Μοχάμετ Άλι 1942–2016

Γρά­φει ο Βασί­λης Κρί­τσας //

Και το 2016 συνε­χί­ζει τη μακά­βρια συλ­λο­γή του, με έναν ακό­μα μεγά­λο. Για­τί ήταν τέτοιος;

Ο Μοχά­μετ Άλι αρνή­θη­κε να κατα­τα­γεί στο στρα­τό για να πολε­μή­σει στο Βιετ­νάμ, λέγο­ντας χαρα­κτη­ρι­στι­κά: “δεν έχω τίπο­τα ενα­ντί­ον των Βιετ­κόνγκ, αυτοί ποτέ δε με φώνα­ξαν νέγρο”. Τιμω­ρή­θη­κε για τη στά­ση του από την πατρί­δα του, τις ΗΠΑ, με τριε­τή απο­κλει­σμό από τους αγώ­νες, ενώ του αφαι­ρέ­θη­κε ο τίτλος του παγκό­σμιου πρωταθλητή.

Ο Μοχά­μετ Άλι έγι­νε ο νεό­τε­ρος χρυ­σός Ολυ­μπιο­νί­κης πυγ­μά­χος, το 1960 στη Ρώμη, αλλά πέτα­ξε το μετάλ­λιό του στον ποτα­μό Οχάιο, πικρα­μέ­νος από το ρατσι­σμό που βίω­σε σε ένα εστια­τό­ριο, όπου δεν τον άφη­σαν να δει­πνή­σει με την παρέα του, εξαι­τί­ας του χρώ­μα­τος του δέρ­μα­τός του.

Ο Μοχά­μετ Άλι είχε επα­φές με το Μάλ­κομ Χ και το ενερ­γό, αντι­ρα­τσι­στι­κό κίνη­μα. Κι είχε συνα­ντη­θεί (μετα­ξύ πολ­λών άλλων) με το Φιντέλ Κάστρο και τον Τεό­φι­λο Στί­βεν­σον, τον Κου­βα­νό θρύ­λο, που ερί­ζει άτυ­πα μαζί του για τον τίτλο του κορυ­φαί­ου όλων των εποχών.

Ο Μοχά­μετ Άλι δεν ήταν ασφα­λώς ένας ήρω­ας χωρίς αντι­φά­σεις, αλλά κατά­φε­ρε με την ατί­θα­ση συμπε­ρι­φο­ρά του να μπει στο μάτι του συστή­μα­τος, προ­τού συμ­φι­λιω­θεί μαζί του (πχ το 96′ στους Ολυ­μπια­κούς της Ατλά­ντα, καθώς και στη μετα­γε­νέ­στε­ρη βρά­βευ­σή του από τον Μπους το νεό­τε­ρο), μετά τη διά­γνω­ση της νόσου Πάρ­κιν­σον, που τον χτύπησε.

Είναι κάπως δύσκο­λο πχ να μη σκε­φτεί συνειρ­μι­κά κανείς πως στο κινη­μα­το­γρα­φι­κό Rocky III, ο Στα­λό­νε ήταν ο λευ­κός πυγ­μά­χος που επι­κρα­τού­σε του αθυ­ρό­στο­μου και λίγο φαφλα­τά μαύ­ρου (που φωτο­γρά­φι­ζε σχε­δόν κάποια χαρα­κτη­ρι­στι­κά του Άλι), για να τον βάλει στη θέση του. Στο επό­με­νο Rocky θα καθά­ρι­ζε και τον κακό, αιμο­στα­γή Σοβιε­τι­κό (Ιβάν Ντρά­γκο), ενώ ενδιά­με­σα είχε εμφα­νι­στεί κι ως Ράμπο, για να καθα­ρί­σει τους Βιετ­κόνγκ, που δεν ήθε­λε να πολε­μή­σει ο Άλι.

Ο Μοχά­μετ Άλι (που βαφτί­στη­κε Κάσιους Κλέι, άλλα­ξε όμως το όνο­μά του, όταν έγι­νε Μου­σουλ­μά­νος) δεν είναι προ­φα­νώς ένας συμ­βο­λι­κός ιερα­πό­στο­λος της ταξι­κής πάλης, αλλά μια ιδιαί­τε­ρη, γοη­τευ­τι­κή μορ­φή, με το θάρ­ρος της γνώ­μης της και των πρά­ξε­ών της. Κι είναι αυτό ακρι­βώς το ηθι­κό ανά­στη­μα που ύψω­σε και η προ­σω­πι­κό­τη­τα, η πολι­τι­κή άπο­ψη που λεί­πει φανε­ρά από τους σύγ­χρο­νους πρω­τα­γω­νι­στές, τους καλο­σι­δε­ρω­μέ­νους και πλή­ρως ελεγ­χό­με­νους αθλη­τές, που δεσμεύ­ο­νται από τους κανό­νες, τα συμ­βό­λαια με τους χορη­γούς και τις χρυ­σές αλυ­σί­δες τους, για να μην παρεκ­κλί­νουν από το “πολι­τι­κά ορθό”, όπως το ορί­ζει η “ελεύ­θε­ρη αγο­ρά” και το συμ­φέ­ρον της.

Κι αυτή είναι η ιδιαί­τε­ρη αξία του Μοχά­μετ Άλι και της δια­δρο­μής του, το βασι­κό στοι­χείο που γιγά­ντω­σε το μύθο του, πέρα και πάνω από τα αγω­νι­στι­κά του κατορ­θώ­μα­τα, που εξα­κο­λου­θούν να εντυ­πω­σιά­ζουν με τη λάμ­ψη τους το ευρύ­τε­ρο φίλα­θλο κοινό.