Η Κομ­μου­νι­στι­κή Επι­θε­ώ­ρη­ση (ΚΟΜΕΠ) ως Πολι­τι­κό Θεω­ρη­τι­κό Περιο­δι­κό — Όργα­νο της ΚΕ του ΚΚΕ εξυ­πη­ρέ­τη­σε και εξυ­πη­ρε­τεί το θεω­ρη­τι­κό μέρος του ταξι­κού αγώ­να, τα τελευ­ταία χρό­νια ανα­με­τρού­με­νη παλι­κα­ρί­σια με σύν­θε­τα καθή­κο­ντα, σε συν­θή­κες νίκης της αντε­πα­νά­στα­σης και πρω­τό­γνω­ρης ιδε­ο­λο­γι­κής υπο­χώ­ρη­σης που προ­κά­λε­σε.Στην ΚΟΜΕΠ 6|2020 που κυκλο­φο­ρεί με πλού­σια ύλη με εισα­γω­γή ‑της σύντα­ξης «το 2020 φεύ­γει με τα αδιέ­ξο­δα και τις αντι­φά­σεις του καπι­τα­λι­σμού να γίνο­νται πιο φανε­ρά» περι­λαμ­βά­νο­νται –μετα­ξύ άλλων

🔻 Η ομι­λία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κου­τσού­μπα, για την έκδο­ση της «Σύγ­χρο­νης Επο­χής» «Η δίκη της Χρυ­σής Αυγής — Η απο­κά­λυ­ψη του πραγ­μα­τι­κού προ­σώ­που της εγκλη­μα­τι­κής — ναζι­στι­κής οργά­νω­σης»

🔻 Ένα κατα­το­πι­στι­κό και πολύ­πλευ­ρο κεί­με­νο με τίτλο «Για το διε­θνές πολι­τι­κο-στρα­τιω­τι­κό πλαί­σιο του σύγ­χρο­νου κόσμου» όπου ο Ελι­σαί­ος Βαγε­νάς, παρου­σιά­ζει το ψηφι­δω­τό των βασι­κών εξε­λί­ξε­ων και αντι­θέ­σε­ων στον παγκό­σμιο καπι­τα­λι­σμό της επο­χής μας.
▪️ Ξεκι­νώ­ντας από τις αρνη­τι­κές για τους λαούς συνέ­πειες της ανα­τρο­πής του σοσια­λι­σμού, εστιά­ζει στο χαρα­κτή­ρα της δια­πά­λης για την παγκό­σμια πρω­το­κα­θε­δρία ανά­με­σα σε ΗΠΑ και Κίνα αλλά και στον οικο­νο­μι­κο-κοι­νω­νι­κό χαρα­κτή­ρα της τελευταίας.
▪️ Στη συνέ­χεια χαρ­το­γρα­φεί τους σχε­δια­σμούς των ΝΑΤΟ και ΕΕ αλλά και των υπό­λοι­πων, παλιών και νέων, ιμπε­ρια­λι­στι­κών συνα­σπι­σμών σε συν­δυα­σμό με τις αντι­θέ­σεις στο εσω­τε­ρι­κό τους.
▪️ Όλα τα παρα­πά­νω προ­σεγ­γί­ζο­νται υπό το πρί­σμα της δια­πά­λης γι’ αυτές τις εξε­λί­ξεις στις γραμ­μές του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινήματος.
▪️ Τέλος, παρου­σιά­ζο­νται ο τρό­πος συμ­με­το­χής της Ελλά­δας στους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς στην περιο­χή και οι κίν­δυ­νοι πολε­μι­κής ανα­μέ­τρη­σης στο Αιγαίο.

🔳  Στο κεί­με­νο με τίτλο «Λού­ντ­βιχ Βαν Μπε­τό­βεν, ένας μεγά­λος συν­θέ­της στις μεγά­λες ρωγ­μές της ιστο­ρί­ας» παρου­σιά­ζει όλα τα βασι­κά στοι­χεία της αλλη­λε­πί­δρα­σης ανά­με­σα στις συν­θή­κες της — μετα­βα­τι­κής προς τον καπι­τα­λι­σμό — επο­χής του μεγά­λου συν­θέ­τη και στη μεγά­λη προ­σω­πι­κό­τη­τά του

🔻«Ο ρόλος των μεσαί­ων στρω­μά­των στη δια­δι­κα­σία της οικο­δό­μη­σης του σοσια­λι­σμού στη Γερ­μα­νι­κή Λαο­κρα­τι­κή Δημο­κρα­τία» εστιά­ζει στην κρι­τι­κή παρου­σί­α­ση βασι­κών στοι­χεί­ων του τρό­που με τον οποίο αντι­με­τω­πί­στη­κε στη ΓΛΔ το ζήτη­μα της ατο­μι­κής ιδιο­κτη­σί­ας στα μέσα παρα­γω­γής, τέλος

🔻 Στην ενό­τη­τα «Μαρξ — Ένγκελς» περι­λαμ­βά­νο­νται δύο κεί­με­να για τη ζωή και το έργο του Φρ. Ένγκελς, αρχή μιας σει­ράς άρθρων της ΚΟΜΕΠ με αφορ­μή τη 200ή επέ­τειο της γέν­νη­σης του μεγά­λου επαναστάτη.

Το «Ατέ­χνως» ξεκι­νά­ει σήμε­ρα την παρου­σί­α­ση (σε 2 συνέ­χειες) του άρθρου –«συγ­γράμ­μα­τος» του Ελι­σαί­ου Βαγε­νά μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ & υπεύ­θυ­νου του Τμή­μα­τος Διε­θνών Σχέσεων.

1

• Εισα­γω­γή
• Ο νέος διπο­λι­σμός, ΗΠΑ-ΚΙΝΑ, και ο χαρα­κτή­ρας της
• Ο ΝΑΤΟϊ­κος σχε­δια­σμός και η δια­πά­λη στο εσω­τε­ρι­κό του
• Η ένω­ση του κεφα­λαί­ου στην Ευρώ­πη, η ΕΕ
• Νέες πολι­τι­κές, διπλω­μα­τι­κές και στρα­τιω­τι­κής συμ­μα­χί­ες και η απο­χώ­ρη­ση από παλιές
  |> Θα ακο­λου­θή­σουν τα κεφά­λαια (2)

2

• Τρεις αυτα­πά­τες για τις διε­θνείς οργα­νώ­σεις και το διε­θνές δίκαιο
  Α) η «απο­χώ­ρη­ση των ΗΠΑ» και το «κενό εξου­σί­ας» στον κόσμο.
  Β) η επί­κλη­ση στον ΟΗΕ και στο διε­θνές δίκαιο.
  Γ) η ανα­κύ­κλω­ση της συζή­τη­σης για τη «δημο­κρα­τι­κή αρχι­τε­κτο­νι­κή» των διε­θνών οργανισμών.
• Η στρα­τιω­τι­κή ισχύς στον κόσμο των ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κών αντιθέσεων
• Οι κίν­δυ­νοι πολε­μι­κής ανα­μέ­τρη­σης στο αιγαίο και η λεγό­με­νη «συνεκ­με­τάλ­λευ­ση»
• Το διε­θνές πλαί­σιο και εξε­λί­ξεις, ως πλευ­ρά της ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής δια­πά­λης στο ΔΚΚ

Οι «λεω­φό­ροι της ειρή­νης και της ευη­με­ρί­ας», που είχαν υπο­σχε­θεί στους λαούς οι κάθε λογής πολέ­μιοι του σοσια­λι­σμού μετά από την ανα­τρο­πή του στη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και στις άλλες χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευρώ­πης, δεν «άνοι­ξαν» ποτέ. Τρεις δεκα­ετίες μετά, ο «σύγ­χρο­νος κόσμος μας», παρά την πρό­ο­δο της τεχνολο­γίας, έχει γίνει πιο σκλη­ρός και απάν­θρω­πος απέ­να­ντι στον εργαζόμε­νο σε όλο τον κόσμο. Σ’ αυτόν «καρα­το­μή­θη­καν» ιστο­ρι­κές κατα­κτή­σεις της εργα­τι­κής τάξης, ενώ οι αλλε­πάλ­λη­λες καπι­τα­λι­στι­κές κρί­σεις διό­γκωσαν παρα­πέ­ρα τα κοι­νω­νι­κά και οικο­νο­μι­κά αδιέ­ξο­δα των λαών. Οι κατα­στρο­φές στο περι­βάλ­λον συνε­χί­στη­καν, όχι σπά­νια με το πρόσχη­μα της «πρά­σι­νης ανά­πτυ­ξης». Τα δημό­σια συστή­μα­τα υγεί­ας και κοινω­νικής πρό­νοιας, ασφά­λι­σης, παι­δεί­ας απα­ξιώ­θη­καν όλο και περισσότε­ρο, μεγα­λώ­νο­ντας τα ταξι­κά εμπό­δια στην ικα­νο­ποί­η­ση των σύγ­χρο­νων κοι­νω­νι­κών ανα­γκών. Κάθε χρό­νο δεκά­δες εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι εξα­ναγκάζονται να εγκα­τα­λεί­ψουν τα σπί­τια τους ως απο­τέ­λε­σμα της εκ­μετάλλευσης και των στρα­τιω­τι­κών επεμ­βά­σε­ων και πολέ­μων, όπου χά­νουν τη ζωή τους χιλιά­δες άνθρωποι.

Ο «σύγ­χρο­νος κόσμος μας» είναι ο κόσμος όπου απ’ άκρη σ’ άκρη κυ­ριαρχούν οι καπι­τα­λι­στι­κές σχέ­σεις παρα­γω­γής και όπου εται­ρί­ες-μεγα­θή­ρια, τα μονο­πώ­λια, παί­ζουν καθο­ρι­στι­κό ρόλο στην οικο­νο­μι­κή ζωή κάθε καπι­τα­λι­στι­κής χώρας και η οποία, στη βάση της οικο­νο­μι­κής και πολι­τι­κο-στρα­τιω­τι­κής ισχύ­ος της, εντάσ­σε­ται και κατα­λαμ­βά­νει τη δική της θέση στο παγκό­σμιο σύστη­μα του ιμπε­ρια­λι­σμού, δια­μορ­φώ­νο­ντας έτσι σχέ­σεις ανι­σό­τι­μης αλλη­λε­ξάρ­τη­σης με τις υπό­λοι­πες. Μάλι­στα, αυ­τή η θέση μπο­ρεί να αλλά­ζει εξαι­τί­ας της ανι­σό­με­τρης ανά­πτυ­ξης, μια και «στις συν­θή­κες του καπι­τα­λι­σμού δεν μπο­ρεί να υπάρ­χει ισό­με­τρη ανά­πτυξη των χωρι­στών επι­χει­ρή­σε­ων, τραστ, κλά­δων της βιο­μη­χα­νί­ας και χωρών» |>βλ 1. Β. I. Λένιν, Άπα­ντα, τόμ. 27, εκδ. Σύγ­χρο­νη Επο­χή, Αθή­να, σελ. 424.) και, βέβαια, ούτε για ένα δευ­τε­ρό­λε­πτο δεν μπο­ρεί να σταματή­σει η δια­πά­λη των καπι­τα­λι­στών για το κέρ­δος, που είναι η κινη­τή­ρια δύ­ναμη κάθε καπι­τα­λι­στι­κής οικονομίας.
Διε­ξά­γε­ται σφο­δρή δια­πά­λη για το πώς θα μοι­ρα­στούν τα μερί­δια της αγο­ράς σε κάθε κλά­δο, σε κάθε χώρα, κάθε περιο­χή, παγκό­σμια, μέσα σ’ ένα αδυ­σώ­πη­το κυνη­γη­τό για το ποιος θα βάλει στο χέρι τον έλεγ­χο των ενερ­γεια­κών κοι­τα­σμά­των, του ορυ­κτού πλού­του, των δρό­μων μετα­φο­ράς των εμπο­ρευ­μά­των κοκ.

Αυτή η δια­πά­λη «αγκα­λιά­ζει» κάθε πτυ­χή των καπι­τα­λι­στι­κών οικο­νομιών, ακό­μη και τα εμβό­λια, τα φάρ­μα­κα, όπως πολύ χαρακτηριστι­κά βλέ­που­με αυτήν την περί­ο­δο με την εξέ­λι­ξη της παν­δη­μί­ας. Εξαπλώ­νεται σε κάθε γωνιά του πλα­νή­τη. Στην Ευρα­σία και στην Ανα­το­λι­κή Με­σόγειο, στον Περ­σι­κό και στο Νότιο Ειρη­νι­κό, στην Αφρι­κή και στη Λα­τινική Αμε­ρι­κή, στην Αρκτι­κή και Κεντρι­κή Ασία, παντού συγκρού­ο­νται ισχυ­ρά μονο­πώ­λια, καπι­τα­λι­στι­κά κρά­τη και οι συμ­μα­χί­ες τους. Η όξυν- ση αυτής της δια­πά­λης, εκεί όπου δεν αρκούν οι εμπο­ρι­κοί και οικονο­μικοί «πόλε­μοι» και τα διά­φο­ρα πολι­τι­κο-διπλω­μα­τι­κά μέσα, οδη­γεί στη χρή­ση πολε­μι­κών μέσων.

Τα τελευ­ταία χρό­νια στο επί­κε­ντρο εξα­κο­λού­θη­σε να βρί­σκε­ται η πε­ριοχή της Ανα­το­λι­κής Μεσο­γεί­ου, οι πόλε­μοι στη Συρία και στη Λιβύη, οι πολε­μι­κοί σχε­δια­σμοί των ΗΠΑ και του Ισρα­ήλ κατά του Ιράν, η αμερι­κανική εμπλο­κή στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή κατά της Κού­βας, της Βενεζουέ­λας και της Βολι­βί­ας, οι κινε­ζι­κές διεκ­δι­κή­σεις σε βάρος του Βιετ­νάμ και άλλων χωρών του Ειρη­νι­κού με την εμπλο­κή των ΗΠΑ στη Θάλασ­σα της Νότιας Κίνας και στην Ταϊ­βάν, ο πόλε­μος της Σαου­δι­κής Αρα­βί­ας κατά της Υεμέ­νης. Την ίδια ώρα, εύφλε­κτη παρα­μέ­νει η κατά­στα­ση στην περι­οχή της Ανα­το­λι­κής Ουκρα­νί­ας (Ντον­μπάς) και στην Κρι­μαία, στον Καύ­κασο και στα Δυτι­κά Βαλ­κά­νια, ενώ μεθο­δεύ­ο­νται ιμπε­ρια­λι­στι­κοί σχε­δια­σμοί σε βάρος των λαών της Κύπρου και της Παλαι­στί­νης, που βιώ­νουν για δεκα­ε­τί­ες την ξένη κατοχή.

Σε αυτές τις συν­θή­κες έχει σημα­σία ν’ ανα­δει­χτούν νέα στοι­χεία και τάσεις, όπως και ν’ απα­ντη­θούν, όσο γίνε­ται στο πλαί­σιο αυτού του άρ­θρου, ορι­σμέ­νες λαθε­μέ­νες από­ψεις και συγ­χύ­σεις που δια­κι­νούν αστι­κές και οπορ­του­νι­στι­κές δυνάμεις.

Κεφ 1

🔳  Ο νέος διπολισμός, ΗΠΑ-Κίνα, και ο χαρακτήρας του

Σχε­τι­κά νέο στοι­χείο, που όλο και πιο έντο­να χαρα­κτη­ρί­ζει τις διε­θνείς σχέ­σεις, είναι η όξυν­ση της αντι­πα­ρά­θε­σης ΗΠΑ-Κίνας. Οι ΗΠΑ παραμέ­νουν σήμε­ρα η ισχυ­ρό­τε­ρη οικο­νο­μι­κή και πολι­τι­κο-στρα­τιω­τι­κή δύνα­μη του καπι­τα­λι­στι­κού κόσμου. Οι ΗΠΑ εξα­κο­λου­θούν να έχουν το μεγαλύ­τερο ΑΕΠ, σε σχέ­ση με οποια­δή­πο­τε άλλη χώρα, που εκτι­μά­ται στα 19,4 τρι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δολά­ρια, απο­τε­λώ­ντας το 24,4% της παγκό­σμιας οι­κονομίας. Οι ΗΠΑ δια­θέ­τουν τις ισχυ­ρό­τε­ρες ένο­πλες δυνά­μεις, με πλή­θος των πιο δια­φο­ρε­τι­κών δολο­φο­νι­κών όπλων, παρέ­χο­ντας συνε­χή εκ­συγχρονισμό στο πολε­μι­κό οπλο­στά­σιό τους, όπως θα δού­με και στη συ­νέχεια, με το μεγα­λύ­τε­ρο πολε­μι­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό και στρα­τιω­τι­κή πα­ρουσία σε δεκά­δες χώρες. Ταυ­τό­χρο­να, δια­θέ­τουν ισχυ­ρή και αδιαμφι­σβήτητη εκπρο­σώ­πη­ση σε όλες τις ισχυ­ρές δια­κρα­τι­κές συμ­φω­νί­ες και οργα­νι­σμούς, επι­διώ­κο­ντας με την αξιο­ποί­η­ση και των πολι­τι­κών-διπλω­μα­τι­κών μέσων, σε πολυ­με­ρές και διμε­ρές επί­πε­δο, να εξα­σφα­λί­σουν ισχυ­ρό προ­βά­δι­σμα ένα­ντι των αντα­γω­νι­στών τους.

Την ίδια ώρα, η Κίνα ενι­σχύ­ει τόσο την οικο­νο­μι­κή όσο και την πολι­τι­κο­στρα­τιω­τι­κή ισχύ της.
Το ΑΕΠ της υπο­λο­γί­ζε­ται σε 12,2 τρισεκατομ­μύρια δολά­ρια, απο­τε­λώ­ντας το 15,4% του Παγκό­σμιου Ακα­θά­ρι­στου Εγχώ­ριου Προ­ϊ­ό­ντος, ωστό­σο, με όρους ισο­τι­μί­ας της αγο­ρα­στι­κής δύ­ναμης (ΡΡΡ), από το 2016, η κινε­ζι­κή οικο­νο­μία είναι η μεγα­λύ­τε­ρη στον κόσμο. Όπως θα δού­με και παρα­κά­τω, η Κίνα στα­δια­κά εκσυγ­χρο­νί­ζει τις ένο­πλες δυνά­μεις της κι έχει περά­σει στη 2η θέση σε ό,τι αφο­ρά τις στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες (μετά τις ΗΠΑ), ενώ αυξά­νει και τα πολι­τι­κά, δι­πλωματικά μέσα ενί­σχυ­σης της θέσης της.

Γίνε­ται φανε­ρό πως οι δύο αυτές δυνά­μεις, ΗΠΑ και Κίνα, που είναι σε από­στα­ση από άλλες χώρες οι ισχυ­ρό­τε­ρες οικο­νο­μι­κά, αντα­γω­νί­ζο­νται μετα­ξύ τους για την πρω­το­κα­θε­δρία. Αντι­πα­ρά­θε­ση που καταρ­χάς έχει οικο­νο­μι­κό υπό­βα­θρο, μια και οι δύο δυνά­μεις συγκρού­ο­νται σε πολ­λά «μέτω­πα», και η οποία απο­τυ­πώ­θη­κε τα τελευ­ταία χρό­νια σε μια σει­ρά εμπο­ρι­κών πολέ­μων ανά­με­σα στις δύο δυνά­μεις, με αφορ­μή τη θεα­ματική αύξη­ση του εμπο­ρι­κού ελλείμ­μα­τος των ΗΠΑ στο διμε­ρές εμπό­ριο με την Κίνα. Πάνω σ’ αυτό το έδα­φος, οι ΗΠΑ επέ­βα­λαν αυξη­μέ­νους δασμούς αξί­ας δεκά­δων δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δολα­ρί­ων σε κινε­ζι­κά εμπο­ρεύματα, για ν’ ακο­λου­θή­σουν ανά­λο­γοι κινε­ζι­κοί δασμοί σε αμερικανι­κά εμπο­ρεύ­μα­τα αξί­ας και συμ­φω­νί­ες απο­κλι­μά­κω­σης της κρί­σης, που όλα δεί­χνουν πως έχουν έναν προ­σω­ρι­νό χαρα­κτή­ρα. Οι ΗΠΑ δίνουν ιδι­αίτερο βάρος στο στό­χο να μην απω­λέ­σουν την υπε­ρο­χή τους στο επί­πεδο της νέας τεχνο­λο­γί­ας και έτσι, για παρά­δειγ­μα, εντεί­νουν την προ­σπάθεια απο­κλει­σμού της Κίνας από τα δίκτυα 50, που θα απο­φέ­ρει τε­ράστια κέρ­δη το επό­με­νο διά­στη­μα στα μονο­πώ­λια που ασχο­λού­νται με τις τηλε­πι­κοι­νω­νί­ες και τις νέες τεχνο­λο­γί­ες, ενώ η Κίνα προ­ω­θεί τη δι­είσδυση των δικών της μεγά­λων μονο­πω­λί­ων «στο δρό­μο του μεταξιού».
(Σύμ­φω­να με έκθε­ση της εται­ρί­ας Ericsson Consumer & Industry Lab, μέχρι το 2030 το παγκό­σμιο μέγε­θος της αγο­ράς των δικτύ­ων 5G θα φτά­σει τα 31 τρι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δολάρια.
Πηγή: https://mbr.com.ua/ru/news/world/4026-mirovoi-ry-nok-5g-dostignet-31-dollars-trln-k-2030-godu)

Βεβαί­ως, όλα τα παρα­πά­νω έχουν άμε­ση αντα­νά­κλα­ση σε πολι­τι­κό, διπλω­μα­τι­κό και στρα­τιω­τι­κό επί­πε­δο. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό πως οι ΗΠΑ κατη­γό­ρη­σαν την Κίνα για την παν­δη­μία του κορο­νοϊ­ού, για την κλο­πή τεχνο­λο­γιών, για «επε­κτα­τι­σμό», για κατα­πά­τη­ση των «δημο­κρα­τι­κών δι­καιωμάτων» κ.ά, ενώ από τη μεριά της η Κίνα, με «εργα­λείο» οικονομι­κές κι εμπο­ρι­κές συμ­φω­νί­ες, επι­διώ­κει να διαρ­ρή­ξει τις παρα­δο­σια­κές συμ­μα­χί­ες των ΗΠΑ. Στην κατεύ­θυν­ση αυτήν, οι ΗΠΑ προ­σαρ­μό­ζουν το δόγ­μα τους, προ­τάσ­σο­ντας ως βασι­κό αντί­πα­λο και αντα­γω­νι­στή τους την Κίνα, κάτι που αλλά­ζει με την εκλο­γή του Τζο Μπάι­ντεν στην αμερι­κανική Προεδρία.

Οι ΗΠΑ επι­διώ­κουν να «ντύ­σουν» τη δια­πά­λη που έχει ξεσπά­σει με αντι­κομ­μου­νι­στι­κά ιδε­ο­λο­γή­μα­τα, ενώ ανά­λο­γα και η Κίνα αξιο­ποιεί το ιδε­ο­λό­γη­μα του «εκδη­μο­κρα­τι­σμού» των διε­θνών σχέ­σε­ων στο πλαί­σιο του παγκό­σμιου ιμπε­ρια­λι­στι­κού συστή­μα­τος κι εστιά­ζει στην ανά­γκη να ξεπε­ρα­στεί ο «μονο­πο­λι­κός κόσμος» υπέρ μιας «πολυ­πο­λι­κό­τη­τας» κι ενά­ντια στην επι­βο­λή της αμε­ρι­κα­νι­κής πολιτικής.

Αυτή η πολι­τι­κή επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία των δύο ισχυ­ρό­τε­ρων παγκό­σμιων οικο­νο­μι­κών δυνά­με­ων θέτει ορι­σμέ­να ερω­τή­μα­τα: Για ποιο λόγο διεξάγε­ται; Μπο­ρού­με να θεω­ρή­σου­με πως έχου­με, όπως την επο­χή που υπήρ­χε η ΕΣΣΔ, μια ανά­λο­γη ανα­μέ­τρη­ση δύο χωρών με δια­φο­ρε­τι­κά κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κά συστή­μα­τα; Μια ανα­μέ­τρη­ση της ισχυ­ρό­τε­ρης καπι­τα­λι­στι­κής δύνα­μης με μια σοσια­λι­στι­κή δύνα­μη; Η σύγ­χυ­ση στους εργα­ζό­με­νους γύ­ρω από αυτά τα ερω­τή­μα­τα, ιδιαί­τε­ρα εκεί όπου υπάρ­χουν ΚΚ που εξα­κολουθούν ν’ αντι­με­τω­πί­ζουν την Κίνα ως σοσια­λι­στι­κή χώρα ή χώρα που «οικο­δο­μεί το σοσια­λι­σμό με κινε­ζι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά», είναι μεγάλη.

Αξί­ζει, λοι­πόν, να στα­θού­με συνο­πτι­κά στο χαρα­κτή­ρα αυτής της ανα­μέτρησης. Έχει μεγά­λη σημα­σία να μεί­νου­με στην απο­τί­μη­ση της συγκε­κριμένης κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κής πραγ­μα­τι­κό­τη­τας στην Κίνα. Η αλή­θεια είναι πως σήμε­ρα στην Κίνα, παρά το γεγο­νός πως κυβερ­νά ένα κόμ­μα που έχει τον τίτλο «κομ­μου­νι­στι­κό», κυριαρ­χούν οι καπι­τα­λι­στι­κές σχέ­σεις παρα­γω­γής. Ξεκι­νώ­ντας από το 2012 και μέχρι σήμε­ρα, στα­θε­ρά πάνω από το 60% του ΑΕΠ της Κίνας παρά­γε­ται από τον ιδιω­τι­κό το­μέα (Εφη­με­ρί­δα Ζεν­μίν Ζιμπάο [Λαϊ­κή Ημε­ρή­σια], http://russian.people.com.cn/ n3/2019/0306/C31518-9553049.html).
Το κινε­ζι­κό κρά­τος έχει δια­μορ­φώ­σει ένα πλή­ρες «οπλο­στά­σιο» ενί­σχυ­σης των Κινέ­ζων καπι­τα­λι­στών, που περι­λαμ­βά­νει μέτρα ανάλο­γα με αυτά που ισχύ­ουν και στον υπό­λοι­πο καπι­τα­λι­στι­κό κόσμο. Δεν εί­ναι, λοι­πόν, καθό­λου τυχαίο πώς το 2020, μέσα στις συν­θή­κες της συνε­χιζόμενης καπι­τα­λι­στι­κής κρί­σης, που η παν­δη­μία έχει επι­δρά­σει ως κατα­λύ­της, οι Κινέ­ζοι δισε­κα­τομ­μυ­ριού­χοι έφτα­σαν τους 596, ξεπερ­νώ­ντας για πρώ­τη φορά σε αριθ­μό τις ΗΠΑ, που είχαν 537. Στη λίστα, που κυκλο­φο­ρεί, στη διά­θε­ση των ισχυ­ρό­τε­ρων Κινέ­ζων καπι­τα­λι­στών βρί­σκονται κολοσ­σιαί­οι όμι­λοι ηλε­κτρο­νι­κού εμπο­ρί­ου, εργο­στά­σια, ξενο­δοχεία, εμπο­ρι­κά κέντρα, κινη­μα­το­γρά­φοι, μέσα κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης, εται­ρί­ες κινη­τών τηλε­φώ­νων κοκ. (|>https://www.rbc. ru/business/15/10/2015/561 fa1 f 19a7947fb43faa086)
Την ίδια ώρα, με βάση τα επί­ση­μα στοι­χεία, η ανερ­γία, στοι­χείο όλων των καπι­τα­λι­στι­κών οικο­νο­μιών, είναι στο 5,3% και ο κυβερ­νη­τι­κός στό­χος είναι να μεί­νει κάτω από το 6%. (Λι Κετσιάν, «Εισή­γη­ση για τον απο­λο­γι­σμό της κυβέρ­νη­σης» στην Παγκι­νε­ζι­κή Συνέ­λευ­ση των Λαϊ­κών εκπρό­σω­πων, 22.5/2020. Πηγή: http://russian.people.com.cn/ n3/2020/0605/c95181-9697762.html
Πηγές: https://regnum.ru/news/society/2972959.html, httpsV/
www. vedomosti.ru/ economics/articles/2020/06/16/832721 ‑kitayu-borba-bednostyu)

Την ίδια ώρα, δεκά­δες εκα­τομ­μύ­ρια περι­φε­ρό­με­νοι εσω­τε­ρι­κοί μετανά­στες (υπο­λο­γί­ζο­νται σε 290 εκα­τομ­μύ­ρια), που ασχο­λού­νται σε προσω­ρινές θέσεις εργα­σί­ας και μπο­ρεί να μένουν άνερ­γοι, δε μετριού­νται στις επί­ση­μες στα­τι­στι­κές και μπο­ρεί να φτά­νουν και έως το 30% του εργα­τικού δυνα­μι­κού της χώρας
(Πηγές: https://regnum.ru/news/society/2972959.html,
httpsV/www. vedomosti.ru/ economics/articles/2020/06/16/832721 ‑kitayu-borba-bednostyu)

Δεκά­δες εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι είναι απο­κλεισμένοι από σύγ­χρο­νες κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες, όπως είναι η τεχνι­κή και ανώ­τε­ρη εκπαί­δευ­ση, οι υγειο­νο­μι­κές παρο­χές, εξαι­τί­ας της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σής τους και δεδο­μέ­νου πως τα εισο­δή­μα­τά τους είναι ιδιαί­τε­ρα χαμη­λά ((Τερά­στια είναι, π.χ., η αύξη­ση των ιδιω­τι­κών ιατρι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, που εκμε­ταλ­λεύ­ο­νται την ανά­γκη των εργα­ζό­με­νων σε σύγ­χρο­νες παρο­χές υγεί­ας. Από το 2005 έως το 2016 ο αριθ­μός των κρε­βα­τιών στις ιδιω­τι­κές κλι­νι­κές αυξή­θη­κε από το 6% στο 22%.
Πηγή: https ://carnegie; ru/commentary/81082)

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό πως σε έναν τομέα όπου η Κού­βα δια­πρέ­πει, όπως είναι ο αριθ­μός των για­τρών σε 10 χιλιά­δες πληθυ­σμού, όπου ο δεί­κτης της Κού­βας είναι ο ψηλό­τε­ρος στον κόσμο (82), η Κίνα βρί­σκε­ται μετα­ξύ των χωρών με το χαμη­λό­τε­ρο δεί­κτη (18).
https.//aif.ru/society/healthcare/kolichestvo vrachey v raznyh_stranah infografika
Τερά­στια είναι, π.χ., η αύξη­ση των ιδιω­τι­κών ιατρι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, που εκμε­ταλ­λεύ­ο­νται την ανά­γκη των εργα­ζό­με­νων σε σύγ­χρο­νες παρο­χές υγεί­ας. Από το 2005 έως το 2016 ο αριθ­μός των κρε­βα­τιών στις ιδιω­τι­κές κλι­νι­κές αυξή­θη­κε από το 6% στο 22%.
Πηγή: https ://carnegie.ru/commentary/81082
Οι πα­νηγυρισμοί πως εξα­λεί­φε­ται η ακραία φτώ­χεια απο­σιω­πούν πως αυτή μετριέ­ται στο 1,9 δολά­ρια τη μέρα, την ώρα που το επί­πε­δο της φτώ­χειας στην Κίνα φτά­νει στο 24%, αν υπο­λο­γι­στεί με βάση το εισό­δη­μα κάτω από 5,5$ τη μέρα (https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.UMIC)

Τα παρα­πά­νω, όταν συγκρι­θούν με τη χλι­δή των Κινέ­ζων δισε­κα­τομ­μυ­ριού­χων κι εκα­τομ­μυ­ριού­χων, δεί­χνουν με σαφή­νεια την τερά­στια κοι­νωνική αδι­κία κι εκμε­τάλ­λευ­ση που χαρα­κτη­ρί­ζει τον καπι­τα­λι­στι­κό τρό­πο παρα­γω­γής και στην Κίνα.

Όταν λοι­πόν μιλά­με για τις ΗΠΑ και την Κίνα, μιλά­με για δύο δυνά­μεις του σημε­ρι­νού καπι­τα­λι­στι­κού κόσμου.. Η Κίνα είναι σήμε­ρα ενερ­γό μέλος κάθε διε­θνούς καπι­τα­λι­στι­κής ένω­σης, όπως είναι ο Παγκό­σμιος Οργα­νι­σμός Εμπο­ρί­ου, η Παγκό­σμια Τρά­πε­ζα· είναι στε­νά συν­δε­δε­μέ­νη με την παγκό­σμια καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μία. (Βλ. «Ο διε­θνής ρόλος της Κίνας», ΚΟΜΕΠ, 6|2010).

Είναι αρκε­τό ν’ αναφέρου­με πως μόνο τα αμε­ρι­κα­νι­κά ομό­λο­γα που βρί­σκο­νται σε κινε­ζι­κά χέρια ξεπερ­νούν το 1,1 τρι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δολάρια.

Δεν ευστα­θούν οι ισχυ­ρι­σμοί πως η Κίνα, όπως κάπο­τε η Σοβιε­τι­κή Ρωσία, κάνει μια πολι­τι­κή ΝΕΠ, συνερ­γα­ζό­με­νη με το ιδιω­τι­κό κεφά­λαιο, ώστε ν’ ανα­πτύ­ξει τις παρα­γω­γι­κές της δυνά­μεις. Υπάρ­χουν τερά­στιες δια­φο­ρές της ΝΕΠ με τη σημε­ρι­νή κατά­στα­ση στην Κίνα, όπως, π.χ., η χρο­νι­κή διάρ­κεια ή το ότι η ΝΕΠ είχε το χαρα­κτή­ρα της «υπο­χώ­ρη­σης», όπως πολ­λές φορές υπο­γράμ­μι­σε ο Λένιν (βλ |> Β. I. Λένιν, «9ο Παν­ρω­σι­κό Συνέ­δριο των Σοβιέτ», Άπα­ντα, τόμ. 44, εκδ. Σύγχρο¬νη Επο­χή, σελ. 310), και δεν ιδε­ο­λο­γι­κο­ποι­ή­θη­κε ως στοι­χείο της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης, όπως γίνε­ται με την επικρά­τηση των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων στην Κίνα, με το ιδε­ο­λό­γη­μα του «σο­σιαλισμού με κινε­ζι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά». Επι­πλέ­ον, την περί­ο­δο της ΝΕΠ στους επι­χει­ρη­μα­τί­ες όχι μόνο δεν επι­τρε­πό­ταν να είναι μέλη του Κόμ­ματος των Μπολ­σε­βί­κων, αλλά στη βάση και των δύο Σοβιε­τι­κών Συ­νταγμάτων (1918 και 1925) που ψηφί­στη­καν εκεί­νη την περί­ο­δο υπήρ­ξε γι’ αυτούς στέ­ρη­ση των πολι­τι­κών δικαιω­μά­των, σε αντί­θε­ση με τη σημε­ρινή Κίνα, όπου δεκά­δες επι­χει­ρη­μα­τί­ες κατα­λαμ­βά­νουν θέσεις στο κοι­νοβούλιο και στο ΚΚ.

Ούτε, βέβαια, μπο­ρεί να συγκρι­θεί η ΕΣΣΔ με τη σημε­ρι­νή Κίνα. Ακό­μη και την περί­ο­δο όπου στην ΕΣΣΔ κυριάρ­χη­σε στο ΚΚ και στο σοβιετι­κό κρά­τος η αντί­λη­ψη της ενί­σχυ­σης της «αγο­ράς», των εμπο­ρευ­μα­το­χρη­μα­τι­κών σχέ­σε­ων, της «ειρη­νι­κής άμιλ­λας» με τις καπι­τα­λι­στι­κές χώ­ρες και η δια­σύν­δε­ση της ΕΣΣΔ με την παγκό­σμια καπι­τα­λι­στι­κή οικονο­μία ασκού­σε επί­δρα­ση στις πολι­τι­κές απο­φά­σεις και στις διε­θνείς σχέ­σεις του σοβιε­τι­κού κρά­τους, ποτέ δε θα μπο­ρού­σαν να συγκρι­θούν σε μέγε­θος και ποιό­τη­τα με τη σημε­ρι­νή Κίνα ούτε η δια­σύν­δε­ση της σοβιε­τικής οικο­νο­μί­ας με την παγκό­σμια, ούτε το επί­πε­δο ανά­πτυ­ξης των κα­πιταλιστικών σχέ­σε­ων σε αυτήν.

Έτσι, ο νέος «διπο­λι­σμός» δεν έχει καμία σχέ­ση με την αντι­πα­ρά­θε­ση ΗΠΑ-ΕΣΣΔ, μια και σήμε­ρα ΗΠΑ και Κίνα συγκρού­ο­νται πάνω στο έδα­φος της επι­κρά­τη­σης των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων παρα­γω­γής που κυ­ριαρχούν σε αυτές και οδη­γούν στη δια­πά­λη για τις πρώ­τες ύλες, τους δρό­μους μετα­φο­ράς των εμπο­ρευ­μά­των, τα μερί­δια των αγο­ρών, τη γε­ωπολιτική επιρ­ροή, κάτι που δεν μπο­ρεί να κρύ­ψει πως έχου­με να κά­νουμε με μια δια­πά­λη ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κή για την πρω­το­κα­θε­δρία στρ ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστημα.

Το ενδια­φέ­ρον των ΗΠΑ για την αγο­ρά των ομο­λό­γων τους από την Κίνα και η μεγά­λη αμε­ρι­κα­νι­κή αγο­ρά, ως χώρος διά­θε­σης των εμπορευ­μάτων που παρά­γο­νται στην Κίνα, συμ­βα­δί­ζουν με την όξυν­ση της αντι­παράθεσης των δύο δυνά­με­ων, που λαμ­βά­νει παγκό­σμιο χαρα­κτή­ρα, μια κι εκδη­λώ­νε­ται ταυ­τό­χρο­να σε πολ­λές περιο­χές του πλα­νή­τη, και στην οποία εμπλέ­κο­νται όλο και περισ­σό­τε­ρο και άλλες διε­θνείς, πολυμε­ρείς οργα­νώ­σεις και συμ­φω­νί­ες. Γεγο­νός που δεί­χνει πως η αλληλεξάρ­τηση των καπι­τα­λι­στι­κών οικο­νο­μιών μπο­ρεί να πηγαί­νει «χέρι-χέρι» και με την όξυν­ση των ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κών αντι­θέ­σε­ων. Η πολι­τι­κή γραμ­μή της «εκδά­μα­σης του δρά­κου», μέσα από τις πολυ­με­ρείς συμ­φω­νί­ες των ΗΠΑ με τις χώρες της Κεντρι­κής και Νότιας Αμε­ρι­κής και της περιο­χής του Ειρη­νι­κού Ωκε­α­νού, που ακο­λου­θού­σε η αμε­ρι­κα­νι­κή ηγε­σία πριν τον Τραμπ, δεν απέ­δω­σε τα ανα­με­νό­με­να και αντι­κα­τα­στά­θη­κε στη συ­νέχεια με μια σκλη­ρό­τε­ρη στά­ση απέ­να­ντι στην Κίνα.

Η ανά­δει­ξη στην αμε­ρι­κα­νι­κή Προ­ε­δρία του Τζο Μπάι­ντεν και εκεί­νης της μερί­δας της αστι­κής τάξης που εκπρο­σω­πεί μπο­ρεί ν’ αλλά­ξει τους «τόνους», να φέρει αλλα­γές στην τακτι­κή που θ’ ακο­λου­θή­σουν οι ΗΠΑ, αλλά σε καμία περί­πτω­ση δε θ’ ανα­στεί­λει το σφο­δρό ανταγωνι­σμό ΗΠΑ-Κίνας.

Κεφ 2

💀 Ο ΝΑΤΟϊκος σχεδιασμός και η διαπάλη στο εσωτερικό του

Νέα στοι­χεία παρου­σιά­ζει όμως και ο πολι­τι­κο-στρα­τιω­τι­κός «βρα­χίονας» του ευρω­α­τλα­ντι­κοΰ ιμπε­ρια­λι­σμού. Έτσι, πλέ­ον, η στρατηγι­κή του ΝΑΤΟ χαρα­κτη­ρί­ζε­ται από τη σχε­δια­σμέ­νη επέ­κτα­ση σε όλη την υδρό­γειο, τη διεύ­ρυν­ση με νέα μέλη και τη σύνα­ψη εται­ρι­κών σχέ­σε­ων με δεκά­δες κρά­τη, τη συγκρό­τη­ση ετοι­μο­πό­λε­μων στρα­τιω­τι­κών μονά­δων. Παρά τις ανα­φο­ρές που θέτουν ως πρώ­το στό­χο την αντιμετώπι­ση του «Ισλα­μι­κού Κρά­τους ‑ISIS» και άλλων παρό­μοιων εγκλη­μα­τι­κών ομά­δων, στις συνό­δους κορυ­φής, στη Βαρ­σο­βία το 2016, στις Βρυξέλ­λες το 2017 και 2018 και στο Λον­δί­νο το 2019, καθώς και στα συμβού­λια των υπουρ­γών Άμυ­νας προ­ω­θεί­ται σχέ­διο που στο­χεύ­ει στη Ρωσία και το Ιράν, ενώ στο κάδρο έχει μπει και η Κίνα. Σε αυτό απο­σκο­πεί η συ­γκρότηση μονά­δων πεζι­κού, αερο­πο­ρί­ας και ναυ­τι­κού που, πλή­ρως εξο­πλισμένες, θα μπο­ρούν να επέμ­βουν σε 30 μέρες σε κάθε μέτω­πο που θα επι­λέ­ξει το ΝΑΤΟϊ­κό επι­τε­λείο («τέσ­σε­ρα 30άρια»).

Παρα­μέ­νουν ΝΑΤΟϊ­κά στρα­τεύ­μα­τα στο Αφγα­νι­στάν και στο Κόσο­βο. Συνε­χί­ζο­νται οι ναυ­τι­κές επι­χει­ρή­σεις «See Guardian» στη Μεσό­γειο, η αρμά­δα SΝΜG2 βρί­σκε­ται στο Αιγαίο, υπο­στη­ρί­ζε­ται η επι­χεί­ρη­ση «νέα SΟΡΗΙΑ» της ΕΕ στη Λιβύη. Η σύν­θε­ση της Δύνα­μης Ταχεί­ας Αντίδρα­σης του ΝΑΤΟ έφτα­σε τους 40.000 στρα­τιώ­τες. Συγκρο­τή­θη­καν 8 στρα­τηγεία στην Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη. Στις Βαλ­τι­κές Χώρες και την Πολω­νία προ­ω­θή­θη­καν 4 πολυ­ε­θνι­κοί Σχη­μα­τι­σμοί Μάχης. Ενι­σχύ­θη­κε η παρου­σία στη Μαύ­ρη Θάλασ­σα. Η ΝΑΤΟϊ­κή παρου­σία γίνε­ται πλέ­ον αισθη­τή όχι μόνο στις 3 πρώ­ην Σοβιε­τι­κές Δημο­κρα­τί­ες της Βαλ­τι­κής (Εσθο­νία, Λιθουα­νία, Λετο­νία), αλλά Και στη Γεωρ­γία και στην Ουκρα­νία, ενώ με τη συμ­φω­νία «ειρή­νευ­σης» στο Ναγκόρ­νο Καρα­μπάχ η ΝΑΤΟϊ­κή Τουρ­κία ενι­σχύ­ει τις πολι­τι­κο-στρα­τιω­τι­κές θέσεις της στο Αζερ­μπαϊ­τζάν, ελέγ­χοντας το «δίαυ­λο» της Μαύ­ρης Θάλασ­σας με την Κασπία.Την ίδια ώρα, στους ΝΑΤΟϊ­κούς κόλ­πους εκδη­λώ­νο­νται όλο και πε­ρισσότερο οι αντι­θέ­σεις ανά­με­σα σε ΗΠΑ-Γερ­μα­νία ή σε ΗΠΑ-Γαλ­λία και Γαλ­λία-Γερ­μα­νία, αλλά και άλλες σημα­ντι­κές αντι­θέ­σεις, όπως Του­ρ­κί­ας-Γαλ­λί­ας ή Τουρ­κί­ας-Ελλά­δας. Χαρα­κτη­ρι­στι­κές είναι οι δηλώ­σεις Μακρόν ότι «το ΝΑΤΟ είναι εγκε­φα­λι­κά νεκρό». Μέχρι στιγ­μής οι αντι­θέσεις αυτές διευ­θε­τού­νται με διά­φο­ρους προ­σω­ρι­νούς συμ­βι­βα­σμούς, συχνά με «πυρο­σβε­στι­κό» τρό­πο, ωστό­σο το «κου­βά­ρι» τους περιπλέ­κεται όλο και περισ­σό­τε­ρο, αμφι­σβη­τώ­ντας τη λει­τουρ­γι­κό­τη­τα και δυ­ναμική της ιμπε­ρια­λι­στι­κής λυκο­συμ­μα­χί­ας ακό­μη και από αστι­κές πολι­τικές δυνά­μεις και αναλυτές.

Το Κόμ­μα μας πρω­το­στα­τεί στην Ελλά­δα, όσο και σε ευρω­παϊ­κό και διε­θνές επί­πε­δο, στην πάλη ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό οργα­νι­σμό του ΝΑΤΟ και στους σχε­δια­σμούς του, στην εμπλο­κή της χώρας μας σε αυ­τούς. Το Κόμ­μα μας εκτι­μά πως από­ψεις που ανα­πτύσ­σο­νται και από ορι­σμέ­να ΚΚ και προ­βάλ­λουν ως αίτη­μα τη «διά­λυ­ση του ΝΑΤΟ», απο­σπασμένα από την πάλη για την απο­δέ­σμευ­ση της κάθε χώρας από το ΝΑΤΟ, αδυ­να­τί­ζουν την πάλη ενά­ντια σ’ αυτόν τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό οργανισμό.

Η απόρ­ρι­ψη της πάλης για την απο­δέ­σμευ­ση της κάθε χώρας, και μά­λιστα με το επι­χεί­ρη­μα της «ανω­ρι­μό­τη­τας» των συν­θη­κών, δε δεί­χνει «ρεα­λι­σμό», αλλά την τάση του συμ­βι­βα­σμού με τον αρνη­τι­κό συσχετι­σμό δύνα­μης, που οδη­γεί στα ευχο­λό­για περί «διά­λυ­σης». Το ΚΚΕ θέ­τει το ζήτη­μα της απο­δέ­σμευ­σης από Το ΝΑΤΟ και κάθε ιμπεριαλιστι­κή ένω­ση κι εκτι­μά πως μια τέτοια απο­δέ­σμευ­ση, μπο­ρεί πραγ­μα­τι­κά να είναι υπέρ των λαϊ­κών συμ­φε­ρό­ντων μόνο αν την εγγυ­η­θεί η εργα­τι­κή εξου­σία, και αυτό για­τί, εκτός άλλων, έχου­με την εμπει­ρία, π.χ., της προ­σωρινής απο­χώ­ρη­σης στο παρελ­θόν χωρών (Γαλ­λί­ας, Ελλά­δας) από το στρα­τιω­τι­κό σκέ­λος του ΝΑΤΟ, στο πλαί­σιο ενδο­α­στι­κών αντι­θέ­σε­ων, που ανα­πα­ρή­γα­γαν στη συνέ­χεια τα ίδια προβλήματα.

Κεφ 3

🇪🇺  Η ένωση του κεφαλαίου στην Ευρώπη, η ΕΕ

Αντι­θέ­σεις εκδη­λώ­νο­νται και στους κόλ­πους της ΕΕ |> Για το οικο­νο­μι­κό υπό­βα­θρο των αντι­θέ­σε­ων βλ. Μάκης Παπα­δό­που­λος, «Μπρο­στά στη νέα οικο­νο­μι­κή κρί­ση: “Πρά­σι­νο NewDeal“ ή σοσια­λι­σμός;», ΚΟΜΕΠ, τεύχ. 4–5|2020.
Η ανι­σό­με­τρη εκδή­λω­ση της κρί­σης επι­δρά στην αλλα­γή των συσχε­τι­σμών. Ενι­σχύ­ε­ται παρα­πέ­ρα η θέση της Γερ­μα­νί­ας ένα­ντι της Γαλ­λί­ας και της Ιτα­λί­ας, όπως και το σύνο­λο των παρα­γό­ντων που ενι­σχύ­ουν φυγό­κε­ντρες δυνά­μεις της Ευρω­ζώ­νης. Αυτό, ωστό­σο, δεν αναι­ρεί τα υπαρ­κτά οφέ­λη που αντλούν οι αστι­κές τάξεις των κρα­τών-μελών της ΕΕ από τη μεγά­λη ενι­αία ευρω­ε­νω­σια­κή αγο­ρά στο διε­θνή αντα­γω­νι­σμό με τα άλλα ιμπερια­λιστικά κέντρα.

Η ΕΕ συνε­χί­ζει να εφαρ­μό­ζει τους άξο­νες της «παγκό­σμιας στρατη­γικής», που ανα­κοι­νώ­θη­κε τον Ιού­λη του 2016. Αντι­με­τω­πί­ζει την υδρό­γειο ως «στρα­τη­γι­κό περι­βάλ­λον της» κι εκτι­μά πως είναι σε εξέ­λι­ξη αλ­λαγές συμ­μα­χιών. (Ψήφι­σμα του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου της 15ης Γενά­ρη 2020, σχε­τι­κά με την εφαρ­μο­γή της Κοι­νής Πολι­τι­κής Ασφά­λειας και Άμυ­νας. Ετή­σια έκθεση).
Ήδη η Κίνα ανα­δει­κνύ­ε­ται πλέ­ον στο σημα­ντι­κό­τε­ρο εταί­ρο της ΕΕ. Την ίδια ώρα, η εξέ­λι­ξη αυτή, όπως και η συνο­λι­κή ενίσχυ­ση της Κίνας στο διε­θνή συσχε­τι­σμό, τρο­φο­δο­τεί και αντίρ­ρο­πες τάσεις ανα­θέρ­μαν­σης των αμε­ρι­κα­νο­γερ­μα­νι­κών σχέ­σε­ων κι ενί­σχυ­σης της συ­νοχής της ευρω­α­τλα­ντι­κής συμ­μα­χί­ας. Σε αυτήν την κατεύ­θυν­ση κινεί­ται και η αύξη­ση των οικο­νο­μι­κών κυρώ­σε­ων και της πίε­σης που ασκεί η ΕΕ από κοι­νού με τις ΗΠΑ στη Ρωσία, με το πρό­σχη­μα της προσάρτη­σης της Κρι­μαί­ας και της στή­ρι­ξης της από­σχι­σης των ανα­το­λι­κών περι­οχών της Ουκρανίας.

Η ΕΕ, προ­κει­μέ­νου ν’ αντα­πο­κρι­θεί στις διε­θνείς στο­χεύ­σεις της για πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κή διείσ­δυ­ση των ευρω­παϊ­κών μονο­πω­λί­ων σε τρί­τες χώρες, συγκρό­τη­σε τη λεγά­με­νη «Μόνι­μη Διαρ­θρω­μέ­νη Στρα­τιω­τι­κή Συ­νεργασία», την PESCO (συγκρο­τή­θη­κε το Δεκέμ­βρη του 2017 με τη συμ­με­το­χή 25 κρα­τών-μελών της ΕΕ, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Ελλά­δας). Παράλ­λη­λα, προ­ω­θεί­ται η γαλ­λι­κής έμπνευ­σης «Ευρω­παϊ­κή Πρω­το­βου­λία Επεμ­βά­σε­ων» (ανα­κοι­νώ­θη­κε από τη Γαλ­λία τον Ιού νη του 2018 και συμ­με­τέ­χουν Γαλ­λία, Γερ­μα­νία, Δανία, Ολλαν­δία, Εσθο­νία, Πορ­το­γα­λία, Ισπα­νία, Βέλ­γιο και Βρε­τα­νία), για να ξεπερ­νιού­νται οι καθυ­στε­ρή­σεις που προ­κα­λεί η δια­δι­κα­σία των ομό­φω­νων απο­φά­σε­ων, ώστε να εκτε­λού­νται ιμπε­ρια­λι­στι­κές απο­στο­λές άμε­σα. Ήδη, σήμε­ρα, η ΕΕ έχει ξετυ­λί­ξει ιμπε­ρια­λι­στι­κές απο­στο­λές σε τρεις ηπεί­ρους (Πρό­κει­ται για 16 απο­στο­λές, εκ των οποί­ων οι 6 είναι στρα­τιω­τι­κές. Η παρου­σία της, μετα­ξύ άλλων, κατα­γρά­φε­ται σε Βοσ­νία-Ερζε­γο­βί­νη, Ιράκ, Ουκρα­νία, Λιβύη, Σομα­λία, Μάλι, Κόσο­βο, Νίγη­ρα, Γεωρ­γία, Κεντρο­α­φρι­κα­νι­κή Δημοκρατία).

Τα τελευ­ταία χρό­νια παίρ­νο­νται μέτρα για την ενί­σχυ­ση του στό­χου της λεγά­με­νης «Στρα­τη­γι­κής Αυτο­νο­μί­ας» στο πλαί­σιο της ενδυνάμω­σης της συμ­μα­χί­ας και των κοι­νών επεμ­βά­σε­ων με το ΝΑΤΟ, που παρα­μένει ο βασι­κός πυλώ­νας της Ευρω­παϊ­κής Ασφάλειας.

Με το κρι­τή­ριο της αυτό­νο­μης στρα­τιω­τι­κής επάρ­κειας, ενι­σχύ­ε­ται ο σχε­δια­σμός της ανά­πτυ­ξης προ­γραμ­μά­των έρευ­νας κι εξο­πλι­σμών από την ευρω­ε­νω­σια­κή αγο­ρά, σε μια προ­σπά­θεια να υπο­χω­ρή­σει η εξάρτη­ση από την αμε­ρι­κα­νι­κή αγο­ρά εξο­πλι­σμών. Σημα­ντι­κό ρόλο διαδραμα­τίζει η χρη­μα­το­δό­τη­ση του λεγά­με­νου «Ευρω­παϊ­κού Ταμεί­ου Άμυ­νας» (ΕDF) μέσω του οποί­ου προ­βλέ­πε­ται χρη­μα­το­δό­τη­ση 5,5 δισ. ευρώ ετη­σί­ως «για την προ­ώ­θη­ση των αμυ­ντι­κών δυνα­το­τή­των της ΕΕ». Από το 2018, είναι σε εξέ­λι­ξη το «Ευρω­παϊ­κό Πρό­γραμ­μα Βιο­μη­χα­νι­κής Ανά­πτυξης στον τομέα της Άμυ­νας» (ΕDΙDΡ), το οποίο έχει στό­χο να στηρί­ξει «την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα και την και­νο­το­μία της αμυ­ντι­κής βιομηχα­νίας της ΕΕ». Στην ίδια κατεύ­θυν­ση, κατα­γρά­φο­νται στον προϋπολογι­σμό κον­δύ­λια ύψους 13 δισ. ευρώ για τον εκσυγ­χρο­νι­σμό της αμυ­ντι­κής βιο­μη­χα­νί­ας της ΕΕ και καλού­νται τα κρά­τη- μέλη να δίνουν το 2% του ΑΕΠ τους για τους εξο­πλι­σμούς της ΕΕ, πέραν των υπο­χρε­ώ­σε­ων στο ΝΑΤΟ. Η ΡΕSCΟ σχε­διά­ζε­ται ν’ ανα­βαθ­μί­σει τη λεγά­με­νη «στρα­τιω­τι­κή κινη­τι­κό­τη­τα» για τα κρά­τη-μέλη, «ώστε να επεμ­βαί­νουν σε κρί­σεις στο εξω­τε­ρι­κό, έχο­ντας τη δυνα­τό­τη­τα να μετα­κι­νού­νται ελεύ­θε­ρα και γρή­γορα στρα­τεύ­μα­τα, πολι­τι­κό προ­σω­πι­κό, υλι­κό κι εξο­πλι­σμός». Δίνε­ται βάρος στην έναρ­ξη της «Συντο­νι­σμέ­νης Ετή­σιας Αξιο­λό­γη­σης στον το­μέα της Άμυ­νας» (CΑRD), με στό­χο την ενί­σχυ­ση της αμυ­ντι­κής συνερ­γασίας μετα­ξύ κρα­τών-μελών. Πρό­κει­ται για μηχα­νι­σμό τύπου «Ευρω­παϊκού Εξα­μή­νου» (Το «Ευρω­παϊ­κό Εξά­μη­νο της ΕΕ» είναι μηχα­νι­σμός ελέγ­χου της οικο­νο­μι­κής κατά­στα­σης των κρα­τών-μελών και προ­ώ­θη­σης αντι­δρα­στι­κών ανα­διαρ­θρώ­σε­ων και αντερ­γα­τι­κών μέτρων), για τον έλεγ­χο των στρα­τιω­τι­κών σχε­δί­ων, με στό­χο να εφαρ­μο­στούν από τα κρά­τη-μέλη ενιαία κρι­τή­ρια για την πολιτι­κή Ασφά­λειας και Άμυ­νας, ν’ αντι­με­τω­πί­ζο­νται, κατά το δυνα­τόν, οι με­ταξύ τους αντιθέσεις.

Βαθαί­νει η στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­ση της ΕΕ, και αυτό κατα­γρά­φε­ται και στη συγκρό­τη­ση του «Ευρω­παϊ­κού Μηχα­νι­σμού για την Ειρή­νη» (ΕΜΕ), ενός νέου ταμεί­ου πέραν του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού (πολυ­ε­τές δημοσιονο­μικό πλαί­σιο 2021 ‑2027), το οποίο θα δια­θέ­τει επι­πλέ­ον χρηματοδοτή­σεις ύψους 10,5 δισ. ευρώ. Από το μηχα­νι­σμό αυτό θα χρηματοδοτού­νται οι δρά­σεις της «Κοι­νής Εξω­τε­ρι­κής Πολι­τι­κής και Πολι­τι­κής Ασφα­λείας» (ΚΕΠΠΑ).

Προ­ω­θού­νται επί­σης οι σχε­δια­σμοί για την ενί­σχυ­ση του «Μηχα­νι­σμού Γει­το­νί­ας, Ανά­πτυ­ξης και Διε­θνούς Συνερ­γα­σί­ας», ενός ισχυ­ρού εργαλεί­ου για την παρέμ­βα­ση της ΕΕ σε τρί­τες χώρες. ’

Την ίδια ώρα, το BrExit ανά­δει­ξε με χαρα­κτη­ρι­στι­κό τρό­πο την όξυν­ση των αντι­θέ­σε­ων στο εσω­τε­ρι­κό της ΕΕ. Οι αντι­θέ­σεις αυτές επι­διώ­κε­ται ν’ αξιο­ποι­η­θούν και από άλλες δυνά­μεις, όπως φάνη­κε από την αμερικα­νική υπο­στή­ρι­ξη στο BrExit, αλλά και από την επι­δί­ω­ξη των Ι‑ΙΓΙΑ, από τη μια, να προ­ω­θή­σουν ξεχω­ρι­στές συμ­φω­νί­ες με κρά­τη-μέλη της ΕΕ και, από την άλλη, να επι­βά­λουν κυρώ­σεις σε μονο­πώ­λια και χώρες «ναυαρ­χίδες» της ΕΕ, όπως στη Γερ­μα­νία και τη Γαλλία.

Τα παρα­πά­νω απο­δει­κνύ­ουν πως η ΕΕ είναι το ευρω­παϊ­κό ιμπερια­λιστικό κέντρο που, παρά τις εσω­τε­ρι­κές αντι­θέ­σεις που εκδη­λώ­νο­νται στους κόλ­πους του, λει­τουρ­γεί δρα­στι­κά υπέρ της κερ­δο­φο­ρί­ας των μο­νοπωλίων του, της ενί­σχυ­σης της εξου­σί­ας όλων των αστι­κών τάξε­ων — μελών της, προ­ω­θεί ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς σε άλλες περιοχές.

Είναι πλή­ρως απο­προ­σα­να­το­λι­στι­κό το αίτη­μα ενί­σχυ­σης της «Κοι­νής Ευρω­παϊ­κής Ενι­σχυ­μέ­νης Συνερ­γα­σί­ας σε ζητή­μα­τα Άμυ­νας», το οποίο στη­ρί­ζουν οι δυνά­μεις του λεγά­με­νου «Κόμ­μα­τος της Ευρω­παϊ­κής Αρι­στερός» (ΚΕΑ) και παρου­σιά­ζε­ται ως δήθεν «αντί­βα­ρο» στο ΝΑΤΟ, και μάλι­στα δια­φη­μί­ζε­ται και από την «αρι­στε­ρή» Ευρω­ο­μά­δα GUΕ/ΝGL, με τα επι­χει­ρή­μα­τα της «ασφά­λειας» των πολι­τών και «της μεί­ω­σης των δαπανών»
(Βλ. πρό­τα­ση τρο­πο­λο­γί­ας στον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό της ΕΕ για το 2021 των Younο­us Omarjee & Δημή­τρη Παπα­δη­μού­λη, εξ ονό­μα­τος της ομά­δας GUΕ/ΝGL, 4.11.2020, Α9–0206/2020).
Και αυτό, για­τί ο ιμπε­ρια­λι­στι­κός οργα­νι­σμός της ΕΕ είναι «νύχι-κρέ­ας» με το ΝΑΤΟ, τα 3/4 των μελών της ΕΕ και όλες οι ισχυ­ρό­τε­ρες χώρες της είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ οι ιμπε­ρια­λι­στι­κές απο­στο­λές της ΕΕ εκτός συνό­ρων δε διε­ξά­γο­νται για την «ασφά­λεια των πολι­τών», αλλά για τα κέρ­δη των ευρω­παϊ­κών μονο­πω­λί­ων. Και όπως θα δείξου­με παρα­κά­τω, οι αυξα­νό­με­νες κοι­νές στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες των χωρών της ΕΕ καθό­λου δε μειώ­νουν τις δαπά­νες των εθνι­κών προ­ϋ­πο­λο­γι­σμών για πολε­μι­κούς σκοπούς.

Όπως επί­σης «στά­χτη στα μάτια» των λαών είναι τα σοφί­σμα­τα περί «εκδη­μο­κρα­τι­σμού» της ΕΕ και ενί­σχυ­σης της «ευρω­παϊ­κής αλληλεγγύ­ης» ή «ισο­τι­μί­ας» των χωρών-μελών, που θέτουν μια σει­ρά οπορ­του­νι­στι­κές δυνά­μεις, καυ­τη­ριά­ζο­ντας τη λεγά­με­νη «γερ­μα­νι­κή ΕΕ» και προ­βάλλοντας την ανά­γκη «διόρ­θω­σής» της ΕΕ. Η ΕΕ, ως μια ένω­ση του κε­φαλαίου, ποτέ δεν μπο­ρεί να είναι δημο­κρα­τι­κή, αλλη­λέγ­γυα και ισό­τι­μη.’ Πάντα στο εσω­τε­ρι­κό της θα υπάρ­χουν σχέ­σεις ανι­σό­τι­μης αλληλεξάρ­τησης και θα δυνα­μώ­νει η αντι­δρα­στι­κο­ποί­η­σή της, τόσο προς το εσω­τερικό, προς τους εργα­ζό­με­νους των χωρών της, όσο και προς το εξω­τερικό, τους άλλους λαούς.

Το ΚΚΕ πήρε την πρω­το­βου­λία για τη συγκρό­τη­ση της «Ευρω­παϊ­κής Κομ­μου­νι­στι­κής Πρω­το­βου­λί­ας», στην οποία συμ­με­τέ­χουν Κομμουνιστι­κά κι Εργα­τι­κά Κόμ­μα­τα από πολ­λές ευρω­παϊ­κές χώρες και παλεύ­ουν ενά­ντια στις αντι­λαϊ­κές πολι­τι­κές, τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, υπε­ρα­σπί­ζο­νται το δικαί­ω­μα κάθε λαού να επι­λέγει κυρί­αρ­χα το δρό­μο ανά­πτυ­ξής του, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του δι­καιώματος απο­δέ­σμευ­σης από τις πολυ­ε­πί­πε­δες εξαρ­τή­σεις από ΕΕ και ΝΑΤΟ, καθώς και της σοσια­λι­στι­κής επιλογής.
(|> Στην «Ευρω­παϊ­κή Κομ­μου­νι­στι­κή Πρω­το­βου­λία» συμ­με­τέ­χουν 30 Κομ­μου­νι­στι­κά κι Εργα­τι­κά Κόμ­μα­τα που έχουν συμ­φω­νή­σει σ’ ένα συνε­κτι­κό ιδε­ο­λο­γι­κό-πολι­τι­κό πλαί­σιο κι επι­διώ­κουν το συντο­νι­σμό της πάλης τους. Ωστό­σο και στο εσω­τε­ρι­κό της ΕΚΠ υπάρ­χει ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή και οργα­νω­τι­κή ανο­μοιο­γέ­νεια, παρα­μέ­νουν ιδε­ο­λο­γι­κά και πολι­τι­κά ζητή­μα­τα και συγ­χύ­σεις, που έχουν τη βάση τους στην ιστο­ρι­κή πορεία και τη συγκρό­τη­ση πολ­λών ΚΚ, στις δυσκο­λί­ες που αντι­με­τω­πί­ζουν πολ­λά κόμ­μα­τα στην επε­ξερ­γα­σία επα­να­στα­τι­κής στρα­τη­γι­κής και στη σύν­δε­σή της με την τρέ­χου­σα ταξι­κή πάλη σε δυσμε­νείς, μη επα­να­στα­τι­κές συν­θή­κες, στη σύν­δε­ση των οργα­νω­μέ­νων δυνά­με­ών τους με την εργα­τι­κή τάξη και το κίνη­μά της).

Κι εδώ, ανοί­γο­ντας μια παρέν­θε­ση, πρέ­πει να σημειώ­σου­με πως η επι­δίωξη των ΚΚ, που στη­ρί­ζο­νται στην κοσμο­θε­ω­ρία του επι­στη­μο­νι­κού σοσια­λι­σμού και συμ­με­τέ­χουν στην «Ευρω­παϊ­κή Κομ­μου­νι­στι­κή Πρωτο­βουλία», να μελε­τή­σουν από κοι­νού τις ευρω­παϊ­κές και διε­θνείς εξε­λίξεις, να κατα­λή­ξουν σε βασι­κά κοι­νά συμπε­ρά­σμα­τα και να συντονί­σουν τη δρά­ση τους για τα λαϊ­κά προ­βλή­μα­τα και την υπό­θε­ση της ερ­γατικής τάξης, ενά­ντια στις ιμπε­ρια­λι­στι­κές ενώ­σεις, συνι­στά έγκαι­ρο και ανα­γκαίο βήμα στην κατεύ­θυν­ση δια­μόρ­φω­σης σύγ­χρο­νης επανα­στατικής στρα­τη­γι­κής. Με αυτήν την απα­ραί­τη­τη δια­δι­κα­σία, που μπο­ρεί να δώσει ώθη­ση στο κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα, δεν μπό­ρε­σαν να συνδε­θούν κάποια ευρω­παϊ­κά ΚΚ, που είτε έχουν απο­κη­ρύ­ξει ανοι­χτά το μαρ- ξισμό-λενι­νι­σμό και παρα­μέ­νουν «κομ­μου­νι­στι­κά» μόνο στον τίτλο εί­τε ανα­θε­ω­ρούν νομο­τέ­λειες της σοσια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης και οικο­δόμησης, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ως άλλο­θι την άρνη­ση των «μοντέ­λων», του «δογ­μα­τι­σμού» και της «ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής ομοιο­γε­νο­ποί­η­σης». Τό γε­γονός αυτό μπο­ρεί να επι­τεί­νει ακό­μη περισ­σό­τε­ρο την ιδεολογικοπολι­τική καθυ­στέ­ρη­ση’που εκφρά­ζε­ται με την προ­σκόλ­λη­ση αυτών των κομ­μάτων σε παλιό­τε­ρες στρα­τη­γι­κές επε­ξερ­γα­σί­ες του διε­θνούς κινήμα­τος, που έχουν καταρ­ρι­φθεί από τη ζωή και τα οδη­γούν σε μεγά­λα αδι­έξοδα, τα εκθέ­τει απέ­να­ντι στην εργα­τι­κή τάξη και στην καλύ­τε­ρη περί­πτωση τα καθι­στά «αρι­στε­ρή ουρά» της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας στη διαχεί­ριση του συστήματος.

Κεφ 4

Νέες πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές συμμαχίες και η αποχώρηση από παλιές

Οι σχέ­σεις της ανι­σό­τι­μης αλλη­λε­ξάρ­τη­σης, που διέ­πουν τις σχέ­σεις όλων των καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών, μορ­φο­ποιού­νται μέσα και από ένα πλή­θος διε­θνών και περι­φε­ρεια­κών οργα­νι­σμών, οργα­νώ­σε­ων και συμφωνι­ών, Σε αυτές απο­τυ­πώ­νε­ται εμμέ­σως και ο συσχε­τι­σμός δύνα­μης, ενώ συ­χνά γίνο­νται πεδίο εκδή­λω­σης των αντα­γω­νι­σμών. Τα τελευ­ταία χρό­νια δί­πλα στις γνω­στό­τε­ρες (π.χ. ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΟΑΣΕ, ΠΟΕ, G7,G20), όπου ηγού­νταν οι ΗΠΑ, εμφα­νί­στη­καν και νέες, όπως η BRICS (Βρα­ζι­λία, Ρω­σία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρι­κή), η Οργά­νω­ση Συνερ­γα­σί­ας της Σαγκά­ης (συμ­με­τεί­χαν αρχι­κά Κίνα, Ρωσία, Κα¬ζακστάν, Κιρ­γι­στάν, Ται­ζι­κι­στάν, Ουζ­μπε­κι­στάν, και στη συνέ­χεια εντά­χτη­καν Ινδία, Πακι­στάν με παρα­τη­ρη­τές το Ιράν, η Μογ­γο­λία, η Λευ­κο­ρω­σία και το Αφγα­νι­στάν, όπου ηγεί­ται η Κίνα, η Οργά­νω­ση Συμ­φώ­νου Συλ­λο­γι­κής Ασφά­λειας και η Ευρα­σια­τι­κή Οικο­νο­μι­κή Ένω­ση, όπου ηγεί­ται η Ρωσία.
|> ΟΣΣΑ εκτός της Ρωσί­ας, συμ­με­τέ­χουν ακό­μη Αρμε­νία, Καζακ­στάν, Κιρ­γι­ζία, Λευ­κο­ρω­σία, Τατζι­κι­στάν. Οι χώρες που συμ­με­τέ­χουν δεσμεύ­ο­νται να συν­δρά­μουν στην άμυ­να όποιας από αυτές τις χώρες δεχτεί ξένη στρα­τιω­τι­κή επί­θε­ση. Για το λόγο αυτό, έχουν συγκρο­τή­σει «δυνά­μεις ταχεί­ας επέμβασης».
|> Στην Ευρα­σια­τι­κή­Όι­κο­νο­μι­κή Ενω­ση (ΕΟΕ), εκτός της Ρωσί­ας, συμ­με­τέ­χουν ακό­μη η Αρμε­νία, το Καζακ­στάν, η Κιρ­γι­ζία, η Λευ­κο­ρω­σία, ενώ παρα­τη­ρη­τές είναι η Μολ­δα­βία και το Ουζ­μπε­κι­στάν, που επι­διώ­κει να ρυθ­μί­σει μια σει­ρά ζητή­μα­τα τελω­νεια­κής συνερ­γα­σί­ας, στη βάση των 4 «ελευ­θε­ριών» (εμπο­ρευ­μά­των, υπη­ρε­σιών, κεφα­λαί­ων, εργα­τι­κής δύναμης).

Οι ενώ­σεις αυτές, που δια­μορ­φώ­νο­νται στο έδα­φος του μονοπωλια­κού καπι­τα­λι­σμού, παρά τις διά­φο­ρες δια­κη­ρύ­ξεις και τις δια­φο­ρε­τι­κές «ταχύ­τη­τες», έχουν το ίδιο ταξι­κό πρό­ση­μο, είναι ενώ­σεις καπιταλιστι­κών κρα­τών και σκο­πό έχουν την ενί­σχυ­ση της εξου­σί­ας και της οικονο­μικής και γεω­πο­λι­τι­κής θέσης των αστι­κών τάξε­ων που συμ­με­τέ­χουν σε αυτές, στο μοί­ρα­σμα και ξανα­μοί­ρα­σμα του πλανήτη.

Σε συν­θή­κες όπου δυνα­μώ­νει η καπι­τα­λι­στι­κή κρί­ση και η τάση ανα­διάταξης ισχύ­ος ανά­με­σα στα καπι­τα­λι­στι­κά κρά­τη, ορι­σμέ­νες από αυ­τές περ­νούν σοβα­ρές ανα­τα­ρά­ξεις. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα είναι οι BRICS που συγκρο­τή­θη­καν το 2009 χωρίς τη Ν. Αφρι­κή, η οποία εντά­χτηκε το 2010: Ξεκί­νη­σαν ως μορ­φή-συνερ­γα­σί­ας των ταχύ­τε­ρα ανα­πτυσσόμενων οικο­νο­μιών. Στις 5 χώρες που την συγκρο­τούν, ζει πά­νω από το 42% του παγκό­σμιου πλη­θυ­σμού, ενώ βρί­σκο­νται πάνω από το 26% των παγκό­σμιων εδαφών·και οι 5 χώρες έχουν πάνω από 25% του παγκό­σμιου ΑΕΠ. Συγκρό­τη­σαν την «Ανα­πτυ­ξια­κή Τρά­πε­ζα», σε μια προ­σπά­θεια να προ­κρί­νουν κοι­νά επεν­δυ­τι­κά σχέ­δια, ενώ επι­δί­ω­ξαν και τη δια­μόρ­φω­ση κοι­νών πολι­τι­κο-οικο­νο­μι­κών στό­χων, όπως, π.χ., ή ανα­βάθ­μι­ση της ανταλ­λα­κτι­κής ικα­νό­τη­τας των δικών τους νομι­σμά­των ένα­ντι του δολαρίου.
Παρά όμως αυτές τις κοι­νές προ­σπά­θειες, υπάρ­χουν και υπαρ­κτές και μεγά­λες αντι­θέ­σεις που δυνα­μώ­νουν, όπως είναι η αντι­πα­ρά­θε­ση Κίνας και Ινδί­ας. Με την Προ­ε­δρία Τραμπ έγι­νε φανε­ρή η στρα­τη­γι­κή προ­σέγ­γι­σης των ΗΠΑ με την Ινδία και τη Βρα­ζι­λία, επιδι­ώκοντας έτσι τη δημιουρ­γία ρωγ­μών στη συνο­χή αυτής της οργάνωσης.

Ανά­λο­γες κατα­στά­σεις εμφα­νί­ζο­νται και σε άλλες ενώ­σεις, όπως, π.χ., στην ΕΟΕ, όπου την προη­γού­με­νη περί­ο­δο τα ευρω­α­τλα­ντι­κά ανταγω­νιστικά συμ­φέ­ρο­ντα επέ­λε­ξαν ως «αδύ­να­τους κρί­κους» την Αρμε­νία, τη Λευ­κο­ρω­σία και τη Μολ­δα­βία, «πατώ­ντας» πάνω στα συμ­φέ­ρο­ντα και τις φιλο­δο­ξί­ες των αστι­κών τάξε­ων αυτών των χωρών και κατα­φέρ­νο- ντας προς στιγ­μή να «φρε­νά­ρουν» σχέ­δια επι­τά­χυν­σης της περιφερεια­κής καπι­τα­λι­στι­κής ενο­ποί­η­σης που είχε εκπο­νή­σει η Ρωσία.

Την προη­γού­με­νη περί­ο­δο, δυσκο­λί­ες αντι­με­τώ­πι­σαν τόσο ο APEC (Οργά­νω­ση για την Οικο­νο­μι­κή Συνερ­γα­σία σε Ασία-Ειρη­νι­κό) και ο ASEAN (Ένω­ση των Χωρών της Νοτιο­α­να­το­λι­κής Ασί­ας), όπου ενι­σχύ- ονται οι τρι­βές για τη στά­ση απέ­να­ντι στις διεκ­δι­κή­σεις της Κίνας και την αμε­ρι­κα­νι­κή εμπλο­κή στην περιοχή.

|> APEC: Αυστρα­λία, Μπρου­νέι, Κανα­δάς, Χιλή, Κίνα, Χονγκ Κονγκ, Ινδο­νη­σία, Ιαπω¬νία, Νότια Κορέα, Μαλαι­σία, Μεξι­κό, Νέα Ζηλαν­δία, Παπούα — Νέα Γουι­νέα, Περού, Φι¬λιππίνες, Ρωσία, Σιγκα­πού­ρη, Ταϊ­βάν, Ταϊ­λάν­δη, ΗΠΑ και Βιετνάμ.
|> ASEAN: Βιετ­νάμ, Ινδο­νη­σία, Καμπό­τζη, Λάος, Μαλαι­σία, Μπρου­νέι, Μιαν­μάρ, Σιγκα­πού­ρη, Ταϊ­λάν­δη, Φιλιππίνες.

Στην αμε­ρι­κά­νι­κη ήπει­ρο υπάρ­χουν αρκε­τές περι­φε­ρεια­κές ενώ­σεις… MERCOSUR, UNASUR, PROSUR, CELAC, PETR0CAR1BE, CARICOM, ALBA, OAS

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό πως η ALBA («Μπο­λι­βα­ρια­νή Συμ­μα­χία για τους λαούς της Αμε­ρι­κής» — σήμε­ρα εξα­κο­λου­θούν να συμ­με­τέ­χουν η Κού­βα, η Βενε­ζου­έ­λα, η Νικα­ρά­γουα, κάποια μικρό­τε­ρα νησιω­τι­κά κρα­τί­δια της Καραϊ­βι­κής, ενώ έχουν απο­χω­ρή­σει η Ονδού­ρα (2010), ο Ιση­με­ρι­νός (2018) και η Βολι­βία (2018), που απο­τε­λού­σε μια συμ­μα­χία της Κού­βας με σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυβερ­νή­σεις που είχαν προ­κύ­ψει σε κρά­τη της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής, απο­ψι­λώ­θη­κε σημα­ντι­κά μετά από την επι­κρά­τη­ση στις χώρες της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής κυβερ­νή­σε­ων που προσανατολίζο­νται προς τις ΗΠΑ. Η ALBA προ­βλή­θη­κε ιδιαί­τε­ρα από την κυβέρ­νη­ση της Βενε­ζου­έ­λας και άλλες αντί­στοι­χες δυνά­μεις, οι οποί­ες είχαν ανα­δει­χτεί με σοσια­λι­στι­κά συν­θή­μα­τα της οικο­δό­μη­σης του «Σοσια­λι­σμού του 21ου αιώ­να» και διά­φο­ρων ανά­λο­γων παραλ­λα­γών αυτού του ιδεο­λογήματος, που βέβαια καμία σχέ­ση δεν είχε με τις νομο­τέ­λειες της σο­σιαλιστικής επα­νά­στα­σης και οικο­δό­μη­σης. Αυτές οι κυβερ­νή­σεις, που είχαν σ’ ένα σημα­ντι­κό βαθ­μό την υπο­στή­ρι­ξη ευρύ­τα­των εργα­τι­κών-λαϊ­κών στρω­μά­των, στην πρά­ξη εξέ­φρα­ζαν τα συμ­φέ­ρο­ντα τμη­μά­των της αστι­κής τάξης που επι­δί­ω­καν αλλα­γές στη δια­χεί­ρι­ση του καπι­τα­λι­σμού και στις διε­θνείς συμ­μα­χί­ες τους, προ­τάσ­σο­ντας έτσι ως βασι­κό σύν­θη­μα την «εθνι­κή κυριαρ­χία» ένα­ντι του ιμπε­ρια­λι­σμού, που βασι­κά τον ταυτί­ζουν με τις ΗΠΑ. Στις προ­σπά­θειές τους είχαν τη στή­ρι­ξη Κίνας και Ρω­σίας, κάτι που δεν πέρα­σε απα­ρα­τή­ρη­το από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που αξιο­ποί­η­σαν όλες τις μεθό­δους, όπως είναι δεσμεύ­σεις κρα­τι­κών τρα­πεζικών λογα­ρια­σμών, εμπο­ρι­κοί πόλε­μοι, οικο­νο­μι­κές κυρώ­σεις, ακό­μα και η διορ­γά­νω­ση ή στή­ρι­ξη πρα­ξι­κο­πη­μά­των, για να εμπο­δί­σουν τα αντα­γω­νι­στι­κά σχέ­δια, να επι­βά­λουν «βολι­κές» στις ίδιες πολι­τι­κές ανα­τροπές. Το Κόμ­μα μας κατα­δί­κα­σε αυτές τις ενέρ­γειες των ιμπεριαλι­στών του ευρω­α­τλα­ντι­σμού, εξέ­φρα­σε την αλλη­λεγ­γύη του πρώτ’ απ’ όλα με τα ΚΚ στις χώρες της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής, καθώς και με τους ερ­γαζόμενους, τους λαούς της περιο­χής, που έχουν το δικαί­ω­μα να καθο­ρίσουν το μέλ­λον τους χωρίς ξένες επεμ­βά­σεις, και ταυ­τό­χρο­να ανέ­δει- ξε πως καμία δια­χεί­ρι­ση του καπι­τα­λι­σμού δεν μπο­ρεί να δια­σφα­λί­σει τη λαϊ­κή ευη­με­ρία και τη λαϊ­κή κυριαρ­χία, παρά μόνο η εργα­τι­κή εξουσία.

Η επι­δί­ω­ξη των ΗΠΑ να δια­τη­ρή­σουν τα «σκή­πτρα» και ο εκκολαπτό­μενος νέος διπο­λι­σμός με την Κίνα τις οδη­γεί να κινού­νται σε αναδιάτα­ξη των όποιων συμ­μα­χιών τους, σε επα­νε­ξέ­τα­ση συμ­φω­νιών, στην ανα­διάρθρωση διε­θνών οργα­νι­σμών, στην παρά­λυ­ση άλλων, όταν δεν μπο­ρούν να τις αξιο­ποι­ή­σουν στους σχε­δια­σμούς τους. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό το πώς οι ΗΠΑ αξιο­ποί­η­σαν τα τελευ­ταία χρό­νια ως πολι­τι­κό «ρόπα­λό» τους στην περιο­χή τον Οργα­νι­σμό των Αμε­ρι­κα­νι­κών Κρατών.
|> Οργα­νι­σμός Αμε­ρι­κα­νι­κών Κρα­τών (OAS): Δια­κρα­τι­κή Ένω­ση που ιδρύ­θη­κε το 1948, μετά από το Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο, στην οποία εξαρ­χής ηγε­μο­νεύ­ουν οι ΗΠΑ.
Την περί­ο­δο του Ψυχρού Πολέ­μου είχε ρόλο δια­κρα­τι­κής αντι­κομ­μου­νι­στι­κής συνερ­γα­σί­ας ενά­ντια στα ΚΚ και στα εργα­τι­κά-λαϊ­κά κινή­μα­τα των χωρών, ιδιαί­τε­ρα της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής. Με πρό­σχη­μα την παρα­βί­α­ση των ανθρώ­πι­νων δικαιω­μά­των, πρω­τα­γω­νι­στεί σήμε­ρα στις κυρώ­σεις και τα μέτρα ενά­ντια στην Κού­βα και τη Βενε­ζου­έ­λα, χωρίς ν’ απο­κλεί­ει και στρα­τιω­τι­κή παρέμ­βα­ση. Σήμε­ρα αριθ­μεί 35 κρά­τη-μέλη, δηλα­δή σχε­δόν όλα τα κρά­τη της ηπεί­ρου, πλην Κού­βας, Βενε­ζου­έ­λας και ορι­σμέ­νων νησιω­τι­κών κρα­τι­δί­ων της Καραϊβικής.

Την ίδια ώρα, παρα­τη­ρεί­ται μια αλλη­λου­χία απο­χω­ρή­σε­ων των ΗΠΑ από διά­φο­ρες διε­θνείς συμ­φω­νί­ες και οργα­νι­σμούς. Έτσι, μπο­ρού­με να σημειώ­σου­με πως οι ΗΠΑ τα τελευ­ταία χρό­νια έχουν αποχωρήσει:
Αρχι­κά, το 2002, επί Τζορτζ Μπους, από τη Συμ­φω­νία Ελέγ­χου των Αντι­βαλ­λι­στι­κών Συστη­μά­των (ΑΒΜ), που είχε υπο­γρα­φεί με την ΕΣΣΔ το 1972
Το 2017 από την UNESCO.
Το 2018 από τη Συμ­φω­νία για το πυρη­νι­κό πρό­γραμ­μα του Ιράν, που είχε υπο­γρά­φει το 2015.
Το 2017 απο­χώ­ρη­σαν από τη Διει­ρη­νι­κή Συνερ­γα­σία (TPP), αλλά προ­χώ­ρη­σαν και στο πάγω­μα των συζη­τή­σε­ων για την TTIP με την Ευρω­παϊ­κή Ένωση.
Το 2018, πιέ­ζοντας ότι θ’ απο­χω­ρή­σουν από τη NAFTA που είχε υπο­γρά­φει το 1994, πέτυ­χαν την ανα­θε­ώ­ρη­σή της σε USMCA
|> Συμ­φω­νία ΗΠΑ — Μεξι­κού — Κανα­δά (USA-Mexico-Canada)
Ο Ντό­ναλντ Τραμπ είχε απει­λή­σει ότι οι ΗΠΑ θ’ απο­χω­ρού­σαν και από τη NAFTA, εφό­σον δεν πραγ­μα­το­ποιού­νταν ριζι­κές αλλα­γές. Σε μήνυ­μά του στο teeter  όμως, χαι­ρέ­τι­σε «τη νέα, φαντα­στι­κή εμπο­ρι­κή συμ­φω­νία» μετα­ξύ των ΗΠΑ, του Κανα­δά και του Μεξικού»

Το 2019 από τη Συμ­φω­νία για τον Έλεγ­χο των Πυρη­νι­κών Όπλων Μεσαί­ου Βελη­νε­κούς (INF), που είχε υπο­γρα­φεί το 1987.
Το 2019 από τη Συμ­φω­νία του Παρι­σιού για το κλίμα.
Το 2020 από τη Συμ­φω­νία «Ανοι­χτοί Ουρα­νοί», που είχε υπο­γράφει το 1992.
|> Η συμ­φω­νία «Ανοι­χτοί Ουρα­νοί» έδι­νε τη δυνα­τό­τη­τα αερο­πο­ρι­κής επι­τή­ρη­σης και κατα­γρα­φής των επί­γειων εγκα­τα­στά­σε­ων και στρα­τιω­τι­κών δυνά­με­ων του «αντι­πά­λου». Την «κυο­φο­ρού­σαν» για χρό­νια οι ΗΠΑ, που από τη δεκα­ε­τία του ’50 καλού­σαν την ΕΣΣΔ ν’ απο­δε­χτεί μια ανά­λο­γη συμφωνία.

Όλα τα μέχρι στιγ­μής δεδο­μέ­να δεί­χνουν πως ακό­μα και η συμ­φω­νία ελέγ­χου των στρα­τη­γι­κών πυρη­νι­κών όπλων (START 3), που είχε υπο­γρά­φει το 2010, ως συνέ­χεια προη­γού­με­νων συμ­φω­νιών (1972, 1979,1993 κοκ.), και λήγει το Φλε­βά­ρη του 2021, δε θα ανα­νε­ω­θεί, με ευθύ­νη των ΗΠΑ. Επι­πλέ­ον, ανα­κοί­νω­σαν ότι σκέ­φτο­νται να προχωρή­σουν και σε νέες πυρη­νι­κές δοκι­μές, κατα­πα­τώ­ντας τη σχε­τι­κή διε­θνή συμ­φω­νία του 1963.

Μπο­ρού­με έτσι να δια­πι­στώ­σου­με πως διά­φο­ρες διερ­γα­σί­ες αλλα­γής στο σημε­ρι­νό συσχε­τι­σμό δύνα­μης ανά­με­σα στις καπι­τα­λι­στι­κές χώρες, κυρί­ως αυτές που βρί­σκο­νται στην «κορυ­φή» της ιμπε­ρια­λι­στι­κής «πυρα­μί­δας», οδη­γούν σε ανα­κα­τα­τά­ξεις, ανα­σχε­δια­σμούς των διε­θνών συν­θη­κών και οργανώσεων.

Ισχυ­ροί διε­θνείς δια­κρα­τι­κοί οργα­νι­σμοί έχουν μετα­τρα­πεί σε προκά­λυμμα για την προ­ώ­θη­ση των συμ­φε­ρό­ντων των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και άλλων ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυνά­με­ων. Στο εσω­τε­ρι­κό τους εκδη­λώ­νο­νται αντιπα­ραθέσεις και προ­σω­ρι­νοί συμ­βι­βα­σμοί ανά­με­σα στις ισχυ­ρές ιμπερια­λιστικές δυνά­μεις. Όταν οι συμ­βι­βα­σμοί δεν μπο­ρούν να επι­τευ­χθούν, ακο­λου­θούν παζά­ρια, απει­λές, ακό­μη και απο­χώ­ρη­ση από τις διά­φο­ρες συμ­φω­νί­ες, όπως μας δεί­χνει η στά­ση των ΗΠΑ και άλλων χωρών, όπως της Ρωσί­ας, που προ­χώ­ρη­σε σε συνταγ­μα­τι­κές αλλα­γές για την κατοχύ­ρωση της υπε­ρο­χής της εθνι­κής νομο­θε­σί­ας ένα­ντι των διε­θνών νόμων και κανο­νι­σμών, κάτι που παρα­πέ­μπει στην ανά­λο­γη στά­ση των ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ, σε μια προ­σπά­θεια να δια­σφα­λί­σουν την πρω­το­κα­θε­δρία τους στο ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα, επι­διώ­κουν να «ξηλώ­σουν» και να «ράψουν» στα δικά τους μέτρα το πλέγ­μα των διε­θνών οργα­νι­σμών και συμ­φω­νιών που διέ­πουν την ανι­σό­τι­μη αλλη­λε­ξάρ­τη­ση των καπιταλι­στικών κρα­τών. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό πως ο απερ­χό­με­νος Αμε­ρι­κα­νός Πρό­ε­δρος επι­δί­ω­ξε ακό­μη και να τρο­πο­ποι­ή­σει το παρόν σχή­μα της Συ­νόδου των 7 ισχυ­ρό­τε­ρων καπι­τα­λι­στι­κών χωρών (ΗΠΑ, Ιαπω­νία, Κανα­δάς, Γαλ­λία, Βρε­τα­νία, Ιτα­λία, Γερ­μα­νία), εκτι­μώ­ντας πως είναι «ξεπερα­σμένο» και θα πρέ­πει σε αυτό να προ­σκλη­θούν η Αυστρα­λία, η Νότια Κο­ρέα, η Ινδία και η Ρωσία, σε μια προ­σπά­θεια δημιουρ­γί­ας μιας νέας αντι-κινε­ζι­κής συμ­μα­χί­ας· επι­βε­βαιώ­νο­ντας πως ιδιαί­τε­ρο βάρος δίνε­ται στην περιο­χή του Ινδο-Ειρη­νι­κού και στην προ­σπά­θεια πρόσ­δε­σης της Ινδί­ας στους αμε­ρι­κα­νι­κούς σχε­δια­σμούς, σε περι­βάλ­λον όξυν­σης των σχέσε­ων Κίνας-Ινδί­ας, μαζί με την Ιαπω­νία και την Αυστραλία.