ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΣΩΣ ΚΑΤΡΑΚΗ: Ενα πολύτιμο έργο έρμαιο της αδιαφορίας κράτους και τοπικών αρχών _Φωτο-Video

Το μου­σείο θεμε­λιώ­θη­κε το 1995 και εγκαι­νιά­στη­κε τελι­κά …το 2006. Λει­τουρ­γεί ως ΝΠΔΔ που ανή­κει στον δήμο Μεσο­λογ­γί­ου, το Δημο­τι­κό Συμ­βού­λιο του οποί­ου ορί­ζει το ΔΣ του.

Φιλο­ξε­νεί τη 15χρονη δου­λειά της Β. Κατρά­κη στο παρα­δο­σια­κό ξύλο και την 35χρονη χαρα­κτι­κή της στην πέτρα και περι­λαμ­βά­νει μια συλ­λο­γή από 400 περί­που έργα, πολ­λά χαρα­κτι­κά ανά­τυ­πα και μεγά­λο μέρος από τις μήτρες (ξύλα και πέτρες) πάνω στα οποία χάρα­ξε τα έργα της. Εκτί­θε­νται, επί­σης, μεγά­λα και μικρά σε μέγε­θος μαυ­ρό­α­σπρα και χρω­μα­τι­στά σχέ­δια, καθώς και σχέ­δια προ­ε­τοι­μα­σί­ας για την παρα­γω­γή του χαρα­κτι­κού ανα­τύ­που. Τη συλ­λο­γή ενι­σχύ­ουν τα αντι­κεί­με­να τέχνης, καλ­λι­τε­χνι­κές αφί­σες και ζωγρα­φι­κά έργα. Ακό­μη, φιλο­ξε­νού­νται το εργα­στή­ριο, η βιβλιο­θή­κη, τα αρχεία της και πολ­λές φωτογραφίες.

Μια μεγά­λης αξί­ας πολι­τι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά, της σπου­δαί­ας Βάσως Κατρά­κη, πρω­το­πό­ρας χαρά­κτριας με διε­θνή βρα­βεία και ανα­γνώ­ρι­ση, που σε όλη τη ζωή της αγω­νί­σθη­κε για το δίκιο του λαού, φυλα­κί­σθη­κε γι’ αυτό και εξο­ρί­σθη­κε. Κλη­ρο­νο­μιά η οποία προ­σφέρ­θη­κε στον γενέ­θλιο τόπο της μεγά­λης δημιουρ­γού με επι­θυ­μία της ίδιας, που όχι μόνο δεν αξιο­ποι­ή­θη­κε και εξα­κο­λου­θεί να μην αξιο­ποιεί­ται όπως της αξί­ζει, αλλά έχει υπο­στεί φθο­ρές. Ανε­πα­νόρ­θω­τες φθο­ρές που έχουν κατα­στρέ­ψει ήδη μεγά­λο μέρος των έργων…

Η απου­σία κατάλ­λη­λων συν­θη­κών φύλα­ξης και έκθε­σης των έργων, καθώς και μέσων συντή­ρη­σης και προ­στα­σί­ας τους, έχει αφή­σει το απο­τύ­πω­μά της, δια­βρώ­νο­ντας τα έργα. Αυτή η απου­σία είχε εντο­πι­στεί εδώ και πολ­λά χρό­νια, από τα εγκαί­νια του μου­σεί­ου ακό­μα, χωρίς ωστό­σο να ληφθούν μέτρα. Αξί­ζει να σημειω­θεί ότι το κλι­μα­τι­στι­κό σύστη­μα δεν λει­τούρ­γη­σε ποτέ, παρό­λο που πρό­κει­ται για έργα τέχνης τα οποία απαι­τούν εξ ορι­σμού ειδι­κή προ­στα­σία και μάλι­στα σε έναν χώρο με μεγά­λη υγρα­σία, καθώς βρί­σκε­ται μέσα στη λιμνοθάλασσα.

Το μου­σείο ποτέ δεν λει­τούρ­γη­σε με προ­δια­γρα­φές μου­σεί­ου. Δεν στε­λε­χώ­θη­κε με μόνι­μο προ­σω­πι­κό ούτε με επαγ­γελ­μα­τί­ες ξενα­γούς ή ειδι­κούς. Κατά περιό­δους λει­τουρ­γού­σε με 8μηνίτες συμ­βα­σιού­χους, που όταν έλη­γε η σύμ­βα­σή τους δεν επα­να­προ­σλαμ­βά­νο­νταν… Ενώ έχουν υπάρ­ξει περί­ο­δοι κατά τις οποί­ες έμε­νε κλει­στό και άνοι­γε μόνο χάρη στη φιλό­τι­μη προ­σπά­θεια και προ­σφο­ρά ενός γεί­το­να της Β. Κατράκη.

Κι όμως, το έργο της Βάσως Κατρά­κη απο­δει­κνύ­ε­ται ότι παρα­μέ­νει πόλος έλξης και σήμε­ρα, καθώς ακό­μα και σε αυτές τις συν­θή­κες, το μου­σείο έχει επι­σκε­ψι­μό­τη­τα. Από το κοι­νό, από τους καλ­λι­τέ­χνες ανα­γνω­ρί­ζε­ται δια­χρο­νι­κά το έργο της εξαί­ρε­της αυτής δημιουρ­γού, που σημά­δε­ψε την παγκό­σμια χαρα­κτι­κή δημιουρ­γία εκφρά­ζο­ντας τον μόχθο και τους μεγά­λους αγώ­νες του λαού μας για δίκιο και ελευ­θε­ρία, από την Αντί­στα­ση, τα δύσκο­λα μετεμ­φυ­λια­κά χρό­νια έως τη δικτατορία.

Η σπου­δαία χαρά­κτρια Βάσω Κατράκη

Στην τελευ­ταία συνε­δρί­α­ση του ΔΣ του «Κέντρου και Μου­σεί­ου Χαρα­κτι­κών Τεχνών Βάσως Γ. Κατρά­κη», στις 18 Ιού­λη 2023, η κόρη της, Μαριάν­να, με δρα­μα­τι­κό τρό­πο έκα­νε λόγο για «κλι­νι­κά νεκρό νομι­κό πρό­σω­πο», επι­ση­μαί­νο­ντας ότι «για το μόνο που μπο­ρού­με να συζη­τή­σου­με είναι για τα 17 χρό­νια υπο­λει­τουρ­γί­ας του μου­σεί­ου και για τη συνε­χή προ­σβο­λή της ίδιας της Βάσως Κατρά­κη και του έργου της».

«Δεν συμ­με­τέ­χου­με στη διοί­κη­ση του μου­σεί­ου, αλλά στη διοί­κη­ση δύο απο­θη­κών στις οποί­ες είναι κρε­μα­σμέ­να τα έργα της Βάσως, και μάλι­στα σε εντε­λώς ακα­τάλ­λη­λες συν­θή­κες, με απο­τέ­λε­σμα να κατα­στρέ­φο­νται», τόνι­σε σε άλλο σημείο, ενώ ανα­φέρ­θη­κε, μετα­ξύ άλλων, σε μια σει­ρά από σχέ­δια που είχαν τεθεί με αισιο­δο­ξία για την αξιο­ποί­η­ση του χώρου του μου­σεί­ου και ποτέ δεν προχώρησαν:

Στην επι­στο­λή της η κόρη της Βάσως Κατρά­κη επι­ση­μαί­νει: «Στε­ρή­σα­με (σ.σ. το ΔΣ του μου­σεί­ου και ο δήμος) από το μου­σείο το δικαί­ω­μα χρη­μα­το­δό­τη­σης από ευρω­παϊ­κά και εθνι­κά προ­γράμ­μα­τα, καθώς και από κάθε φορέα χρη­μα­το­δό­τη­σης. Στε­ρή­σα­με από το μου­σείο την ευκαι­ρία συνερ­γα­σί­ας με τις Ανώ­τα­τες Σχο­λές Καλών Τεχνών, αφού δεν προ­χω­ρή­σα­με ποτέ ούτε στη δημιουρ­γία των εργα­στη­ρί­ων χαρα­κτι­κής, αλλά ούτε και στην υπο­γρα­φή των μνη­μο­νί­ων συνερ­γα­σί­ας με τις Σχο­λές. Απο­κλεί­σα­με έτσι οποια­δή­πο­τε δυνα­τό­τη­τα συνερ­γα­σί­ας του μου­σεί­ου με τους καλ­λι­τέ­χνες, ενώ γι’ αυτούς φτιά­χτη­κε και σε αυτούς δικαιω­μα­τι­κά ανή­κει. Ο προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός που ήρθε εδώ σήμε­ρα δεν περιέ­χει καμία απο­λύ­τως δαπά­νη για δρά­σεις πολι­τι­σμού σχε­τι­κές με το αντι­κεί­με­νο του μου­σεί­ου». Ενώ έκα­νε ακό­μα λόγο για κατα­στρο­φή, «στην παντε­λώς ακα­τάλ­λη­λη απο­θή­κη του υπο­γεί­ου», όλων των βιβλί­ων και των εντύ­πων που δημιουρ­γή­θη­καν για να ενι­σχύ­σουν οικο­νο­μι­κά το μουσείο.

Μέσα σε όλα αυτά τα χρό­νια έχουν γίνει πολ­λές δια­μαρ­τυ­ρί­ες επι­σκε­πτών (που ταξί­δε­ψαν στο Αιτω­λι­κό επί τού­του) επει­δή βρή­καν το μου­σείο κλει­στό. Επί­σης, παρέμ­βα­ση μετά από ομα­δι­κή επί­σκε­ψη και φωτο­γρά­φη­ση της φθο­ράς πάνω στα έργα έκα­νε το ΚΚΕ, κατα­θέ­το­ντας Ερώ­τη­ση στη Βου­λή και ζητώ­ντας να παρ­θούν άμε­σα μέτρα συντή­ρη­σης — κάτι που δεν έγι­νε. Για το ίδιο θέμα παρέμ­βα­ση στο υπουρ­γείο Πολι­τι­σμού — μετά από δύο ομα­δι­κές επι­σκέ­ψεις — έκα­νε και το Επι­με­λη­τή­ριο Εικα­στι­κών Τεχνών Ελλάδος.

Σήμε­ρα προ­βάλ­λει η ανα­γκαιό­τη­τα πρώ­τα από όλα να σωθούν τα έργα… Και αυτό σημαί­νει ότι μπαί­νει επί τάπη­τος η συζή­τη­ση για τη δωρεά και το μέλ­λον του μου­σεί­ου…

Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από τον «Ριζο­σπά­στη»

12 Αυγ 2011 \ Αρχαιο­λο­γι­κή Υπηρεσία
Το Μου­σείο της Βάσως Κατρά­κη στο Διαδίκτυο
Ογδό­ντα οκτώ έργα της μεγά­λης χαρά­κτριας σε ένα κλικ

Κορυ­σχά­δων 1 30400 ΑΙΤΩΛΙΚΟ , ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Τηλ.:+30 26320 22780
URL: http://www.katrakivasso-museum.gr
__σσ. Σύν­δε­ση αδύνατη_νεκρός σύνδεσμος
E‑mail: [email protected]

«Γεν­νή­θη­κα στο Αιτω­λι­κό Μεσο­λογ­γί­ου», σημειώ­νει στην αυτο­βιο­γρα­φία της η μεγά­λη Ελλη­νί­δα χαρά­κτρια Βάσω Κατρά­κη (1914–1988). Στη γενέ­τει­ρά της θεμε­λιώ­θη­κε ‑με την επι­μο­νή και τη φρο­ντί­δα του συζύ­γου της Γιώρ­γου Κατρά­κη-τον Απρί­λιο του 1995 το Κέντρο Χαρα­κτι­κών Τεχνών-Μου­σείο Βάσως Κατρά­κη, το οποίο άνοι­ξε τις πόρ­τες του στο κοι­νό τον Ιού­νιο του 2006, με το σύνο­λο του έργου της Βάσως Κατρά­κη σε μόνι­μη έκθε­ση. Τον περα­σμέ­νο χει­μώ­να, μεγά­λο μέρος από τον θησαυ­ρό του Μου­σεί­ου παρου­σιά­στη­κε στην έκθε­ση «Πνοή την πέτρα» στο Μου­σείο Κυκλα­δι­κής Τέχνης στην Αθή­να. Σήμε­ρα κάθε χρή­στης του δια­δι­κτύ­ου μπο­ρεί να περι­η­γη­θεί στο έργο της σπου­δαί­ας καλ­λι­τέ­χνι­δος μόνο με ένα κλικ του ποντι­κιού __σσ. Σύν­δεη αδύ­να­τη.

«Μετά την ίδρυ­ση του μου­σεί­ου, η δημιουρ­γία ενός ιστό­το­που θα ήταν το επό­με­νο βήμα προ­κει­μέ­νου να γνω­στο­ποι­ή­σου­με στο κοι­νό το έργο του μου­σεί­ου», είπε ο γιος της χαρά­κτριας Σπύ­ρος Κατρά­κης, μέλος του Δ.Σ. του μουσείου.

Στον επί­ση­μο δια­δι­κτυα­κό τόπο του μου­σεί­ου, που εγκαι­νιά­στη­κε, ο επι­σκέ­πτης θα βρει, στα ελλη­νι­κά και στα αγγλι­κά, αυτο­βιο­γρα­φία της καλ­λι­τέ­χνι­δος, ψηφια­κή απει­κό­νι­ση 88 έργων της (ζωγρα­φι­κά σχέ­δια, ξυλο­γρα­φί­ες, χαρα­κτι­κή σε πέτρα, βότσα­λα), ανα­λυ­τι­κή παρου­σί­α­ση και σχο­λια­σμό του έργου της από τον τεχνο­κρι­τι­κό, συνα­γω­νι­στή και φίλο της Κώστα Σταυ­ρό­που­λο, κατά­λο­γο των ατο­μι­κών της εκθέ­σε­ων αλλά και πλη­ρο­φο­ρί­ες για τη συμ­με­το­χή της σε διε­θνείς εκθέ­σεις, τα βρα­βεία και τις δια­κρί­σεις που έλαβε.

Στην ενό­τη­τα «Μου­σείο» ο επι­σκέ­πτης ενη­με­ρώ­νε­ται για την ίδρυ­ση και τους σκο­πούς του μου­σεί­ου, παρα­κο­λου­θεί βίντεο περι­ή­γη­σης στη ζωή και στο έργο της Βάσως Κατρά­κη και επει­σό­διο της εκπο­μπής «Μονό­γραμ­μα» της ΕΡΤ αφιε­ρω­μέ­νο στη χαρά­κτρια, όπου χαρά­ζει και μιλά­ει η ίδια.

Στο 20άλεπτο βίντεο παρα­κο­λου­θού­με αφή­γη­ση για τα παι­δι­κά χρό­νια στην παρα­θα­λάσ­σια κωμό­πο­λη, τη φοί­τη­ση στη Σχο­λή Καλών Τεχνών στην Αθή­να με δασκά­λους τον Κώστα Παρ­θέ­νη και τον Γιάν­νη Κεφαλ­λη­νό, τις πρώ­τες καλ­λι­τε­χνι­κές από­πει­ρες, τις ξυλο­γρα­φί­ες για την έκδο­ση “Τα λόγιας της πλώ­ρης” του Ανδρέα Καρ­κα­βί­τσα, τις αφί­σες της Κατο­χής, την απο­τύ­πω­ση της ατο­μι­κής και συλ­λο­γι­κής μοί­ρας των μαχό­με­νων Ελλή­νων στο έργο της, τις ψηλό­λι­γνες αφαι­ρε­τι­κές φιγού­ρες της, τους περί­φη­μους ψαρά­δες της, τις χαρα­κτη­ρι­στι­κές μανά­δες, τα άλο­γα, τα τοπία με τις αλυ­κές, την εικα­στι­κή σύν­θε­ση με χρώ­μα, την περί­ο­δο της ρεα­λι­στι­κής χαρα­κτι­κής στην πέτρα. Παράλ­λη­λα με την καλ­λι­τε­χνι­κή πορεία παρα­κο­λου­θού­με την πορεία της ζωής: τη στρά­τευ­ση στον χώρο της Αρι­στε­ράς, την αντι­δι­κτα­το­ρι­κή δρά­ση, την Αντί­στα­ση, την εξορία.

Ο ιστό­το­πος, που θα ενη­με­ρω­θεί στα­δια­κά με ψηφια­κές απει­κο­νί­σεις του συνό­λου του έργου της χαρά­κτριας και φωτο­γρα­φι­κό υλι­κό, απο­τε­λεί προ­σφο­ρά του ΤΕΙ Μεσο­λογ­γί­ου στο Μου­σείο Βάσως Κατράκη.
(Ανα­πτύ­χθη­κε στο Τμή­μα Εφαρ­μο­γών Πλη­ρο­φο­ρι­κής στη Διοί­κη­ση και στην Οικο­νο­μία από τον Πάνο Βασι­λεί­ου και την Γκόλ­φω Βασι­λεί­ου υπό την επι­στη­μο­νι­κή επο­πτεία του καθη­γη­τή Αρι­στο­γιάν­νη Γαρμπή).

Δεί­τε και Επε­ρώ­τη­ση ΛαΣυ (Μωρα­ΐ­της Νίκος _περιφερειακός σύμ­βου­λος δυτι­κής Ελλά­δας) για προ­βλή­μα­τα στη λει­τουρ­γία του «Μου­σεί­ου Βάσως Κατρά­κη – Εικα­στι­κό Κέντρο Χαρα­κτι­κής» στο Αιτωλικό

ΑΦΙΕΡΩΜΑ στη ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ από τη σει­ρά αυτο­βιο­γρα­φι­κών ντο­κι­μα­ντέρ της ΕΡΤ από το 1982, των Γιώρ­γου και Ηρώς Σγου­ρά­κη, όπου σκια­γρα­φού­νται προ­σω­πι­κό­τη­τες από τον πνευ­μα­τι­κό, καλ­λι­τε­χνι­κό, πολι­τι­κό και κοι­νω­νι­κό χώρο.