3 Μαρτίου 1965: Η ταινία «Ο Αλέξης Ζορμπάς» κάνει πρεμιέρα στη Δ. Ευρώπη (Παρίσι)

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

 Η ται­νία Αλέ­ξης Ζορ­μπάς (Zorba the Greek) είναι διά­ση­μη ται­νία Βρε­τα­νο­ελ­λη­νι­κής παρα­γω­γής του 1964 σε σκη­νο­θε­σία του Μιχά­λη Κακο­γιάν­νη με τους Αντο­νι Κου­ήν Αλαν Μπειτς ‚Ειρή­νη Παπ­πά και Σωτή­ρη Μου­στά­κα. Οι σκη­νές της στη­ρί­χτη­κα στην Κρή­τη και στη­ρί­χτη­κε στο ομώ­νυ­μο βιβλίο του Νίκου Καζαν­τζά­κη. Τη μου­σι­κή της ται­νί­ας έγρα­ψε ο Μίκης Θεο­δω­ρά­κης και έγι­νε γνω­στή παγκό­σμια ως συρτάκι.

Η ται­νία βρα­βεύ­τη­κε με 3 Οσκαρ το 1964

Οσκαρ β’ γυναι­κεί­ου ρόλου στη Λίλα Κέντροβα

Όσκαρ καλ­λι­τε­χνι­κής διεύ­θυν­σης (για ασπρό­μαυ­ρη ται­νία) στον Βασί­λη Φωτόπουλο

Όσκαρ φωτο­γρα­φί­ας (για ασπρό­μαυ­ρη ται­νία) στον Γουόλ­τερ Λασάλ

Η πρε­μιέ­ρα στην Ελλά­δα έγι­νε στις 17/12/193 και στην Δ. Ευρώ­πη στο Παρί­σι στις 3/3/1965. Παρου­σιά­ζου­με σήμε­ρα σχε­τι­κή αντα­πό­κρι­ση για το γεγο­νός αυτό από την εφη­με­ρί­δα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (4/3/1965)

Με τίτλο «ΤΡΙΠΛΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ ΤΟΝ «ΑΛΕΞΗ ΖΟΡΜΠΑ». Άνευ προη­γου­μέ­νου η επι­τυ­χία του. Ελλάς, Κρή­τη, Καζαν­τζά­κης σ’ όλα τα στό­μα­τα» ανα­φέ­ρει χαρα­κτη­ρι­στι­κά: «Γεγο­νός καλ­λι­τε­χνι­κό ‚κοσμι­κό και έξο­χη προ­βο­λή της Ελλά­δος απο­τέ­λε­σε η χθε­σι­νο­βρα­δυ­νή πρε­μιέ­ρα της ται­νί­ας «Αλέ­ξης Ζορ­μπάς « που δόθη­κε στο Παρί­σι στο Θέα­τρο των Ηλυ­σί­ων. Τρι­πλή προ­βο­λή – της Ελλά­δος , της Κρή­της και του Καζαν­τζά­κη – χαρα­κτη­ρί­στη­κε η χθε­σι­νο­βρα­δυ­νή βρα­δυά. Την ελλη­νι­κό­τη­τα της βρα­διάς συνώ­ψι­σε ο Αντο­νυ Κου­ην πρω­τα­γω­νι­στής της ται­νί­ας όπου είπε, σε διά­λειμ­μα της παρα­στά­σε­ως: «Από­ψε δεν θα μιλή­σω ούτε Αγγλι­κά, ούτε Γαλ­λι­κά. Από­ψε είμαι Ελλην».

Και ο αντα­πο­κρι­τής της εφη­με­ρί­δας (Ριχάρ­δος Σωμε­ρί­της) συνε­χί­ζει να γρά­φει για τη θριαμ­βευ­τι­κή υπο­δο­χή της ται­νί­ας «Όλη η «αφρό­κρε­μα» του Παρι­σιού ήταν παρού­σα στο θέα­τρο (στο­λι­σμέ­νο με γαζί­ες και ρόδα) για να παρα­κο­λου­θή­ση το γεγο­νός. Γεγο­νός τριπλό.

Ελλη­νι­κό πρώ­τα για­τί ο «Ζορ­μπάς» του Καζαν­τζά­κη όπως τον παρου­σί­α­σε ο Κακο­γιάν­νης προ­βά­λει τη χώρα μας. Όλοι οι παρι­στά­με­νοι συμ­φώ­νη­σαν: Παρά τη σκλη­ρά­δα του, το φιλμ δεί­χνει ένα βαθύ πολι­τι­σμό και μια πηγαία ομορφιά.

Γεγο­νός παρι­σι­νό δεύ­τε­ρο: Υπουρ­γός π.χ ο κ.  Ντε­μπρέγ, υφυ­πουρ­γός των Αλγε­ρι­νών υπο­θέ­σε­ων, ακα­δη­μαϊ­κοί όπως ο κ. Βλα­ντι­μίρ ντ’ Ορμε­σόν, ο ο Ζοζέφ Κεσάλλ, ο Γκαρ­σόν, καλ­λι­τέ­χνες όπως ο Υβ Βεν­σαν και ο Τζωρτζ Γου­ϊλ­σεν και πολ­λά στε­λέ­χη της «Κομε­ντί Φραν­σαιζ» και του Λαϊ­κού Εθνι­κού θεά­τρου προ­σω­πι­κό­τη­τες πασί­γνω­στες της παρι­σι­νής ζωής, κυρί­ες που φρό­ντι­σαν να συνα­γω­νι­στούν η μια την άλλη σε τουα­λέ­τες και κοσμή­μα­τα παρή­λα­σαν ανά­με­σα σε δύο στοί­χους της δημο­κρα­τι­κής φρου­ράς για να παρα­στούν στην πρε­μιέ­ρα αυτή.

Γεγο­νός κοσμι­κό όμως και ελλη­νι­κό: Η πρι­γκί­πισ­σα Ευγε­νία, ο πρί­γκιψ Μιχα­ήλ και η σύζυ­γός τους Μαρί­να (λαμέ μπεζ φόρε­μα που προ­κά­λε­σε αίσθη­ση), ο υφυ­πουρ­γός Συγκοι­νω­νιών κ.Αρβανιτάκης , ο πρό­ε­δρος του ΕΟΤ κ. Στρα­τής – Καλο­γε­ρό­που­λος, ο Γενι­κός Διευ­θυ­ντής του ΕΙΡ κ. Α. πεπο­νής , οι πρε­σβευ­ταί κ.κ, Καλ­λέρ­γης, Παλα­μάς και Μακ­κάς, ο προ­πρύ­τα­νις της Παντεί­ου Σχο­λής κ. Γεωρ­γά­κης. Πολ­λά επί­λε­κτα μέλη της ελλη­νι­κής παροι­κί­ας ήταν επί­σης παρόντα».

Ανα­φε­ρό­με­νος στην όλη εκδή­λω­ση έγρα­φε: «Η παρά­στα­ση άρχι­σε όπως άρμο­ζε , με κρη­τι­κούς χορούς που ερμή­νευ­σαν τα 20 λαμπρά παλ­λη­κά­ρια που ήλθαν επί τού­του στο Παρίσι.\,χάρις στον Ελλη­νι­κό Του­ρι­σμό, που­συ­νέ­βα­λε απο­φα­σι­στι­κά στην επι­τυ­χία της λαμπρής αυτής βρα­δυάς. Ακο­λού­θως ο διά­ση­μος ηθο­ποιός Υβ Βεν­σάν, παρου­σί­α­σε τους πρω­τα­γω­νι­στάς του έργου και τον Μιχά­λη Κακο­γιάν­νη που κατα­χει­ρο­κρο­τή­θη­κε από το κοινό…Ένδειξη χαρα­κτη­ρι­στι­κή: Όλα τα ραδιο­φω­νι­κά δίκτυα και η τηλε­ό­ρα­ση μετέ­δω­σαν από­ψε ειδι­κά προ­γράμ­μα­τα αφιε­ρω­μέ­να και στο φιλμ και στην Ελλά­δα , με συνε­ντεύ­ξεις του Μιχά­λη Κακο­γιάν­νη και του Προ­έ­δρου του ΕΟΤ κ. Στρα­τή – Καλο­γε­ρό­που­λου με σχό­λια και κριτικές»

Ιδιαί­τε­ρη σημα­σία έχουν ακό­μη δύο ανα­φο­ρές της εφημερίδας.

Η πρώ­τη αφο­ρά την τιμή του εισι­τη­ρί­ου στην προ­βο­λή: «100 φρά­γκα για ένα ειση­τή­ριο. Τόσον μεγά­λο υπήρ­ξε το ενδια­φέ­ρον που προ­κά­λε­σεν η προ­βο­λή της ται­νί­ας, ώστε εξη­ντλή­θη­σαν όλα τα ειση­τή­ρια παρά το υπέ­ρο­γκον τίμη­μά των, ήτοι 100 νέα γαλ­λι­κά φρά­γκα διά μιαν θέσιν της πλα­τεί­ας. Η υπέ­ρο­γκος τιμή των ειση­τη­ρί­ων απο­τε­λεί το γεγο­νός το οποί­ον είχε σημειω­θή μόνον κατά τη εμφά­νι­σιν της Ελλη­νί­δος υψι­φώ­νου Μαρί­ας Κάλ­λας εις την Οπε­ραν των Παρισίων..»

Η δεύ­τε­ρη αφο­ρά την παρη­ση­φο­ρό­ρη­ση συντε­λε­στών της από το τότε Βασι­λιά. «Ο Βασι­λεύς Κων­στα­ντί­νος παρα­ση­φο­ρό­ρη­σε , όπως πλη­ρο­φο­ρού­με­θα, τον Μιχά­λη Κακο­γιάν­νη και τον Αντο­νυ Κου­ήν με την ευκαι­ρία της χθε­σι­νο­βρα­δυ­νής ευρω­παϊ­κής πρε­μιέ­ρας της ται­νί­ας, της οποί­ας ο πρώ­τος είναι ο δημιουρ­γός και ο δεύ­τε­ρος ο πρω­τα­γω­νι­στής. Τα παρά­ση­μα επέ­δω­σε προς τους τιμώ­με­νους δύο καλ­λι­τέ­χνες ο πρό­ε­δρος του Ελλη­νι­κού Οργα­νι­σμού Του­ρι­σμού καθη­γη­τής κ. Καλο­γε­ρό­που­λος – Στρα­τής μετά το τέλος της προ­βο­λής του φιλμ»

_________________________________________________________________________________________________

Αλέκος Α. Χατζηκώστας  Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Η Άλλη Άποψη της Ημαθίας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες, περιοδικά και site εδώ και δεκαετίες, ενώ έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε μια σειρά ιστορικά συνέδρια και ημερίδες. Έχει εκδώσει 7 βιβλία και συμμετέχει σε συλλογικούς τόμους.