Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΣΥΡΙΖΑ-ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Περσινά ξινά σταφύλια…

Ρεπορ­τάζ ιστο­σε­λί­δας που ανή­κει σε μεγά­λο συγκρό­τη­μα του Τύπου σημεί­ω­νε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κρι­θεί ως δύνα­μη που μπο­ρεί να παί­ξει τον ρόλο του ως φορέα υπο­δο­χής (και εγκλω­βι­σμού λέμε εμείς) της λαϊ­κής δυσα­ρέ­σκειας σε συν­θή­κες μιας νέας «οικο­νο­μι­κής κρί­σης» και ενός νέου «Ψυχρού Πολέ­μου» που βρί­σκο­νται παγκό­σμια σε πορεία εξέ­λι­ξης και κλι­μά­κω­σης, αντίστοιχα.

Αντί­στοι­χες επι­ση­μάν­σεις υπάρ­χουν σε όλες τις αστι­κές ανα­λύ­σεις και στα ΜΜΕ. Δεν είναι άδι­κη η αγω­νία που υπάρ­χει για το τι θα γίνει με τον έτε­ρο πόλο της αστι­κής κυβερ­νη­τι­κής εναλ­λα­γής. Αλλω­στε, ακό­μα και στε­λέ­χη της ΝΔ δίνουν ευχές για να ξεπε­ρα­στεί η κρί­ση για το καλό πάντα… της «χώρας» και της «δημο­κρα­τί­ας».

Η κίνη­ση της παραί­τη­σης του Αλ. Τσί­πρα και η δρο­μο­λό­γη­ση εξε­λί­ξε­ων για αλλα­γή ηγε­σί­ας και «επα­νί­δρυ­σης» του ΣΥΡΙΖΑ είναι σε αυτήν την κατεύ­θυν­ση. Ωστό­σο εκφρά­ζο­νται αμφι­βο­λί­ες για το αν θα μπο­ρέ­σει ο ΣΥΡΙΖΑ να ανα­κάμ­ψει ή αν θα οδη­γη­θεί σε περαι­τέ­ρω συρ­ρί­κνω­ση, αλλά και ανη­συ­χί­ες για το αν θα μπο­ρέ­σει το ΠΑΣΟΚ να ανα­πλη­ρώ­σει το κενό στον σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό χώρο.

“Ιστορική παρακαταθήκη”
η δικαίωση της αντιλαϊκής πολιτικής

Ακό­μα και στη δήλω­ση παραί­τη­σής του, βέβαια, ο Αλ. Τσί­πρας έσπευ­σε να δώσει εγγυ­ή­σεις για την πορεία που θα έχει το όλο εγχεί­ρη­μα: Παρου­σί­α­σε ως «ιστο­ρι­κή παρα­κα­τα­θή­κη» του ΣΥΡΙΖΑ ακρι­βώς τη συμ­βο­λή στον συμ­βι­βα­σμό ευρύ­τε­ρων εργα­τι­κών — λαϊ­κών μαζών στην πολι­τι­κή των επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Ετσι, ανα­φέρ­θη­κε στην «έξο­δο από τα μνη­μό­νια», με ένα τρί­το βάρ­βα­ρο μνη­μό­νιο και την εφαρ­μο­γή άλλων δύο, στη «διά­σω­ση από τη χρε­ο­κο­πία» με ένα «μαξι­λά­ρι» 37 δισ. ευρώ ματω­μέ­νων πλε­ο­να­σμά­των και χρε­ο­κο­πί­ας του ελλη­νι­κού λαού, στη Συμ­φω­νία των Πρε­σπών, το «μαρ­γα­ρι­τά­ρι στο στέμ­μα» της εμπλο­κής στα ΝΑΤΟι­κά σχέ­δια που απο­γειώ­θη­κε επί ημε­ρών του, στην «ανα­βάθ­μι­ση του διε­θνούς κύρους της χώρας» με τις συμ­φω­νί­ες με τον «δια­βο­λι­κά καλό» Τραμπ, που μετέ­τρε­ψαν όλη την Ελλά­δα σε αμε­ρι­κα­νο­ΝΑ­ΤΟι­κή βάση.

Επι­βε­βαί­ω­σε και μ’ αυτόν τον τρό­πο πως ένας κύκλος μεν έκλει­σε, όμως ο νέος που ανοί­γει δεν χωρά καμιά αυτα­πά­τη για ανα­θε­ώ­ρη­ση της στρα­τη­γι­κής του σε φιλο­λαϊ­κή κατεύ­θυν­ση, αλλά σκο­πεύ­ει στο ακρι­βώς αντί­θε­το, στην ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρη προ­σαρ­μο­γή στις ανά­γκες του αστι­κού πολι­τι­κού συστή­μα­τος. Αυτό άλλω­στε σημα­το­δό­τη­σε και η επι­λο­γή προ­σώ­πων που στε­λέ­χω­σαν την εκλο­γι­κή του επι­τρο­πή και σήκω­σαν το βάρος της προ­ε­κλο­γι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης, στε­λε­χών δοκι­μα­σμέ­νων σε επι­χει­ρη­μα­τι­κούς ομί­λους, κρα­τι­κούς μηχα­νι­σμούς, με προ­νο­μια­κές σχέ­σεις πολ­λών απ’ αυτούς με το αμε­ρι­κα­νο­ΝΑ­ΤΟι­κό στρατόπεδο.

Ποια αντιπολίτευση;

Το δεί­χνουν άλλω­στε από τις πρώ­τες κιό­λας μέρες η υπο­δο­χή της κυβέρ­νη­σης ΝΔ από στε­λέ­χη του ΣΥΡΙΖΑ, που μιλά­νε για μια «καλή κυβέρ­νη­ση» (Ευ. Απο­στο­λά­κης), που «έχει κάποια στοι­χεία θετι­κά» (Ρ. Θρα­σκιά), η κρι­τι­κή στην πρώ­τη φουρ­νιά των δεκά­δων αντι­λαϊ­κών προ­α­παι­τού­με­νων του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης που παρου­σί­α­σε η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ περί «φτω­χών» και «άτολ­μων» μέτρων. Κρι­τι­κή που προϊ­δε­ά­ζει για μια ακό­μα θητεία στο «υπουρ­γείο αντι­πο­λί­τευ­σης» της κυβέρ­νη­σης, μετά από μια τετρα­ε­τία όπου ο ΣΥΡΙΖΑ έβα­λε πλά­τη σε όλα τα κρί­σι­μα, από την παν­δη­μία έως τις «μεγά­λες επεν­δύ­σεις», τύπου Ελλη­νι­κού και Ναυ­πη­γεί­ων Ελευ­σί­νας, και φυσι­κά στα ζητή­μα­τα της εμπλο­κής στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο, ψηφί­ζο­ντας πάνω από τα μισά νομο­σχέ­δια της κυβέρ­νη­σης της ΝΔ.

Δυσκολίες και αντιφάσεις

Τις δυσκο­λί­ες και τις αντι­φά­σεις που έχει αυτό το εγχεί­ρη­μα — από τη μια, να εμφα­νι­στεί ως υπεύ­θυ­νη αξιό­πι­στη λύση για την αστι­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση και, από την άλλη, να οικειο­ποι­η­θεί αγω­νι­στι­κές και ριζο­σπα­στι­κές δια­θέ­σεις — απο­τυ­πώ­νουν και τοπο­θε­τή­σεις, όπως του Π. Σκουρ­λέ­τη, για την «ανά­γκη μιας ουσια­στι­κής, προ­γραμ­μα­τι­κής, αξια­κής, ιδε­ο­λο­γι­κής ταυ­τό­τη­τας που την έχει ο αντί­πα­λός μας, η ΝΔ», ζητώ­ντας «συζή­τη­ση σε βάθος» για το «ποιες ήταν οι καλώς εννο­ού­με­νες δια­χω­ρι­στι­κές γραμ­μές απέ­να­ντι στους άλλους πολι­τι­κούς χώρους» και «πώς αξιο­ποι­ή­σα­με μια δεκα­ε­τία που ένας κόσμος είχε εμπι­στευ­θεί τον ΣΥΡΙΖΑ για να απο­κτή­σου­με ισχυ­ρούς κοι­νω­νι­κούς και πολι­τι­κούς δεσμούς; Ποιες ήταν οι κοι­νω­νι­κές ομά­δες που κατά προ­τε­ραιό­τη­τα θέλα­με να εκφρά­σου­με και ταυ­τό­χρο­να να δημιουρ­γή­σου­με τις αντί­στοι­χες κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χί­ες στη βάση μιας προ­γραμ­μα­τι­κής πρότασης;».

Αλλά και του Γ. Στα­θά­κη, που έγρα­ψε ότι «στην ήττα αυτή πρω­ταρ­χι­κό ρόλο φαί­νε­ται να είχε όχι το άνοιγ­μα στο Κέντρο (…) Ο ΣΥΡΙΖΑ (…) κατέρ­ρευ­σε στις παρα­γω­γι­κές ηλι­κί­ες, στους εργα­ζό­με­νους και τους αυτο­α­πα­σχο­λού­με­νους, στις ηλι­κί­ες 30 με 40».

Διεργασίες και συμπράξεις

Με φόντο τα παρα­πά­νω, η παραί­τη­ση του Αλ. Τσί­πρα από την ηγε­σία του ΣΥΡΙΖΑ — ο οποί­ος θεω­ρού­νταν και «συγκολ­λη­τι­κή ουσία» των δια­φό­ρων τάσε­ων — η δια­δι­κα­σία για την εκλο­γή αρχη­γού με διά­φο­ρους φημο­λο­γού­με­νους «επι­σπεύ­δο­ντες» από τις εσω­κομ­μα­τι­κές τάσεις (Αχτσιό­γλου, Χαρί­τσης, αλλά και Πολά­κης, Τεμπο­νέ­ρας και Σακελ­λα­ρί­δης), «απε­λευ­θε­ρώ­νει δυνά­μεις» για τα διά­φο­ρα σενά­ρια για την ίδια τη μετε­ξέ­λι­ξη του ΣΥΡΙΖΑ και για το ενδε­χό­με­νο συμπλεύ­σε­ων και «συγκλί­σε­ων» με άλλα τμή­μα­τα της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, αλλά και για το στή­σι­μο άλλων ανα­χω­μά­των στα «αρι­στε­ρά» του ΣΥΡΙΖΑ.

Ενδει­κτι­κά είναι τα όσα έλε­γαν μέσα στη βδο­μά­δα στε­λέ­χη του, ζητώ­ντας σύμπρα­ξη με το ΠΑΣΟΚ, αρχής γενο­μέ­νης από τις επερ­χό­με­νες τοπι­κές εκλο­γές: Την αρχή έκα­νε η Μ. Ρεπού­ση λέγο­ντας ότι «είναι περισ­σό­τε­ρο ανα­γκαία παρά ποτέ η συνεν­νό­η­ση της Κεντρο­α­ρι­στε­ράς και συγκε­κρι­μέ­να των δύο πολι­τι­κών κομ­μά­των που εγγρά­φο­νται στον χώρο της: Του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και του ΠΑΣΟΚ». Ακο­λού­θη­σε ο Δ. Τεμπο­νέ­ρας λέγο­ντας ότι «η Αρι­στε­ρά και η Κεντρο­α­ρι­στε­ρά, με πρώ­το σημείο καμπής τις επερ­χό­με­νες αυτο­διοι­κη­τι­κές εκλο­γές, θα πρέ­πει να συναι­νέ­σουν» και ότι «όποιος δεν το συμ­με­ρί­ζε­ται αυτό δεν έχει αντι­λη­φθεί τι συντε­λέ­στη­κε στη χώρα την προη­γού­με­νη Κυριακή».

Χαρα­κτη­ρι­στι­κή για όλα τα «ανοι­χτά σενά­ρια» στον χώρο και η τοπο­θέ­τη­ση της Αννας Δια­μα­ντο­πού­λου, που έγρα­ψε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ μπαί­νει σε δίνη ή ανα­συ­γκρό­τη­σης ή διά­σπα­σης. Το ΠΑΣΟΚ ανοί­γει πόρ­τες υπο­δο­χής και έχει πλέ­ον δυνα­τό­τη­τες προ­σέγ­γι­σης με τον ΣΥΡΙΖΑ».

Σε κάθε περί­πτω­ση, το «στίγ­μα» τις επό­με­νες μέρες δίνουν οι διερ­γα­σί­ες για την εκλο­γή προ­έ­δρου κι ενώ ανοι­χτός παρα­μέ­νει ο «οδι­κός χάρ­της» για το συνέ­δριο του κόμ­μα­τος, για το πότε θα γίνει και αν αυτό θα είναι έκτα­κτο, τακτι­κό ή διαρ­κές (κάτι που κρί­νει και το ποιοι θα είναι οι σύνε­δροι). Τα ζητή­μα­τα αυτά ανα­μέ­νε­ται να απα­σχο­λή­σουν και την Πολι­τι­κή Γραμ­μα­τεία που συνε­δριά­ζει μέσα στο Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κο, ενώ ανοι­χτό παρα­μέ­νει και το ποιος θα εκλε­γεί τη Δευ­τέ­ρα πρό­ε­δρος της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ομά­δας του ΣΥΡΙΖΑ, ενό­ψει και των προ­γραμ­μα­τι­κών δηλώ­σε­ων στο τέλος της βδο­μά­δας, με τις πλη­ρο­φο­ρί­ες να κάνουν λόγο για την Ο. Γεροβασίλη.

Ρέκ­βιεμ για έναν «αρι­στε­ρό» υπη­ρέ­τη του κεφαλαίου

Μια από τα ίδια;

Δεν είναι η πρώ­τη φορά που η σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία στη χώρα μας δια­νύ­ει περί­ο­δο βαθιάς κρί­σης. Ηδη από το 2007 εμφα­νί­ζο­νται τέτοια σημά­δια που πλήτ­τουν βασι­κά το ΠΑΣΟΚ, το οποίο βεβαί­ως κατα­φέρ­νει το 2009 προ­σω­ρι­νά να τα ξεπε­ρά­σει και να ανα­δει­χθεί κυβέρ­νη­ση, αλλά τελι­κά στο φόντο της οικο­νο­μι­κής καπι­τα­λι­στι­κής κρί­σης και των μνη­μο­νί­ων οδη­γούν στη γνω­στή εκλο­γι­κή κατάρ­ρευ­σή του το 2012 και την εκ τότε συρ­ρί­κνω­σή του. Τότε ήταν που ανα­δεί­χθη­κε ο ΣΥΡΙΖΑ ως φορέ­ας, εκφρα­στής αυτού του χώρου μετα­σχη­μα­τι­ζό­με­νος σε καθα­ρό­αι­μο αστι­κό σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κόμ­μα, γεγο­νός που επι­βε­βαιώ­θη­κε με την κυβερ­νη­τι­κή του θητεία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με τις οπορ­του­νι­στι­κές «αρι­στε­ρές» και «κομ­μου­νι­στο­γε­νείς» κατα­βο­λές στε­λε­χών του δεν έκα­νε τίπο­τα λιγό­τε­ρο ή τίπο­τα περισ­σό­τε­ρο απ’ ό,τι έκα­νε και η σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία στο παρελ­θόν, εγκλω­βί­ζο­ντας οργι­σμέ­νες και αγα­να­κτι­σμέ­νες από την κυρί­αρ­χη πολι­τι­κή λαϊ­κές μάζες στον ίδιο δρό­μο από άλλη όμως κατεύθυνση.

Ωστό­σο, ο ρόλος του ήταν ακό­μα πιο αρνη­τι­κός απ’ ό,τι του ΠΑΣΟΚ το 2009. Με εφό­διο τις ανα­φο­ρές του στο εργα­τι­κό — λαϊ­κό κίνη­μα, τους αγώ­νες του ΕΑΜ, τις ιστο­ρι­κές παρα­δό­σεις της δεκα­ε­τί­ας του 1960 κ.λπ. έσπει­ρε πιο βαθιά απο­γο­ή­τευ­ση και μοιρολατρία.

Οι αιτί­ες και τότε και σήμε­ρα είναι ίδιες. Είναι η κοι­νή στρα­τη­γι­κή του κεφα­λαί­ου, οι δεσμεύ­σεις στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ομως η περί­ο­δος της οικο­νο­μι­κής κρί­σης και οι εξε­λί­ξεις που ακο­λού­θη­σαν, οι ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρες μνη­μο­νια­κές και μετα­μνη­μο­νια­κές δεσμεύ­σεις στην πολι­τι­κή της ΕΕ, η μετα­τρο­πή της χώρας σε ΝΑΤΟι­κό ορμη­τή­ριο (έργο μάλι­στα της κυβερ­νη­τι­κής θητεί­ας του ΣΥΡΙΖΑ) έχουν κάνει ακό­μα πιο θολές, ακό­μα πιο δυσ­διά­κρι­τες τις δια­χω­ρι­στι­κές γραμ­μές μετα­ξύ των αστι­κών κομ­μά­των. Πολύ περισ­σό­τε­ρο που, απ’ ό,τι απο­δει­κνύ­ε­ται, ορι­σμέ­νες κρα­τι­κές παρεμ­βά­σεις που παλιό­τε­ρα εμφα­νί­ζο­νταν ως προ­νο­μια­κό έδα­φος για τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία, μπο­ρούν κάλ­λι­στα να εφαρ­μο­στούν και από λεγό­με­νες φιλε­λεύ­θε­ρες, «κεντρο­δε­ξιές» κυβερ­νή­σεις. Επι­δο­μα­τι­κή πολι­τι­κή με μέτρα δια­χεί­ρι­σης της φτώ­χειας, κρα­τι­κή επε­κτα­τι­κή πολι­τι­κή εφάρ­μο­σαν ακό­μα και η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ και άλλες τέτοιες κυβερ­νή­σεις στην ΕΕ. Σ’ αυτές τις συν­θή­κες, στο έδα­φος της απο­γο­ή­τευ­σης και της πλή­ρους ταύ­τι­σης, λαϊ­κές μάζες κατευ­θύ­νο­νται προς τον πιο αυθε­ντι­κό διαχειριστή.

Σε κρί­ση λοι­πόν δεν είναι απλώς ο φορέ­ας ΣΥΡΙΖΑ, σε κρί­ση βαθιά βρί­σκε­ται η πολι­τι­κή αντί­λη­ψη που λέει ότι είναι δυνα­τόν να εφαρ­μο­στεί πολι­τι­κή υπέρ των εργα­τι­κών — λαϊ­κών στρω­μά­των μεταρ­ρυθ­μί­ζο­ντας το σύστη­μα και το αστι­κό κρά­τος, εμφα­νί­ζο­ντας ουδέ­τε­ρη την οικο­νο­μία και τους κρα­τι­κούς μηχα­νι­σμούς, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, ότι υλο­ποιώ­ντας τους στό­χους ανά­πτυ­ξης των επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων μπο­ρεί να ικα­νο­ποι­η­θούν λαϊ­κές ανά­γκες. Οταν οι φορείς αυτής της αντί­λη­ψης είναι στην αντι­πο­λί­τευ­ση, μπο­ρεί να ντύ­νο­νται ριζο­σπα­στι­κά ενδύ­μα­τα, όταν κυβερ­νά­νε, αυτά πάνε περί­πα­το και τελι­κά απο­κα­λύ­πτε­ται και η εξα­πά­τη­ση (για­τί περί εξα­πά­τη­σης πρό­κει­ται…) του λαού και ο πραγ­μα­τι­κός αστι­κός και άρα αντι­λαϊ­κός χαρα­κτή­ρας της πολι­τι­κής τους.

Αν κάτι απο­δεί­χθη­κε από την περί­ο­δο και της δια­κυ­βέρ­νη­σης του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και την περί­ο­δο της συστη­μι­κής και συναι­νε­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σής του, είναι ότι χωρίς σύγκρου­ση, χωρίς ρήξη με την εξου­σία του κεφα­λαί­ου, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, χωρίς ανα­τρο­πή τους, δεν μπο­ρεί να ανοί­ξει δρό­μος για να μπο­ρέ­σουν οι εργα­ζό­με­νοι, ο λαός να ζήσουν με βάση τις δυνα­τό­τη­τες της επο­χής, να ικα­νο­ποι­ή­σουν τις ανά­γκες τους. Η απά­ντη­ση λοι­πόν στα αδιέ­ξο­δα της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας δεν βρί­σκε­ται ούτε στην προ­σπά­θεια ανα­στή­λω­σής της με νέους φορείς και πρό­σω­πα, ούτε βέβαια ένας νέος φαύ­λος κύκλος ψευ­δαι­σθή­σε­ων και αυτα­πα­τών, να ξανα­φτια­χτεί δηλα­δή ο ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή όπως ήταν, για να κατα­λή­ξει κάποια στιγ­μή στην ίδια δια­δρο­μή. Η απά­ντη­ση βρί­σκε­ται στην πολι­τι­κή του ΚΚΕ, στον δρό­μο της ταξι­κής πάλης, των συντο­νι­σμέ­νων εργα­τι­κών — λαϊ­κών αγώ­νων, στον δρό­μο της ανα­τρο­πής του σάπιου εκμε­ταλ­λευ­τι­κού συστή­μα­τος. Μια μάχη που δεν είναι για τη δευ­τέ­ρα παρου­σία, αλλά που δίνε­ται μέσα από τους σημε­ρι­νούς καθη­με­ρι­νούς αγώνες.

Απέ­να­ντι στην απο­γο­ή­τευ­ση, στη μοι­ρο­λα­τρία και τον συμ­βι­βα­σμό που καλ­λιερ­γούν ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλες δυνά­μεις, εμείς επι­μέ­νου­με ότι η ελπί­δα για τον λαό είναι εδώ. Βρί­σκε­ται στον δρό­μο της σύγκρου­σης με αυτή την πολι­τι­κή, με αυτό το σύστη­μα, τις κατευ­θύν­σεις της ΕΕ, τις δεσμεύ­σεις του ΝΑΤΟ κ.λπ.

Εμείς θα δώσου­με τη μάχη με χιλιά­δες εργα­ζό­με­νους, νέους που εγκα­τα­λεί­πουν τα αδιέ­ξο­δα της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας για να ξανα­δυ­να­μώ­σου­με την ελπί­δα, για να ακυ­ρώ­σου­με την πεποί­θη­ση ότι δεν υπάρ­χει καμιά εναλ­λα­κτι­κή απέ­να­ντι στο καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα, ότι υπάρ­χει προ­ο­πτι­κή για τους εργα­ζό­με­νους και τους λαούς στον δρό­μο της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής και αντι­μο­νο­πω­λια­κής πάλης.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο