Ανεξιθρησκία, Θεολογία και Θρησκοληψία

Φιλο­ξε­νού­με­νος ο Πανα­γιώ­της Ζαφεί­ρης //

Η θρη­σκεία από πολ­λούς ανθρώ­πους ταυ­τί­ζε­ται σαν έννοια με την δογ­μα­τι­κή πίστη και την τυφλή υπο­τα­γή στα διδάγ­μα­τα και το εθι­μο­τυ­πι­κό της. Αυτό έχει ως απο­τέ­λε­σμα η αμφι­σβή­τη­ση και ο αντί­λο­γος να ενο­χλούν. Ωστό­σο παρό­λο που η πίστη είναι προ­σω­πι­κό θέμα του καθε­νός, η θρη­σκεία και ο αντί­κτυ­πος που έχει, είναι θέμα­τα που μπο­ρούν και πρέ­πει να υπό­κει­νται σε κρι­τι­κό έλεγ­χο. Αυτό γίνε­ται αντι­λη­πτό με την δια­σα­φή­νι­ση τριών βασι­κών όρων που σχε­τί­ζο­νται με την θρησκεία. 

Πρώ­τον, η ανε­ξι­θρη­σκία σημαί­νει σεβα­σμό στην θρη­σκεία και την πίστη κάθε ανθρώ­που. Κάτι που πρέ­πει πρώ­τα να το τηρείς και μετά να το απαι­τή­σεις. Για παρά­δειγ­μα, δεν μπο­ρείς να ζητάς σεβα­σμό στον χρι­στια­νι­σμό την στιγ­μή που απο­κα­λείς τον μου­σουλ­μά­νο ‘’βρω­μιά­ρη’’ και τον τσι­γκού­νη ‘’Εβραίο’’. Ούτε μπο­ρείς να απαι­τείς σαν δεδο­μέ­νο ο κάθε πολί­της να ανέ­χε­ται η λιτα­νεία μίας εικό­νας ή η περι­φο­ρά ενός λεί­ψα­νου να κόβει την κυκλο­φο­ρία για μια ώρα και παράλ­λη­λα να μην δέχε­σαι να υπάρ­χει ένα τζα­μί για μία μου­σουλ­μα­νι­κή μειονότητα. 

Δεύ­τε­ρον, η Θεο­λο­γία διεκ­δι­κεί, και για μένα δικαί­ως, μία θέση ανά­με­σα στις ανθρω­πι­στι­κές επι­στή­μες. Αυτό σημαί­νει ότι μπο­ρεί να διδά­σκε­ται στα σχο­λεία όλο το φάσμα της ιστο­ρί­ας της, των θρη­σκειών που περι­λαμ­βά­νει και τα σημεία διχο­γνω­μί­ας των επι­στη­μό­νων και των ερευ­νη­τών της. Σαν κομ­μά­τι μίας επι­στή­μης η θρη­σκεία έχει και αυτή τη βιβλιο­γρα­φία της. Επι­πλέ­ον, η φιλο­σο­φία, η ιστο­ρία, η κοι­νω­νιο­λο­γία και η βιο­λο­γία έχουν το ελεύ­θε­ρο να βάλουν κάτω από το μικρο­σκό­πιο τα δεδο­μέ­να και τα θέμα­τα της και να ασκεί αμφι­σβή­τη­ση και κρι­τι­κό έλεγχο.

Τέλος, η θρη­σκο­λη­ψία δεν είναι όπως υπο­στη­ρί­ζουν κάποιοι ούτε άπο­ψη, ούτε δικαί­ω­μα αλλά αρρώ­στια της ίδιας της θρη­σκεί­ας. Οι ακρό­τη­τες στην θρη­σκεία έχουν μία σει­ρά κακών συνε­πειών μερι­κές από τις οποί­ες είναι: Οι προ­λή­ψεις, η αντι­κα­τά­στα­ση της ιατρι­κής, οι φοβί­ες, οι ψυχι­κές δια­τα­ρα­χές, ο ρατσι­σμός, η εξα­πά­τη­ση των πιστών, οι ξυλο­δαρ­μοί, οι βια­σμοί και η νομι­μο­ποί­η­ση της θανα­τι­κής ποινής. 

Η θρη­σκεία για να είναι σωστή και υγι­ής δεν φτά­νουν οι προ­σευ­χές και οι γονυ­κλι­σί­ες αλλά χρειά­ζε­ται και ενη­μέ­ρω­ση και ελεύ­θε­ρο πνεύ­μα. Καμία θρη­σκεία δεν είναι τέλεια και χρειά­ζε­ται θάρ­ρος και ευθυ­κρι­σία για να εγκα­τα­λεί­ψεις τα κακώς κεί­με­να της. Αμφι­σβή­τη­ση και κρι­τι­κός έλεγ­χος σημαί­νει υπευ­θυ­νό­τη­τα και όχι ασέβεια.