Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Τζον Γουέιν: Ο θρυλικός καουμπόι του κινηματογράφου ήταν ρατσιστής

Η ρατσι­στι­κή δολο­φο­νία του Τζορτζ Φλοίντ από λευ­κό αστυ­νο­μι­κό στη Μινε­ά­πο­λη και όλα όσα ακο­λού­θη­σαν αυτής, με τις μεγα­λειώ­δεις δια­δη­λώ­σεις στις ΗΠΑ, έφε­ραν στο επί­κε­ντρο της επι­και­ρό­τη­τας το τερά­στιο ζήτη­μα του ρατσι­σμού και των φυλε­τι­κών δια­κρί­σε­ων στην Αμερική.

Πρό­κει­ται για ενα ζήτη­μα που αγγί­ζει βαθιά και το καλ­λι­τε­χνι­κό στε­ρέ­ω­μα στις ΗΠΑ, το Χόλυ­γουντ, την κινη­μα­το­γρα­φι­κή και μου­σι­κή βιο­μη­χα­νία. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα απο­τε­λεί ο πρό­σφα­τος ντό­ρος γύρω από το όνο­μα του θρυ­λι­κού καου­μπόι της μεγά­λης οθό­νης, του Τζον Γου­έιν, ο οποί­ος εκτός από μεγά­λος ηθο­ποιός ήταν και εξί­σου μεγά­λος ρατσιστής.

Μέλη του Δημο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος της Καλι­φόρ­νια ζήτη­σαν τη μετο­νο­μα­σία του αερο­δρο­μί­ου της κομη­τεί­ας Όραντζ, που φέρει το όνο­μα του, έπει­τα από δημο­σί­ευ­ση ρατσι­στι­κών δηλώ­σε­ων που είχε κάνει στον Τύπο ο Γου­έιν. Στο φως της δημο­σιό­τη­τας ήρθε μια παλιά συνέ­ντευ­ξη του αμε­ρι­κα­νού ηθο­ποιού στο περιο­δι­κό Playboy το 1971, στην οποία δήλω­νε: «Πιστεύω στην υπε­ρο­χή των λευ­κών» και «δεν αισθά­νο­μαι ένο­χος για το γεγο­νός ότι πριν από πέντε ή δέκα γενιές, αυτοί οι άνθρω­ποι ήταν σκλάβοι».

Δεν ήταν όμως μόνο αυτές οι δηλώ­σεις που πιστο­ποιούν ότι ο Γου­έιν ήταν πρώ­της τάξης ρατσι­στό­μου­τρο. Σε πρό­σφα­το άρθρο στην ιστο­σε­λί­δα του CNN, γίνε­ται ανα­φο­ρά σε μια σει­ρά ρατσι­στι­κές δηλώ­σεις του κινη­μα­το­γρα­φι­κού καου­μπόι που δεν αφή­νουν περι­θώ­ρια παρερμηνειών.

Ερω­τώ­με­νος για το γεγο­νός ότι αυτό­χθο­νες αμε­ρι­κά­νοι (ινδιά­νι­κης κατα­γω­γής) έπαι­ζαν συνή­θως δεύ­τε­ρους και τρί­τους ρόλους στις ται­νί­ες του, ο Γου­έιν δήλω­νε: «Δεν αισθά­νο­μαι ότι κάνα­με λάθος όταν τους πήρα­με την σπου­δαία αυτή χώρα. Η λεγό­με­νη «κλο­πή» της χώρας απ’ αυτούς ήταν απλά ένα ζήτη­μα επι­βί­ω­σης. Υπήρ­χε μεγά­λος αριθ­μός ανθρώ­πων που χρειά­ζο­νταν νέα εδά­φη και οι Ινδιά­νοι τα κρα­τού­σαν εγω­ϊ­στι­κά για τους εαυ­τούς τους». Κάπως έτσι δικαιο­λο­γού­σε ο Γου­έϊν την γενο­κτο­νία των ινδιά­νι­κων πλη­θυ­σμών στις ΗΠΑ από τους ευρω­παϊ­ους αποικιοκράτες…

«Το Δημο­κρα­τι­κό Κόμ­μα της κομη­τεί­ας Όραντζ κατα­δι­κά­ζει τις ρατσι­στι­κές και μισαλ­λό­δο­ξεις δηλώ­σεις του Τζον Γου­έιν και ζητεί να αφαι­ρε­θεί το όνο­μα του Τζον Γου­έιν από το αερο­δρό­μιο της κομη­τεί­ας Όραντζ», ανέ­φε­ρε το ψήφι­σμα. Το αίτη­μα έρχε­ται σε μια περί­ο­δο που πολ­λά ιστο­ρι­κά αγάλ­μα­τα και μνη­μεία που σχε­τί­ζο­νται με τη δου­λεία και τη ρατσι­στι­κή κατα­πί­ε­ση απο­μα­κρύ­νο­νται ή μετονομάζονται.

Προς υπο­στή­ρι­ξη του Γου­έϊν ο… Τραμπ

john wayne airport

Το αερο­δρό­μιο “Τζον Γου­έιν” στην επαρ­χία Όραντζ της Καλιφόρνια.

Την αντί­θε­ση του στη μετο­νο­μα­σία του αερο­δρο­μί­ου εξέ­φρα­σε ο αμε­ρι­κα­νός πρό­ε­δρος Ντό­ναλντ Τραμπ, δεδη­λω­μέ­νος θαυ­μα­στής του Τζον Γουέιν.

«Τώρα οι Δημο­κρα­τι­κοί που δεν κάνουν τίπο­τα, θέλουν να αφαι­ρέ­σουν το όνο­μα του Τζον Γου­έιν από ένα αερο­δρό­μιο», είπε σε tweet του ο πρό­ε­δρος, απο­κα­λώ­ντας την ιδέα «απί­στευ­τη ηλιθιότητα».

Από την πλευ­ρά της, η οικο­γέ­νεια του Τζον Γου­έιν απέρ­ρι­ψε τις κατη­γο­ρί­ες ρατσι­σμού ενα­ντί­ον του, παρά το γεγο­νός ότι έχουν δει το φως της δημο­σιό­τη­τας δεκά­δες δημό­σιες δηλώ­σεις του ηθοποιού.

Σημειώ­νε­ται ότι ο Γου­έιν, πέραν των ρατσι­στι­κών του από­ψε­ων, είχε δημο­σί­ως στη­ρί­ξει την αλλή­στου μνή­μης μακαρ­θι­κή «Επι­τρο­πή Μη-Αμε­ρι­κα­νι­κών Δρα­στη­ριο­τή­των (House Un-American Activities Committee — HUAC)» η οποία είχε εξα­πο­λύ­σει «κυνή­γι μαγισ­σών» ενά­ντια σε καλ­λι­τέ­χνες που θεω­ρού­νταν πως σχε­τί­ζο­νται με την κομ­μου­νι­στι­κή ιδε­ο­λο­γία ή ήταν φορείς αρι­στε­ρών και προ­ο­δευ­τι­κών ιδεών.

Ο Τζον Γου­έιν πέθα­νε το 1979 και πρω­τα­γω­νί­στη­σε σε περισ­σό­τε­ρες από 150 ται­νί­ες. Ήταν υπο­ψή­φιος για πολ­λά Όσκαρ και έλα­βε Όσκαρ Α’ Ανδρι­κού Ρόλου για την ται­νία του 1969, «Αλη­θι­νό θρά­σος» (True Grit).

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο