Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Πέθανε ο Γ. Σμιθ Μπρέκερ, «νονός» του όρου «υπερθέρμανση του πλανήτη»

«Κλι­μα­τι­κή αλλα­γή: βρι­σκό­μα­στε στο χεί­λος μίας απο­φα­σι­στι­κής υπερ­θέρ­μαν­σης του πλα­νή­τη;», ήταν ο τίτλος του επι­στη­μο­νι­κού άρθρου που το 1975 έφε­ρε για πρώ­τη φορά στο προ­σκή­νιο της ακα­δη­μαϊ­κής κοι­νό­τη­τας και στη δημο­σιό­τη­τα το φαι­νό­με­νο που σήμε­ρα αντι­με­τω­πί­ζει ο πλα­νή­της μας. Ο συγ­γρα­φέ­ας του, ο ωκε­α­νο­λό­γος Γουά­λας Σμιθ Μπρέ­κερ, έφυ­γε από τη ζωή στη διάρ­κεια της περα­σμέ­νης νύκτας στη Νέα Υόρ­κη, σε ηλι­κία 87 ετών.

Το άρθρο αυτό, που δημο­σιεύ­θη­κε στο περιο­δι­κό Science κι ακό­μη εκεί­νην την επο­χή έφε­ρε το ερω­τη­μα­τι­κό, δηλώ­νο­ντας μία επι­στη­μο­νι­κή υπό­θε­ση, χάρι­σε στον Μπρέ­κερ τον χαρα­κτη­ρι­σμό του «νονού» της έννοιας «υπερ­θέρ­μαν­ση του πλα­νή­τη». Για­τί ακρι­βώς έπει­τα από πολ­λά χρό­νια οι όποιες αμφι­βο­λί­ες στη δια­τύ­πω­ση της τότε υπό­θε­σής του, έχουν πλέ­ον διαλυθεί.

Ο όρος «υπερ­θέρ­μαν­ση του πλα­νή­τη» είχε γίνει δημο­φι­λής ήδη από την δεκα­ε­τία του ’80. «Το κλί­μα είναι ένα άγριο ζώο κι εμείς το ερε­θί­ζου­με με μία ράβδο», είχε δηλώ­σει σε μία συνέ­ντευ­ξή του στους The New York Times, χωρίς να μασά­ει τα λόγια του.

Σε άλλη συνέ­ντευ­ξή του στο Nature το 1987, ο Μπρέ­κερ είχε τονί­σει: «με το κλί­μα παί­ζου­με ρώσι­κη ρου­λέ­τα. Ουδείς γνω­ρί­ζει με ακρί­βεια τι υπάρ­χει μέσα στο πιστό­λι, όμως εγώ είμαι λιγό­τε­ρο αισιό­δο­ξος απ’ όσο κάποιοι άλλοι».

Στην πρω­το­πο­ρια­κή, όσο και προ­φη­τι­κή του μελέ­τη πριν 44 χρό­νια, ο Μπρέ­κερ εξη­γού­σε πως «η παρού­σα τάση ψύχους θα αφή­σει τη θέση της, πάνω κάτω σε μία δεκα­ε­τία, σε μία δρα­στι­κή υπερ­θέρ­μαν­ση που θα οφεί­λε­ται στο διο­ξεί­διο του άνθρα­κα», Τότε, στα μέσα του ’70 οι επι­στή­μο­νες δια­πί­στω­ναν μία μικρή (κι εφή­με­ρη) πτώ­ση των μέσων θερ­μο­κρα­σιών. «Η εκθε­τι­κή άνο­δος του διο­ξει­δί­ου του άνθρα­κα στην ατμό­σφαι­ρα, θα οδη­γή­σει τις θερ­μο­κρα­σί­ες στον πλα­νή­τη, στις αρχές του επό­με­νου αιώ­να, σε πολύ υψη­λό­τε­ρα μεγέ­θη από τα όρια της τελευ­ταί­ας χιλιε­τί­ας», προ­έ­βλε­πε σε εκεί­νο το πρω­το­πο­ρια­κό άρθρο.

   Η λύση ήταν σαφής ήδη από την επο­χή εκεί­νη: περιο­ρι­σμός στη χρή­ση καυ­σί­μων από υδρο­γο­νάν­θρα­κα. Ο επι­στή­μο­νας, που δίδα­σκε στο πανε­πι­στή­μιο της Κολού­μπια στη Νέα Υόρ­κη επι­χεί­ρη­σε, επί­σης, να πεί­σει και τους πολι­τι­κούς γι’ αυτό. Το 1984 είχε προ­τεί­νει σε μία επι­τρο­πή του Κογκρέ­σου να «δρο­μο­λο­γή­σει ένα νέο, φιλό­δο­ξο εθνι­κό σχέ­διο για την κατα­νό­η­ση της δυνα­μι­κής της ατμό­σφαι­ρας, των ωκε­α­νών, του πάγου στη βιό­σφαι­ρα». Συνε­χί­ζο­ντας τις εκλύ­σεις αερί­ων που συμ­βάλ­λουν στη δημιουρ­γία του φαι­νο­μέ­νου του θερ­μο­κη­πί­ου «φέρου­με εις πέρας ένα εγχεί­ρη­μα που θα μπο­ρού­σε να έχει κατα­στρο­φι­κές συνέπειες».

Όμως οι παραι­νέ­σεις του λίγο εισα­κού­σθη­καν από την Ουά­σιγ­κτον. Μάλι­στα ο Ντό­ναλντ Τραμπ στο Twitter περι­γε­λού­σε τις ανη­συ­χί­ες των επι­στη­μό­νων εξαι­τί­ας του δρι­μέ­ος κύμα­τος ψύχους που κατέ­πε­σε στις ΗΠΑ: «Υπερ­θέρ­μαν­ση του πλα­νή­τη, γύρ­να γρή­γο­ρα», χλεύ­α­ζε. Σύμ­φω­να με τον Μπρέ­κερ, η μόνη εναλ­λα­κτι­κή λύση για να δαμα­στεί το άγριο ζώο του κλί­μα­τος είναι να μειω­θεί το ποσο­στό των εκπο­μπών ρυπο­γό­νων αερί­ων. Ποιος ξέρει, ίσως να απο­δει­χθεί προ­φη­τι­κός και σ’ αυτό.

Πηγή: ΑΠΕ / La Repubblica

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο