε­ραν να κατα­στεί­λουν το φασι­στι­κό κίνη­μα και να περιο­ρί­σουν τους στα­σια­στές σε ένα μικρό τμή­μα της χώρας και τις αποι­κί­ες. Στην εξέ­λι­ξη, όμως, έπαι­ξε καθο­ρι­στι­κό ρόλο η επέμ­βα­ση της φασι­στι­κής Ιτα­λί­ας και της ναζι­στι­κής Γερ­μα­νί­ας, που ενί­σχυ­σαν με κάθε τρό­πο (στρα­τιω­τι­κά, οικο­νο­μι­κά, πολι­τι­κά) τους φασί­στες. Το ίδιο σημα­ντι­κή, όμως, ήταν η στά­ση της Αγγλί­ας, της Γαλ­λί­ας και των ΗΠΑ που στο όνο­μα της «μη επέμ­βα­σης» άφη­σαν αβο­ή­θη­τη της ισπα­νι­κή Δημο­κρα­τία, ενώ οι μεγά­λες πολυ­ε­θνι­κές επι­χει­ρή­σεις τους βοη­θού­σαν ανοι­χτά ή συγκα­λυμ­μέ­να τον Φράν­κο και τις δυνά­μεις του. Η μόνη δύνα­μη που στά­θη­κε στο πλευ­ρό του ισπα­νι­κού λαού ήταν η Σοβιε­τι­κή Ενωση.

Μέσα σ’ αυτό το κλί­μα, στις 4 Σεπτέμ­βρη του 1936 συγκρο­τή­θη­κε νέα κυβέρ­νη­ση στην Ισπα­νία υπό τον Λάρ­γκο Καμπα­λέ­ρο ηγέ­τη των σοσια­λι­στών και τη συμ­με­το­χή όλων των κομ­μά­των του Λαϊ­κού Μετώ­που και του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Ισπα­νί­ας. Λίγο αργό­τε­ρα, τον Οκτώ­βρη, μπή­κε στην κυβέρ­νη­ση και το Βασκι­κό Εθνι­κό Κόμ­μα και το Νοέμ­βρη εντά­χτη­καν και εκπρό­σω­ποι της αναρ­χι­κής εθνι­κής συνο­μο­σπον­δί­ας Εργα­σί­ας (CNT).

Η συγκρό­τη­ση της κυβέρ­νη­σης Καμπα­λέ­ρο γέμι­σε με ελπί­δες και ενθου­σια­σμό τον ισπα­νι­κό λαό. Ωστό­σο, μετά την από­κρου­ση των φασι­στών στη Μαδρί­τη, ο Καμπα­λέ­ρο, ο οποί­ος εκτός από πρω­θυ­πουρ­γός είχε και το υπουρ­γείο Στρα­τιω­τι­κών, στρά­φη­κε προς τους επαγ­γελ­μα­τί­ες στρα­τιω­τι­κούς και τους αναρ­χι­κούς και απέρ­ρι­πτε τις προ­τά­σεις του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος για τη συγκρό­τη­ση τακτι­κού λαϊ­κού στρα­τού, με ενιαία καθο­δή­γη­ση. Ετσι χάθη­κε πολύ­τι­μος χρό­νος, κατά τον οποίο οι στα­σια­στές εδραί­ω­σαν τη θέση τους σε πολ­λές στρα­τη­γι­κής σημα­σί­ας περιο­χές της χώρας. Η ολι­γω­ρία της κυβέρ­νη­σης στην αντι­με­τώ­πι­ση της κατά­στα­σης είχε ως απο­τέ­λε­σμα την ανά­πτυ­ξη της λαϊ­κής δυσα­ρέ­σκειας και έτσι στις 17 Μάη του 1937 συγκρο­τή­θη­κε νέα κυβέρ­νη­ση του Λαϊ­κού Μετώ­που, με επι­κε­φα­λής τον σοσια­λι­στή Χοσέ Νεγκρίν.