// Γράφει ο Μανώλης Τσιχλάκης
Αν πρέπει να δώσω έναν ορισμό για το παρόν λογοτεχνικό έργο που κρατάς στα χέρια σου, με απόλυτη επίγνωση αλλά και σεβασμό στο ιδεώδες της λογοτεχνίας, θα έλεγα πως αποτελεί την ίδια τη λογοτεχνία σε μια πτυχή μάλλον πρωτόγνωρη.
Μέσα από τις σελίδες της, η Ζωή Δικταίου κατορθώνει να σε πάρει από το χέρι και να σε ωθήσει στα μονοπάτια τής δικής της σκέψης, μιας μύχιας όμως σκέψης που σελίδα με τη σελίδα απογυμνώνεται ‚άλλοτε με τη θέλησή της και άλλοτε με τη θέληση της Ποίησης, στον αναγνώστη. Κατορθώνει να σε πάρει από το χέρι και να σε προτρέψει να πατήσεις σε έναν άλλον δρόμο, που νά ‘σαι σίγουρος δεν τον έχεις αντικρίσει ξανά.
Γύρω σου στη διαδρομή θα δεις να ξεδιπλώνονται οι θρύλοι του Οροπεδίου Λασιθίου. Θα δεις να γεύεσαι ιστορία, ντυμένη όμως με τη λογοτεχνική μαεστρία της Ζωής Δικταίου. Θα δεις ότι συνθέτεις ένα ανεξήγητο και συνάμα οικείο παζλ γεμάτο με κομμάτια του δικού σου εαυτού. Θα δεις να σου χτυπά την πλάτη η ποιητική κραυγή της για την ατέρμονη αγάπη της προς το Λασίθι. Θα δεις να σου χαρίζουν άπλετο φως οι λέξεις (της), που με τη δική της πένα απέκτησαν μια διάσταση συμβολισμού.
Λασίθι Τόπος Μέγας, η κούπα των θεών.
Ταξιδεύοντας μαζί του, η Ζωή Δικταίου έχει φροντίσει με έναν άπιαστο στα μάτια μας τρόπο να σου δώσει ιστορία, μύθο, συναίσθημα, εικόνα, φαντασία, δάκρυα, λύπη, νοσταλγία, φόβο, θάρρος, περιέργεια, ταπεινότητα, εξομολόγηση, ρεαλισμό, υπερρεαλισμό, ρομαντισμό, ήθος, θάνατο, Ζωή και ζωή… Η ποιήτρια έχει φροντίσει να σου δώσει όσα θα σου δώσει και η ίδια η ζωή σου αν την εμπιστευτείς, οδηγώντας σε αυθόρμητα να βιώσεις μιαν άλλη ανάγκη ‚διαφορετική από όσες έχεις συνηθίσει. Μιαν άλλη ανάγκη απόκοσμη, που θα ονομάσω ελευθερία ψυχής.
Με το Λασίθι, Τόπος Μέγας η ποιήτρια…
🔹 Ξεκουμπώνει τη σκέψη της και υποστηρίζει με υπερηφάνια, θυμίζοντάς σου λησμονημένα ιδεώδη, πως «στο Οροπέδιο δεν κάνομε μεγάλη ζωή, μα στη μικρή μας ζήση προσπαθούμε όσο μπορούμε να κάνομε φίλους και περισσότερα πράγματα, αυτό είναι το κέρδος μας»,
🔹 Παραδέχεται με φόβο, ψιθυρίζοντάς σου να μην εκπλήσσεσαι, πως «μαζί με την αλήθεια, έζησε και την αληθινή ψευτιά»,
🔹 Εκλιπαρεί τον άυλο εαυτό της, τινάζοντάς σε από ένα ανεξήγητο συναίσθημα, να «μην μελαγχολήσει, σημασία έχει πως τώρα πατά και με τα δυο πόδια εδώ, στο Λασίθι»,
🔹 Νιώθει ασφαλής και σε καλεί να αισθανθείς το ίδιο, γιατί «στο Λασίθι δεν έχει ανάγκη από πυξίδα, στο Λασίθι έρχεται για να μην χαθεί»,
🔹 Ταπεινώνει το «είναι» της και του απευθύνει δριμύ ποιητικό κατηγορώ, προσφέροντάς σου κερί αυτοκριτικής, γιατί «τώρα τι κατάλαβε, αλήθεια; Πόσα χρόνια μάταια αντιστέκεται σε αυτή την επιστροφή αφού η ίδια φωνή ηχεί μέσα του;»
🔹 Προσκυνά με βαθιά υπόκλιση τον Τόπο , υπενθυμίζοντάς σου πως σας συνδέει το ίδιο έναυσμα, γιατί εδώ ‘’Στο Λασίθι, η ζωή, η φύση, ο ουρανός, τα όρη, ο κάμπος, οι άνθρωποι, οι ανεμόμυλοι εκπληρώνουν έναν σημαντικό ρόλο αφού βιώνονται ως ο εγκόσμιος παράδεισος’’.
Σε αυτό το βιβλίο η πένα της Χαρούλας Βερίγου έχει παντρέψει με τολμηρή δεινότητα την ιστορία με την ιστορία τη δική της, έχει παντρέψει τη μυθολογία με τη μυθολογία τη δική της. Έχει δώσει ένα άξιο λόγου — και δακρύων θα τολμήσω να πω- αποτέλεσμα.
Με το βιβλίο αυτό, φαίνεται πως η Ζωή Δικταίου παραδέχεται στη Χαρούλα Βερίγου, και κατά συνέπεια στα δικά μας μάτια, με απόλυτη ελευθερία την αιτία που γράφει, διότι «γράφει γιατί ονειρεύεται, γιατί η πένα και ο λόγος είναι επιταγή και χρέος της ψυχής», μα συνάμα και γιατί «η γραφή έχει ανάγκη τη μνήμη, το ίδιο και η μνήμη, έχει ανάγκη τη γραφή».
Η Ζωή Δικταίου υμνεί την αυθεντική γλώσσα, παντρεμένη με το κρητικό ιδίωμα, γιατί συνιστά το πνευματικό όχημα που την ανάγκασε να γράψει όσα δεν τολμά να πει. Γιατί εκείνη αποτελεί το πνευματικό μέσο που ενόχλησε, εκεί στα σκοτάδια του μυαλού της, όσα σήμερα στο βιβλίο συναντάς. Γιατί εκείνη είναι το πνευματικό πινέλο που σε κάθε καμπή της ζωής της είναι εκεί, για να της θυμίζει το Λασίθι και για να βρίσκει η Ζωή ανάχωμα, ώστε, έστω και για λίγο, να ξεγλιστρά από τη Χαρούλα.
Η Ζωή Δικταίου, ένα λογοτεχνικό –ποιητικό προσωπείο που η ίδια η Χαρούλα κατασκεύασε για να κρύβεται πίσω από την πικρή πικρία της και την αληθινή αλήθεια της, εκμυστηρεύεται χωρίς να το αντιλαμβάνεται ότι είναι ποιήτρια. Είναι μια σύγχρονη λογοτέχνις που καταφέρνει να δοκιμάζει τις αντοχές τής γραφής και να εναρμονίζει τελικά σε μια της αράδα όσα ποιητές και πεζογράφοι πασχίζουν να βρουν .
Αν θες να κοινωνήσεις ιστορία,
να παραπατήσεις από νοσταλγία,
να τρομάξεις από την αλήθεια (της),
να συστηθείς με όσα από παιδί ακούς και δεν πιστεύεις,
να τρέξεις μαζί με τον δικό της αέναο μαραθώνιο από την Κέρκυρα στο Λασίθι,
να κρυφοκοιτάξεις την αυθεντικότητα του κόσμου και να αποτινάξεις την αληθινή ψευτιά του …
Τότε σήκωσε την κούπα των θεών, και πιες ένα Λασίθι, έναν Τόπο Μέγα!
Η γνωριμία με τη Χαρούλα Βερίγου είναι λόγος πολύσημος.
Η «γνωριμία» με τη Ζωή Δικταίου είναι από μόνη της μια δύσκολη τέχνη.
Η γνωριμία και με τις δύο «προσωπικότητες», είναι μια δύσκολη και πολύσημη λογοτεχνία.
Μανώλης Τσιχλάκης
Φιλόλογος
Το δικό μου Λασίθι είναι το τελευταίο ζωντανό τοπίο που κρατά την ομορφιά και την αξία του καλού παραμυθιού.
Στο Λασίθι κανένα δάκρυ δεν πάει χαμένο. Γίνεται άστρο και νερό και σώζει την ψυχή μας.
Χαρούλα Α. Βερίγου