ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: «Πολέμησε το Δεκέμβρη»

 Πραγματοποιώντας μια επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη 

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Μια από τις επι­θυ­μί­ες του αξέ­χα­στου Μίκη Θεο­δω­ρά­κη, την οποία είχε εκφρά­σει αρκε­τές φορές δημό­σια, ήταν εάν ο τάφος του περιε­λάμ­βα­νε κάποιο επί­γραμ­μα αυτό να ήταν μια και μόνο φρά­ση: «Πολέ­μη­σε το Δεκέμ­βρη». Ακρι­βώς όπως ο Αισχύ­λος είχε ζητή­σει στο ταφι­κό του μνη­μείο να ανα­γρά­φε­ται πως «Πολέ­μη­σε στο Μαραθώνα».

Τα γεγο­νό­τα του Δεκέμ­βρη το 1944, η προη­γη­θεί­σα Κατο­χή και ο Εμφύ­λιος που ακο­λού­θη­σε, οι διώ­ξεις και οι εξο­ρί­ες, σφρά­γι­σαν την προ­σω­πι­κό­τη­τα του Μίκη, την πολι­τι­κή του σκέ­ψη και απο­τέ­λε­σαν την καύ­σι­μη ύλη της μου­σι­κής του δημιουργίας.

Η επι­κρα­τού­σα αστι­κή δημο­σιο­λο­γία αρέ­σκε­ται συχνά στο να παρου­σιά­ζει έναν Μίκη απο­ψι­λω­μέ­νο από τα ιδε­ο­λο­γι­κά του χαρα­κτη­ρι­στι­κά, δίνο­ντας βάση στην – αδιαμ­φι­σβή­τη­τη — οικου­με­νι­κό­τη­τα της αξε­πέ­ρα­στης μου­σι­κής του και στον ενω­τι­κό χαρα­κτή­ρα της προ­σω­πι­κό­τη­τάς του.

Ναι! Ο Μίκης υπήρ­ξε οικου­με­νι­κή προ­σω­πι­κό­τη­τα, μου­σι­κή ιδιο­φυ­ϊα, ποι­η­τής της μελω­δί­ας, σύμ­βο­λο του αντι­δι­κτα­το­ρι­κού αγώ­να, πρό­ε­δρος των «Λαμπρά­κη­δων», βου­λευ­τής και πολι­τι­κός, πατέ­ρας και σύζυ­γος. Ήταν όμως και Κομ­μου­νι­στής, ΕΛΑ­Σί­της, που στις πιο κρί­σι­μες στιγ­μές του ταξι­κού αγώ­να, το Δεκέμ­βρη του 1944, διά­λε­ξε στρα­τό­πε­δο. Ήταν με τους απε­λευ­θε­ρω­τές του ελλη­νι­κού λαού και όχι με τους δυνά­στες του. Αυτήν του την στά­ση ο ίδιος την πλή­ρω­σε με εξο­ρί­ες, βασα­νι­στή­ρια, φυλα­κί­σεις, απα­γο­ρεύ­σεις και λογο­κρι­σία της μου­σι­κής του, φανε­ρό και κρυ­φό πόλε­μο των αστι­κών μηχανισμών.

Φωτό: Νίκος Μόττας

Στις 29 Ιού­λη, ανή­με­ρα των 98ων γενε­θλί­ων του Μίκη, ο γρά­φων επι­σκέ­φθη­κε το κοι­μη­τή­ριο του Γαλα­τά, λίγο έξω από τα Χανιά. Το μνη­μείο του σπου­δαιό­τε­ρου μου­σι­κο­συν­θέ­τη που γέν­νη­σε αυτή η χώρα λιτό και απέρ­ρι­το, όπως ο ίδιος το είχε ζητή­σει, με μονα­δι­κή επι­γρα­φή το όνο­μά του: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ.

Εκεί, εκτός από λου­λού­δια, ως ελά­χι­στος φόρος τιμής στη μνή­μη του αλλά και πραγ­μα­το­ποιώ­ντας συμ­βο­λι­κά την επι­θυ­μία που είχε εκφρά­σει, ενα­πο­τέ­θη­κε ενα ταπει­νό σημεί­ω­μα: ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟ ΔΕΚΕΜΒΡΗ.

Φωτό: Νίκος Μόττας

Φεύ­γο­ντας απ’ το κοι­μη­τή­ριο, καθώς ο ήλιος έδυε βάφο­ντας τον ορί­ζο­ντα στα χρώ­μα­τα της πορ­φύ­ρας, μου ήρθαν στο νου τα λόγια του έτε­ρου σπου­δαί­ου, Γιάν­νη Ρίτσου: «Να λεί­πεις – δεν είναι τίπο­τα να λεί­πεις. Αν έχεις λεί­ψει για ό,τι πρέ­πει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκεί­να που γι’ αυτά έχεις λεί­ψει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο…».