Στην τελική ευθεία μπαίνει η δημιουργία μουσείου για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Κύπριου μουσικοσυνθέτη Μάριου Τόκα στο δήμο Ύψωνα, στη γενέτειρά του, Λεμεσό της Κύπρου.
«Το έργο του πατέρα μου είναι ζωντανό, στα χείλη των νέων αλλά και των λιγότερο νέων ανθρώπων», τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ — ΜΠΕ η κόρη του μουσικοσυνθέτη, Χαρά Τόκα, με αφορμή τη συμπλήρωση, την Τρίτη 27 Απριλίου, 13 ετών από την ημέρα που ο Μάριος Τόκας «έφυγε» πρόωρα από τη ζωή σε ηλικία 54 ετών.
«Επιθυμία δική μου αλλά και των αδελφών μου, Κώστα και Άγγελου», συνεχίζει η ίδια, «είναι η κληρονομιά του να παραμείνει ζωντανή μέσα από ένα σύγχρονο, διαδραστικό και φιλικό προς όλους μουσείο».
«Επιλέξαμε το μουσείο για τον Μάριο Τόκα να γίνει στον Ύψωνα, ένα δήμο της Λεμεσού» αναφέρει ο Κώστας Τόκας, γιος του συνθέτη και πρόεδρος του ιδρύματος «Μάριος Τόκας».
Σημειώνεται ότι, το ίδρυμα «Μάριος Τόκας» έχει συσταθεί από τα παιδιά του Κύπριου μουσικοσυνθέτη με στόχο την προώθηση του έργου του.
«Ο Ύψωνας», υπογραμμίζει ο Άγγελος Τόκας, «ήταν ο τόπος καταγωγής του παππού μας, πατέρα του Μάριου Τόκα». «Και ο Μάριος», προσθέτει η Χαρά Τόκα, «διατηρούσε πάντα πολύ ισχυρούς δεσμούς με τον Ύψωνα».
Προχωρά η μουσειολογική μελέτη
Το μουσείο για τον Μάριο Τόκα έλαβε τις αναγκαίες εγκρίσεις και, ήδη, εκπονείται η μουσειολογική μελέτη από εξειδικευμένους επιστήμονες (μουσειολόγους, ιστορικούς, μηχανικούς κ.ά).
Σε αυτή τη φάση, καταγράφονται τα εκθέματα, δηλαδή το σύνολο του προσωπικού του αρχείο που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει χειρόγραφες παρτιτούρες και σημειώματα, σπάνια ηχογραφήματα και βίντεο αλλά και το πρώτο πιάνο του συνθέτη.
Η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα τριών έως τεσσάρων μηνών και στη συνέχεια, θα ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες κατασκευής του μουσείου. Το παλιό νεοκλασικό κτίσμα που θα φιλοξενήσει το μουσείο θα ανακαινιστεί πλήρως ώστε να καλύπτει όλες τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις.
Στόχος είναι το μουσείο να παραδοθεί στο κοινό το 2023, οπότε και θα συμπληρωθούν 15 χρόνια από το θάνατο του σπουδαίου Κύπριου μουσικοσυνθέτη.
«Το μουσείο», επισημαίνει ο Κώστας Τόκας, «θα είναι υπερσύγχρονο, με τη χρήση νέων τεχνολογιών ήχου και εικόνας και με προσβασιμότητα για όλους».
«Στόχος μας», αναφέρει ο Άγγελος Τόκας, «είναι η περιήγηση να αποτελεί μία ολοκληρωμένη εμπειρία για ανθρώπους όλων των ηλικιών».
«Μέσα από τα τραγούδια, το έργο και την ίδια τη ζωή του Μάριου Τόκα», προσθέτει η Χαρά Τόκα, «οι επισκέπτες θα ξαναζούν κομμάτια της σύγχρονης ελληνικής και κυπριακής ιστορίας από τη δεκαετία του ’50 έως σήμερα».
Ποιος ήταν ο Μάριος Τόκας
Ο Μάριος Τόκας γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου του 1954 στη Λεμεσό. Η τουρκική εισβολή του 1974 τον βρήκε να υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία. Εκείνη η περίοδος, όπως ο ίδιος έλεγε, τον σημάδεψε βαθιά ενώ επηρέασε σημαντικά και το μουσικό του έργο.
Μετά τον πόλεμο, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Εθνικό Ωδείο.
Πρωτοεμφανίστηκε στην ελληνική δισκογραφία το 1978, με το δίσκο «Τα Τραγούδια της Παρέας» και ερμηνευτή το Μανώλη Μητσιά.
Τις επόμενες τρεις δεκαετίες συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού. Τραγούδια του Τόκα έχουν ερμηνεύσει οι Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος, Μαρινέλλα, Γιώργος Νταλάρας, Πασχάλης Τερζής, Τόλης Βοσκόπουλος, Γλυκερία, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Αντώνης Καλογιάννης, Θέμης Αδαμαντίδης, Στέλιος Διονυσίου, Λάκης Χαλκιάς, Βασίλης Σκουλάς, Αλέκα Κανελλίδου, Κατερίνα Κούκα και άλλοι σπουδαίοι καλλιτέχνες.
«Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», «Τα Λαδάδικα», «Θάλασσες», «Δίδυμα Φεγγάρια», «Αννούλα του χιονιά», «Σ’ αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «Εξαρτάται», «Μια στάση εδώ», «Η νύχτα μυρίζει γιασεμί», «Το Σημάδι», «Σαν τρελό φορτηγό», «Επιστροφές — Καταστροφές», «Μια βροχή», «Κιφ», «Ξεχασμένη αποσκευή», «Έλα κρυφά, έλα λαθραία», «Αν δεν γεννηθείς αστέρι». Μελωδίες αγαπημένες και αξέχαστες φέρουν τη δική του υπογραφή.
Στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κύπρο αφιέρωσε σημαντικό μέρος του μουσικού του έργου. «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» σε ποίηση του Κώστα Μόντη και «Η δική μου η πατρίδα», σε στίχους της Τουρκοκύπριας Νεσιέ Γιασίν θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στην καρδιά του κυπριακού λαού.
Το 2001 τιμήθηκε με το «Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς», που αποτελεί την ύψιστη τιμή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ίδρυμα Μάριος Τόκας
Με στόχο την προστασία, διατήρηση και προώθηση του έργου του αλλά και την ψηφιοποίηση και δημοσιοποίηση του πλούσιου αρχείου του λειτουργεί το ίδρυμα Μάριος Τόκας.
Μεγάλο μέρος του ψηφιοποιημένου αρχείου του μουσικοσυνθέτη βρίσκεται δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα www.mariostokas.com.cy αλλά και στους επίσημους λογαριασμούς στο Facebook (Μάριος Τόκας / Marios Tokas) στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.facebook.com/mariostokas.com.cy καθώς και στο Instagram (marios_tokas_official) στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.instagram.com/marios_tokas_official/.
«Ο Μάριος Τόκας», λέει ο Κώστας Τόκας, «αρνιόταν πεισματικά να διαχωρίσει τη μουσική σε είδη. Έλεγε ότι τον ενδιαφέρει μόνο το καλό τραγούδι. Αυτό που μιλάει στις καρδιές των ανθρώπων και τους συντροφεύει στις όμορφες ή τις δύσκολες στιγμές τους. Στους έρωτες αλλά και στους φόβους τους. Στους αγώνες και τις κατακτήσεις τους».
«Αποστολή του ιδρύματος Μάριος Τόκας είναι να διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές το έργο αλλά και τη στάση ζωής του πατέρα μας. Την αγάπη για την πατρίδα, τη φιλία, το γνήσιο ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο» καταλήγει ο Άγγελος Τόκας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ.
