Οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ, Κώστας Παπαδάκης και Λευτέρης Νικολάου — Αλαβάνος, πραγματοποίησαν την Πέμπτη 29 Σεπτέμβρη συνάντηση με τον διευθυντή για τις εξωτερικές σχέσεις της UNESCO, Genz Seiti, και τον διευθυντή του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς του Οργανισμού, Lazare Eloundou Assomo. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην έδρα της UNESCO, στο Παρίσι.
Οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ ανέδειξαν το ζήτημα των εντεινόμενων καταστροφών και βανδαλισμών αντιφασιστικών και σοβιετικών πολιτιστικών μνημείων σε σειρά χωρών της Ευρώπης, που μάλιστα πολλές φορές συνοδεύονται και με αντικατάστασή τους από ναζιστικά κατασκευάσματα. Ζήτησαν την κατεπείγουσα λήψη μέτρων προστασίας τους και τον τερματισμό των καταστροφικών ενεργειών κυβερνήσεων, περιφερειακών και τοπικών αρχών διοίκησης, ναζιστικών ομάδων. Τόνισαν την ανάγκη να τιμωρηθούν όλοι όσοι ευθύνονται για την καταστροφή τους, καθώς και να παύσει κάθε δίωξη που έχει ασκηθεί σε βάρος όσων τα υπερασπίστηκαν.
Οι ευρωβουλευτές του Κόμματος κατέθεσαν, επίσης, ενδεικτικό κατάλογο με καταστραφέντα και βανδαλισθέντα μνημεία σε χώρες όπως Ουκρανία, Ρωσία, Πολωνία, Βαλτικές χώρες, Γερμανία, χώρες των Βαλκανίων κ.ά.
Οι εκπρόσωποι της UNESCO ευχαρίστησαν τους ευρωβουλευτές του ΚΚΕ για την ενημέρωση που έκαναν και στη συνέχεια παρουσίασαν τις προσπάθειες που κάνει ο Οργανισμός τους να καταγράψει τα καταστραφέντα μνημεία. Ανέφεραν συγκεκριμένα ότι μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία έχουν καταστραφεί 18 μνημεία στο Κίεβο, εκ των οποίων τα 5 είναι σοβιετικά και 177 στην υπόλοιπη χώρα. Σημείωσαν, τέλος, ότι θα συνεχίσουν αυτήν την καταγραφή και θα μελετήσουν τα στοιχεία που τους παρέδωσαν οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ.
Το ΚΚΕ θα συνεχίσει τις πρωτοβουλίες για την ουσιαστική και αποτελεσματική προστασία των αντιφασιστικών και σοβιετικών μνημείων, έτσι ώστε ο λαός, ειδικά η νεολαία από αυτές τις χώρες να συνδεθεί και να γνωρίσει τους αγώνες των λαών τον 20ό αιώνα ενάντια στον φασισμό και την καπιταλιστική βαρβαρότητα που τον γεννά και τον θρέφει.
Μνημεία αναπόσπαστα δεμένα με την Ιστορία των λαών
Της συνάντησης είχε προηγηθεί επιστολή της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ προς την UNESCO, με την οποία εξέφραζε την έντονη ανησυχία της και εφιστούσε την προσοχή του Οργανισμού «στη συνεχιζόμενη καταστροφή, αποκαθήλωση και βεβήλωση διαφόρων σοβιετικών και αντιφασιστικών μνημείων, αγαλμάτων, μνημειακών συγκροτημάτων, τάφων κ.ά. που λαμβάνουν χώρα σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από τη διάλυση της ΕΣΣΔ και εντείνονται ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία».
Στην επιστολή της η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ επισήμαινε ότι τα μνημεία αυτά, που «είναι αναπόσπαστα δεμένα με την Ιστορία των λαών και ιδιαίτερα των λαών αυτών των χωρών και την αντιφασιστική πάλη που διεξήγαγαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σήμερα έρχονται αντιμέτωπα με το μένος κυβερνήσεων, αρχών Τοπικής Διοίκησης, ακροδεξιών ομάδων, νοσταλγών των ναζί και άλλων. Πρόκειται για μια απαράδεκτη επιχείρηση ξαναγραψίματος της Ιστορίας, η οποία συναντάει την αντίδραση των ίδιων των λαών, καθώς έχουν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη τους τόσο τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη όσο και τον καθοριστικό ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης στην ήττα του ναζισμού. Ενα πρόσφατο μόνο παράδειγμα είναι η καταστροφή του μεγαλύτερου σε διαστάσεις αντιφασιστικού μνημείου στη Ρίγα της Λετονίας από τις αρχές της χώρας, που χρειάστηκε την κάλυψη ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων και έγινε κάτω από τις αποδοκιμασίες βετεράνων του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και των οικογενειών τους, αλλά και η άρνηση του Συνδικάτου Οικοδόμων να συμμετάσχει στην αποκαθήλωση μνημείων στην πόλη Balvi».
«Είμαστε βέβαιοι», τονιζόταν, «ότι αυτή η άνευ προηγουμένου καταστροφή πολιτιστικών μνημείων στις χώρες αυτές έχει ήδη περιέλθει σε γνώση σας και απευθυνόμαστε σε εσάς στο πλαίσιο της θεσμικής σας αποστολής και αρμοδιότητας, καθώς θεωρούμε κρίσιμο οι απαράδεκτες ενέργειες αυτές να γίνουν γνωστές και να καταδικαστούν. Πιστεύουμε ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οργανισμοί χρειάζεται να αναλάβουν σήμερα επείγουσα δράση για την ουσιαστική και αποτελεσματική προστασία και τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς η καταστροφή πολιτιστικών μνημείων έχει ανεπίστρεπτες συνέπειες στον παγκόσμιο πολιτισμό και την Ιστορία, στον κόσμο που θα γνωρίσουν και θα κληρονομήσουν οι νέοι άνθρωποι. Είναι αναγκαίο να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε οι λαοί και ειδικά οι νέοι από αυτές τις χώρες να συνδεθούν και να αποκτήσουν γνώση γύρω από σημαντικές πτυχές της Ιστορίας των χωρών τους, αλλά και ειδικά για τους αγώνες των λαών σε μια μεγάλη περίοδο του 20ού αιώνα. Για τον σκοπό αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να τερματιστούν άμεσα οι καταστροφικές ενέργειες κυβερνήσεων και αρχών Περιφερειακής και Τοπικής Διοίκησης σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και να υπάρξει ρητή δέσμευση προστασίας τους. Ταυτόχρονα να απαλλαγούν από κάθε δίωξη όσοι τα υπερασπίστηκαν και να διωχτούν ποινικά οι υπεύθυνοι για τις μέχρι σήμερα καταστροφές και βανδαλισμούς τους».
Ο κατάλογος με κατεστραμμένα και αποκαθηλωμένα μνημεία
Τα κατεστραμμένα, βεβηλωμένα και αποκαθηλωμένα μνημεία που κατέγραψε η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ στον κατάλογο που προσκόμισε στην UNESCO, ανά χώρα, είναι:
Βουλγαρία
1999: Καταστροφή του Μαυσωλείου του Georgi Dimitrov από την κυβέρνηση στη Σόφια.
2000: Αντικατάσταση του αγάλματος του Λένιν με το άγαλμα της Αγίας Σοφίας στη Σόφια.
2011: Απομακρύνθηκε το πεντάκτινο κόκκινο αστέρι στη Σόφια.
2011: Βανδαλισμός του μνημείου της Αντιφασιστικής Νίκης στη Σόφια.
2013: Βανδαλισμός του μνημείου της Αντιφασιστικής Νίκης στη Σόφια.
2014: Βανδαλισμός του μνημείου της Αντιφασιστικής Νίκης στη Σόφια.
Τσεχία
1990: Αφαίρεση μνημείου προς τιμήν του Josef Hybes, στελέχους του εργατικού κινήματος στο Μπρνο.
1991: Βανδαλισμός άρματος που τοποθετήθηκε ως μνημείο για την απελευθέρωση της Πράγας από τον Κόκκινο Στρατό.
2013: Απομάκρυνση μνημείου του δημοσιογράφου Julius Fucik.
2019: Απομάκρυνση από πλατεία στην περιοχή Μπούμπενετς του αγάλματος του Σοβιετικού στρατάρχη Ιβάν Στεπάνοβιτς Κόνιεφ.
Εσθονία
2022: Αποκαθήλωση σοβιετικού μνημείου στην πόλη Νάρβα.
2007: Ξήλωμα και μετακίνηση σε νεκροταφείο του αντιφασιστικού μνημείου προς τιμήν του Κόκκινου Στρατού, «μπρούντζινος Αλιόσα», στο Ταλίν, αιματοκυλώντας τους διαδηλωτές — υπερασπιστές του μνημείου με αποτέλεσμα τον θάνατο ενός, τον τραυματισμό 57 καθώς και 300 συλλήψεις.
2004: Γκρεμίστηκε μνημείο του Εσθονού αντιφασίστα Lebit Parn και στήθηκε μνημείο του αξιωματικού των WAFEN — SS Alfons Rebane.
Γερμανία
2022: Βανδαλισμός σοβιετικού μνημείου στο Πότσνταμ προς τιμήν των στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού που σκοτώθηκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
2022: Πράξεις βανδαλισμού στο αντιφασιστικό μνημείο του Σοβιετικού στρατιώτη — απελευθερωτή στο Τρέπτοουερ Παρκ στο Βερολίνο.
1990: Κατεδάφιση του μνημείου του Ρίχαρντ Ζόργκε, κομμουνιστή αντιφασίστα στην πόλη της Δρέσδης.
1991: Απομακρύνθηκε και κλείστηκε σε μουσείο στο Βερολίνο μνημείο του Λένιν στην πόλη Eisleben.
1992: Aποσυναρμολογήθηκε και τεμαχίστηκε το κεφάλι από άγαλμα του Λένιν και εκτίθεται πεσμένο στο έδαφος στο Βερολίνο.
1992: Αποσυναρμολογήθηκε και τεμαχίστηκε άγαλμα του Λένιν στη Δρέσδη.
2010: Κατεδάφιση του κτιρίου στο οποίο έγινε η τελευταία σύνοδος της ΚΕ του KPD κάτω από την ηγεσία του Τέλμαν στο Ziegenhals.
Ουγγαρία
2012: Απόφαση να αποσυρθεί το μνημείο που έφτιαξαν οι Ελληνες κάτοικοι του χωριού Μπελογιάννης κι είναι αφιερωμένο στους Σοβιετικούς στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους κατά την απελευθέρωση της Ουγγαρίας.
2012: Αποκαθήλωση του μοναδικού σοβιετικού μνημείου που έχει απομείνει από την πλατεία Ελευθερίας.
Λετονία
2022: Κατεδάφιση του μνημείου για την απελευθέρωση της Ρίγας από τους ναζί.
2022: Το υπουργικό συμβούλιο της Λετονίας ενέκρινε την αποκαθήλωση 69 σοβιετικών μνημείων στη Ρίγα και άλλες πόλεις.
2007: Απομάκρυνση του αντιφασιστικού μνημείου προς τιμήν των Σοβιετικών στρατιωτών που έδωσαν τη ζωή τους για την απελευθέρωση της πόλης Μπάουσκα.
2000 — 2007: Εκατοντάδες μνημεία και τάφοι των Σοβιετικών μαχητών — απελευθερωτών βεβηλώνονται.
Πολωνία
2022: Ξεκίνησε η κατεδάφιση ενός μνημείου αφιερωμένου στον Κόκκινο Στρατό, στην πόλη Μπρεζγκ.
2019: Αφαίρεση και καταστροφή του μνημείου του κομμουνιστή ήρωα Νίκου Μπελογιάννη στην πόλη Βρότσλαβ της Πολωνίας.
2018: Γκρέμισμα του μνημείου στο πάρκο Σκαρισβέφσκι προς τιμήν 26 στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού.
2017: Απόφαση της Βουλής για καταστροφή τουλάχιστον 469 μνημείων της σοβιετικής περιόδου, ανάμεσα στα οποία περί τα 250 μνημεία είναι αφιερωμένα στον Κόκκινο Στρατό και την απελευθέρωση της Πολωνίας από τη ναζιστική κατοχή, στους αντάρτες της Λαϊκής Φρουράς και του Λαϊκού Στρατού.
Ρωσία
2013: Απομάκρυνση από τον τοίχο του Κρεμλίνου του «Οβελίσκου των επαναστατών», μια στήλη με τα ονόματα επαναστατών, που είχαν τοποθετήσει τη δεκαετία του 1920 οι μπολσεβίκοι, και στη θέση της τοποθετήθηκε ο οβελίσκος με τα ονόματα των τσάρων της δυναστείας των Ρομανόφ.
2008: Ομαδική κατεδάφιση 54 χαρακτηρισμένων αρχιτεκτονικών μνημείων στην πόλη Εκατερίνμπουργκ.
2004: Βεβήλωση του αγάλματος του Λένιν στην Αγία Πετρούπολη.
Ουκρανία
2022: Διάλυση του σοβιετικού μνημειακού συγκροτήματος της «Αψίδας της Φιλίας των Λαών».
2022: Η δημοτική αρχή του Κιέβου αποφάσισε την καταστροφή 60 σοβιετικών μνημείων που έχουν απομείνει στην πόλη.
2022: Γκρέμισμα της προτομής του Σοβιετικού στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ στο Χάρκοβο.
2022: Γκρέμισμα του αγάλματος της Σοβιετικής ηρωίδας Ζόγια στην αυλή του 10ου σχολείου της πόλης Τσερνίγκιβ, στη βόρεια Ουκρανία.
2014 — 2016: Μόνο τα 2 αυτά χρόνια περίπου 450 μνημεία για τους απελευθερωτές από τον φασισμό στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, για τους παρτιζάνους στο Λβιβ, στο Χάρκοβο, στο Κίεβο, στην Οδησσό και αλλού έχουν υποστεί είτε μερική καταστροφή είτε βανδαλισμούς, με σβάστικες που χρησιμοποίησαν φασιστικές δυνάμεις.
2014: Καταστροφή μνημείου του Λένιν στο Χάρκοβο, του μεγαλύτερου αγάλματος του ηγέτη της Σοσιαλιστικής Οκτωβριανής Επανάστασης.
2014: Βανδαλισμοί σε βάρος μνημείων του Λένιν και άλλων αντιφασιστικών σοβιετικών μνημείων στο Κίεβο.
2013: Γκρέμισμα του αγάλματος του Λένιν στο Κίεβο από νεοναζί.
