Βλαντίμιρ Ποντγκορμπούνσκι: Η ιστορία ενός άγνωστου Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης — του Νίκου Μόττα

Η πολυ­τά­ρα­χη, αλλά σύντο­μη, ζωή του θα μπο­ρού­σε να εμπνεύ­σει συγ­γρα­φείς και σενα­ριο­γρά­φους ται­νιών. Ο γεν­νη­μέ­νος το 1916 στην επαρ­χία του Ιρκούσκ της Σιβη­ρί­ας Βλα­ντι­μίρ Πον­γκορ­μπούν­σκι δεν είναι ενας συνη­θι­σμέ­νος ήρω­ας του σοβιε­τι­κού Κόκ­κι­νου Στρατού.

Και αυτό διό­τι η περί­πτω­σή του εμπε­ριέ­χει το στοι­χείο της – πνευ­μα­τι­κής, ηθι­κής και ταξι­κής – μετα­μόρ­φω­σης. Από κοι­νός κλέ­φτης, κατα­δι­κα­σμέ­νος για πλη­θώ­ρα μικρο­ε­γκλη­μά­των, ο Ποντ­γκορ­μπούν­σκι έφτα­σε να λάβει τους ανώ­τα­τους τιμη­τι­κούς τίτλους του «Ήρωα της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης» και να παρα­ση­μο­φο­ρη­θεί με το «Τάγ­μα του Λένιν».

Σε πολύ μικρή ηλι­κία ο Βλα­ντί­μιρ έχα­σε και τους δυο γονείς του. Ο  πατέ­ρας του σκο­τώ­θη­κε στο πεδίο της μάχης, πολε­μώ­ντας ενά­ντια στους αντε­πα­να­στά­τες του Λευ­κού Στρα­τού στον εμφύ­λιο του 1917–1923. Ο μικρός κατέ­λη­ξε στο ορφα­νο­τρο­φείο όπου ξεκί­νη­σε τις πρώ­τες μικρο­κλο­πές, ανα­πτύσ­σο­ντας έντο­να παρα­βα­τι­κή συμπε­ρι­φο­ρά. Στα 18 του χρό­νια στάλ­θη­κε σε ανα­μορ­φω­τή­ριο, από το οποίο απέ­δρα­σε κατ’ επα­νά­λη­ψη προ­κει­μέ­νου να επι­δο­θεί σε σωρεία μικρο­ε­γκλη­μά­των, κλο­πών και άλλων παρα­βά­σε­ων του κοι­νού ποι­νι­κού δικαίου.

Σε μια από τις απο­δρά­σεις του, ο Βλα­ντί­μιρ συνά­ντη­σε έναν Συνταγ­μα­τάρ­χη του Κόκ­κι­νου Στρα­τού ο οποί­ος έμελ­λε να γίνει ο μέντο­ρας του, αλλά­ζο­ντας τη ζωή του για πάντα. Κάτω από την επιρ­ροή του στρα­τιω­τι­κού, ο Πον­γκορ­μπούν­σκι απο­φά­σι­σε να δώσει στον εαυ­τό του μια δεύ­τε­ρη ευκαι­ρία. Σε γράμ­μα του προς τον τότε Πρό­ε­δρο του Προ­ε­δρεί­ου του Ανώ­τα­του Σοβιέτ της ΕΣΣΔ Μιχα­ήλ Καλί­νιν, ο Βλα­ντί­μιρ εξέ­φρα­σε την επι­θυ­μία του να εντα­χθεί στις τάξεις του Κόκ­κι­νου Στρατού.

Σύντο­μα ο Πον­γκορ­μπούν­σκι απο­λύ­θη­κε από το ανα­μορ­φω­τή­ριο, ανα­λαμ­βά­νο­ντας καθή­κο­ντα οδη­γού στις σοβιε­τι­κές ένο­πλες δυνά­μεις. Με το ξέσπα­σμα του πολέ­μου, ωστό­σο, νεα­ρός Ρώσος μετα­τί­θε­ται στο Πεζι­κό προ­κει­μέ­νου να ριχτεί στη μάχη. Με απα­ρά­μιλ­λο ηρω­ϊ­σμό και θάρ­ρος, ο Βλα­ντί­μιρ απο­δεί­χθη­κε έξο­χος στρα­τιώ­της. Το 1942 κατέ­στρε­ψε ενα γερ­μα­νι­κό τανκ σκο­τώ­νο­ντας δεκά­δες στρα­τιώ­τες του εχθρού. Για τις επι­δό­σεις του στο πεδίο των μαχών έλα­βε το μετάλ­λιο Ανδρεί­ας και παρά το ταραγ­μέ­νο παρελ­θόν του έγι­νε δεκτός ως μέλος στο Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα (ΚΚΣΕ Μπολσεβίκοι).

Οι μήνες πέρα­σαν και ο Πον­γκορ­μπούν­σκι, απο­κτώ­ντας πολύ­τι­μη εμπει­ρία, κατά­φε­ρε να γίνει ένας εξαι­ρε­τι­κός ανι­χνευ­τής του στρα­τού, φτά­νο­ντας στην θέση του Διοι­κη­τή απο­σπά­σμα­τος. Το καλο­καί­ρι του 1943, κατά την διάρ­κεια της Μάχης του Κουρσκ, η οποία έλη­ξε με την απο­φα­σι­στι­κής σημα­σί­ας νίκη του Κόκ­κι­νου Στρα­τού, ο Πον­γκορ­μπούν­σκι ανέ­λα­βε μια σημα­ντι­κή απο­στο­λή: Να αιχ­μα­λω­τί­σει έναν αξιω­μα­τι­κό του Γερ­μα­νι­κού στρα­τού. Χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τις ικα­νό­τη­τες και το θάρ­ρος του, κατά­φε­ρε να εισέλ­θει κρυ­φά στο οχυ­ρό του εχθρού, να  εξου­δε­τε­ρώ­σει δυο Γερ­μα­νούς στρα­τιώ­τες και να αιχ­μα­λω­τί­σει τον αξιω­μα­τι­κό, οδη­γώ­ντας τον σε ανά­κρι­ση από την οποία προ­έ­κυ­ψαν σημα­ντι­κές πληροφορίες.

Λίγο και­ρό αργό­τε­ρα, κατά την απε­λευ­θέ­ρω­ση της πόλης Κοζιά­τιν, ο Βλα­ντί­μιρ Πον­γκορ­μπούν­σκι ξεδί­πλω­σε ξανά τις στρα­τιω­τι­κές του αρε­τές, ηγού­με­νος μιας μονά­δας ανδρών του Κόκ­κι­νου Στρα­τού. Με δύο άρμα­τα μάχης και λίγα ελα­φριά πολυ­βό­λα αιφ­νι­δί­α­σε τους Ναζί εισβο­λείς, κατα­στρέ­φο­ντας ολο­σχε­ρώς τις δυνά­μεις τους, με τις λιγό­τε­ρες δυνα­τές απώλειες.

Τα παρα­πά­νω απο­τε­λούν ενδει­κτι­κές περι­πτώ­σεις του θάρ­ρους, του ηρω­ϊ­σμού και των ικα­νο­τή­των που ο Πον­γκορ­μπούν­σκι απέ­δει­ξε στο πεδίο της μάχης κατά τον Δεύ­τε­ρο Παγκό­σμιο Πόλε­μο. Πλη­θώ­ρα ανά­λο­γων περι­πτώ­σε­ων, με πρω­τα­γω­νι­στή τον ίδιο, έχει κατα­γρά­ψει στα απο­μνη­μο­νεύ­μα­τά του ο Στρα­τη­γός Κατούκοφ.

Για την προ­σφο­ρά του στην υπε­ρά­σπι­ση της μεγά­λης σοσια­λι­στι­κής Πατρί­δας και την συμ­βο­λή του στον αντι­φα­σι­στι­κό αγώ­να, ο Βλα­ντί­μιρ Ποντ­γκορ­μπούν­σκι έλα­βε τον ανώ­τα­το τίτλο του «Ήρωα της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης». Δυστυ­χώς, όμως, ο ίδιος δεν πρό­λα­βε να ζήσει τη μέρα της Μεγά­λης Αντι­φα­σι­στι­κής Νίκης και να δει την κόκ­κι­νη σημαία με το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο να υψώ­νε­ται στο Βερολίνο.

Έπε­σε μαχό­με­νος, ηρω­ϊ­κά και περή­φα­να, σε ηλι­κία μόλις 28 ετών. κατά την αντε­πί­θε­ση των Σοβιε­τι­κών στο Σαντό­μιες της νοτιο­α­να­το­λι­κής Πολω­νί­ας. Το ημε­ρο­λό­γιο έδει­χνε 19 Αυγού­στου 1944. Ο πρώ­ην «αλη­τά­κος» από το Ιρκούσκ που έγι­νε ήρω­ας πολε­μώ­ντας το τέρας του ναζι­σμού, είχε περά­σει στην αθανασία.…