Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Σαν σήμερα: 100 χρόνια από την εκτέλεση του Εμιλιάνο Ζαπάτα

Σήμε­ρα συμπλη­ρώ­νο­νται 100 χρό­νια από την ημέ­ρα της δολο­φο­νί­ας του θρυ­λι­κού Εμι­λιά­νο Ζαπά­τα, ηγέ­τη της Μεξι­κα­νι­κής Επα­νά­στα­σης (1910–17) και σύμ­βο­λο της αντί­στα­σης των χωρι­κών και ιθα­γε­νών στη λατι­νο­α­με­ρι­κα­νι­κή αυτή χώρα.  Στις 10 Απρι­λί­ου 1919 τα κυβερ­νη­τι­κά στρα­τεύ­μα­τα του Μεξι­κού σκο­τώ­νουν σε ενέ­δρα τον θρυ­λι­κό επα­να­στά­τη και βάζουν τέλος στην επα­νά­στα­ση των δου­λο­πά­ροι­κων που είχε ξεκι­νή­σει εννέα χρό­νια πριν.  Εκτε­λέ­στη­κε εν ψυχρώ από τις κυβερ­νη­τι­κές δυνά­μεις, κατά τη συνά­ντη­σή του με έναν στρα­τη­γό που υπο­τί­θε­ται ότι ήθε­λε να προ­σχω­ρή­σει στην επανάσταση.

Γεν­νή­θη­κε στις 8 Αυγού­στου του 1879 στο χωριό Ανεν­κουίλ­κο. Γόνος ευκα­τά­στα­του κτη­νο­τρό­φου, έμει­νε ορφα­νός στα 16 του χρό­νια και εργά­στη­κε ως εκπαι­δευ­τής αλό­γων. Την επο­χή εκεί­νη, τη χώρα κυβερ­νού­σε ο δικτά­το­ρας  Πορ­φί­ριο Ντί­αζ και το 85% της γης ανή­κε στο 2% του πληθυσμού.

Ο Ζαπά­τα τάχθη­κε κατά των μεγα­λο­τσι­φλι­κά­δων και στα 18 του χρό­νια φυλα­κί­στη­κε για τη δρά­ση του υπέρ της επι­στρο­φής των κτη­μά­των που είχαν δημευ­θεί από τους τσι­φλι­κά­δες. Στη συνέ­χεια έγι­νε ενερ­γό στέ­λε­χος του επα­να­στα­τι­κού κινή­μα­τος, ο δημιουρ­γός του Απε­λευ­θε­ρω­τι­κού Στρα­τού του Νότου, ο Ζαπά­τα, υπήρ­ξε ο κύριος εκφρα­στής των κοι­νω­νι­κών αγώ­νων και των διεκ­δι­κή­σε­ων των αγροτών.

Η επα­νά­στα­ση, που ξέσπα­σε το 1910 μετά την αντί­δρα­ση των γαιο­κτη­μό­νων του βορ­ρά ενά­ντια στην πολι­τι­κή για τη γη του Ντί­ας, σαν φλό­γα εξα­πλώ­θη­κε και στην υπό­λοι­πη χώρα, που έβρα­ζε και πέρα­σε στα χέρια των κατα­πιε­ζό­με­νων και εξα­θλιω­μέ­νων εργα­τών και αγρο­τών, που ήδη από το 1906 είχαν αρχί­σει τους δικούς τους αγώ­νες με συνε­χείς απερ­γί­ες που κατέ­λη­γαν σε αιμα­το­χυ­σία. Στό­χοι της επα­νά­στα­σης ήταν η απο­τρο­πή της εξά­πλω­σης και περαι­τέ­ρω διείσ­δυ­σης του αμε­ρι­κα­νι­κού κεφα­λαί­ου, ο περιο­ρι­σμός της επιρ­ρο­ής της Καθο­λι­κής Εκκλη­σί­ας, η ανα­δια­νο­μή της γης και η ανα­γνώ­ρι­ση των κοι­νω­νι­κών και πολι­τι­κών ελευ­θε­ριών, ισό­τι­μα για όλους τους Μεξικανούς.

Σύντο­μα όμως, αξιω­μα­τι­κοί που λιπο­τά­κτη­σαν από τον τακτι­κό στρα­τό, αφού συνέ­στη­σαν τον «Συνταγ­μα­τι­κό Στρα­τό», κατά­φε­ραν να υπερ­σκε­λί­σουν τελι­κά το 1917 τον «αγρο­τι­στή» Ζαπά­τα , εξαι­τί­ας της έλλει­ψης προ­γράμ­μα­τος για την εργα­τι­κή τάξη και να «πάρουν το πάνω χέρι» για να επι­βάλ­λουν μία αντε­πα­νά­στα­ση, που απε­τέ­λε­σε το ιδε­ο­λο­γι­κό πλέγ­μα του μελ­λο­ντι­κού κόμ­μα­τος PRI — Δέκα χρό­νια μετά το θάνα­το του Εμι­λιά­νο Ζαπά­τα και με την ολο­κλη­ρω­τι­κή ήττα των «κόκ­κι­νων ταξιαρ­χιών» του Βίγια — που δια­τή­ρη­σε την εξου­σία για σχε­δόν επτά δεκα­ε­τί­ες. Δεν εγκα­τα­λεί­πει φανε­ρά την έννοια του «λαϊ­κού κρά­τους», αλλά την ίδια στιγ­μή δε θα διστά­ζει να πνί­γει στο αίμα τις μαζι­κές απερ­γί­ες της δεκα­ε­τί­ας του ’40 και του ’50, αλλά και τη φοι­τη­τι­κή και μαθη­τι­κή εξέ­γερ­ση το 1968, στο Τλα­τέ­λολ­κο, κατά τη διάρ­κεια των Ολυ­μπια­κών Αγώνων.

 

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο