Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //
Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσεται και η προσπάθεια να εξαγοραστούν υπέρ του καθεστώτος οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου — ιδιαίτερα οι πιο επιφανείς — ή τουλάχιστον να εξαναγκαστούν να το υποστηρίξουν. Ελάχιστοι, όμως, ήταν αυτοί που συνεργάστηκαν με το ξενόδουλο καθεστώς, τους οποίους το λαϊκό πνεύμα τους κατέστησε αθάνατους παραδίδοντάς τους στην περιφρόνηση των επόμενων γενεών. Τότε ήταν που το επίθετο Τσάτσος… αναβαθμίστηκε σε χαρακτηρισμό, όχι κολακευτικό για κείνον στον οποίο απευθυνόταν.
Στη συνάντηση που είχε με τον υφυπουργό Εξωτερικών Μακ Νιλ τού ζητήθηκε να πει τις απόψεις του για την κατάσταση στην Ελλάδα. Εκείνος ήταν κατηγορηματικός: δεν υπάρχει — είπε — άλλη λύση από το σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης με τη συμμετοχή του ΚΚΕ, η οποία πρέπει να εφαρμόσει πολιτική κατευνασμού και συμφιλίωσης. Στη συνέχεια, ο Μακ Νιλ τον ρώτησε ποια είναι κατά τη γνώμη του η δύναμη του ΚΚΕ. Κι όταν του απάντησε τουλάχιστον 30%, ο Αγγλος αξιωματούχος το αμφισβήτησε και είπε ότι κατά τις πληροφορίες του, η δύναμη του ΚΚΕ δεν υπερβαίνει το 5%. Οι απόψεις του Καζαντζάκη πείσανε τον Μακ Νιλ ότι ο Ελληνας συγγραφέας δεν ήταν δυνατόν να περάσει στην επιρροή τους.
Ο Καζαντζάκης δεν περιορίστηκε να μιλήσει μόνον πολιτικά με τον Αγγλο πολιτικό. Είχε προηγηθεί την ίδια περίοδο η δήλωσή του ως προέδρου της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, αλλά και ο χαιρετισμός που έστειλε στην Αθήνα παραμονές του δημοψηφίσματος, όπου τόνιζε ότι ο «ελληνικός λαός, ύστερα από τη δοκιμασία του Μεταξά και την ακόμη μεγαλύτερη δοκιμασία της Κατοχής, δεν μπορεί να ανεχθεί να του επιβάλλουν ένα νεοφασιστικό καθεστώς».
Συμπληρωματικά είπε στον Βάσο Γεωργίου, ανταποκριτή τότε στο Παρίσι του «Ρίζου της Δευτέρας»: «Με τον αγγλικό λαό είμαστε φίλοι. Τα παράπονά μας στρέφονται εναντίον της επίσημης αγγλικής πολιτικής που υποστηρίζει το νεοφασισμό. Αλλος τρόπος δεν υπάρχει παρά η αποχώρηση του αγγλικού στρατού από την Ελλάδα».
Υστερα από αυτά απελάθηκε.
(Αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη)
_________________________________________________________________________________________________________
Ηρακλής Κακαβάνης — Δημοσιογράφος — Συγγραφέας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Από το 1991 έως το 2013 εργάστηκε στον Ριζοσπάστη. Από το 2013 αρθρογραφεί σε διαδικτυακά Μέσα. Από το 2010 συνεργάτης του περιοδικού «Θέματα Παιδείας».
