Το δικαίωμα του εκλέγειν έχουν οι Ελληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους (δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι 31.12.2006), είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το εκλογικό δικαίωμα για οποιονδήποτε λόγο.
Στην Ελλάδα, η ψηφοφορία θα γίνει την Κυριακή 21 Μάη 2023 και θα διαρκέσει από τις 7 το πρωί μέχρι τις 7 το βράδυ.
Στο εξωτερικό θα γίνει μία μέρα νωρίτερα, το Σάββατο 20 Μάη 2023.
Επισημαίνουμε ότι χορήγηση ειδικής άδειας για τις εκλογές στις 21 Μάη δικαιούνται, με βάση απόφαση του υπ. Εργασίας, όλοι οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα. Η άδεια αυτή είναι μετ’ αποδοχών, δεν μπορεί να συμψηφιστεί με την ετήσια κανονική άδεια του εργαζόμενου και οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να τη δώσουν.
Η διέλευση στα διόδια όλης της χώρας θα είναι ελεύθερη από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 19 Μάη μέχρι τη Δευτέρα 22 Μάη για διευκόλυνση των εκλογέων.
Οι εκλογείς χρειάζεται να επιβεβαιώσουν πού ψηφίζουν στην ιστοσελίδα https://mpp.ypes.gov.gr/#/ του υπ. Εσωτερικών.
Εγκαιρος έλεγχος στην παραπάνω ιστοσελίδα χρειάζεται ιδιαίτερα από όσους έχουν κάνει αίτηση μεταδημότευσης ή εγγραφής/διαγραφής στους εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών. Υπενθυμίζουμε ότι στους καταλόγους ετεροδημοτών περιλαμβάνονται όλοι όσοι έχουν κάνει αίτηση εγγραφής έως τις 28 Φλεβάρη 2023.
Οι εκλογείς πρέπει να έχουν μαζί τους την ελληνική αστυνομική τους ταυτότητα ή ελληνικό διαβατήριο, έστω κι αν έχει λήξει ή προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή άδεια οδήγησης ή ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Και «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά.
Σε αυτές τις εκλογές, σύμφωνα με εγκύκλιο του υπ. Εσωτερικών, οι εκλογείς θα μπορούν να ψηφίσουν και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας του Ν. 4954/2022.
Η διαδικασία έχει ως εξής:
1. Οι εκλογείς θα πρέπει να έχουν κατεβάσει/αποθηκεύσει στο κινητό τους την ψηφιακή ταυτότητα μέσω της εφαρμογής «Gov.gr Wallet».
2. Ολοι οι δικαστικοί αντιπρόσωποι θα πρέπει και αυτοί να έχουν στο κινητό τους την εφαρμογή της ψηφιακής ταυτότητας, ώστε να μπορούν να ταυτοποιήσουν τους εκλογείς. Για να γίνει η ταυτοποίηση:
- Ο εκλογέας εμφανίζει την ψηφιακή ταυτότητά του και ο δικαστικός αντιπρόσωπος επαληθεύει τη γνησιότητα του εγγράφου σαρώνοντας τον κωδικό QR που φέρει η ψηφιακή ταυτότητα του εκλογέα.
- Μετά τη σάρωση, αποστέλλεται στη συσκευή του εκλογέα ένας κωδικός αριθμός, τον οποίο ο εκλογέας θα πρέπει να γνωστοποιήσει στον δικαστικό αντιπρόσωπο ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ταυτοποίησης.
Σε κάθε περίπτωση, οι εκλογείς να έχουν μαζί ΚΑΙ την έντυπη αστυνομική ταυτότητα ή άλλο ταυτοποιητικό έγγραφο, καθώς προβλέπεται ότι, αν προκύπτουν καθυστερήσεις ή δυσκολίες από τη χρήση της ψηφιακής ταυτότητας, ο δικαστικός αντιπρόσωπος ενός εκλογικού τμήματος θα μπορεί να αποφασίσει να γίνεται ταυτοποίηση μόνο με έντυπα ταυτοποιητικά στοιχεία (ΑΔΤ, δίπλωμα οδήγησης κ.λπ.).
4α. Για τη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία των ΑμεΑ και σωματικά ανήμπορων εκλογέων
Σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά ισχύει πως:
Σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας (που δεν είναι ισόγειο) προβλέπεται η δημιουργία ειδικού χώρου υποδοχής, προσβάσιμου σε ΑμεΑ, με την ευθύνη του αντίστοιχου δήμου και υπαλλήλων του. Ο χώρος θα διαθέτει και ιδιαίτερο διαχωριστικό (παραβάν) και θα εξυπηρετεί τους συγκεκριμένους εκλογείς, εφόσον το ζητήσουν. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος, αφού επαληθεύσει την εγγραφή του εκλογέα στον εκλογικό κατάλογο, προσέρχεται στον ειδικό αυτό χώρο, έχοντας μαζί του πλήρη σειρά ψηφοδελτίων, ένα λευκό ψηφοδέλτιο και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου.
Στον χώρο εντός του παραβάν αποκλειστική πρόσβαση εκτός από τον εκλογέα έχουν: α) ο δικαστικός αντιπρόσωπος και β) τυχόν συνοδός του εκλογέα, εφόσον το κρίνει αναγκαίο ο δικαστικός αντιπρόσωπος και με την ευθύνη και την παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου. Σε όλη τη σχετική διαδικασία στον ειδικό χώρο για ΑμεΑ (εκτός βέβαια από αυτήν μέσα στο παραβάν), έχουν δικαίωμα να συνοδεύουν τον δικαστικό αντιπρόσωπο μέλη της εφορευτικής επιτροπής και εκλογικοί αντιπρόσωποι.
4β. Σταυροί προτίμησης
Ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του στους υποψήφιους σημειώνοντας στο ψηφοδέλτιο, δίπλα στο όνομα καθενός από αυτούς, είτε δεξιά είτε αριστερά, σταυρό προτίμησης.
Ο σταυρός προτίμησης σημειώνεται με μαύρο μολύβι ή με μελάνι μαύρης ή γαλάζιας απόχρωσης.
Ψηφοδέλτιο συνδυασμού με περισσότερους από τους προβλεπόμενους σταυρούς προτίμησης, προσμετράται υπέρ του συνδυασμού ως έγκυρο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός.
5α. Παραλειφθέντες εκλογείς (εκλογείς που δεν είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους)
Κατ’ εξαίρεση, εκλογείς που είναι γραμμένοι σε δημοτολόγιο δήμου της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, αλλά που για οποιαδήποτε άλλη αιτία δεν περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα του δήμου στα δημοτολόγια του οποίου είναι γραμμένοι.
Για να ψηφίσουν, προσκομίζουν στην εφορευτική επιτροπή του εκλογικού τμήματος πιστοποιητικό από το οποίο προκύπτει η εγγραφή τους στα δημοτολόγια, υπογεγραμμένο από τον δήμαρχο ή τα εξουσιοδοτημένα από αυτόν όργανα (το παραπάνω πιστοποιητικό εκδίδεται από τον δήμο εις διπλούν και φέρει την ένδειξη: «ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ της 21–5‑2023»).
Οι πιο πάνω εκλογείς υπογράφουν και υπεύθυνη δήλωση με την οποία δηλώνουν ότι δεν ψήφισαν ούτε προτίθενται να ψηφίσουν τη μέρα αυτή σε άλλο εκλογικό τμήμα και ότι δεν έχουν στερηθεί το εκλογικό τους δικαίωμα (με τέτοιες έντυπες υπεύθυνες δηλώσεις θα είναι εφοδιασμένα όλα τα εκλογικά τμήματα).
5β. Λάθη — ασυμφωνίες στον εκλογικό κατάλογο
Κατά την αναγνώριση των εκλογέων είναι ενδεχόμενο να διαπιστωθούν για ορισμένους εκλογείς ασυμφωνίες, εξαιτίας λαθών ή άλλων αιτίων, μεταξύ των στοιχείων τους στον εκλογικό κατάλογο και αυτών της αστυνομικής ή υπηρεσιακής τους ταυτότητας.
Τέτοιες ενδεχόμενες περιπτώσεις είναι οι πιο κάτω:
α) Τα στοιχεία εγγραφής τους στους εκλογικούς καταλόγους να μη συμπίπτουν απόλυτα με τα στοιχεία της αστυνομικής ή υπηρεσιακής τους ταυτότητας. Στην περίπτωση αυτή πρέπει κανονικά οι εκλογείς να προσκομίσουν βεβαίωση ταυτοπροσωπίας, που εκδίδεται από τον οικείο δήμαρχο ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο από το οποίο να προκύπτει και να αποδεικνύεται η ταυτότητά τους.
Πάντως, εναπόκειται στην κρίση της εφορευτικής επιτροπής να λάβει υπόψη της τα στοιχεία που αποδεικνύουν την ταυτότητα του εκλογέα, προκειμένου να του επιτρέψει να ψηφίσει.
β) Γυναίκες εκλογείς να έχουν εγγραφεί στον εκλογικό κατάλογο με το επώνυμο του συζύγου τους, ενώ στο δελτίο της αστυνομικής τους ταυτότητας φέρονται με το πατρικό τους επώνυμο ή και αντίστροφα.
γ) Γυναίκες εκλογείς που είχαν εγγραφεί στον εκλογικό κατάλογο με το επώνυμο του συζύγου τους και αφού πήραν διαζύγιο, αντικατέστησαν το δελτίο της αστυνομικής τους ταυτότητας, αλλάζοντας το επώνυμο του συζύγου με το πατρικό τους επώνυμο, ή και το επώνυμο του γένους τους, χωρίς να έχει γίνει σχετική διόρθωση των στοιχείων τους στον εκλογικό κατάλογο.
Στις πιο πάνω περιπτώσεις β και γ, είναι δυνατή η εξακρίβωση της πραγματικής ταυτότητας των εκλογέων με αντιπαραβολή των στοιχείων του εκλογικού καταλόγου και της αστυνομικής ταυτότητας (όπως π.χ. η μνεία του γένους στην αστυνομική ταυτότητα), ώστε να μην απαιτείται προσκόμιση και άλλων αποδεικτικών εγγράφων, εκτός βέβαια αν πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση, όπου δεν είναι δυνατή η εξακρίβωση της ταυτότητας. Στην ειδική αυτή περίπτωση, οι εκλογείς θα πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με ανάλογο αποδεικτικό έγγραφο (όπως π.χ. ληξιαρχική πράξη γάμου).
i) Φαντάροι — Ενστολοι
Με βάση την εκλογική νομοθεσία οι φαντάροι και ένστολοι ψηφίζουν ως εξής:
Αν ο εκλογέας υπηρετεί στη διοικητική περιφέρεια εντός της οποίας βρίσκεται και ο δήμος στους βασικούς εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι γραμμένος, ψηφίζει κανονικά στον δήμο της βασικής εγγραφής του.
Αν ο εκλογέας υπηρετεί σε άλλη διοικητική περιφέρεια, από αυτήν του δήμου στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι γραμμένος ψηφίζει:
α) Είτε στον δήμο του τόπου όπου υπηρετεί, με βάση ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
β) Είτε στον δήμο που είναι γραμμένος, εφόσον το ζητήσει, του χορηγηθεί σχετική άδεια και βεβαίωση ότι δεν έχει εγγραφεί σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
ii) Ναυτικοί (στην Ελλάδα)
Οι Ελληνες ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοία με ελληνική σημαία και κατά τη μέρα των εκλογών το πλοίο που υπηρετούν προβλέπεται να βρίσκεται σε λιμάνι άλλου δήμου ή κοινότητας από αυτόν στον οποίο είναι γραμμένοι, ψηφίζουν στον δήμο ή την κοινότητα του λιμένα όπου βρίσκεται το πλοίο, με το ναυτικό τους φυλλάδιο, με βάση ονομαστικές καταστάσεις που συντάσσονται και υπογράφονται από τον πλοίαρχο του πλοίου και θεωρούνται από τον προϊστάμενο της λιμενικής ή αστυνομικής ή τελωνειακής αρχής του δήμου ή της κοινότητας όπου βρίσκεται το πλοίο και μετά από επικύρωσή τους με απόφαση του οικείου πρωτοδικείου έχουν ισχύ ειδικών εκλογικών καταλόγων. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ναυτικοί πρέπει να έχουν παραδώσει τις ταυτότητές τους και τα διαβατήριά τους τρεις τουλάχιστον μέρες πριν από την ψηφοφορία στον πλοίαρχο του πλοίου, οπότε η αναγνώρισή τους στο εκλογικό τμήμα που θα ψηφίσουν θα γίνεται με βάση το ναυτικό τους φυλλάδιο.
Οι Ελληνες ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοία με ελληνική σημαία, τα οποία κατά τη μέρα των εκλογών βρίσκονται ή καταπλέουν σε ελληνικό λιμάνι δήμου ή κοινότητας, διαφορετικής από αυτήν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της οποίας είναι γραμμένοι, ψηφίζουν και πάλι με το ναυτικό τους φυλλάδιο σε εκλογικά τμήματα του δήμου ή της κοινότητας του λιμένα που βρίσκονται, με βάση ονομαστικές καταστάσεις που συντάσσονται από τον πλοίαρχο και θεωρούνται ώστε να έχουν ισχύ ειδικών εκλογικών καταλόγων (βλ. προηγούμενη παράγραφο). Προϋπόθεση να είναι γραμμένοι στους πιο πάνω ειδικούς εκλογικούς καταλόγους και να υπάρχει αδυναμία για αποδεδειγμένους λόγους ανώτερης βίας (δυσμενείς καιρικές συνθήκες, βλάβη πλοίου κ.λπ.) να ψηφίσουν στον τόπο όπου έχει οριστεί με τους πιο πάνω ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
* Βλέπε και παρακάτω για τους ναυτικούς που θα βρίσκονται στο εξωτερικό.
iii) Υποψήφιοι βουλευτές
Οι υποψήφιοι βουλευτές μπορούν να ψηφίσουν σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα της εκλογικής περιφέρειας στην οποία έχουν ανακηρυχτεί υποψήφιοι.
iv) Κρατούμενοι
Οι κρατούμενοι που δεν έχουν στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων ψηφίζουν με ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, μέσα στο κατάστημα κράτησής τους.
1. Ποιοι ψηφίζουν σε αυτές τις εκλογές
Σε αυτές τις εκλογές θα ψηφίσουν οι γραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού. Αυτοί δεν θα μπορούν να ψηφίσουν στην Ελλάδα.
2. Πότε και πού ψηφίζουν
Η ψηφοφορία στο εξωτερικό θα διεξαχθεί αύριο Σάββατο 20 Μάη 2023 στα εκλογικά τμήματα που έχουν καθοριστεί.
3. Πώς ψηφίζουν
Οι εκλογείς πρέπει να προσκομίσουν στην εφορευτική επιτροπή του εκλογικού τμήματος την ελληνική αστυνομική ταυτότητα ή το ελληνικό τους διαβατήριο.
Και οι εκλογείς του εξωτερικού θα μπορούν σε αυτές τις εκλογές να ψηφίσουν με ψηφιακή ταυτότητα (βλ. ανωτέρω για εκλογείς στην Ελλάδα).
4. Ψηφοδέλτια — σταυροί
Για την ψηφοφορία των εκλογέων χρησιμοποιούνται τα ψηφοδέλτια Επικρατείας, τα οποία έχουν καταρτιστεί από τα κόμματα που μετέχουν στις εκλογές.
Οι εκλογείς ΔΕΝ βάζουν σταυρό προτίμησης.
5. Ναυτικοί που βρίσκονται στο εξωτερικό
Στην ψηφοφορία στο εξωτερικό μπορούν να ψηφίσουν και οι Ελληνες ναυτικοί, ακόμα και αν δεν έχουν περιληφθεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού, εφόσον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) Είναι γραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου της χώρας.
β) Εχουν το δικαίωμα του εκλέγειν.
γ) Δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα αυτό.
Διευκρινίζεται ότι οι ναυτικοί μπορούν να ψηφίσουν σε οποιαδήποτε πόλη του εξωτερικού στην οποία έχει συσταθεί εκλογικό τμήμα.
Πώς θα ψηφίζουν οι Ελληνες ναυτικοί στο εξωτερικό: α) Με την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το ελληνικό τους διαβατήριο ΚΑΙ β) το ελληνικό ναυτικό τους φυλλάδιο.
Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.902.gr/eidisi/politiki/328380/hrisimes-eklogikes-odigies. Τηλ. επικοινωνίας: 210.2592.111, 210.2592.192, 6957.301.381
Πηγή: Ριζοσπάστης
