Νίκος Καζαντζάκης: «Χριστός, Βούδας, Λένιν είναι οι τρεις μεγάλοι κουρσάροι της ζωής μου»

Σαν σήμε­ρα 26 Οκτω­βρί­ου 1957 πεθαί­νει ο μεγά­λος λογο­τέ­χνης Νίκος Καζαν­τζά­κης. Είχε μόλις επι­σκε­φτεί με τη δεύ­τε­ρη γυναί­κα του Ελέ­νη, την Κίνα. Εκεί ανα­γκά­ζε­ται να εμβο­λια­στεί στην Καντώ­να, κι ενώ, κατευ­θύ­νε­ται προς την Κοπεγ­χά­γη το εμβό­λιο κακο­φόρ­μι­σε. Έπα­θε γάγ­γραι­να στο δεξί του χέρι. Μετα­φέρ­θη­κε στο Φράι­μπουργκ της Γερ­μα­νί­ας και νοση­λεύ­τη­κε στην Πανε­πι­στη­μια­κή Κλι­νι­κή της Γερ­μα­νί­ας. Η λευ­χαι­μία που τον είχε προ­σβά­λει λίγα χρό­νια πριν, είχε αδυ­να­τί­σει τον οργα­νι­σμό του.Έτσι «έσβη­σε» στις 26 Οκτω­βρί­ου. Κηδεύ­τη­κε στις 5 Νοεμ­βρί­ου στην πατρί­δα του το Ηρά­κλειο Κρή­της και ενώ η Εκκλη­σία είχε απα­γο­ρεύ­σει την ενα­πό­θε­ση της σορού του σε ναό!

Ο Νίκος Καζαν­τζά­κης γεν­νή­θη­κε στο Ηρά­κλειο Κρή­της το 1883 και πέθα­νε στο Φράι­μπουργκ της Γερ­μα­νί­ας το 1957. Οι δύο μεγά­λοι που επη­ρέ­α­σαν το έργο του, αλλά και τη ζωή του, ήταν ο Φρ. Νίτσε και Α. Μπερ­ξόν. Διδά­χτη­κε πολ­λά, τα αφο­μοί­ω­σε, αλλά θέλη­σε να κάνει μια δική του μετα­φυ­σι­κή κοσμο­θε­ω­ρία. Μια δική του ηθι­κή, μια δική του φιλο­σο­φία, ένα δικό του όρα­μα. Το όρα­μα τού αγω­νι­ζό­με­νου Θεού που συνα­ντά­με στην “Ασκη­τι­κή” δεν είναι άλλο από τη “ζωι­κή ορμή” της “δημιουρ­γι­κής εξέ­λι­ξης” του Μπερ­ξόν. Υπήρ­ξε άρα­γε ο Καζαν­τζά­κης εφευ­ρέ­της ιδε­ών ή τις συνέ­λε­ξε από επι­φα­νείς δασκά­λους του και­ρού του και μυστα­γω­γούς του παρελθόντος;

Γεγο­νός επί­σης είναι ότι ο Καζαν­τζά­κης προ­κά­λε­σε πολ­λές αντι­δρά­σεις και συσ­σώ­ρευ­σε εσφαλ­μέ­νες κρί­σεις για το πρό­σω­πο και το έργο του.  Από την αντί­δρα­ση κατη­γο­ρή­θη­κε ως αρι­στε­ρός. Και η πρό­ο­δος δεν τον δέχε­ται άκρι­τα και ολόκληρο.

Όπως έγρα­ψε ο Κ. Βάρ­να­λης και αυτός και το έργο του έχουν αντι­φά­σεις. Ο ίδιος ο Νίκος Καζαν­τζά­κης έλε­γε «Χρι­στός, Βού­δας, Λένιν είναι οι τρεις μεγά­λοι κουρ­σά­ροι της ζωής μου»

Ως συγ­γρα­φέ­ας αξιώ­θη­κε παγκό­σμια ανα­γνώ­ρι­ση και προ­τά­θη­κε από την Εται­ρία Ελλή­νων Λογο­τε­χνών το 1946 για το βρα­βείο Νόμπελ Λογο­τε­χνί­ας μαζί με το Σικε­λια­νό. Το έργο του μετα­φρά­στη­κε σε πολ­λές ξένες γλώσ­σες και πολ­λά από τα μυθι­στο­ρή­μα­τά του έγι­ναν επι­τυ­χη­μέ­νες κινη­μα­το­γρα­φι­κές ται­νί­ες ή δια­σκευά­στη­καν σε θεα­τρι­κά έργα.

Τρί­λε­πτο από­σπα­σμα από την τελευ­ταία τηλε­ο­πτι­κή συνέ­ντευ­ξη του Καζαντζάκη