“Eγωπρόβατα” & “μαύρα πρόβατα”, κόκκινα “κάτσινα” και άλλα τινά

Καλη­μέ­ρα… Στα γρή­γο­ρα περί προ­βά­των _αιγο­προ­βά­των ερώ­τη­ση κρί­σης και άλλα τινά _ προ­κα­λώ­ντας το FaceBook, που σήμε­ρα _για πολ­λο­στή φορά, να πού­με την αλή­θεια … και συνε­πές με τις αρχές του κόβει τα πάντα, ακό­μη και τα πιο αθώα που έχουν να κάνουν με τη σωστή πλευ­ρά της ιστο­ρί­ας, ζωντα­νές εικό­νες που κυκλο­φο­ρούν κατά χιλιά­δες μέσω των επί­ση­μων αστι­κών ειδη­σε­ο­γρα­φι­κών _εμείς συστή­νου­με 902.gr

Γρά­φει ο \\ Αστέ­ρης  Αλα­μπής _Μίδας, 

Aυτό­χθο­νeς και μη ράτσες (αιγο)προβάτων
που δεν συμ­μορ­φώ­νο­νται προς τας υποδείξεις

Τα αιγο­πρό­βα­τα είναι μηρυ­κα­στι­κά θηλα­στι­κά ζώα της οικο­γέ­νειας των βοοει­δών και της τάξης των αρτιο­δά­κτυ­λων και περι­λαμ­βά­νουν τα οικό­σι­τα πρό­βα­τα και κατσί­κες και τα εκ Κρή­της, που δια­βιούν όπου γου­στά­ρουν και για να τα πιά­σουν τα ντου­φε­κά­νε. Έχουν κοντό­χο­ντρο σώμα, κέρα­τα και κοντή ουρά. Η εκτρο­φή των αιγο­προ­βά­των ξεκί­νη­σε από τον άνθρω­πο από την αρχαιό­τη­τα και χρη­σί­μευ­σε για την παρα­γω­γή μαλ­λιού, δέρ­μα­τος, γάλα­κτος, τυριού και κρέ­α­τος. Σε ορι­σμέ­νες περιο­χές, τα κοπά­δια μετα­φέ­ρο­νται από τα πεδι­νά στα ορει­νά και το αντί­στρο­φο, ανά­λο­γα με την επο­χή (νομα­δι­κή κτη­νο­τρο­φία). Από τα πιο πολύ­τι­μα ζώα για το μαλ­λί τους είναι τα πρό­βα­τα μερι­νός και οι κατσί­κες της Άγκυ­ρας και του Κασμίρ.

Το κυνή­γι της προβατίνας

Τα αιγο­πρό­βα­τα λοι­πόν _καταρχήν είναι μηρυ­κα­στι­κά θηλα­στι­κά της οικο­γέ­νειας των βοοει­δών _το ήξε­ρες; ΟΧΙ …και της τάξης των αρτιο­δά­κτυ­λων ούτε αυτό το ήξε­ρες (σσ. Τα αρτιο­δά­κτυ­λα _Artiodactyla_ είναι τάξη οπλη­φό­ρων θηλα­στι­κών, που περι­λαμ­βά­νουν: Καμη­λί­δες, Βοοει­δή, Καμη­λο­παρ­δα­λί­δες, Ελα­φί­δες και Ιππο­τα­μί­δες. Σε αντί­θε­ση με τα Περισ­σο­δά­κτυ­λα οπλη­φό­ρα χαρα­κτη­ρί­ζο­νται από άρτιο αριθ­μό δακτύ­λων στις οπλές, συνή­θως δύο ή τέσ­σε­ρα) και περι­λαμ­βά­νουν τα οικό­σι­τα (πλην Κρή­της) πρό­βα­τα και κατσί­κες (αίγες). Έχουν κοντό­χο­ντρο σώμα, κέρα­τα και κοντή ουρά. Η εκτρο­φή τους από τον άνθρω­πο ξεκί­νη­σε από την αρχαιό­τη­τα με παρα­γω­γή μαλ­λιού, δέρ­μα­τος, γάλα­κτος, τυριού και κρέ­α­τος. Σε ορι­σμέ­νες περιο­χές, τα κοπά­δια μετα­φέ­ρο­νται από τα πεδι­νά στα ορει­νά και το αντί­στρο­φο, ανά­λο­γα με την επο­χή (νομα­δι­κή κτη­νο­τρο­φία). Η εκτρο­φή αιγο­προ­βά­των απο­τε­λεί παρα­δο­σια­κά σημα­ντι­κό κλά­δο της ελλη­νι­κής κτη­νο­τρο­φί­ας _που η ΕΕ έχει ρημάξει.

Βελάζω _βη …η  βη …η! _ βῆ βῆ!!

(παρέν­θε­ση _Βλ λεξι­κό Τρια­ντα­φυλ­λί­δη)
Ὁ δ’ ἠλί­θιος ὥσπερ πρό­βα­τον βῆ βῆ λέγων βαδί­ζει! γρά­φει σε μια κωμω­δία του ο Κρα­τί­νος τον 5^ο αιώ­να π.Χ. Ωστε βη βη κάναν τα αρχαία πρό­βα­τά μας; Μην ταρα­ζό­μα­στε. Μπέε μπέε κάναν κι εκεί­να, σαν τα νεο­ελ­λη­νι­κά, αφού το β προ­φε­ρό­ταν μπ, και το η σαν μακρό ε, δηλα­δή εε.  Έτσι και η αρχαία αγε­λά­δα, που τους παλιούς τους χρό­νους μυκά­ται, κάνει δηλα­δή μυ, και η αρχαία κατσί­κα, που επί­σης μηκά­ται, κάνει δηλα­δή μη, δεν έκα­ναν ίδια και οι δυο τους [mi], αλλά μου η μία, και μέε η άλλη, σαν τις σημε­ρι­νές, αφού το υ προ­φε­ρό­ταν ου, και το η, όπως είπα­με ήδη, εε. Επί­σης δεν «νια­ου­ρι­ζαν» οι αρχαιοι: ιίι, ιίι, ιίι, όπως μας δια­βε­βαιώ­νει με τον εμπνευ­σμέ­νο τρό­πο του ο Ελι­σαί­ος Για­νί­δης: αρκεί, γρά­φει, να ρίξει ο ανα­γνώ­στης «μια ματιά στην ακό­λου­θη παρά­τα­ξη: ι η ει η οι υι, και να σκε­φτεί αν είναι πιθα­νό οι αρχαί­οι να τα έλε­γαν όλα ι, και τι είδους άρα­γε δια­σκέ­δα­ση βρί­σκα­νε να κάθου­νται να εφευ­ρί­σκουν τόσο ποι­κί­λα σύμ­βο­λα για να σημειώ­νου­νε φθόγ­γους που δεν είχα­νε καμιά δια­φο­ρά μετα­ξύ τους.

Η οδύσσεια της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας

Η σπου­δαιό­τη­τα να δια­τη­ρη­θούν οι ελά­χι­στες ράτσες που από­μει­ναν πριν είναι πολύ αργά, σε μια συνο­λι­κή επι­σκό­πη­ση της ελλη­νι­κής γεωρ­γί­ας και τις ποι­κι­λί­ες που πρέ­πει να κρα­τή­σου­με ως κόρην οφθαλμού.

Φθίνοντες πληθυσμοί

Στη Μέση Ανα­το­λή έως σήμε­ρα πλα­νιέ­ται μια πρό­λη­ψη. Όταν τύχει κάποια χρο­νιά να γεν­νη­θεί ένα ερυ­θρω­πό πρό­βα­το (κόκ­κι­νο-κερα­μι­δί), το γεγο­νός θεω­ρεί­ται προ­οί­μιο κακής τύχης. Πιθα­νό­τα­τα η πρό­λη­ψη έχει τις ρίζες της στην ανά­μνη­ση κάποιας αρχαί­ας ερυ­θρω­πής φυλής προ­βά­των, που η εκτρο­φή της εγκα­τα­λεί­φθη­κε όταν το κλί­μα έγι­νε ξηρό­τε­ρο και χρειά­στη­κε να αντι­κα­τα­στα­θεί από φυλές ανθε­κτι­κό­τε­ρες στην ξηρασία.

Στην Ελλάδα σήμερα, σε φθίνοντες πληθυσμούς συναντάμε
τρεις ερυθρωπές φυλές μικρόσωμων υπερκινητικών κοκκινωπών προβάτων.

Τα «κάτσι­να» της Κεφα­λο­νιάς-Ιθά­κης, τα «κάτσε­να» του Πηλί­ου και τα κόκ­κι­να της Καρύ­στου. Με μικρές δια­φο­ρές στον σωμα­τό­τυ­πο και μεγα­λύ­τε­ρες στη γαλα­κτο­πα­ρα­γω­γή και την πολυ­δη­μία (που φαί­νε­ται ότι οφεί­λο­νται στον εγκλι­μα­τι­σμό τους στις περιο­χές), τα πρό­βα­τα αυτά φαί­νο­νται ότι ανή­κουν σε παμπά­λαιες φυλές, που όπως όλες σχε­δόν οι άλλες ελλη­νι­κές φυλές, πλην των «Καρα­μά­νι­κων», φαί­νε­ται ότι δεν απο­τε­λούν απο­γό­νους της εξα­φα­νι­σμέ­νης σήμε­ρα αρχαί­ας συρια­κής φυλής.

Αυτή, φαί­νε­ται ότι εξε­λί­χθη­κε από κάποιες φυλές αγρί­ων προ­βά­των της Ανα­το­λι­κής Μεσο­γεί­ου, η οποία πρέ­πει να ήταν συγ­γε­νής με το «Αγρι­νό», το κυπρια­κό αγριο­πρό­βα­το, που έως σήμε­ρα επι­βιώ­νει στην Κύπρο σε μικρούς πλη­θυ­σμούς. Αυτές οι φυλές των αρχαί­ων προ­βά­των, μαζί με τις παλιές φυλές των κατσι­κιών της πατρί­δας μας (Κύμης, Ουλο­κε­ρα­τι­κή, Σπο­ρά­δων κ.λπ.) απο­τε­λού­σαν τον κορ­μό της εκτα­τι­κής αιγο­προ­βα­το­τρο­φί­ας της χώρας μας τόσο στην ηπει­ρω­τι­κή χώρα όσο και στα νησιά έως πρόσφατα.

Ανυπαρξία γεωργικής πολιτικής

Η κατάρ­ρευ­ση της νομα­δι­κής κτη­νο­τρο­φί­ας, που προ­κλή­θη­κε δια­δο­χι­κά μετά τους πολέ­μους του 20ού αιώ­να και η στα­δια­κή αντι­κα­τά­στα­ση του ζωι­κού κεφα­λαί­ου από ημιε­ντα­τι­κής εκτρο­φής βελ­τιω­μέ­να ζώα υψη­λής παρα­γω­γι­κό­τη­τας ξένων φυλών (Γερ­μα­νι­κή φυλή προ­βά­των, Ιτα­λι­κές αιγών κ.λπ.), απο­τε­λούν την επι­φα­νεια­κή αιτία της συρ­ρί­κνω­σης των πλη­θυ­σμών αυτών των ζώων. Η πραγ­μα­τι­κή αιτία όμως ήταν και εδώ η «ανω­νυ­μία» του προ­ϊ­ό­ντος των ζώων και η ανυ­παρ­ξία έως πρό­σφα­τα πολι­τι­κών παρα­γω­γής και προ­ώ­θη­σης μονα­δι­κών προ­ϊ­ό­ντων. Η χώρα έχα­σε χρό­νια ολό­κλη­ρα, προ­σπα­θώ­ντας να κατο­χυ­ρώ­σει ανε­πι­τυ­χώς ονό­μα­τα χωρίς καμία σημα­σία (π.χ. φέτα) ή να που­λή­σει εξ ίσου ανε­πι­τυ­χώς τα ανώ­νυ­μα προ­ϊ­ό­ντα (κρέ­ας, γαλα­κτο­κο­μι­κά, μαλ­λί) της «βελ­τιω­μέ­νης» αιγοπροβατοτροφίας.

Το γεγο­νός ότι ποτέ δεν κατα­λά­βα­με, τι αξία θα είχε να που­λή­σου­με π.χ. φέτα, σφέ­λα και για­ούρ­τι από κόκ­κι­νο βλά­χι­κο, καρα­γκού­νι­κο κλπ. πρό­βα­το, κρέ­ας από κατσί­κες της Κύμης, μαλ­λί από χιώ­τι­κο πρό­βα­το και γίδι­νο τυρί από κατσί­κια της ουλο­κε­ρα­τι­κής φυλής, είναι η βασι­κή αιτία που επέ­τρε­ψε στις αμφί­βο­λης παρα­γω­γι­κό­τη­τας και ασφά­λειας «βελ­τιω­μέ­νες» ξένες φυλές να εκτο­πί­σουν αυτά τα πανάρ­χαια ζώα από τις εκτρο­φές τους. Και, τους περισ­σό­τε­ρους κτη­νο­τρό­φους από το επάγ­γελ­μα λόγω της ένδειας, που φέρ­νει η ανω­νυ­μία βέβαια.

Ο καιροσκοπισμός νάρκη στις ντόπιες ποικιλίες

Δίπλα σε αυτήν την αιτία, έρχε­ται να επι­δει­νώ­σει την κατά­στα­ση ο και­ρο­σκο­πι­σμός και ο κακός επαγ­γελ­μα­τι­σμός των διατ­τό­ντων κατα­στη­μα­ταρ­χών εστια­τό­ρων, που σερ­βί­ρουν κατε­ψυγ­μέ­νο αρνά­κι Νέας Ζηλαν­δί­ας, «επαγ­γελ­μα­τι­κή» φέτα ‑το φετοει­δές, που στοι­χί­ζει 700 δραχ­μές το κιλό- και για­ούρ­τι με μέλι και καρύ­δια φτιαγ­μέ­νο από στραγ­γι­στό βιο­μη­χα­νι­κό αγε­λα­δι­νό για­ούρ­τι, εισα­γό­με­νο άοσμο και άγευ­στο μέλι Ν. Αφρι­κής και καρύ­δια Καλι­φόρ­νιας, στους του­ρί­στες που επι­σκέ­πτο­νται τα ελλη­νι­κά νησιά.

Σήμε­ρα, στη χώρα που χάνει τ’ αρνιά, τα κατσί­κια και τη μνή­μη της _τ΄ αυγά και τα πασχά­λια, για λόγους που σχε­τί­ζο­νται με τις επι­τα­γές της ΕΕ, η επι­βί­ω­ση αυτών των ζώων που λόγω ευρω­λα­γνεί­ας χάνου­με δεν είναι παρά πρά­ξη αντί­στα­σης και ελπί­δας. Ελπί­δας, ότι θα κατα­φέ­ρου­με τελι­κά να δια­λύ­σου­με το πέπλο της αφα­σί­ας, που θέτει εν κιν­δύ­νω την ύπαρ­ξη αυτών των πανάρ­χαιων φίλων μας, προ­κει­μέ­νου να τους παρα­δώ­σου­με ζωντα­νούς στις επό­με­νες γενιές μαζί με τους κτη­νο­τρό­φους, που σήμε­ρα χάνο­νται κι αυτοί. Διό­τι, όπως κανείς δεν μπο­ρεί να απο­δεί­ξει επι­στη­μο­νι­κά ότι τα κόκ­κι­να πρό­βα­τα, τα αρχαία συρια­κά πρό­βα­τα και η πρό­λη­ψη της Μέσης Ανα­το­λής συν­δέ­ο­νται, έτσι και κανείς δεν μπο­ρεί να υπο­στη­ρί­ξει με σοβα­ρό­τη­τα, ότι θα υπάρ­ξει παρα­δο­σια­κό προ­ϊ­όν _γαλακτοκομικό κυρί­ως, αν δεν γίνουν οι κτη­νο­τρό­φοι σοφό­τε­ροι, κρα­τώ­νυας τις παρα­δό­σεις τους _αυτοί και οι επό­με­νες γενιές

Ράτσες (αιγο)προ­βά­των _συνέχεια

Μετά το ξεκλή­ρι­σμα, ελέω ΕΕ πολ­λές, ελλη­νι­κές ράτσες αιγο­προ­βά­των εγκα­τα­λεί­πο­νται στα­δια­κά. Από τα περί­που 11.000.000 αιγο­πρό­βα­τα από εγχώ­ριες και εισα­γό­με­νες φυλές (στοι­χεία της ΕΛΣΤΑΤ του 2021) μόνο οι 500–700.000 κατα­γρά­φο­νται ως ελλη­νι­κές φυλές. Να σημειω­θεί ότι για να χαρα­κτη­ρι­στεί μία φυλή σπά­νια θα πρέ­πει ο πλη­θυ­σμός τους να έχει πέσει κάτω από τις 10.000 ζώα. Τα τελευ­ταία χρό­νια λόγω και της στα­δια­κά μειω­μέ­νης παρα­γω­γι­κό­τη­τάς τους (Ντό­λη Ντό­λη πού είσαι Dolly), πολ­λοί κτη­νο­τρό­φοι άρχι­σαν να τις αντι­κα­θι­στούν ή ακό­μα και να δια­σταυ­ρώ­νουν τις αυτό­χθο­νες φυλές με “βελ­τιω­μέ­νες” του εξω­τε­ρι­κού, με απο­τέ­λε­σμα τον περιο­ρι­σμό του αριθ­μού των καθα­ρό­αι­μων αυτό­χθο­νων ζώων στα ελλη­νι­κά ποί­μνια και κοπάδια.

Χαρα­κτη­ρι­στι­κό είναι, ότι στα μέσα της δεκα­ε­τί­ας του ’90 εκτρέ­φο­νταν στον ελλη­νι­κό χώρο 26 αυτό­χθο­νες φυλές προ­βά­των, ενώ σήμε­ρα εκτρέ­φο­νται σε μεγά­λους πλη­θυ­σμούς μόνο 5 από αυτές (Χίου, Λέσβου, Άρτας – Φρι­ζάρ­τας, Καρα­γκού­νι­κο και Σφα­κί­ων). Οι υπό­λοι­πες, απει­λού­νται με εξα­φά­νι­ση ή έχουν ήδη εξα­φα­νι­στεί και αριθ­μούν από ελά­χι­στα έως μερι­κές χιλιά­δες ζώα, οι οποί­ες εκτρέ­φο­νται πολ­λές φορές σε απο­μο­νω­μέ­νες γεω­γρα­φι­κά περιο­χές ή σε νησιά.

Οι ελλη­νι­κές φυλές: Στον κατά­λο­γο ντό­πιων αιγο­προ­βά­των, αυτές που κατα­γρά­φο­νται ότι βρί­σκο­νται σε κρί­σι­μη κατά­στα­ση ή ακό­μα βρί­σκο­νται σε κατά­στα­ση εξα­φά­νι­σης είναι η φυλή Αγρι­νί­ου, που εκτρέ­φε­ται στο πεδι­νό τμή­μα της Αιτω­λο­α­καρ­να­νί­ας, η φυλή Άργους στις πεδι­νές περιο­χές της Αργο­λί­δας αλλά και  της Μεσ­ση­νί­ας, η φυλή Ζακύν­θου, της Θρά­κης, το Καλαρ­ρύ­τι­κο, που εκτρέ­φε­ται στην Ήπει­ρο και τη Θεσ­σα­λία, η φυλή Καρα­γκού­νι­κο στη Θεσ­σα­λία, Καρύ­στου στην Εύβοια, Κατσι­κά στην Ήπει­ρο, Κεφα­λο­νιάς, Κύμης στην Εύβοια, η φυλή Μπού­τσι­κο (ορει­νό Ηπεί­ρου), Πηλί­ου στη Θεσ­σα­λία, Σαρα­κα­τσά­νι­κο στην Ήπει­ρο και τη Θεσ­σα­λία, Σερ­ρών στη Θρά­κη, Γλώσ­σας Σκο­πέ­λου (εκτρο­φή Σκό­πε­λος, Μαγνη­σία), Φλώ­ρι­νας (Πελα­γο­νί­ας) στη Δυτι­κή Μακε­δο­νία. Η διά­σω­ση των εγχώ­ριων φυλών, η δια­τή­ρη­ση του γενε­τι­κού υλι­κού και η δια­σφά­λι­ση των ζωι­κών γενε­τι­κών πόρων, απο­τε­λούν υψί­στης σημα­σί­ας για τις τοπι­κές αλλά και την εθνι­κή οικο­νο­μία, δεδο­μέ­νου ότι οι φυλές αυτές απο­τε­λούν τη βάση παρα­γω­γής παρα­δο­σια­κών προ­ϊ­ό­ντων, σε περιο­χές απαλ­λαγ­μέ­νες _όσο γίνε­ται μολύν­σε­ων, με μεθό­δους φιλι­κές προς το περιβάλλον.

Η σημα­σία των ελλη­νι­κών εγχώ­ριων φυλών αιγο­προ­βά­των έγκει­ται _μεταξύ άλλων στο γεγο­νός, ότι έχουν μακρά παρα­γω­γι­κή σημα­σία, χαμη­λό κόστος εγκα­τά­στα­σης, είναι εύκο­λα στη δια­χεί­ρι­ση, έχουν μεγά­λη ανθε­κτι­κό­τη­τα σε ασθέ­νειες και παρα­σι­τώ­σεις και μεγά­λη προ­σαρ­μο­στι­κό­τη­τα σε δια­φο­ρε­τι­κά δυσμε­νή περι­βάλ­λο­ντα, καθώς είναι προ­σαρ­μο­σμέ­νες στις ιδιαί­τε­ρες συν­θή­κες της Ελλη­νι­κής υπαί­θρου και στις αντί­ξο­ες και­ρι­κές συν­θή­κες. Το σημα­ντι­κό­τε­ρο όμως είναι η παρα­γω­γή προ­ϊ­ό­ντων υψη­λής ποιο­τι­κής αξί­ας, που εκτι­μώ­νται από τους κατα­να­λω­τές στην ελλη­νι­κή και παγκό­σμια αγορά.

Τα προ­γράμ­μα­τα όμως διά­σω­σης και δια­τή­ρη­σης σπα­νί­ων φυλών, τα οποία εφαρ­μό­ζο­νται στη χώρα μας _από ανύ­παρ­κτα έως χωλαί­νουν στην πρά­ξη, μιας και, ουσια­στι­κά, δεν υπάρ­χει μελέ­τη και κατα­γρα­φή των πλη­θυ­σμών, ούτε επι­δό­τη­ση για­τί εκτρέ­φε­ται παρα­δο­σια­κά σε εκτρο­φές που δεν πλη­ρούν τις γρα­φειο­κρα­τι­κές απαι­τή­σεις των προγραμμάτων.

🙃 Κλεί­νο­ντας… όπως ξεκινήσαμε:
🤔  Πώς λέγο­νται τα _εκ γενε­τής επα­να­στα­τι­κά;
🎈 “μαύ­ρα πρό­βα­τα”🎈

Με πλη­ρο­φο­ρί­ες _και από_Ριζοσπάστη

Αλληλεγγύη στο δίκαιο αγώνα των βιοπαλαιστών αγροτών!
Ένοχες η ΚΑΠ και η «γκριζοπράσινη» στρατηγική ΕΕ — κυβερνήσεων

ΚΟΜΕΠ:
Η ιδεολογική αντιπαράθεση για τη “βιολογική” καλλιέργεια» στην ΕΣΣΔ

Η επι­στή­μη του πατρο­πα­ρά­δο­του οβε­λία: Αρνά­κι, Αρνί_ Προ­βα­τί­να, κατσίκι …