Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

«ΤΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ART STUDIO EST» — Επέτειος 30 χρόνων από την ίδρυση του στην Αθήνα 

Την ιδέα για την ίδρυ­ση μιας δρα­στή­ριας καλ­λι­τε­χνι­κής ομά­δας συνέ­λα­βα κατά τη διάρ­κεια των σπου­δών μου στη Νέα Υόρ­κη, όπου το 1984 ήρθα σε επα­φή με διά­φο­ρα ομα­δι­κά σχή­μα­τα κύρια στο πεδίο των εικα­στι­κών περ­φόρ­μανς. Στην Αθή­να οι υπάρ­χου­σες τότε ομά­δες είχαν τον χαρα­κτή­ρα εργα­στη­ρί­ου και υπο­τυ­πώ­δη προ­βο­λή. Το εγχεί­ρη­μα μου όμως υλο­ποι­ή­θη­κε αφού πέρα­σε διά­φο­ρα στά­δια επι­κοι­νω­νί­ας, συνερ­γα­σιών σε performace, όπως το «Μνη­μείο για τους νέους που πέθα­ναν νωρίς», με αφορ­μή τα θύμα­τα από το AIDS στην Γκα­λε­ρί DADA και κοι­νού ιδε­ο­λο­γι­κού άξο­να με φίλους καλ­λι­τέ­χνες και δια­νο­ού­με­νους τον Οκτώ­βρη του 1990 στην Αθή­να. Οι ιδρυ­τι­κοί κύριοι στό­χοι του ART STUDIO EST δια­τυ­πώ­θη­καν σε δια­κή­ρυ­ξη που καθό­ρι­ζε συνο­πτι­κά τις θέσεις των μελών του:

ART STUDIO EST 1990 20201. Η ελεύ­θε­ρη έκφρα­ση, ανε­ξάρ­τη­τη από το «μάρ­κε­τιγκ» που επι­κρα­τεί στη σύγ­χρο­νη κοινωνία.

2. Η αντί­θε­ση σε κάθε είδους «κιτς», στον στεί­ρο φορ­μα­λι­σμό και γενι­κά στην τυπο­ποί­η­ση της τέχνης.

3. Η προ­σπά­θεια για διά­θε­ση των έργων της ομά­δας με το μέσον της ανταλ­λα­γής in natura (δηλ. ανταλ­λα­γή σε είδος).

4. Η διαρ­κής προ­σπά­θεια των μελών μέσα από την έρευ­να σε όλους τους τομείς της έκφρα­σης, που απο­σκο­πεί αφ’ ενός σε μια συνε­χή ανα­νέ­ω­ση της ομά­δας και αφ’ ετέ­ρου κάθε μέλους της.

5. Οι τακτι­κές παρου­σιά­σεις των έργων της ομά­δας σε χώρους Αιθου­σών Τέχνης.

6. Η διορ­γά­νω­ση δια­λέ­ξε­ων, συζη­τή­σε­ων και η ενη­μέ­ρω­ση σε θέμα­τα Τέχνης.

7. Η εικα­στι­κή δρά­ση των μελών ανα­φο­ρι­κά με τα προ­βλή­μα­τα- αισθη­τι­κά, εννοιο­λο­γι­κά, αξιο­κρα­τι­κά, οικο­λο­γι­κά- που καθο­ρί­ζουν το δημιουρ­γι­κό πεδίο του κάθε καλ­λι­τέ­χνη, αλλά και το γενι­κό πολι­τι­στι­κό φάσμα της επο­χής μας.

ANDREW COWIE COMPOSITION EST 1994

Η πορεία του ART STUDIO«EST» συν­δέ­ε­ται ιστο­ρι­κά με το Δήμο Ζωγρά­φου, αφού η πρώ­τη έδρα του βρι­σκό­ταν στην οδό Ταξί­λου, ενώ σημα­ντι­κές εκθέ­σεις παρου­σιά­στη­καν σε δημο­τι­κούς εκθε­σια­κούς χώρους, όπως στη «Βίλ­λα Βονα­πάρ­τη», 1992, στο Μου­σείο Κοτο­πού­λη, 1997 και στο Μου­σείο «Γ. Γου­να­ρό­που­λος», 2010. Επί­σης σημα­ντι­κές εκθέ­σεις έγι­ναν σε συνερ­γα­σία με τον Δήμο Αθη­ναί­ων το 1993, το 1994, το 1996, το 2000 και το 2002 στο Κέντρο Τεχνών, Πάρ­κο Ελευ­θε­ρί­ας, στο Ευρω­παι­κό Κέντρο Τέχνης το 2004, στο Ίδρυ­μα Πολι­τι­σμού και Εκπαί­δευ­σης «Ανδρέ­ας Λεντά­κης» το 2009, στην Πινα­κο­θή­κη Δήμου Κέρ­κυ­ρας τo 2001, στη Σύγ­χρο­νη Πινα­κο­θή­κη Villa Ροδό­πη στο Αργο­στό­λι το 2005, στο Maison de la Grece στο Παρί­σι το 2010, κ.α.

Το «EST» δεν στό­χευε μόνο στην καλ­λι­τε­χνι­κή έκφρα­ση, αλλά και στη θεω­ρη­τι­κή διε­ρεύ­νη­ση του αισθη­τι­κού αντι­κει­μέ­νου. Η αισθη­τι­κή άπτε­ται αυτού που θα απο­κα­λού­σα­με «Αλή­θεια» και που ΑΤΛΑΣ ΖΩΝΤΑΝΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΦΩΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥενδε­χο­μέ­νως φέρει ποι­κι­λό­χρω­μες δια­βαθ­μί­σεις από τα σπα­ράγ­μα­τα του Ηρά­κλει­του μέχρι τις ρήσεις του Νίτσε και τα δοκί­μια του Χάι­ντε­γκερ. Στην ήδη υπάρ­χου­σα φιλι­κή σχέ­ση των αρχι­κών μελών προ­στέ­θη­κε ο διά­λο­γος που ουσιώ­δης και δημιουρ­γι­κός έδρα­σε θετι­κά. Οι δημιουρ­γί­ες του κάθε καλ­λι­τέ­χνη εμπλου­τι­σμέ­νες από το ομα­δι­κό πνεύ­μα ανέ­δει­ξαν την προ­σω­πι­κή καλ­λι­τε­χνι­κή βού­λη­ση. Με γορ­γή εξε­λι­κτι­κή πορεία ανα­πτύ­χθη­κε η κινη­τι­κό­τη­τα τόσο στην Ελλά­δα όσο και στο εξω­τε­ρι­κό. Με εμπει­ρι­κή διά­θε­ση τα μέλη της ομά­δας ξεπέ­ρα­σαν τα όρια του εικα­στι­κού τομέα που αντι­προ­σώ­πευαν αρχι­κά προ­ε­κτεί­νο­ντας τις εμπνεύ­σεις τους με νέους τρό­πους και εκφρα­στι­κά μέσα. Ιδιαί­τε­ρα προ­ω­θή­θη­καν εκθε­σια­κά η φωτο­γρα­φι­κή και η ψηφια­κή τέχνη με τις ποι­κί­λες εφαρ­μο­γές τους καθώς και η videoart. Διορ­γα­νώ­θη­καν ποι­η­τι­κές ανα­γνώ­σεις, μαθή­μα­τα τέχνης με μοντέ­λα και εκδό­σεις λευ­κω­μά­των. Έγι­ναν επί­σης δωρε­ές έργων των μελών στο Συμ­βου­λευ­τι­κό Κέντρο Οικο­γε­νειών του Δ. Ζωγρά­φου, 1994 και στο Μου­σείο Ιστο­ρί­ας και Αρχαιο­λο­γί­ας του ΕΚΠΑ, 1994–95. Πράγ­μα­τι ο κοι­νός προ­σα­να­το­λι­σμός και ο συνα­φής προ­βλη­μα­τι­σμός για σύγ­χρο­να ζητή­μα­τα τέχνης και αισθη­τι­κής καθώς και η διά­θε­ση για συνε­χή έρευ­να και παρα­γω­γι­κό πει­ρα­μα­τι­σμό συντέ­λε­σαν στην επι­τυ­χία της από­πει­ρας. Έτσι, παρά την πολυ­φω­νία των εκφρα­στι­κών τρό­πων των μελών και τον σεβα­σμό της ιδιαι­τε­ρό­τη­τας του καθε­νός, τα μέλη και οι συνερ­γά­τες της ομά­δας πέτυ­χαν να δρουν συλ­λο­γι­κά και δυνα­μι­κά, σε μία επο­χή έντο­νης προ­βο­λής της ατο­μι­κό­τη­τας, της απο­μό­νω­σης του καλ­λι­τέ­χνη και της αδυ­να­μί­ας του να προ­βλη­θεί επά­ξια στα πεδία της κυκλω­μα­τι­κής πραγματικότητας.»

Συμ­με­τεί­χαν κατά περιό­δους πολ­λοί γνω­στοί αλλά και νεό­τε­ροι εικα­στι­κοί δημιουρ­γοί, με την στε­νή αλλά και την ευρεία έννοια του όρου. Στα έντυ­πα τρί­πτυ­χα ενη­με­ρω­τι­κά δελ­τία που κυκλο­φο­ρού­σαν με φωτο­γρα­φί­ες έργων, κρι­τι­κά και θεω­ρη­τι­κά σημειώ­μα­τα των Αλέ­ξη Αδάμ, Ευάγ­γε­λου Ανδρέ­ου, Στέ­λιου Λυδά­κη, Δώρας Φ. Μαρ­κά­του, Susana Bautista, Εργί­νας Ξυδούς, θόδω­ρου Πανά­γου, Αννί­τας Πατσου­ρά­κη, Λεό­ντιου Πετμε­ζά, Νίκου Θ. Χολέ­βα) ανα­γρά­φο­νται τα ονό­μα­τα των μελών και των συνερ­γα­τών που στε­λέ­χω­σαν το «EST». τα ονό­μα­τα των μελών και των φίλων συνερ­γα­τών ανα­φέ­ρο­νται ονό­μα­τα δεκά­δων καλ­λι­τε­χνών. Ανά­με­σα τους οι: Μιχα­ήλ Αγγε­λά­κης Γιάν­νης Αδα­μα­ντί­δης, Ευγε­νία Αθα­να­σά­κου, Φώτης Αλε­ξάν­δρου, Γιάν­νης Αντω­νά­κος, Κίμων Αξα­ό­που­λος, Κωστής Βολου­δά­κης, Πηνε­λό­πη Βολ­τέρ­ρα, Ντέι­βιντ Γκούλντ, Όλγα Βαξε­βα­νέ­ρη, Τεό Βασι­λό­που­λος, Τάκης Βεκό­που­λος, Μαρκ Γου­έ­δε­ρερ, Βού­λα Δασκα­λο­πού­λου, Γιάν­νης Δεν­δρι­νός, Μαρ­γα­ρί­τα Εκκλη­σιάρ­χου, Φρέι­ζερ Έλλιοτ, Κώστας Ευαγ­γε­λά­τος, Αλί­κη Ζημα­ρί­του, Αγγε­λι­κή Ιωάν­νου, Θεό­δω­ρος Καβά­σης, Μίρ­κα Κακα­δέ­λη, Μάκης Καλα­βί­της, Μανου­έλ Καλιέ­γκος, Άντριου Κάουι, Γιάν­νης Κανελ­λό­που­λος, Σίμος Καρα­φύλ­λης, Ρού­λα Καρα­πά­νου, Από­στο­λος Ε. Καρ­μί­ρης, Ελί­να Κατσιού­λα, Μανώ­λης Κοντα­ξά­κης, Νεκτά­ριος Κόντης, Μαί­ρη Κυρια­ζο­πού­λου, Τομ Λάστο, Λιά­να Λεμο­νά, Τάκης Λου­κά­τος, Νίκος Λου­κά, Όλγα Μαν­τζου­ρά­νη, Βάσω Μαρά­λιου, Δημή­τρης Μηλιώ­νης, Μανώ­λης Μυλω­νά­κης, Βολφ Μού­γιαν­νης, Γκέιλ Μπά­γερ-Άντο­νυ, Στέ­λιος Μπα­κλα­βάς, Έρλ Μύλ­λερ, Λαμπρι­νή Μπο­βιά­τσου, Πανα­γιώ­της Νικο­λό­που­λος, Ζέτα Ντε­κο­πού­λου, Ελέ­νη Ντί­νια-Μπού­ντα­λη, Ρού­λα Ντού­λη-Αλε­ξί­ου, Καρίν Ντου­μπάρ, Μανόν Πανά-Καϊ­ρη, Δημή­τρης Παντα­ζί­δης, Ερρί­κος Ράης, Ιωση­φί­να Σάρ­ρου, Γεωρ­γία Σεφερ­λή, Ελέ­νη Σιδη­ρο­πού­λου, Άννα Σκαρ­λά­του, Μαρία Σπύ­ρο, Νανά Στερ­γιο­πού­λου, Μαρία Στέ­φω­ση, Τάκης Σιδέ­ρης, Θανά­σης Σφυ­ρής, Γιώρ­γος Συρά­κης, Τζίμ Τζέ­ρεπ, Αρι­στο­μέ­νης Τσο­λά­κης, Βασί­λης Σαρ­γέ­ντης, Λία Σβώ­κου, Ισμή­νη Βογια­τζό­γλου-Σκλη­ρού, Αφρο­δί­τη Σπα­ντι­δέα, Παχώ­μιος Τσα­βα­ρής, Ρίτα Βέρ­γου ‑Χαρ­του­λά­ρη, Κατε­ρί­να Χατζή, Ελέ­νη Χατζη­που­λί­δου, Γιάν­νης Χίος, κ.α. Καλ­λι­τέ­χνες των παρα­στα­τι­κών τεχνών συμ­με­τεί­χαν ευγε­νι­κά σε εκδη­λώ­σεις της ομά­δας τέχνης: Body and Soul- ΙLANGA, Τού­λα Βλά­χου, Γερά­σι­μος Γαλα­νός, Βέρα Ζαβι­τσιά­νου, Ηρό­δο­τος Καβά­σης, Μάριος Καζάς, Τάκης Λου­κά­τος, Λίνα Μαρ­κά­κη, Αλε­ξάν­δρα Ματ­θαιου­δά­κη, Φρί­ξος Μόρ­τζος, Candy Finlauson, Γιώρ­γος Παντε­λε­ά­κης, Χρή­στος Πρό­ντης, Βίκυ Πρω­το­γε­ρά­κη, Ιωάν­να Σκλη­ρού, Χαρά Τόμπρα, χορω­δια­κά σχή­μα­τα όπως η Μου­σι­κή Σχο­λή Δάφ­νης κ.α.

ΣΑΡΡΟΥ ΚΟΛΛΑΖ

Δια­χρο­νι­κά οι θεω­ρη­τι­κοί στό­χοι που δια­τυ­πώ­θη­καν το 1990 είχαν ουσια­στι­κή απή­χη­ση και ενδυ­νά­μω­σαν πολ­λές νεό­τε­ρες ομά­δες με ανά­λο­γες αισθη­τι­κές επιδιώξεις.

ΛΑΣΤΟ ΜΙΓΑΣ EST 1990

PENTAX DIGITAL CAMERA

EST ΜΕΤΑΞΟΤΥΠΙΑ ΔΗΜ. ΜΗΛΙΩΝΗ ΤΟΥ ΝΤΑΝΥ ΜΑΡΤΖΩΚΑ EST 2020 ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ART STUDIO EST ΓΛΑΣΚΩΒΗ 1994

Κώστας Ευαγ­γε­λά­τος, Ιδρυ­τής του Art Studio EST

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο