Οι Λουδίτες της κοινωνικής απελευθέρωσης και ο δρόμος του σοσιαλισμού

Πρό­σφα­τα, ανέ­βη­καν αρκε­τά δημο­σιεύ­μα­τα στον αστι­κό τύπο, ανα­φε­ρό­με­να  στον λεγό­με­νο Λου­δι­σμό με πανο­μοιό­τυ­πο τίτλο “εργά­τες που κατέ­στρε­φαν μηχα­νή­μα­τα για να στα­μα­τή­σουν την βιο­μη­χα­νι­κή επα­νά­στα­ση”

Γρά­φει ο \\ Αστέ­ρης Αλα­μπής _Μίδας

Λου­δι­σμός ή Λου­δι­τι­σμός (αγγλι­κά: Luddism) είναι κίνη­μα που ξεκί­νη­σε τον 19^o αιώ­να στην Αγγλία, από υφα­ντουρ­γούς που εξε­γέρ­θη­καν κατά των νεο­κα­τα­σκευα­σθέ­ντων μηχα­νη­μά­των της βιο­μη­χα­νι­κής επα­νά­στα­σης, που σκο­πό είχαν τη μεί­ω­ση του εργα­τι­κού δυνα­μι­κού και κατά συνέ­πεια τον αφα­νι­σμό τους ως τεχνι­τών. Οι Λου­δί­τες, μπρο­στά στον κίν­δυ­νο να χάσουν τη δου­λειά τους από, χαμη­λό­μι­σθους “εισα­γό­με­νους” και χαμη­λής κατάρ­τι­σης εργά­τες που χει­ρί­ζο­νταν ηλε­κτρο­κί­νη­τους αργα­λειούς, μηχα­νές ραψί­μα­τος _ γνε­σί­μα­τος, κατέ­φυ­γαν σε εχθρο­πρα­ξί­ες με την κυβέρ­νη­ση της Βρε­τα­νί­ας και τον βρε­τα­νι­κό στρα­τό, κυρί­ως από το 1811 μέχρι το 1813. Η εξέ­γερ­ση των Λου­δι­τών και η κατα­στρο­φή των μηχα­νών δεν απο­τε­λού­σε αντί­δρα­ση απέ­να­ντι στις μηχα­νές αυτές καθ’ αυτές, αλλά οφει­λό­ταν περισ­σό­τε­ρο στα δει­νά που οι ίδιοι υπέ­στη­σαν κατά τη διάρ­κεια των Ναπο­λε­ό­ντειων πολέ­μων. Δεν αντι­μά­χο­νταν, δηλα­δή, οι Λου­δί­τες τις νέες τεχνο­λο­γί­ες, αλλά την αλλα­γή των κοι­νω­νι­κών σχέ­σε­ων που σε μεγά­λο βαθ­μό επέ­φε­ρε η μηχα­νο­ποί­η­ση. Απέ­κτη­σε όμως μια δευ­τε­ρεύ­ου­σα σημα­σία, όπου Λου­δί­της είναι αυτός ο οποί­ος αντι­τί­θε­ται ή αργεί να υιο­θε­τή­σει στον τρό­πο ζωής που του επι­βάλ­λε­ται από την άρχου­σα τάξη, την εκβιο­μη­χά­νι­ση, τους αυτο­μα­τι­σμούς, τους ηλε­κτρο­νι­κούς υπο­λο­γι­στές ή γενι­κό­τε­ρα νέες τεχνολογίες.

Εύκο­λα, σε μια κοι­νω­νία που αλλά­ζει γρή­γο­ρα, μπο­ρούν να γεν­νη­θούν αβά­σι­μες προσ­δο­κί­ες και αυτα­πά­τες ότι η νέα τεχνο­λο­γία θα οδη­γή­σει αυτό­μα­τα σε έναν καλύ­τε­ρο κόσμο, της κοι­νω­νι­κής ευη­με­ρί­ας, είτε αντί­στρο­φα να υπάρ­ξει δαι­μο­νο­ποί­η­ση της τεχνο­λο­γί­ας, ως του μεγά­λου ενό­χου για τα δει­νά που ζού­με, την αύξη­ση της ανερ­γί­ας, της κατα­στο­λής, της φτώ­χειας. Δεν είναι εξάλ­λου ιστο­ρι­κά η πρώ­τη φορά. Συνέ­βη και στις παλιό­τε­ρες βιο­μη­χα­νι­κές και τεχνο­λο­γι­κές επα­να­στά­σεις και αλλα­γές. Θυμη­θεί­τε τους Λου­δί­τες, που σκέ­φτο­νταν να κατα­στρέ­ψουν τις μηχα­νές για να μη χαθούν θέσεις εργασίας.

• Για να απο­φύ­γου­με την παρα­πλα­νη­τι­κή σκέ­ψη τόσο της τεχνο­φο­βί­ας όσο και της ουτο­πι­κής ντε­τερ­μι­νι­στι­κής προσ­δο­κί­ας για τα αυτό­μα­τα κοι­νω­νι­κά οφέ­λη που τάχα θα φέρει η νέα τεχνο­λο­γία, πρέ­πει να προσ­διο­ρί­σου­με θεω­ρη­τι­κά, επι­στη­μο­νι­κά, ιστο­ρι­κά, ποιος είναι ο πραγ­μα­τι­κός ένο­χος που ακυ­ρώ­νει τις τερά­στιες δυνα­τό­τη­τες που έχουν δημιουρ­γή­σει οι εργα­ζό­με­νοι, οι εργά­τες για να υπάρ­ξει κοι­νω­νι­κή ευημερία.
• Γι’ αυτό και είναι ανα­ντι­κα­τά­στα­τη η μελέ­τη και η δημιουρ­γι­κή ανά­πτυ­ξη του μαρ­ξι­σμού — λενι­νι­σμού στις σημε­ρι­νές συν­θή­κες.
  Σήμε­ρα, στο πλαί­σιο των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων παρα­γω­γής, το κεφά­λαιο απο­φα­σί­ζει τι, πότε, πού και πώς θα παρα­χθεί, ποιες είναι οι προ­τε­ραιό­τη­τες της επι­στη­μο­νι­κής έρευ­νας, ποιο το περιε­χό­με­νο της Εκπαίδευσης.
• Σήμε­ρα ζού­με στη ζού­γκλα της καπι­τα­λι­στι­κής εκμε­τάλ­λευ­σης. Το ότι νέες τεχνο­λο­γι­κές δυνα­τό­τη­τες βρί­σκο­νται στα χέρια του κεφα­λαί­ου ευθύ­νε­ται για τα βάσα­νά μας, και όχι η ίδια η τεχνο­λο­γι­κή εξέλιξη.
  Δεν είναι μοι­ραίο τα drones να αξιο­ποιού­νται για πολε­μι­κούς σκο­πούς, για να πλήτ­τουν οι ΗΠΑ εύκο­λα, για παρά­δειγ­μα, μακρι­νούς στό­χους στη Μέση Ανα­το­λή. Θα μπο­ρού­σαν να αξιο­ποι­η­θούν πολύ περισ­σό­τε­ρο για πρό­λη­ψη και προ­στα­σία από μεγά­λες φυσι­κές κατα­στρο­φές και βιο­μη­χα­νι­κά ατυχήματα.

Όμως ταυ­τό­χρο­να έχου­με τον παρα­σι­τι­σμό και τη σχε­τι­κή στα­σι­μό­τη­τα, σε σύγκρι­ση με τις δυνα­τό­τη­τες των σοσια­λι­στι­κών σχέ­σε­ων παρα­γω­γής να αξιο­ποι­ή­σουν την τεχνο­λο­γία για να ικα­νο­ποι­η­θούν οι κοι­νω­νι­κές ανά­γκες. Σκε­φτεί­τε, για παρά­δειγ­μα, τις πατέ­ντες περιο­ρι­σμού της διά­χυ­σης της τεχνο­λο­γί­ας, που κατέ­χουν τα μονοπώλια.

Γενι­κό­τε­ρα η τεχνο­λο­γι­κή εξέ­λι­ξη οξύ­νει τις αντι­φά­σεις του καπι­τα­λι­σμού. Όσο αυξά­νε­ται η ανα­λο­γία των σύγ­χρο­νων μέσων παρα­γω­γής σε σχέ­ση με την εργα­τι­κή δύνα­μη στη δια­δι­κα­σία παρα­γω­γής, τόσο ενι­σχύ­ε­ται η τάση πτώ­σης του ποσο­στού κέρ­δους. Δεν πρέ­πει να ξεχνά­με ότι η πηγή του καπι­τα­λι­στι­κού κέρ­δους, της υπε­ρα­ξί­ας, είναι η εκμε­τάλ­λευ­ση της ζωντα­νής εργα­τι­κής δύνα­μης και όχι τα ρομπότ. Είναι ο απλή­ρω­τος χρό­νος του εργά­τη που κλέ­βει και ιδιο­ποιεί­ται ο καπιταλιστής.

Σήμε­ρα βλέ­που­με ένα μεγά­λο μέρος του κεφα­λαί­ου να λιμνά­ζει, να υπερ­συσ­σω­ρεύ­ε­ται, να μη βρί­σκει διε­ξό­δους να επεν­δυ­θεί με ικα­νο­ποι­η­τι­κό ποσο­στό κέρ­δους. Αυτή είναι η βαθύ­τε­ρη αιτία της επι­βρά­δυν­σης της διε­θνούς οικο­νο­μί­ας και του κιν­δύ­νου μιας νέας διε­θνούς κρί­σης. Φυσι­κά, η αστι­κή πολι­τι­κή δεν παρα­κο­λου­θεί παθη­τι­κά αυτήν την τάση. Παρεμ­βαί­νει πολύ­μορ­φα για να την ανα­χαι­τί­σει, αξιο­ποιεί και τη νέα τεχνο­λο­γία για να αυξή­σει το βαθ­μό εκμε­τάλ­λευ­σης της εργα­τι­κής τάξης».

ΚΟΜΕΠ _Αφιέρωμα “ψηφια­κός μετα­σχη­μα­τι­σμός” __1o

Ο δρό­μος του σοσια­λι­σμού, της κοι­νω­νι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης, μπο­ρεί να αξιο­ποι­ή­σει τη νέα τεχνο­λο­γία για την ικα­νο­ποί­η­ση των ανα­γκών μας _ του Μάκη Παπα­δό­που­λου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στην κεντρι­κή συζή­τη­ση του Φεστι­βάλ ΚΝΕ — «Οδη­γη­τή» στην Αθή­να το 2019

Η ακρι­βής προ­έ­λευ­ση του ονό­μα­τος είναι ασα­φής, αλλά μάλ­λον ονο­μά­στη­καν έτσι από τον Νέντ Λουντ (Ned Ludd), ο οποί­ος λέγε­ται ότι έσπα­σε δυο μηχα­νές γνε­σί­μα­τος το 1779. Το όνο­μά του έγι­νε εμβλη­μα­τι­κό της κατα­στρο­φής μηχα­νών και εξε­λί­χθη­κε στον φαντα­στι­κό “Στρα­τη­γό Λουντ” ή “Βασι­λιά Νεντ Λουντ”, μια μυθι­κή φιγού­ρα που, ως άλλος Ρομπέν των Δασών.

Οι συνε­χείς αυξή­σεις στα τρό­φι­μα (τι ΄χες Γιάν­νη…) είχαν αρχί­σει να δημιουρ­γούν δια­μαρ­τυ­ρί­ες και εξε­γέρ­σεις ήδη από το 1710, όταν τεχνί­τες υφα­ντουρ­γοί, κτί­στες, επί­σης στα ναυ­πη­γεία, οργά­νω­σαν ειρη­νι­κές κοι­νω­νι­κές ομά­δες _συντεχνίες, με σκο­πό να ασφα­λι­στούν σε περί­πτω­ση ανερ­γί­ας, ασθέ­νειας κλπ. από την πρό­σλη­ψη “ξένου” εργα­τι­κού δυνα­μι­κού. Το κίνη­μα του Λου­δι­σμού άνθι­σε κατά τη διάρ­κεια ενός δύσκο­λου οικο­νο­μι­κού κλί­μα­τος, κυρί­ως λόγω των Ναπο­λε­ό­ντειων πολέ­μων, και των δύσκο­λων συν­θη­κών εργα­σί­ας στα νέα εργο­στά­σια κλωστοϋφαντουργίας.

Τον 19^ο αιώ­να, τα επαγ­γέλ­μα­τα που προ­έ­κυ­ψαν από την ανά­πτυ­ξη του εμπο­ρί­ου και της ναυ­τι­λί­ας, ήταν δια­βό­η­τα για επι­σφα­λείς προ­ο­πτι­κές απα­σχό­λη­σης. Η υπο­α­πα­σχό­λη­ση ήταν χρό­νια κατά τη διάρ­κεια αυτής της περιό­δου, και ήταν κοι­νή πρα­κτι­κή η δια­τή­ρη­ση ενός μεγα­λύ­τε­ρου εργα­τι­κού δυνα­μι­κού από ό,τι ήταν συνή­θως απα­ραί­τη­το για την ασφά­λι­ση ένα­ντι της έλλει­ψης εργα­τι­κού δυνα­μι­κού σε περιό­δους άνθη­σης. Επι­πλέ­ον, η οργά­νω­ση της βιο­μη­χα­νι­κής παρα­γω­γής από τους εμπό­ρους καπι­τα­λι­στές στην κλω­στο­ϋ­φα­ντουρ­γία ήταν εγγε­νώς αστα­θής. Ενώ το κεφά­λαιο των χρη­μα­τι­στών εξα­κο­λου­θού­σε να επεν­δύ­ε­ται σε μεγά­λο βαθ­μό σε πρώ­τες ύλες, ήταν εύκο­λο να αυξη­θεί η δέσμευ­ση όταν το εμπό­ριο πήγαι­νε καλά και σχε­δόν το ίδιο εύκο­λο να περι­κο­πεί όταν οι και­ροί ήταν κακοί. Οι έμπο­ροι καπι­τα­λι­στές δεν είχαν το κίνη­τρο των μετα­γε­νέ­στε­ρων ιδιο­κτη­τών εργο­στα­σί­ων, των οποί­ων το κεφά­λαιο επεν­δύ­θη­κε σε κτί­ρια και εργο­στά­σια, να δια­τη­ρή­σουν ένα στα­θε­ρό ρυθ­μό παρα­γω­γής και από­δο­ση στο πάγιο κεφά­λαιο. Ο συν­δυα­σμός των επο­χι­κών δια­κυ­μάν­σε­ων στα ποσο­στά των μισθών και των βίαιων βρα­χυ­πρό­θε­σμων δια­κυ­μάν­σε­ων που προ­έρ­χο­νται και από τον πόλε­μο προ­κά­λε­σε περιο­δι­κά ξεσπά­σμα­τα βίας.

Κύρια δρά­ση: Οι Λου­δί­τες ξεκί­νη­σαν στο Νότιγ­χαμ τον Μάρ­τιο του 1811 και το κίνη­μα εξα­πλώ­θη­κε ραγδαία σε όλη την Αγγλία. Συγκε­ντρώ­νο­νταν κυρί­ως τη νύχτα, γύρω από βιο­μη­χα­νι­κές πόλεις, κατα­στρέ­φο­ντας μηχα­νή­μα­τα εργο­στα­σί­ων (μηχα­νές ύφαν­σης) και καί­γο­ντας μύλους. Έστελ­ναν επί­σης απει­λη­τι­κά μηνύ­μα­τα σε εργο­δό­τες και ανώ­νυ­μα μηνύ­μα­τα σε εφη­με­ρί­δες υπο­γρά­φο­ντας με το ψευ­δώ­νυ­μο “Βασι­λιάς Νεντ Λουντ” είτε φερό­με­νοι ως ακό­λου­θοί του. Ο βρε­τα­νι­κός στρα­τός προ­σπά­θη­σε να κατα­στεί­λει το κίνη­μα με αρκε­τές μάχες και είχε φτά­σει σε σημείο να έχει περισ­σό­τε­ρους στρα­τιώ­τες να πολε­μούν τους Λου­δί­τες παρά τον Ναπο­λέ­ο­ντα. Τον Ιανουά­ριο του 1813 στην Υόρ­κη, η βρε­τα­νι­κή κυβέρ­νη­ση κατη­γό­ρη­σε πάνω από 60 άνδρες για εγκλή­μα­τα σχε­τι­σμέ­να με Λου­δι­τι­κές δρά­σεις. Οι δίκες που ήταν παρω­δία, δεν ακο­λού­θη­σαν νόμι­μη δικα­στι­κή οδό για την ενο­χή κάθε κατη­γο­ρου­μέ­νου ξεχω­ρι­στά, αφού πολ­λοί από τους κατη­γο­ρού­με­νους δεν είχαν καμία σχέ­ση με το κίνη­μα, με σκο­πό απο­τρο­πής και στα­μά­τη­μα συνέ­χι­ση της δρά­σης των Λου­δι­τών, με μαζι­κές κατα­δι­κα­στι­κές απο­φά­σεις, εκτε­λέ­σεις και εξορία.

Το 1817 ο Jeremiah Brandreth, ένας άνερ­γος ράφτης και πιθα­νό­τα­τα πρώ­ην Λου­δί­της, οργά­νω­σε μια ένο­πλη εξέ­γερ­ση σε ένα μικρό χωριό της Αγγλί­ας, το Pentrich στο Ντέρ­μπι­σαϊρ. Το γεγο­νός σχε­τί­ζε­ται περισ­σό­τε­ρο με την οικο­νο­μι­κή ύφε­ση της επο­χής παρά με την αντί­δρα­ση στις μηχα­νές, αλλά θεω­ρεί­ται ως μετα­βα­τι­κό γεγο­νός μετα­ξύ του Λου­δι­σμού και του λαϊ­κί­στι­κου ριζο­σπα­στι­σμού (populist Radicalism).

Νεο-Λου­δι­σμός: Σύγ­χρο­νης μορ­φής Λου­δί­τες είναι αυτοί που αντι­τί­θε­νται ακό­μα και με μερι­κές μορ­φές της τεχνο­λο­γί­ας, όπως το Ίντερ­νετ ή το κινη­τό τηλέ­φω­νο και έχει δημιουρ­γη­θεί το σύγ­χρο­νο φιλο­σο­φι­κό ρεύ­μα του νεο-λου­δι­σμού, το οποίο είναι αντί­θε­το σε πολ­λές σύγ­χρο­νες τεχνο­λο­γί­ες, κυρί­ως σε σχέ­ση με υπο­λο­γι­στές, και στον κατα­να­λω­τι­σμό γενι­κό­τε­ρα. Ο νεο–λουδισμός είναι στε­νά συν­δε­δε­μέ­νος με τον αναρ­χο­πρω­το­γο­νι­σμό και προ­τεί­νει την πλή­ρη εγκα­τά­λει­ψη της τεχνο­λο­γί­ας και την υιο­θέ­τη­ση ενός απλού τρό­που ζωής χωρίς κανε­νός είδος τεχνολογία.

• Τι θα μας σκοτώσει πρώτα; Η φαιντανύλη ή η τεχνητή νοημοσύνη;
  Αντίστροφη βολή _Καπιταλισμός του 21^ου αιώνα: ποιος ελέγχει τον κόσμο;

Η πρό­ο­δος της επι­στή­μης, οι ραγδαί­ες τεχνο­λο­γι­κές εξε­λί­ξεις και ιδιαί­τε­ρα η εμφά­νι­ση και ανά­πτυ­ξη της Τεχνη­τής Νοη­μο­σύ­νης (Artificial Intellinge, συντομ. AI) έχουν οδη­γή­σει σε πολ­λές αλλα­γές στην καθη­με­ρι­νό­τη­τά μας τα τελευ­ταία χρό­νια. Και όμως, απ’ ό,τι φαί­νε­ται, ακό­μα δεν έχου­με δει τίπο­τα. Σαφώς και η Τεχνη­τή Νοη­μο­σύ­νη μπο­ρεί να βοη­θή­σει στην επί­λυ­ση σημα­ντι­κών προ­βλη­μά­των, αλλά υπάρ­χει και μία άλλη παρά­με­τρος: η AI θα οδη­γή­σει στην κατάρ­γη­ση ή εξα­φά­νι­ση κάποιων επαγ­γελ­μά­των. Ανά­με­σά τους οι ταμί­ες, οι οδη­γοί ταξί, λεω­φο­ρεί­ων και φορ­τη­γών, τυπο­γρά­φοι, βιβλιο­θη­κά­ριοι κ.ά. Ορι­σμέ­νοι βέβαια απ’ όσους εξα­σκούν σήμε­ρα τα συγκε­κρι­μέ­να επαγ­γέλ­μα­τα, απλά θα κάνουν κάτι παρεμ­φε­ρές: π.χ. οι βιβλιο­θη­κά­ριοι θα «μετα­τρα­πούν» σε ένα είδος ξενα­γών στις βιβλιο­θή­κες. Όλα αυτά βέβαια αφο­ρούν το, όχι και τόσο, μακρι­νό μέλ­λον. Γενι­κό­τε­ρα, στο πέρα­σμα των αιώ­νων υπήρ­χαν πολύ συχνά επο­χές ριζι­κών αλλα­γών και επαγ­γέλ­μα­τα που χάνο­νταν. Οι μεγα­λύ­τε­ροι σε ηλι­κία ανα­γνώ­στες θα θυμού­νται ασφα­λώς τους γανω­τή­δες, τους καρε­κλά­δες, τους νερου­λά­δες, τους παγο­πώ­λη­δες κά.

Ένα γεγο­νός κομ­βι­κής σημα­σί­ας ήταν η δολο­φο­νία του William Horsfall, ενός ιδιο­κτή­τη εργο­στα­σί­ων από Λου­δί­τες. Ο Horsfall ήταν επι­χει­ρη­μα­τί­ας κατα­σκευ­ής υφα­σμά­των. Για να δια­τη­ρή­σει τα κερ­δο­φό­ρα εργο­στά­σιά του σε λει­τουρ­γία προ­σέ­λα­βε μισθο­φό­ρους και τοπο­θέ­τη­σε κανό­νια στα εργο­στά­σιά του για να προ­στα­τεύ­σει τις μηχα­νές του. Έτσι όμως μπή­κε στο στό­χα­στρο των Λου­δι­τών. Ένα από αυτούς ήταν ο Τζορτζ Μέλορ, 23 ετών περί­που, ο οποί­ος βλέ­πο­ντας τις ραγδαί­ες εξε­λί­ξεις στον χώρο των βιο­μη­χα­νιών απο­φά­σι­σε να εντα­χθεί στο κίνη­μα των Λου­δι­τών. Πανύ­ψη­λος και με οργα­νω­τι­κές ικα­νό­τη­τες ηγή­θη­κε επι­θέ­σε­ων σε εργο­στά­σια. Στις 11 Απρι­λί­ου 1812, ο Μέλορ με τους Γουί­λιαμ Θορπ, Τόμας Σμιθ και έναν ακό­μα Λου­δί­τη ο οποί­ος έγι­νε έπει­τα πλη­ρο­φο­ριο­δό­της της Αστυ­νο­μί­ας έστη­σαν ενέ­δρα στον Horsfall. Ο Μέλορ πυρο­βό­λη­σε τον σαρα­ντά­χρο­νο Horsfall στη βου­βω­νι­κή χώρα και τον σκό­τω­σε. Η κυβέρ­νη­ση μετά τη δολο­φο­νία αυτή συνέ­λα­βε τον Μέλορ και άλλα 60 άτο­μα, ανά­με­σα στα οποία υπήρ­χαν και ορι­σμέ­να που δεν ήταν Λου­δί­τες. Όλοι αυτοί δικά­στη­καν μαζι­κά στο Γιορκ τον Ιανουά­ριο του 1813. Οι περισ­σό­τε­ροι κατα­δι­κά­στη­καν σε θάνα­το και στη λεγό­με­νη «ποι­νι­κή μετα­φο­ρά» (penal transportation), μιας μορ­φής εξο­ρία, κυρί­ως σε αποι­κί­ες. Ανά­με­σα σε αυτούς που εκτε­λέ­στη­καν με απαγ­χο­νι­σμό ήταν οι Μέλορ, Θορπ και Σμιθ _την ίδια μέρα απαγ­χο­νί­στη­καν συνο­λι­κά 14 Λουδίτες.

Το άκρως επί­και­ρο αυτό θέμα θίγει ο Brian Merchant στο βιβλίο του «Blood in Machine» («Αίμα στη Μηχανή»_2023). Σύμ­φω­να με τον Merchant οι Λου­δί­τες δεν αντι­στά­θη­καν στην τεχνο­λο­γία αυτή καθαυ­τή, αλλά αγω­νί­στη­καν για τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζό­με­νων, απέ­να­ντι στην, άδι­κη γι’ αυτούς, κερ­δο­φο­ρία των βιο­μη­χά­νων από τον αυτο­μα­τι­σμό. Κατά ένα περί­ερ­γο τρό­πο το θέμα ήρθε στην επι­και­ρό­τη­τα σχε­δόν δια­κό­σια χρό­νια αργό­τε­ρα, απο­δει­κνύ­ο­ντας ότι η ιστο­ρία κάνει κύκλους. Ένα υπό­γειο δίκτυο ανταρ­τών του 19^ου αιώ­να, οι Λου­δί­τες, άρπα­ξαν τα όπλα ενα­ντί­ον των βιο­μη­χά­νων σε αυτήν την αλη­θι­νή ιστο­ρία της πρώ­της φοράς που  μηχα­νές αντι­κα­τέ­στη­σαν τον άνθρω­πο —δημιουρ­γώ­ντας το σκη­νι­κό για την απει­λή της μεγά­λης τεχνο­λο­γί­ας σήμε­ρα. Η πιο πιε­στι­κή ιστο­ρία της σύγ­χρο­νης τεχνο­λο­γί­ας δεν ξεκι­νά από τη Silicon Valley, το Seattle ή ακό­μα και το Shenzhen. Ξεκι­νά πριν από δια­κό­σια χρό­νια στην αγρο­τι­κή Αγγλία, όταν οι εργα­ζό­με­νοι άνδρες και γυναί­κες ξεση­κώ­θη­καν μαζι­κά αντί να πει­νά­σουν _υποχείρια των καπι­τα­λι­στών ιδιο­κτη­τών των εργο­στα­σί­ων που χρη­σι­μο­ποιού­σαν μηχα­νές για να τους υπο­βαθ­μί­σουν και να τους εξοντώσουν.

Οργά­νω­σαν αντάρ­τι­κες επι­δρο­μές, κατέ­στρε­ψαν αυτές τις μηχα­νές και ξεκί­νη­σαν ευρεί­ας κλί­μα­κας επι­θέ­σεις ενα­ντί­ον των πλού­σιων ιδιο­κτη­τών μηχα­νών. Κέρ­δι­σαν την υπο­στή­ρι­ξη του Λόρ­δου Βύρω­να, ενέ­πνευ­σαν τη Mary Shelley και εξόρ­γι­σαν τον Πρί­γκι­πα Αντι­βα­σι­λέα και την αιμο­δι­ψή κυβέρ­νη­σή του. Πριν τελειώ­σει, θα χυθεί πολύ αίμα φτω­χών, αλλά και καπι­τα­λι­στών αφε­ντι­κών αόρα­των και ισχυ­ρών. Αυτή η (ξεχα­σμέ­νη από κάποιους και βαθιά παρε­ξη­γη­μέ­νη) ταξι­κή πάλη σχε­δόν γονά­τι­σε την Αγγλία του 19^ου αιώ­να. Ζού­με τώρα στη δεύ­τε­ρη επο­χή των μηχα­νών, όταν παρό­μοιοι φόβοι ότι η νέα τεχνο­λο­γία που κυριαρ­χεί στη ζωή μας με τις μηχα­νές να αντι­κα­θι­στούν την ανθρώ­πι­νη εργα­σία. Ανη­συ­χού­με ότι η τεχνο­λο­γία θέτει σε κίν­δυ­νο εκα­τομ­μύ­ρια θέσεις εργα­σί­ας, τα ρομπότ διώ­χνουν εργά­τες από τα εργο­στά­σια και η τεχνη­τή νοη­μο­σύ­νη θα απο­μα­κρύ­νει σύντο­μα τους οδη­γούς από τα αυτο­κί­νη­τα. Πώς όλα αυτά θα ανα­δια­μορ­φώ­σουν την οικο­νο­μία μας και τον τρό­πο που ζού­με; Και τι μπο­ρού­με να κάνου­με για αυτό;

Οι απα­ντή­σεις βρί­σκο­νται στην ιστο­ρία της πρώ­της μας επο­χής των μηχα­νών, όταν η μηχα­νο­ποί­η­ση ήρθε για πρώ­τη φορά στα βρε­τα­νι­κά εργο­στά­σια στην αρχή της βιο­μη­χα­νι­κής επα­νά­στα­σης. Συνυ­φα­σμέ­νη με μια διαυ­γή εξέ­τα­ση της σημε­ρι­νής μας επο­χής, η ιστο­ρία των Λου­δι­τών, η εξέ­γερ­ση της εργα­τι­κής τάξης που άρπα­ξε τα όπλα ενά­ντια στον αυτο­μα­τι­σμό (σε μια επο­χή που τιμω­ρού­νταν με θάνα­το το σπά­σι­μο μιας μηχα­νής), το Blood in the Machine φτά­νει στον χρό­νο και χώρο για να πού­με μια ιστο­ρία για το πώς η τεχνο­λο­γία άλλα­ξε τον κόσμο μας—και πώς αλλά­ζει ήδη το μέλ­λον μας. Θα δικαιω­θεί άρα­γε ο Sam Altman, CEO της OpenAI που δήλω­σε στο “The Atlantic”, με περίσ­σιο κυνι­σμό, ότι “θέσεις εργα­σί­ας σίγου­ρα θα εξα­φα­νι­στούν” ή για μία ακό­μα φορά ο άνθρω­πος θα βγει νικη­τής, αυτή τη φορά σε μία μάχη απέ­να­ντι στον ίδιο του τον εαυτό;

Δεί­τε Ριζοσπάστης
Για τα ρομπότ και την τεχνη­τή νοημοσύνη

Περισσότερα

εδώ